Letter: Unterschid zwische dr Versione

Versionsgeschichte interaktiv durchsuchen

[kontrollierti Version]

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt

Inline

Aktuälli Version vom 05:48, 11. Okt. 2019

E schematischi Druckletter

Detäi Määss

1. Punze
2. Schriftbild
3. Fleisch
4. Konus
5. Aggselflechi
6. Chäigel
7. Signatur
8. Giessrille
a Chopf
b Schulterhööchi
a+b Schrifthööchi
c Dickte
d Chäigelsterki/ Chäigelhööchi

Letter (vo französisch lettre, us latiinisch littera, „Buechstaabe“) oder Drucktüpe bzw. Tüpe si Schriftkörper, wo oobe druf s erhaabene, spiegelvercheerte Bild vom ene Schriftzäiche druf isch. Si wärde vo Hand (Handsatz) oder mechanisch (Maschinesatz) zum Schriftsatz zämmegstellt, wo im Hoochdruck, mäistens mit Tiigeldruckbrässene, uf Babbiir reproduziert wird.

Sit dass sich dr Fotosatz duuregsetzt het, wärde Lettere nume no gläägentlig im Buechdruck (Druck vo Büecher für Bibliofili) und für Blindbräägig verwändet. Blindbrääglettere bestöön wil si müesse hert sii us Messing oder hertere Bleilegierige.

Lettere si us Lettermetall gmacht, das isch e Legierig vo z. B. 67 % Blei, 28 % Antimon und 5 % Zinn, mänggisch isch au non e chli Chupfer din. S mäiste isch Blei und das macht s „Züüg“, wie mä em Lettermetall emol gsäit het, wäich und formbar, dr Zinn sorgt für e gueti Verbindig vo de äinzelne Metall und dorum wird d Legierig zeech. S Chupfer macht s herter und widerstandsfäiger. S Antimon sorgt drfür, ass käini Hoolrüüm vorchömme, wil es sich usdeent, wenn s hert wird. Groossi Buechstaabe vo 48 Punkt (18,05 mm) aa, z. B. für Blakaat, het mä, wil Bleilettere z schweer gsi wääre, us Holz und Kunststoff gfreest.

Tüpe im ene Setzchaste
„Große Werke des menschlichen Geistes - Erfindung der Buchdruckerkunst“: e dütschi Briefmarke vo 1983

Weblingg

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Letter“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

@@ Zyle 1: / Zyle 1: @@
-[[Bild: Bleiletter.svg|thumb|200px|E schematischi Druckletter
+[[Datei:Bleiletter.svg|thumb|200px|E schematischi Druckletter
 {|  border="0"
 !width = "60%" |Detäi
@@ Zyle 21: / Zyle 21: @@
 |}]]
-'''Letter''' (vo französisch ''lettre'', us latiinisch ''littera'', „Buechstaabe“) oder '''Drucktüpe''' bzw. '''Tüpe''' si Schriftkörper, wo oobe druf s erhaabene, spiegelvercheerte Bild vom ene Schriftzäiche druf isch. Si wärde vo Hand ([[Handsatz]]) oder mechanisch ([[Setzmaschine|Maschinesatz]]) zum ''Schriftsatz'' zämmegstellt, wo im [[Hochdruckverfahren|Hoochdruck]], mäist mit [[Tiegeldruckbrässe]]ne, uf Babbiir reproduziert wird.
+'''Letter''' (vo französisch ''lettre'', us latiinisch ''littera'', „Buechstaabe“) oder '''Drucktüpe''' bzw. '''Tüpe''' si Schriftkörper, wo oobe druf s erhaabene, spiegelvercheerte Bild vom ene Schriftzäiche druf isch. Si wärde vo Hand ([[Handsatz]]) oder mechanisch ([[Setzmaschine|Maschinesatz]]) zum ''Schriftsatz'' zämmegstellt, wo im [[Hochdruckverfahren|Hoochdruck]], mäistens mit Tiigeldruckbrässene, uf Babbiir reproduziert wird.
 Sit dass sich dr [[Fotosatz]] duuregsetzt het, wärde Lettere nume no gläägentlig im [[Buchdruck|Buechdruck]] (Druck vo Büecher für Bibliofili) und für [[Blindprägung|Blindbräägig]] verwändet. Blindbrääglettere bestöön wil si müesse hert sii us Messing oder hertere Bleilegierige.
-Lettere si us [[Letternmetall]] gmacht, das isch e Legierig vo z.&nbsp;B. 67 % [[Blei]], 28 % [[Antimon]] und 5 % [[Zinn]], mänggisch isch au non e chli [[Kupfer|Chupfer]] din. S mäiste isch Blei und das macht s „Züüg“, wie mä em Lettermetall emol gsäit het, wäich und formbar, dr Zinn sorgt für e gueti Verbindig vo de äinzelne Metall und dorum wird d Legierig zeech. S Chupfer macht s herter und widerstandsfäiger. S Antimon sorgt drfür, ass käini Hoolrüüm vorchömme, wil es sich usdeent, wenn s hert wird. Groossi Buechstaabe vo 48 Punkt (18,05 mm) aa, z. B. für Blakaat, het mä, wil Bleilettere z schweer gsi wääre, us Holz und Kunststoff gfreest.
+Lettere si us Lettermetall gmacht, das isch e Legierig vo z.&nbsp;B. 67 % [[Blei]], 28 % [[Antimon]] und 5 % [[Zinn]], mänggisch isch au non e chli [[Kupfer|Chupfer]] din. S mäiste isch Blei und das macht s „Züüg“, wie mä em Lettermetall emol gsäit het, wäich und formbar, dr Zinn sorgt für e gueti Verbindig vo de äinzelne Metall und dorum wird d Legierig zeech. S Chupfer macht s herter und widerstandsfäiger. S Antimon sorgt drfür, ass käini Hoolrüüm vorchömme, wil es sich usdeent, wenn s hert wird. Groossi Buechstaabe vo 48 Punkt (18,05 mm) aa, z. B. für Blakaat, het mä, wil Bleilettere z schweer gsi wääre, us Holz und Kunststoff gfreest.
 <gallery>
@@ Zyle 35: / Zyle 35: @@
 * [http://www.gutenberg-museum.de Gutenberg-Museum Mainz, Museum für Buch-, Druck- und Schriftgeschichte]
-* [http://www.druckhandwerk.de/bleikorrosion Hauptfeind vieler alter Schriften sind der Bleifraß/die Bleikorrosion]
+* [https://web.archive.org/web/20100526023952/http://www.druckhandwerk.de/bleikorrosion Hauptfeind vieler alter Schriften sind der Bleifraß/die Bleikorrosion]
 {{Übersetzungshinweis|de|Letter|dütsch}}