Eter (chemie)

Algemene struktuur van 'n etermolekuul

Eters is organiese verbindings wat deur 'n R-O-R’ funksionele groep gekenmerk word. Hulle vorm gebuigde molekule. Die R-O-R’-hoek is gewoonlik ongeveer 112 grade.

R en R’ kan dieselfde groep verteenwoordig soos in diëtieleter CH₃CH₂OCH₂CH₃, wat die bekendste verteenwoordiger van hierdie klas verbindings is, maar hulle kan ook verskillend wees, soos in etielmetieleter CH₃OCH₂CH₃. Hulle word tradisioneel met 'n agtervoegsel -eter na die twee groepe, byvoorbeeld R=etiel en R’=metiel genoem. Die huidige IUSTC-benaming beskou die kortste R-O- groep as 'n syketting en noem CH₃OCH₂CH₃ metoksi-etaan en CH₃CH₂OCH₂CH₃ etoksi-etaan.

Vervaardiging

Die eerste eter (diëtieleter of dikwels gewoon eter) was reeds in die Middeleeue bekend. Dit kan verkry word deur aan etanol met behulp van swawelsuur water te onttrek:

$2CH_{3}CH_{2}OH{\xrightarrow {H_{2}SO_{4}}}CH_{3}CH_{3}OC_{2}HCH_{3}+H_{2}O$

'n Ander sintesemetode gaan uit van 'n halogenoalkaan, byvoorbeeld metielbromied en 'n alkoksied (of alkanolaat) soos natriumetoksied (of -etanolaat):

Eienskappe

Die R-O-R funksionele groep besit 'n dipoolmoment, maar dit is taamlik klein. Eters is daardeur slegs matig polêr en gewoonlik goeie oplosmiddels vir organiese molekule. Afhanklik van die aard van die twee R-groepe is eters taamlik vlugtig en dikwels taamlik brandbaar. 'n Ander gevaar is dat eters wat aan die lug se suurstof blootgestel is stadig eterperoksiede kan vorm wat ontploffings kan veroorsaak.

Homoloë

Daar is verbindings van ander elemente van die suurstofgroep, swael, seleen en telluur wat as die eters se homoloë beskou kan word: die tioëters, selenoëters en telluroëters. Dimetielsulfied en dimetielselenied is goeie voorbeelde.