Müqəddəs Nikola dənizçi kafedralı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Keete 37 (müzakirə | töhfələr) tərəfindən edilmiş 10:30, 16 fevral 2014 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Şablon:Məbəd Müqəddəs Nikola dənizçi kafedralı (rus. Никольский морской собор, tam adı Müqəddəs Nikolay şərəfinə kafedral kilsə) – Peterburqun mərkəzində, Nikola meydanında yerləşən böyük pravoslav kafedral kilsə, məbəd Rus pravoslav kilsəsinin Sankt-Peterburq yeparxiyasının tabeliyindədir. Kilsənin başçısı - protoierey Boqdan Soykodur.

Tarix

Əraziyə bitişik yerlərdə o zaman bir mərtəbəli qışlaq binalarla tikilmişdi. Burada Hərbi-Dəniz təsisatın xidmətçiləri yaşayırdı. Bu haqqda yaxınlıqda yerləşən Kanoner küçəsinin və Kanoner döngəsinin adları deyilir («kanonir» və ya «kanoner» topçu deməkdir). Günümüzə qədər 1788—1789-cu illərə aid Nikola bazarının daş binaları mühafizə edilmişdi. Kafedralın tikinti yeri uğurla bir tərəfdən cənubi Alay həyəti, bir tərəfdən isə su yollarının yaxınlığı ilə - Fontanka, Qriboyedov və Krükov kanallarla müəyyən edilmişdi.

Nikola dənizçi kafedralı əvvəlki taxtadan inşa olunmuş kiçik məbədin yerində «dəniz alay kilsəsi» kimi 1753-cü ildən 1762-ci ilə qədər, Admirallıq-kolleqiyasının baş memarı Savva Çevakinskinin layihəsi əsasında inşa olunmuşdu. Kafedral kilsə eyni anda təxminən 5 min adamı yerləşdirə bilir. Ayrıca kənarda duran dördyaruslu və hündür şpillə tamamlanan zəng gülləsi 1755—1758-ci ildə tikilmişdi. Planda xaçvari olan Nikola dənizçi kafedralı dəstələrə toplanan korinf sütunları, geniş antamblement, yapma haşiyələr və qızıl suyuna çəkilmiş beş qübbə ilə bəzədilmişdi. Fasadın zəngin plastikasını döymə məhəccərli balkonlar bəzəyir.

Ayrıca tilikmiş üçapsidli Nikola kafedralı ənənəvi olaraq üzgüçü və səyahətçilərin himayədarı hesab edilən ecazkar Nikolayın şərəfinə təqdis olunmuşdu. Kilsədə İqnatiy Kanayev və Nikulin tərəfindən hazırlanan XVIII əsrə aid ikonalar mühafizə olunmuşdu. Yuxarı kilsənin ərşini İmperatriça II Yekaterinanın iştirakı ilə 20 iyul 1762-ci ildə təqdis olunmuşdu. İmperatriça Rus donanmasının qələbələrini qeyd etmək üçün kilsəni "kafedral" adlandırmağı tələb etmişdi. Kilsənin ən müqəddəs yeri - yunanıstanlı ecazkar Nikolayın XVII əsrə aid ikonası və qurumuş cəsədinin qalıqlarıdır.

Məbədin qarşısında olan bağda Tsusima döyüşünə bir xatirə olaraq 1908-ci ildə dəniz zabiti knyaz Yevfimiy Putyatin tərəfindən tərtib olunmuş layihə əsasında obelisk ucaldılmışdı. 1870-ci ildən kilsədə xeyriyyəçilik cəmiyyətinə daxil olan məktəb, xəstəxana və uşaq evi fəaliyyət göstərirdi. 1917-ci il Oktyabr İnqilabından sonra kilsə bağlanılmır və 19411999-cu illərdə kafedral statusunu qoruyub saxlaya bilir. Leninqradın blokadası zamanı kafedralın xor zalında Leninqrad mitropoliti Aleksiy (Simanski) yaşayırdı.

2000-ci ildə zəng gülləsinin aşağı yarusunda kiçik ibadətgah təqdis edilmişdi. Bundan başqa, 19 aprel 2008-ci ildə Sankt-Peterburq və Ladoqa mitropoliti Vladimir (Kotlyarov) yuarı kilsəni də təqdis edir. Məbədə Kolokolnikov rəssamlarının qədim bizans üslublu müqəddəs ikonaları və müqəddəslərin qalıqları saxlanılan mücrüsü qeri qaytarılmışdı[1].

Ruhanilər

Tarix boyu Kafedralın bütün başçıları [2]
Tarix Kafedralın başçısı
22 sentyabr (3 oktyabr) 1732 — 4 (15) oktyabr 1734 keşiş İoann İoannov
4 (15) oktyabr 1734 — 25 dekabr 1747 (5 yanvar 1748) keşiş Pyotr Pavloviç Kozitski (…—1755)
25 dekabr 1747 (5 yanvar 1748) — 1 (12) iyul 1752 keşiş Qavriil Simeonoviç Verşnetski
1 (12) iyul 1752 — 25 fevral (7 mart) 1770 protoierey İvan Panfilov (1720—1794)
20 (31) mart 1770 — 14 (25) iyun 1772 protoierey Vasili Aleksandroviç Alekseyev
16 (27) iyul 1772 — 24 dekabr 1799 (4 yanvar 1800) protoierey Timofey Vasilyeviç Lüsitsinski (…—1799/1800)
21 aprel (2 may) 1800 — 15 (27) avqust 1805 protoierey Mitrofan İoannoviç Okin (Krasnopevkov) (1742—1805)
5 (17) sentyabr 1805 — 9 (21) iyul 1831 protoierey İoann Stefanoviç Veselovski (1759—1831)
iyuldekabr 1831 protoierey Timofey Alekseyeviç Veşşezerov (…—1832)
7 (19) dekabr 1831 — mart 1846 protoierey Timofey Ferapontoviç Nikolski (…—1848)
17 (29) mart 1846 — 24 dekabr 1860 (5 yanvar 1861) protoierey İoann Dimitriyeviç Kolokolov (…—1869)
26 dekabr 1860 (7 yanvar 1861) — 15 (27) dekabr 1873 protoierey Sila Stefanoviç Topilski (…—1873)
18741888 protoierey İoann Konstantinoviç Yaxontov (1819—1888)
1888 ? — 1900 protoierey Qriqori Yefqrafoviç Romanovski (1828—1900)
17 (29) aprel 1900 — 2 (15) dekabr 1914 protoierey Nikolay Nikanoroviç Kondratov
19141918 protoierey Aleksandr İoannoviç Preobrajenski
191910 fevral 1923 protoierey Aleksandr Nikolayeviç Belyayev (1866—1928)
fevral 192322 iyul 1923 protoierey Nikolay Nikolayeviç Rusanov[3]
iyul 1923sentyabr 1923 protoierey İoann Dimitriyeviç Dmitriyevski
21 sentyabr 192317 yanvar 1924 protoierey Nikolay Nikolayeviç Rusanov[3]
yanvar 192411 mart 1924 protoierey İoann Dimitriyeviç Dmitriyevski
29 mart 192411 iyun 1930 protoierey Qriqori Çukov (1870—1955)
iyun 193011 yanvar 1933 protoierey Vasili Mixayloviç Yablonski (1867 — 1933 sonra)
yanvar 1933mart 1935 protoierey Nikolay Kirilloviç Çukov (1870—1955)
17 mart 1935iyul 1935 protoierey Михаил Арсеньевич Смирнов
iyul 193514 noyabr 1936 protoierey Aleksandr Vikentyeviç Paklyar (1873—1938)
14 noyabr 19365 fevral 1937 protoierey Lev Aleksandroviç Muller (1887—1952)
5 fevral 19374 mart 1938 protoierey Pavel Petroviç Tarasov (1899—1971)
4 mart 193819 may 1939 arxiyepiskop Nikolay (Yaruşeviç) (1892—1961)
19 may 193930 iyun 1942 protoierey Pavel Petroviç Tarasov (1899—1971)
30 iyun 194221 noyabr 1945 protoierey Vladimir Aleksandroviç Rumyantsev (1877—1947)
21 noyabr 19451 dekabr 1948 protoierey Pavel Petroviç Tarasov (1899—1971)
5 dekabr 194823 fevral 1953 protoierey Yevgeni Pavloviç Lukin (1885—1967)
23 fevral 19539 yanvar 1972 protoierey Aleksandr Vasilyeviç Medvedski (1890—1973)
9 yanvar 197212 sentyabr 1975 protoierey İqor Simeonoviç Ranne (1927—1982)
12 sentyabr 197525 may 1977 protoierey Boris Mixayloviç Qlebov (doğ. 1936)
25 may 197710 iyul 1981 protoierey İakov İosifoviç İlyiç (1931—1981)
10 iyul 1981avqust 1987 protoierey Vladimir İustinoviç Sorokin (doğ. 1939)
25 avqust 1987 — bu günə kimi protoierey Boqdan İqoreviç Soyko (doğ. 1938)

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. Сайт московской патриархии. "После реставрации открылся верхний храм Николо-Богоявленского морского собора Санкт-Петербурга". 2012-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 апреля 2008.
  2. Беляков А. П. История флотского духовенства России
  3. 1 2 Примыкал к обновленцам