Schwendi AI
| S AI im Lemma isch s offiziell Chürzel vom Kanton Appezöll Inneroode und wird bruucht, zum Verwächslige mit Yträäg vom Name Schwende vermyde, wo öppis anders meined. |
| Schwende | |
|---|---|
 | |
| Basisdatä | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Appezell Innerrhode (AI) |
| Bezirk: | (Bezirk ond Gmeend sönd identisch) |
| PLZ | 9050 Appenzell 9057 Schwende 9057 Wasserauen 9057 Weissbad |
| Koordinate: | 751014 / 240712 |
| Höchi: | 838 m ü. M. |
| Flächi: | 57,5 km² |
| Iiwohner: | 2254 (31. Dezember 2020)[1] |
| Website | www.schwende.ch |
 d Chölche i de Schwendi | |
| Charte | |
 | |
Schwendi ischt emol politeschi Gmeend (me sääd offiziöll Bezirk) im Kantoo Appezöll Inneroode gsee. De Sitz vo de Bezirksvewaaltig ischt im Wissbad gsee.
Geografii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Schwendi ischt vo de Flechi här de grööscht Bezirk im Kantoo gsee. S gaanz Gebiet ischt prägt vo Streusidlige und höche Bäg. Zum Bezirk hend d Schwendi und d Wasseaue ghöört, de Tääl vom Wissbad, wo südlech vom Brüelbach und westlech vo de Settere liid, und au en Tääl vo Appezöll, dai isch es s Gebiet zwösched em Bahof ond de Settere gsee. Säb ischt met 781 m de tüüfscht Punkt vom Bezirk gsee, wo bis in Säntis, uf 2'502 m ü. M. ui gangen ischt.
Tourismus
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Vo Appezöll faht s Zögli vo de Appezölle Bahne a Wissbad ond Schwendi vebii bes i d Wasseaue hönderi. Die Bah ischt im Juli 1912 i Betriib gnoo woede ond es ischt plaaned gsee, as me si emol bis in Säntis ui bout.[2]
Vo de Wasseaue füet e Loftsäälbah i d Ebenalp uf 1'589 m ui. Vo dai cha me wiite in Schöfler (1'912 m) ui wandere. Wänn epid mag, so chan e wiite bis in Säntis ui loufe. Vo de Ebenalp cha me abe au dös Wöldchölchli, da ischt e prähistorischi Höhli, in Ääsche abi spaziere, vo dai us in Sealpsee döri ond zrogg i d Wasseaue abi.
Es ged uf em Gebiet vo de Schwendi no en Huffe anderi Möglechkaite zom gi wandere goo. Zom Biispil; uf d Alp Sigl, d Marwees, d Meglisalp, d Altenalp, de Mesmer oder öber de Lehme in Chrobäg ui. Öberall häts e Weetschaft, wo me näbis ässe ond trinke cha, mängmol cha me sogär öbenachte.
Im Soome cha me nöd nu wandere, me cha au vo de Ebenalp mit em Glaitscherm abi flüüge. Im Weente ischt i de Ebenalp obe ond am Hang hönde Schwendi bi guete Vehältnis en Schiilift i Betriib. D Pischte bim Horn-Lift bi Schwendi cha beschnait wääde ond döt büütids sogär öpenemol Nachtschiifahre aa.[3]
Bevölkerig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Quelle: Bundesamt für Statistik[4]
| Johr | 1801 | 1850 | 1900 | 1950 | 2000 | 2010 | 2020 |
| Iiwohner | 799 | 1101 | 1299 | 1410 | 1935 | 2147 | 2254 |
-
dä Ääsche i de Fölswand inne -
s Wöldchölchli ondehalb vo de Ebenalp -
d Uusicht vom Schöfler obe abe -
de Sealpsee, rächts im Höndegrond de Säntis -
d Kapöll uf de Meglisalp -
s Zögli zwösched Wasseaue ond Schwendi
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Rainald Fischer: Die Kunstdenkmäler des Kantons Appenzell Innerrhoden. Das Innere Land: Schwende. Birkhäuser AG, Basel 1984, ISBN 3-7643-1629-2. (= Die Kunstdenkmäler der Schweiz, Band 74.) S. 442–448, 498.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Schwendi – Sammlig vo Multimediadateie- Kantonali Site vom Bezirk Schwendi
- Hermann Bischofberger: Schwende AI In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden uf bfs.admin.ch (Bundesamt för Statistik)
- ↑ Ausstellung '100 Jahre Bahn zum Säntis', Vorprojekt Strecken (Memento vom 1. Februar 2014 im Internet Archive) Museumsverein Appenzeller Bahnen, abgruefe am 1. April 2014
- ↑ Nachtskifahren am Skilift Horn in Schwende Archivlink (Memento vom 9. Oktober 2013 im Internet Archive) uf meilenweiss.ch, abgruefe am 1. April 2014
- ↑ Bundesamt für Statistik: Eidgenössische Volkszählung 2000: Bevölkerungsentwicklung der Gemeinden 1850–2000. Bern 2005 (Online uf bfs.admin.ch, Date im Aahang) ond Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Bezirken und Gemeinden, 1991-2021
