Diferencies ente revisiones de «Lepidium sativum»
m Bot: Ortografía habitual na wiki |
m Estilu habitual na nuesa wiki |
||
| Llinia 47: | Llinia 47: | ||
}} |
}} |
||
El '''Lepidium sativum''' denominar tamién '''mastuerzu''' anque se-y conoz tamién por '''lepidio''', o col nome de '''berru hortolanu''' o de xardín. Ye una [[planta]] de pequeñu tamañu bien emplegada nes ensalaes. Alcuéntrase frecuentemente cerca de los caminos nes fontes y les veres de los ríos. Ye orixinaria d'[[Exiptu]] y [[Asia occidental]]. |
El '''Lepidium sativum''' denominar tamién '''mastuerzu''' anque se-y conoz tamién por '''lepidio''', o col nome de '''berru hortolanu''' o de xardín. Ye una [[planta]] de pequeñu tamañu bien emplegada nes ensalaes. Alcuéntrase frecuentemente cerca de los caminos nes fontes y les veres de los ríos. Ye orixinaria d'[[Exiptu]] y [[Asia occidental]]. |
||
[[ |
[[Ficheru:MFG 0909a-Lepidium-sativum.jpg|thumb|Vista de la planta]] |
||
==Descripción== |
==Descripción== |
||
Ye una planta añal, qu'algama un tamañu de 30-60 cm d'altor, erecta, ramificada, glabra, raramente pilosa. Fueyes inferiores pinnatisectas o lyrada-pinnaes, de 4-10 cm de llargu, 2.5 a 3.5 cm d'anchu, subsésiles; laas fueyes cimeres lliniares, sésiles. Les in florescencies en recímanos bien ramificadoa, con 20-30 flores, ebracteaes. Flores pequeñes, de 3 mm de diámetru, de color blancu o rosado; pedicelo 2-3 (-5) mm de llongura nel frutu. Sépalos los de 1.5 mm de llargu, 1 mm d'anchu, oblongo, obtusu. Pétalos de 3 mm de llargu, 1 mm d'anchu, estrechar de siguío, ápiz arrondáu. Los frutos son [[silicua|silicues]] de 4.5-6 mm de llargu, 3.5-5 mm d'anchu, llargamente elíptiques a suborbiculares, glabres, estrechamente alaes y con mozquetes nel vértiz con estilu curtiu incluyíu; granes de 3 mm de llargu, 1 mm d'anchu, de color marrón.<ref name = Trop/> |
Ye una planta añal, qu'algama un tamañu de 30-60 cm d'altor, erecta, ramificada, glabra, raramente pilosa. Fueyes inferiores pinnatisectas o lyrada-pinnaes, de 4-10 cm de llargu, 2.5 a 3.5 cm d'anchu, subsésiles; laas fueyes cimeres lliniares, sésiles. Les in florescencies en recímanos bien ramificadoa, con 20-30 flores, ebracteaes. Flores pequeñes, de 3 mm de diámetru, de color blancu o rosado; pedicelo 2-3 (-5) mm de llongura nel frutu. Sépalos los de 1.5 mm de llargu, 1 mm d'anchu, oblongo, obtusu. Pétalos de 3 mm de llargu, 1 mm d'anchu, estrechar de siguío, ápiz arrondáu. Los frutos son [[silicua|silicues]] de 4.5-6 mm de llargu, 3.5-5 mm d'anchu, llargamente elíptiques a suborbiculares, glabres, estrechamente alaes y con mozquetes nel vértiz con estilu curtiu incluyíu; granes de 3 mm de llargu, 1 mm d'anchu, de color marrón.<ref name = Trop/> |
||
Revisión a fecha de 15:25 21 abr 2020
| Berros, crudos | ||
|---|---|---|
 | ||
| Tamañu de porción | ||
| Enerxía 31 kcal 130 kJ | ||
| Carbohidratos | 5.50 g | |
| • Zucres | 4.40 g | |
| • Fibra alimentaria | 1.1 g | |
| Grases | 0.70 g | |
| Proteínes | 2.60 g | |
| Retinol (vit. A) | 346 μg (38%) | |
| Tiamina (vit. B1) | 0.080 mg (6%) | |
| Riboflavina (vit. B2) | 0.260 mg (17%) | |
| Niacina (vit. B3) | 1.000 mg (7%) | |
| Vitamina B6 | 0.247 mg (19%) | |
| Vitamina C | 69.0 mg (115%) | |
| Vitamina E | 0.70 mg (5%) | |
| Vitamina K | 541.9 μg (516%) | |
| Calciu | 81 mg (8%) | |
| Fierro | 1.30 mg (10%) | |
| Magnesiu | 38 mg (10%) | |
| Fósforu | 76 mg (11%) | |
| Potasiu | 606 mg (13%) | |
| Sodiu | 14 mg (1%) | |
| Cinc | 0.23 mg (2%) | |
| % de la cantidá diaria encamentada p'adultos. | ||
| Fonte: Berros, crudos na base de datos de nutrientes del USDA. | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
El Lepidium sativum denominar tamién mastuerzu anque se-y conoz tamién por lepidio, o col nome de berru hortolanu o de xardín. Ye una planta de pequeñu tamañu bien emplegada nes ensalaes. Alcuéntrase frecuentemente cerca de los caminos nes fontes y les veres de los ríos. Ye orixinaria d'Exiptu y Asia occidental.
Descripción
Ye una planta añal, qu'algama un tamañu de 30-60 cm d'altor, erecta, ramificada, glabra, raramente pilosa. Fueyes inferiores pinnatisectas o lyrada-pinnaes, de 4-10 cm de llargu, 2.5 a 3.5 cm d'anchu, subsésiles; laas fueyes cimeres lliniares, sésiles. Les in florescencies en recímanos bien ramificadoa, con 20-30 flores, ebracteaes. Flores pequeñes, de 3 mm de diámetru, de color blancu o rosado; pedicelo 2-3 (-5) mm de llongura nel frutu. Sépalos los de 1.5 mm de llargu, 1 mm d'anchu, oblongo, obtusu. Pétalos de 3 mm de llargu, 1 mm d'anchu, estrechar de siguío, ápiz arrondáu. Los frutos son silicues de 4.5-6 mm de llargu, 3.5-5 mm d'anchu, llargamente elíptiques a suborbiculares, glabres, estrechamente alaes y con mozquetes nel vértiz con estilu curtiu incluyíu; granes de 3 mm de llargu, 1 mm d'anchu, de color marrón.[1]
Culinariu
Por cuenta del so arume fresco y verde suelse emplegar n'ensalaes, entemecíu con otres hortolices, cocináu en sopes como guarnición al natural y en platos de carnes y pexes a la parrilla.
Melecinal
Les granes tienen una aición rubefaciente (activa la circulación sanguínea de la cara), cuenta con bien bones propiedaes como inductor del mambís (aperitivo). El berru tamién ye emplegáu como ingrediente en xarabes caseros y farmacéuticos pa tratar problemes respiratorios como'l catarru, asma, y hasta bronquitis, xuntu al ayu.
Taxonomía
Lepidium sativum describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 643. 1753.[1]
Lepidium: nome xenéricu que remanez del griegu, y significa "pequeña escama", en referencia al tamañu y forma de los frutos (silicues).
sativum: epítetu llatín que significa "cultivada"[2]
- Sinonimia
- Arabis chinensis Rottler ex Wight
- Cardamon sativum (L.) Fourr.
- Crucifera nasturtium Y.H.L.Krause
- Lepia sativa (L.) Desv.
- Lepidium hortense Forssk.
- Lepidium spinescens DC.
- Nasturtium crispum Medik.
- Nasturtium hortense Garsault
- Nasturtium sativum (L.) Moench
- Nasturtium spinescens (DC.) Kuntze
- Thlaspi nasturtium Bergeret ex Steud.
- Thlaspi sativum (L.) Crantz
- Thlaspidium sativum (L.) Spach[3]
- Castellanu: malpica, mastuerzu (12), mastuerzu de güerta, mastuerzu hortense (2), mestuerzo, nastuerzo (el númberu ente paréntesis indica les especies que tienen el mesmu nome n'España).[4]
Ver tamién
- Terminoloxía descriptiva de les plantes
- Cronoloxía de la botánica
- Hestoria de la Botánica
- Carauterístiques de les brasicacees
Referencies
- ↑ 1,0 1,1 «Lepidium sativum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2014.
- ↑ N'Epítetos Botánicos
- ↑ «Lepidium sativum». The Plant List. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2014.
- ↑ «Lepidium sativum». Real Xardín Botánicu: Proyeutu Anthos. Consultáu'l 19 d'ochobre de 2014.
Bibliografía
- Précis de Matière Médicale,Paris, RR; Moyse, M. . Tome III. Paris: Masson, 1971, pp. 22-4.
- La Guía Incafo de les Plantes Útil y Venenosu de la Península Ibérica y Baleares, Rivera, D; Obón, C. . Madrid: Incafo, 1991, pp. 61; 476.
- Farmacognosia,Trease, GUE; Evans, WCh. . Méxicu D.F.: Interamericana--MacGraw-Hill, 1991, p. 585.
Enllaces esternos
 |
Wikispecies tien un artículu sobre Lepidium sativum. |
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Lepidium sativum.
