Прагляд крыніцы для Наша Ніва

{{Іншыя значэньні}}
{{Газэта
|назва        = Наша Ніва
|лацінка      = Naša Niva
|выява        = Naša Niva. Наша Ніва (24.02.1910).jpg
|тып          = штотыднёвік (серада)
|фармат       = А3, 16 палосаў
|уладальнік   =
|выдавец      = ПВУП «Суродзічы»
|краіна       = [[Беларусь]]
|рэдактар     = [[Ягор Марціновіч]]
|заснаваная   = 1906 г., адноўленая ў 1991 г.
|палітыка     =
|мова         = [[беларуская мова|беларуская]]
|наклад       = 8051 (№11 (800), 20 сакавіка 2013)
|ISSN         = 1819-1614
|сайт         = https://nashaniva.com/
|рэгістрацыя  = Пасьведчаньне аб рэгістрацыі № 581 ад 14 сакавіка 2007 году, выдадзенае Міністэрствам інфармацыі Рэспублікі Беларусь
}}
«'''На́ша Ні́ва'''» — [[беларуская мова|беларуская]] газэта і інфармацыйны інтэрнэт-партал. Выдаецца ў [[Менск]]у (з 1996 году), ад пачатку выдавалася ў [[Вільня|Вільні]] ў 1906—1915, 1920 і з 1991 году. У 1997 годзе зьявіўся сайт nn.by, з 2006 году інтэрнэт-вэрсія «Нашай Нівы» эвалюцыянавала ў фармат інтэрнэт-платформы, якая ў 2016 годзе канчаткова замяніла сабой папяровую газэту.

«Наша Ніва» — [[беларусы|народная агульнабеларуская]] газэта, асяродак і рухавік нацыянальнага жыцьця, якая шмат зрабіла дзеля разьвіцьця [[Беларуская літаратура|беларускай літаратуры]], выпрацоўваньня нормаў [[Беларуская мова|літаратурнай мовы]] і правапісу. Тут апавяданьнем «Музыка» дэбютаваў [[Максім Багдановіч]], з публікацыяў на яе старонках пачалі свой творчы шлях [[Максім Гарэцкі]], [[Алесь Гарун]], [[Канстанцыя Буйло]], [[Зьмітрок Бядуля]], [[Уладзіслаў Галубок]] ды іншыя. У «Нашай Ніве» ўпершыню пабачылі сьвет урыўкі з «[[Новая зямля|Новай зямлі]]» [[Якуб Колас|Якуба Коласа]], паэмы «[[Курган (паэма)|Курган]]» і «[[Бандароўна]]» [[Янка Купала|Янкі Купалы]], які ў 1914—1915 гадох быў рэдактарам газэты<ref>{{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)|к}} С. 344.</ref>. 1906—1915 гады ў беларускай гістарыяграфіі называюцца «нашаніўскім пэрыядам».

== Гісторыя ==
=== Утварэньне ===
Газэта «Наша Ніва» ўтварылася ў 1906 годзе, і спачатку фактычна была органам [[Беларуская сацыялістычная грамада|Беларускае сацыялістычнае грамады]]. Думка пра стварэньне беларускай газэты ўзьнікла ў сяброў БСГ ў канцы лета 1906 году, калі партыя знаходзілася на нелегальным становішчы і ёй патрэбна было пачаць легальную справу. 1 верасьня 1906 году ў [[Вільня|Вільні]] выйшаў пілётны нумар першае беларускае газэты «[[Наша доля]]». Зь пяці выдадзеных нумароў «Нашай долі» чатыры былі канфіскаваныя ўладамі [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]. За «''заклік да ўзброенага паўстаньня для перамены дзяржаўнага ладу''» Віленская судовая палата пастанавіла «''выданьне газэты „Наша доля“ забараніць назаўсёды''», а рэдактара газэты пакараць адным годам турэмнага зьняволеньня. Тым ня менш, ужо празь месяц (паводле некаторых зьвестак — нават яшчэ ў час выданьня «Нашай долі») удалося пачаць выпуск другой беларускай газэты.

[[Файл:Naša Niva. Pieršaja Biełaruskaja Hazeta z Rysunkami.jpg|220пкс|міні|Праект аздобы «Нашай Нівы» [[Язэп Драздовіч|Язэпа Драздовіча]]]]

«Наша Ніва» пачала выходзіць [[23 лістапада|10 (23) лістапада]] 1906 году<ref name="about">[https://web.archive.org/web/20090406134448/http://www.nn.by/index.php?c=sp&i=7 Пра газэту «Наша Ніва»]</ref>. Выдаўцамі газэты лічыліся прыватныя асобы, бо БСГ дагэтуль знаходзілася на нелегальным становішчы. Першым выдаўцом і рэдактарам быў [[Аляксандар Уласаў]]. Адным з ідэолягаў выданьня — [[Іван Луцкевіч]], стваральнік славутага віленскага Беларускага музэю і фундатар шматлікіх палітычных і культурных праектаў. Побач зь ім працаваў ягоны брат, ідэоляг Беларускай сацыялістычнай грамады [[Антон Луцкевіч]]. З 1909 году сакратаром газэты, а ў 1912—1913 гадох фактычным яе рэдактарам стаў [[Вацлаў Ластоўскі]]. З «Нашай Нівай» разам працаваў клясык літаратуры [[Якуб Колас]]. [[Максім Багдановіч]] і [[Зьмітрок Бядуля]] таксама дэбютавалі ў «Нашай Ніве». А славуты нацыянальны паэт [[Янка Купала]] ў лютым 1914 году стаў яе рэдактарам і кіраваў газэтай да восені 1915 году<ref name="about" />.

[[Файл:Naša Niva. Наша Ніва (23.11.1906).jpg|міні|Першы нумар «Нашай Нівы», 23 лістапада 1906 г.]]

Газэта была разьлічаная пераважна на вясковага чытача і нацыянальную інтэлігенцыю. Галоўнае месца ў ёй адводзілася матэрыялам, якія прысьвячаліся актуальнаму жыцьцю Беларусі, падзеям у жыцьці беларускага нацыянальнага руху. Яе выданьне суправаджалася рэнэсансам інтэлектуальнага жыцьця, у ёй друкавалася цэлая пляяда пісьменьнікаў, якія сталі клясыкамі беларускай літаратуры — сярод іх [[Янка Купала]], [[Якуб Колас]], [[Максім Багдановіч]].

=== Перашкоды з боку расейскіх уладаў ===
{{Асноўны артыкул|Русіфікацыя Беларусі}}
[[Файл:Žyvie Biełaruś. Жыве Беларусь (1914).jpg|значак|Першая старонка ад 20 сакавіка 1914 г. з поклічам «[[Жыве Беларусь!]]» у артыкуле «Пуцяводная ідэя»]]

З самага пачатку існаваньня «Нашай Нівы» ўлады [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] пільна сачылі за яе зьместам. Існавалі адмысловыя органы, якія кантралявалі выданьне газэт і кнігаў, нацыянальным выданьням надавалася асаблівая ўвага. У [[Вільня|Вільні]] гэтым займаўся Віленскі цэнзурны камітэт. У 1906 годзе характарыстыка «Нашай Нівы» зьмяшчаецца ў спэцыяльным дакумэнце, складзеным цэнзурным камітэтам па патрабаваньні ахоўчага аддзяленьня паліцыі. Дакумэнт апісвае і іншыя газеты, якія выходзілі тады ў Вільні (іх было 57). «''43. „Наша Ніва“. Спачатку крыху больш памяркоўная, чым „Наша доля“, стала затым зьмяшчаць артыкулы бунтоўнага характару, за што некалькі разоў канфіскоўвалі наклад''»<ref name="smolk">Смолкін М. Плямы царскай цэнзуры // Полымя. № 3, 1966.</ref>.

У першай палове 1907 году на старонках «Нашай Нівы» зьявіліся матэрыялы «Дума і народ», «Зямельная справа ў Новай Зэляндыі» ды іншыя, на якія адразу зьвярнула ўвагу цэнзура і палічыла іх небясьпечнымі для існага дзяржаўнага ладу. На два нумары газэты быў накладзены арышт<ref>{{Артыкул| аўтар = [[Аляксандар Шлюбскі|Ал. Шлюбскі]]. | загаловак = Да гісторыі канфіскацыі «Нашай Нівы». | спасылка  = https://digital.nlb.by/files/original/6ea02da0556094d84e13bba454f916a0.pdf| мова  = | выданьне  =[[Полымя (часопіс)|Полымя]] | тып =часопіс | год  = 1925| том   = | нумар  = 4| старонкі  =185—189 | issn  = }}</ref>.

[[Файл:Vilnia, Zavalnaja. Вільня, Завальная (1907).jpg|значак|Рэдакцыя Нашай Нівы на [[Вуліца Завальная (Вільня)|вуліцы Завальнай]] у Вільні, {{nowrap|1907 г.}}]]

За рэдакцыяй газэты, якая стала цэнтрам беларускага нацыянальнага жыцьця і сходаў нацыянальна сьвядомай інтэлігенцыі, вялося сталае сачэньне паліцыяй. Акрамя таго, сачэньне вялося з дапамогай паштовай службы і нават Праваслаўнай царквы.

[[Файл:Vilnia, Zavalnaja, Naša Niva. Вільня, Завальная, Наша Ніва (1907-14).jpg|значак|Рэдакцыя газэты Нашай Нівы, да 1915 г.]]

Актыўную прапагандысцкую кампанію супраць беларускага руху і газэты вялі афіцыйныя расейскія [[Каляніялізм|каляніяльныя]] выданьні «[[Виленский вестник]]», «[[Минское слово]]», «[[Северо-Западная жизнь]]», «[[Крестьянин]]» ды іншыя; а таксама сталічныя выданьні «Окраины России», «Россия» і «Новое время».

=== Закрыцьцё газэты ===
У 1914 годзе пачалася [[Першая сусьветная вайна]]. Ва ўмовах ваеннага становішча і жорсткай цэнзуры «Наша Ніва» хоць і заняла ў дачыненьні вайны варожую пазыцыю, але мусіла была плаціць ваенныя падаткі і адмовіцца ад прапаганды ідэі Беларускай дзяржаўнасьці. Тым ня менш, амаль кожны нумар у выніку дзеяньняў расейскай ваеннай цэнзуры выходзіў з купюрамі. За публікацыю антыўрадавых матэрыялаў асобыя нумары «Нашай Нівы» працягваліся канфіскоўвацца. На яе забаранялася падпісвацца настаўнікам і вучням Віленскай навучальнай акругі, паштовым, вайсковым і іншым чынам. Рэзка пагоршыліся фінансавыя ўмовы газэты.

Шмат беларусаў былі мабілізаваныя ў армію, сярод іх і супрацоўнікі «Нашай Нівы». Шмат падпісантаў былі адрэзаныя фронтам, які няўхільна набліжаўся да Вільні. Выданьне газэты ў такіх умовах станавілася немагчымым.

7 жніўня 1915 году выйшаў апошні нумар штотыднёвіка з подпісам [[Янка Купала|Янкі Купалы]]. У верасьні войскі [[Нямецкая імпэрыя|Нямецкай імпэрыі]] занялі Вільню.

=== Пэрыяд паміж закрыцьцём і адраджэньнем ===
Газэта не была адноўленая ані ў час існаваньня [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]], ані ў [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай ССР]].

У 1920 годзе была спроба адрадзіць газэту ў [[Вільня|Вільні]]. У пэрыяд з 28 кастрычніка па 20 сьнежня 1920 году выйшла 9 нумароў. Газэта асьвятляла падзеі, зьвязаныя з акупацыяй Беларусі польскімі войскамі і рыхтаваньнем яе падзелу між суседнімі дзяржавамі. Шмат увагі зьвярталася на палітычную будучыню Беларусі, на неад’емнасьць права беларусаў на ўласную сувэрэнную дзяржаву. Пісалася пра стварэньне [[Сярэдняя Літва|Сярэдняй Літвы]]. Нэгатыўна выказвалася пра дзеяньні [[Станіслаў Булак-Балаховіч|Булак-Балаховіча]]. Газэта была забароненая польскай вайсковай цэнзурай.

Насуперак абвінавачваньням у рэвалюцыйнасьці, якія гучалі з боку расейскай улады да [[Кастрычніцкі пераварот|кастрычніцкага перавароту 1917 году]] і нягледзячы на яскрава сацыялістычную скіраванасьць газэты, за часамі [[СССР]] «Наша Ніва» ў прапагандзе атрымала азначэньне, як «контррэвалюцыйнае», «лібэральна-буржуазнае», «нацыяналістычнае» выданьне. Упершыню гэта было зроблена падчас спэцыяльнай дыскусіі аб «Нашай Ніве» на паседжаньні [[Таварыства гісторыкаў-марксыстаў]] у 1931 годзе.

=== Адраджэньне ===
У часы «[[Перабудова|перабудовы]]» на новай хвалі нацыянальнага абуджэньня і адраджэньня пачалі зьяўляцца ініцыятывы рэабілітацыі «Нашай Нівы». Выданьне газэта адрадзілася ў траўні 1991 году ў Вільні. Першым галоўным рэдактарам стаў [[Сяргей Дубавец]]. Адноўленае выданьне заняло вынятковае месца сярод іншых беларускіх пэрыёдыкаў. «Наша Ніва» адмовілася ад «абарончай стратэгіі», ад самаізаляцыі, уласьцівых многіх беларускамоўным выданьням савецкае пары. На старонках «Нашай Нівы» значнае месца занялі дыскусіі на ўнівэрсальныя тэмы, зьявілася вялікая колькасьць перакладаў. У цэнтры ўвагі апынулася таксама спадчына Вялікага Княства Літоўскага і мадэль узаемадачыненьняў народаў рэгіёну.

У Беларусі ішлі складаныя працэсы будаваньня нацыі, аднак у 1995 годзе ў краіне ўсталяваўся [[Аўтарытарызм|аўтарытарны]] [[Русіфікацыя Беларусі#Рэжым Лукашэнкі|прарасейскі]] [[рэжым Лукашэнкі]]. Час патрабаваў стварэньня паўнавартых СМІ. Таму ў 1996 годзе рэдакцыю газэты пастанавілі перанесьці ў Менск. «Наша Ніва» зноў стала ўласна газэтаю, якая надала вялікую ўвагу палітычным, сацыяльным і культурным працэсам у Беларусі і сьвеце.

У 1998 годзе зьменены ўладамі Закон аб друку дазволіў спыняць выданьне газэтаў без пастановы суду па двух папярэджаньняў. 29 траўня таго ж году газэта «Наша Ніва» атрымала папярэджаньне ад [[Дзяржаўны камітэт Рэспублікі Беларусь па друку|Дзяржаўнага камітэту па друку]] за «''скажэннне агульнапрытых нормаў выкарыстоўваемай мовы''»<ref>[[Вінцук Вячорка|Вячорка В.]] [https://www.svaboda.org/a/taraskievica-pieramahla-1998/29262034.html Як 20 гадоў таму тарашкевіца перамагла дзяржаву ў судзе], [[Радыё Свабода]], 21 траўня 2018 г.</ref>. У адказ на гэта рэдакцыя падала ў [[Вышэйшы гаспадарчы суд Рэспублікі Беларусь|Вышэйшы гаспадарчы суд]] заяву, дзе запатрабавала скасаваць гэтае папярэджаньне. На судовым паседжаньні сябар-карэспандэнт Нацыянальнай Акадэміі Навук [[Аляксандар Булыка]], прафэсары [[Браніслаў Плотнікаў]], [[Павал Сьцяцко]], [[Генадзь Цыхун]] і загаднік катэдры [[Беларускі дзяржаўны пэдагагічны ўнівэрсытэт імя Максіма Танка|БДПУ імя Максіма Танка]] Павал Міхайлаў засьведчылі, што выкарыстаньне клясычнага правапісу не парушае агульнапрынятых нормаў беларускай мовы<ref>{{Літаратура/Беларуская эміграцыя — абаронца роднае мовы|к}} С. 197.</ref>. У выніку, 22 сьнежня 1998 году суд скасаваў выдадзенае раней папярэджаньне на падставе таго, што ў беларускім заканадаўстве ня ўтрымліваецца патрабаваньняў абавязковага ўжываньня менавіта афіцыйных правілаў беларускай артаграфіі і пунктуацыі, замацаваўшы за газэтай «Наша Ніва» права выдавацца клясычным правапісам<ref name="sud">{{спасылка|загаловак=Решение Высшего Хозяйственного Суда Республики Беларусь от 22.12.98 г № 2—1/98 по иску редакции газеты «Наша Нива» (г. Минск) к ответчику — Государственному комитету Республики Беларусь по печати — о признании недействительным предупреждения от 29 мая 1998 г. № 26|спасылка=http://www.medialaw.ru/publications/zip/national/by/10/minsk10_9.html|копія=http://web.archive.org/web/20120128071902/http://www.medialaw.ru/publications/zip/national/by/10/minsk10_9.html}}</ref>.

Ад 2000 году рэдактарства ў «Нашай Ніве» пераняў [[Андрэй Дынько]] (галоўны рэдактар у 2000—2006 гадох), газэта вярнулася да штотыднёвае пэрыядычнасьці. Адбылася трансфармацыя «Нашай Нівы» з выданьня літаратурна-інтэлектуальнага ў выданьне грамадзка-палітычна-культурнага характару. Гэты працэс быў паступовым. Ад 2002 году аб’ём газэты павялічыўся з 12 да 16 старонак, ад 2005 году — да 24-х. На сваім піку тыраж газэты дасягае 8000 асобнікаў.

У лістападзе 2005 году [[рэжым Лукашэнкі]] выдаліў з падпіснога каталёгу РУП «[[Белпошта]]» «Нашу Ніву», разам з шэрагам іншых недзяржаўных выданьняў<ref>{{Спасылка|аўтар=Лунёва Л.|загаловак=«Наша Ніва» таксама выдаленая з падпіснога каталёгу|спасылка=http://www.svaboda.by/articleprintview/802571.html|выдавец=[[Свабода (радыё)|Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=15 лістапада 2005|дата доступу=26 сакавіка 2013}}</ref>. З таго часу газэта мусіла распаўсюджвацца самастойна, сродкамі энтузіястаў, яна перайшла ў кішэнны фармат і павялічыла колькасьць старонак да 48-мі. У 2006 годзе ў некалькіх гарадах Беларусі прайшоў шэраг [[флэшмоб]]аў у падтрымку «Нашай Нівы».

Рэдакцыя засяродзілася на разьвіцьці інтэрнэт-сайту nn.by. Ад 2006 году інтэрнэт-вэрсія «Наша Ніва» эвалюцыянавала ў фармат інтэрнэт-плятформы, прыстасоўваючы тэхналёгію выданьня да эпохі электронных СМІ. У 2010 годзе сайт «Нашай Нівы» стаў самым папулярным рэсурсам на беларускай мове. Паводле статыстыкі Гугл Аналітыкс у 2016—2017 гадох у сярэднім штомесяц сайт НН заходзіла каля 600 000 унікальных наведнікаў, праглядаючы каля 7 000 000 старонак. Прыкладна 84% наведнікаў — зь Беларусі, 49% — зь Менску.

З 2006 году да рэдактарства газэты далучыўся [[Андрэй Скурко]]. [[Андрэй Дынько]] стаў рэдактарам сайту nn.by. Тым часам Алесь Кудрыцкі стварыў сэрвіс NNVideo. У 2011 годзе рэдактарам папяровага тыднёвіка стаў Зьміцер Панкавец.

У канцы лістапада 2008 году зьявілася інфармацыя пра магчымасьць вяртаньня газэты «Наша Ніва» ў дзяржаўную сетку распаўсюджваньня і падпісныя каталёгі «[[Белпошта|Белпошты]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20081203123811/http://nn.by/index.php?c=ar&i=21701 Улады вяртаюць «НН» і «Народную волю» ў распаўсюд], Наша Ніва, 21 лiстапада 2008 г.</ref>. 4 сьнежня 2008 году газэта зьявілася ў вольным продажы. Тыднёвік упершыню надрукаваны ў колеры. Ад гэтага нумару, «Наша Ніва» пачала выходзіць [[наркамаўка|афіцыйным правапісам]] (''школьным — як пазначыла сама рэдакцыя газэты''). Наклад першага «афіцыйнага» нумару (45 за 2008 год) вырас ў 2,5 разы: да 5200 асобнікаў у параўнаньні з накладам у 2200 асобнікаў папярэдняга нумару 44 за 2008 год. Да забароны ў канцы 2005 году наклад газэты складаў 3200 асобнікаў<ref>[https://web.archive.org/web/20090407084428/http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=22044 Ад Рэдакцыі] // Наша Ніва. № 45, 4 сьнежня 2008.</ref>. Да 1 студзеня 2009 году гэтая лічба вырасла да 6000<ref>[https://web.archive.org/web/20090916201407/http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=22874 Тыраж штотыднёвіка «Наша Ніва» дасягнуў 6000 ас.], Наша Ніва, 12 студзеня 2009 г.</ref>.

Ад аднаўленьня ў 1991 годзе і да № 595 (45) за 4 сьнежня 2008 году «Наша Ніва» друкавалася [[Клясычны правапіс|клясычным правапісам]]. Аднак, на сайце газэты перадрук паведамленьняў беларускіх інфармацыйных агенцтваў і артыкулаў зь іншых беларускамоўных выданьняў афіцыйным правапісам разьмяшчаўся і раней. Выкарыстаньне газэтай клясычнага правапісу стала падставай для дыскусіяў як сярод аўтараў НН, так і сярод чытачоў інтэрнэт-версіі газэты ў сувязі з абавязковым пераводам выданьня з 1 верасьня 2010 году на афіцыйны правапіс згодна з прынятым [[Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Палатай прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу]] законам [[Правілы беларускай артаграфіі і пунктуацыі (2008)|«Аб правілах беларускай артаграфіі і пунктуацыі»]] (напярэдадні прыняцьця гэтага закону ў кастрычніку 2007 году прызначаны [[Аляксандар Лукашэнка|Лукашэнкам]] міністар адукацыі [[Аляксандар Радзькоў]] заявіў, што мэта дакумэнту — забарона «''супрацьзаконнага ўжываньня ў пэрыёдыцы''» клясычнага правапісу<ref>[http://www2.polskieradio.pl/eo/dokument.aspx?iid=85636 Кары за «няправільны» правапіс вызначыць Савет міністраў], [[Беларуская рэдакцыя Польскага Радыё]], 25 чэрвеня 2008 г.</ref>). У 2007 годзе заснавальнік газэты і першы яе рэдактар [[Сяргей Дубавец]] прызнаў ранейшую правільнасьць, але далейшую беспэрспэктыўнасьць выбару газэты на карысьць клясычнага правапісу.

Ад 1 ліпеня 2016 году «Наша Ніва» выходзіла ў фармаце штомесячніка на 24 старонках, галоўная ўвага надавалася разьвіцьцю інтэрнэт-партала. Навіны на сайце публікаваліся ў дзьвюх вэрсіях (на беларускай і [[расейская мова|расейскай]] мовах). З 1 сакавіка 2017 году, замест Андрэя Скурко, на пасаду галоўнага рэдактара «Нашай Нівы» заступіў [[Ягор Марціновіч]].

6 чэрвеня 2018 году рэдакцыя абвясьціла пра выхад апошняга папяровага нумару выданьня і пераход цалкам у электронны фармат. «„Наша Ніва“ паказала ўсім прыклад, як адаптавацца да новай эпохі. У маі 2018 году NN.BY наведалі 475 тысячаў карыстальнікаў, якія прачыталі 7,1 мільёна старонак. А бываюць месяцы значных падзей, і тады лічбы большыя нават удвая. Гэта непараўнальна з аўдыторыяй папяровай газэты. У далейшым друкаваньні яе не засталося практычнага сэнсу. Хоць, здаючы апошні выпуск, мы з настальгіяй і захапленьнем разглядвалі нашы старыя першыя палосы»<ref>[https://nn.by/?c=lr&i=210734 «Нам удалося ўсё»: «Наша Ніва» цалкам пераходзіць у інтэрнэт]</ref>.

У жніўні 2020 году [[рэжым Лукашэнкі]] заблякаваў доступ да сайту nn.by на тэрыторыі Беларусі з прычыны асьвятленьня парталам [[Пратэсты ў Беларусі (2020)|пратэстаў беларусаў супраць фальсыфікацыі выбараў, гвалту і беззаконьня]]<ref>{{cite web|url=https://belsat.eu/en/news/information-ministry-about-blocked-websites-creating-conflict-between-society-and-state/|title=Information Ministry about blocked websites: Creating conflict between society and state|date=2020-09-08|language=en|publisher=[[Белсат]]}}</ref>. 23 верасьня 2020 году супрацоўнікі сілавых структураў рэжыму Лукашэнкі зрабілі ператрус у кватэры галоўнага рэдактара Ягора Марціновіча і канфіскавалі ўсе тэхнічныя прылады і носьбіты інфармацыі<ref name="ROG" />. Яго дапыталі ў [[Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь|Сьледчым камітэце]], па чым на тры дні пасадзілі ў адзіночную камэру<ref name="ROG" />. Апроч таго, супраць Ягора Марціновіча распачалі крымінальную справу «за паклёп»<ref name="ROG" />. Міжнародная арганізацыя «[[Рэпартэры бязь межаў]]» раскрытыкавала гэтую палітыку ў дачыненьні да «Нашае Нівы»<ref name="ROG">{{Cite web|language=de|url=https://www.reporter-ohne-grenzen.de/pressemitteilungen/meldung/kritik-an-lukaschenkos-medienpolitik|title=Kritik an Lukaschenkos Medienpolitik|first=|last=|website=|date=2020-10-06|publisher=[[Рэпартэры бязь межаў]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201006151951/https://www.reporter-ohne-grenzen.de/pressemitteilungen/meldung/kritik-an-lukaschenkos-medienpolitik|archivedate=2020-10-06|accessdate=2020-10-06|dead-url=no}}</ref>.

8 ліпеня 2021 году супрацоўнікі сілавых структураў рэжыму Лукашэнкі правялі вобшук у галоўных супрацоўнікаў «Нашай Нівы»<ref name=":0">{{Навіна|аўтар=МГ|загаловак=Налёт на мэдыі па ўсёй краіне|спасылка=https://belsat.eu/news/08-07-2021-nalyot-na-medyi-pa-usyoj-kraine-shto-adbyvaetstsa-u-belarusi-8-lipenya/|выдавец=Тэлеканал «[[Белсат]]»|дата публікацыі=8 ліпеня 2021|дата доступу=12 ліпеня 2021}}</ref>, па чым арыштавалі Ягора Марціновіча, кіраўніка аддзелу рэклямы [[Андрэй Скурко|Андрэя Скурко]], галоўную бухгальтарку Вольгу Раковіч і галоўнага рэдактара дачынных часопісаў «[[Наша гісторыя]]», «Асьцярожна: дзеці!» й «Дуду» [[Андрэй Дынько|Андрэя Дынько]] нібыта за арганізацыю [[Пратэсты ў Беларусі (2020—2021)|пратэстаў]]<ref name="Massive">{{Cite web|date=2021-07-08|title=Massive crackdown on independent media throughout Belarus|url=https://belsat.eu/en/news/08-07-2021-massive-crackdown-on-independent-media-in-belarus/|url-status=live|accessdate=2021-07-08|website=|publisher=[[Белсат]]|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://news.zerkalo.io/economics/98.html|title=Силовики пришли в издание «Наша Ніва»: у сотрудников и в офисе провели обыски, сайт недоступен (обновляется)|date=2021-07-08|accessdate=2021-07-08|publisher=ZERKALO.IO|language=ru|url-status=live|website=}}</ref>, прытым, паводле інфармацыі рэдакцыі, галоўнага рэдактара зьбівалі па затрыманьні<ref name="давно">{{Cite web|date=2021-07-12|title=«Мы давно к этому готовились». Что будет с «Нашай Нівай» после блокировки сайта и ареста сотрудников|url=https://news.zerkalo.io/life/246.html|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210713153734/https://news.zerkalo.io/life/246.html|archivedate=2021-07-13|accessdate=2021-07-13|website=|publisher=ZERKALO.IO|language=ru}}</ref>. Былі затрыманыя яшчэ некалькі журналістаў «Нашай Нівы»<ref name="Massive" />. З таго дня дамэннае імя перастала працаваць, а сайт nn.by адкрыць немагчыма<ref name="Massive" /><ref name="давно" />. [[Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь|Міністэрства інфармацыі]] рэжыму Лукашэнкі пакарала рэдакцыю за «забароненую інфармацыю», якая была на сайце<ref name=":0" />. 12 ліпеня 2021 году сумеснай заяваю дзесяці арганізацыяў, у тым ліку [[Вясна (цэнтар)|«Вясны»]], [[Беларуская асацыяцыя журналістаў|Беларускай асацыяцыі журналістаў]], [[Беларускі Хэльсынскі камітэт|Беларускага Хэльсынскага камітэту]], [[Беларускі ПЭН-цэнтар|Беларускага ПЕН-цэнтру]], арыштаваныя супрацоўнікі «Нашай Нівы» былі прызнаны [[Палітычны вязень|палітычнымі вязьнямі]]<ref>{{Cite web|аўтар=Илья Коваль.|last=Коваль|first=Илья|date=2021-07-13|title=В Беларуси ряд сотрудников издания "Наша Нива" признали политзаключенными|url=https://www.dw.com/ru/v-belarusi-rjad-sotrudnikov-izdanija-nasha-niva-priznali-politzakljuchennymi/a-58247118|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210713153226/https://www.dw.com/ru/v-belarusi-rjad-sotrudnikov-izdanija-nasha-niva-priznali-politzakljuchennymi/a-58247118|archivedate=2021-07-13|accessdate=2021-07-13|website=|publisher=[[Нямецкая хваля]]|language=ru}}</ref><ref>{{Cite web|date=2021-07-12|title=Праваабаронцы прызналі палітвязнямі чатырох супрацоўнікаў "Нашай Нівы"|url=https://euroradio.fm/pravaabaroncy-pryznali-palitvyaznyami-chatyroh-supracounikau-nashay-nivy|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210712161740/https://euroradio.fm/pravaabaroncy-pryznali-palitvyaznyami-chatyroh-supracounikau-nashay-nivy|archivedate=2021-07-12|accessdate=2021-07-13|website=|publisher=[[Эўрапейскае радыё для Беларусі]]|language=be}}</ref>.

Выданьне працягнула працаваць у сацыяльных сетках (у тым ліку [[Telegram]]), а сайт «Нашай Нівы» пачаў дзейнічаць пад адрасам nashaniva.com (доступ зь Беларусі заблякаваны).

У лістападзе 2021 году суд менскага Цэнтральнага раёну абвясьціў Telegram-канал «Нашай Нівы» і яе сацыяльныя сеткі «экстрэмісцкімі матэрыяламі». У студзені 2022 году [[Камітэт дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь|КДБ]] абвясьціў інтэрнэт-рэсурсы «Нашай Нівы» «экстрэмісцкім фармаваннем»<ref>{{cite web|url=https://novychas.online/hramadstva/nasza-niva-cjaper-ekstremisckae-farmiravanne|title=«Наша Нiва» цяпер — экстрэмісцкае фарміраванне|work=[[Новы час (газэта)|Новы час]]|date=2022-01-27|accessdate=2022-01-31}}</ref>. Падобнае сыстэматычнае выкарыстаньне антыэкстрэмісцкага заканадаўства Беларусі мае на мэце даць фармальную падставу [[Аляксандар Лукашэнка|Аляксандру Лукашэнку]] пазбаўляць свабоды і абвяшчаць крымінальнымі злачынцамі сваіх супраціўнікаў<ref>{{cite web|title=БАЖ: Патрабуем спыніць практыку выкарыстання антыэкстрэмісцкага заканадаўства для абмежавання свабоды слова|url=https://baj.by/be/content/bazh-patrabuem-spynic-praktyku-vykarystannya-antyekstremisckaga-zakanadaustva-dlya|website=[[Беларуская асацыяцыя журналістаў]]|date=2021-11-17|accessdate=2021-12-22}}</ref>.

15 сакавіка 2022 году Андрэй Скурко і Ягор Марціновіч атрымалі па два з паловай гады калёніі за нявыплату камунальных паслугаў<ref>{{Cite web|url=https://novychas.online/hramadstva/jahoru-marcinovicza-i-andreju-skurko-dali-pa-dva-z|title=Ягору Марціновічу і Андрэю Скурко далі па два з паловай года калоніі|language=be|publisher=[[Новы час (газэта)|Новы час]]|accessdate=2022-04-01|date=2022-03-15}}</ref>.

== Крытыка ==
У 2009 годзе першы галоўны рэдактар адноўленай «Нашай нівы» [[Сяргей Дубавец]] адзначыў, што тагачасная рэдакцыя выданьня (галоўны рэдактар [[Андрэй Скурко]]) займалася «[[прапаганда]]й [[Гомасэксуальнасьць|гомасэксуалізму]]»<ref>{{Навіна|аўтар=[[Сяргей Дубавец]]|загаловак=«Наша Ніва» і гомікі|спасылка=https://naviny.by/rubrics/opinion/2009/02/04/ic_articles_410_161075|выдавец=[[naviny.by]]|дата публікацыі=4 лютага 2009|дата доступу=4 траўня 2018}}</ref>.

У сьнежні 2017 году «Наша Ніва» згадвалася сярод незалежных мас-мэдыяў, якія, як высьветлілася, выдалілі з сваіх сайтаў старыя паведамленьні пра арышт бізнэсоўца [[Віктар Пракапеня|Віктара Пракапені]] ў 2015 годзе. Выдаленьні адбываліся па тым, як да гэтых мас-мэдыяў зьвярталіся прадстаўнікі Віктара Пракапені. Сытуацыя выклікала актыўнае абмеркаваньне ў беларускіх мэдыя і сярод журналісцкай супольнасьці<ref>[http://belsat.eu/programs/prakapenya-geroj-yaki-uskryu-gnajnik-medyyaanalityk-raspavyou-yak-zauvazhyu-zniknenne-materyyalau-u-smi-pra-biznesoutsa/ «Пракапеня — герой, які ўскрыў гнайнік». Медыяаналітык распавёў, як заўважыў знікненне матэрыялаў у СМІ пра бізнесоўца], [[Белсат]], 27 сьнежня 2017 г.</ref><ref>Алесь Пілецкі, [https://www.svaboda.org/a/28941851.html «Ніхто нічога страшнага не зрабіў». Рэдактары незалежных СМІ пра выдаленьне матэрыялаў пра Віктара Пракапеню], [[Радыё Свабода]], 27 сьнежня 2017 г.</ref><ref>{{Навіна|аўтар=Вольга Жарнасек|загаловак=Цэнзура Пракапені|спасылка=https://belsat.eu/in-focus/tsenzura-prakapeni-hto-i-chamu-havae-ad-nas-praudu/|выдавец=Тэлеканал «Белсат»|дата публікацыі=27 сьнежня 2017|копія=http://web.archive.org/web/20180910032356/belsat.eu/in-focus/tsenzura-prakapeni-hto-i-chamu-havae-ad-nas-praudu/|дата копіі=10 верасьня 2018|дата доступу=12 ліпеня 2021}}</ref>.

7 жніўня 2023 году на сайце выданьня зьявіўся артыкул<ref>Раўбіч Ф. [https://nashaniva.com/323451 Ад захаплення дызайнам да абурэння правапісам — у сеціве спрачаюцца пра альтэрнатыўны нацыянальны пашпарт], Наша Ніва, 7 жінўня 2023 г.</ref>, падпісаны «Ф. Раўбіч», з маніпуляцыйнымі выказваньня датычна [[Беларуская Вікіпэдыя|Беларускай Вікіпэдыі]] (сярод іншага, аўтар не ўпамінуў захопу асноўнага беларускага адрасу «be.wikipedia.org» [[Беларуская Вікіпэдыя (наркамаўка)|прыхільнікамі наркамаўкі]]), а таксама [[Хам|хамскімі]] выказваньнямі ў бок прыхільнікаў [[Беларускі клясычны правапіс|клясычнага правапісу беларускай мовы]] («''толькі схіленыя ў беларушчыну маладыя людзі, якія дрэнна валодаюць нацыянальнай мовай, думаюць, што знойдуць сябе ў альтэрнатыўным правапісе''»).

== Факсымільныя выданьні ==
Факсымільныя выданьні нумароў газэты за 1906—1911 гады выйшлі ў выдавецтвах «Навука і тэхніка» (1992, выпуск 1: 1906—1908, наклад — 3000 асобнікаў), «Беларуская навука» (1996, выпуск 2: 1909, наклад — 1000 асобнікаў), «Тэхналёгія» (у 1999 годзе выпуск 3: 1910 і ў 2003 — выпуск 4: 1911, накладам па 1000 асобнікаў кожны)<ref>[http://www.knizhkult.narod.ru/bely.htm Калекцыя газэты «Наша Ніва» ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі]</ref>.

== Узнагароды і прэміі ==
* Міжнародная ўзнагарода «Свабода выказваньня» ([[Андрэй Дынько]]) (2006)<ref>{{cite web|language=ru|url=https://naviny.by/rubrics/society/2006/11/22/ic_news_116_262574|title=Главный редактор белорусскоязычной еженедельной газеты "Наша ніва" Андрей Дынько стал лауреатом ежегодной международной премии "Свобода высказывания"|publisher=[[naviny.by]]|date=2006-11-22|accessdate=2020-08-02|archivedate=2020-10-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201003025712/https://naviny.by/rubrics/society/2006/11/22/ic_news_116_262574|url-status=dead}}</ref>
* Прэмія імя {{артыкул у іншым разьдзеле|Ларенца Наталі|Ларенца Наталі|uk|Лоренцо Наталі}} (Андрэй Дынько) (2006)<ref>{{cite web
 |language    = ru
 |url         = https://news.tut.by/society/87322.html
 |title       = Белорусский журналист Андрей Дынько удостоен премии Еврокомиссии имени Лоренцо Натали
 |publisher   = [[TUT.BY]]
 |date        = 
 |accessdate  = 2020-08-08
}}</ref>
* Прэмія імя Герда Буцэрыюса «{{артыкул у іншым разьдзеле|Вольная прэса Ўсходняй Эўропы|Вольная прэса Ўсходняй Эўропы|ru|Свободная пресса Восточной Европы}}» (2007)<ref name="dw">{{cite web|language=ru|url=https://p.dw.com/p/Ays5|title="Наша Ніва" получила международное признание|publisher=[[Нямецкая хваля]]|date=2007-06-21|accessdate=2020-08-02}}</ref>
* [[Люблю Беларусь (прэмія)|Люблю Беларусь]] (2010)<ref>{{Cite web|date=2010-02-20|title=Прэмію &laquo;Люблю Беларусь&raquo; нарэшце ўручылі ляўрэатам|url=https://www.svaboda.org/a/1963307.html|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200428231302/https://www.svaboda.org/a/1963307.html|archivedate=2021-03-20|accessdate=2021-03-20|website=|publisher=[[Радыё Свабода]]|language=be}}</ref>
* ‘Belarus in Focus’ (Андрэй Дынько) (2013)<ref>{{cite web|language=ru|url=https://gazetaby.com/post/shef-redaktor-nashaj-nivy-pobedil-v-zhurnalistskom-konkurse-belarus-in-focus/54462/|title=Шеф-редактор "Нашай нівы" победил в журналистском конкурсе Belarus in Focus|publisher=[[Салідарнасьць (газэта)|Салідарнасьць]]|work=[[БелаПАН]]|date=2013-03-16|accessdate=2020-08-24}}</ref>
* Прэмія «Свабода прэсы» «[[Рэпартэры бязь межаў|Рэпартэраў бязь межаў]]» ([[Ягор Марціновіч]]) (2015)<ref>{{cite web|language=ru|url=https://baj.by/ru/content/natalya-radina-i-egor-martinovich-stali-laureatami-premii-svoboda-pressy-organizacii|title=Наталья Радина и Егор Мартинович стали лауреатами премии "Свобода прессы" организации "Репортеры без границ"|publisher=[[Беларуская асацыяцыя журналістаў]]|date=2015-12-11|accessdate=2020-08-02}}</ref>
* Конкурс [[Беларуская асацыяцыя журналістаў|БАЖ]] «Вольнае слова» (пераможцы Ягор Марціновіч і [[Зьміцер Панкавец]]) (2015)<ref>{{cite web|language=ru|url=https://nn.by/%3Fc%3Dar%26i%3D149130%26lang%3Dru+&cd=2&hl=en&ct=clnk&gl=ru|title=Журналисты "НН" Мартинович, Гордиенко и Панковец — среди победителей конкурса "Вольнае слова"|work=Наша Ніва|date=|archive-url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:CgrRJkL9Lb0J:https://nn.by/%3Fc%3Dar%26i%3D149130%26lang%3Dru+&cd=2&hl=en&ct=clnk&gl=ru|archive-date=2015-05-07|accessdate=2020-08-08}}</ref>
* 
* Прэмія імя Герда Буцэрыюса «{{артыкул у іншым разьдзеле|Вольная прэса Ўсходняй Эўропы|Вольная прэса Ўсходняй Эўропы|ru|Свободная пресса Восточной Европы}}» ([[Натальля Лубнеўская]]) (2021)<ref>{{Cite web|last=Кепински|first=Ольга|date=2021-08-12|title=Все награды Free Media Awards присуждены белорусским журналистам|url=https://ru.euronews.com/2021/08/12/free-media-awards-belarus-journalists|url-status=live|archiveurl=https://archive.ph/lljkg|archivedate=2021-08-12|accessdate=2021-08-12|аўтар=Ольга Кепински.|publisher={{артыкул у іншым разьдзеле|euronews|euronews|be|euronews}}|language=ru}}</ref>

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Літаратура ==
* [https://web.archive.org/web/20071211215303/http://knihi.com/pytanni/104.html 104. Чаму час нашага Адраджэння пачатку ХХ стагоддзя называецца «нашаніўскім кругабегам»?] // {{Літаратура/150 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі}}
* [https://web.archive.org/web/20100718075319/http://knihi.com/10viakou/10v422.html 10 (23) лістапада 1906. Пачаў выходзіць беларускі тыднёвік «Наша Ніва»] // {{Літаратура/Дзесяць вякоў беларускай гісторыі (1997)}}
* {{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)}}
* Naša Niva // {{Літаратура/Гістарычны слоўнік Беларусі (1998)}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантакты|спасылка=https://d1r6jbpshm04er.cloudfront.net/mobile_/articles/151628/|выдавец=Партал «Наша ніва»|дата публікацыі=21 чэрвеня 2015|дата доступу=19 жніўня 2021}}
* «Наша Ніва» (1906—1915) // [https://web.archive.org/web/20170327222553/http://elibrary.mab.lt/handle/1/2461 Бібліятэка Акадэміі навук Летувы імя Ўрублеўскіх] ({{мова-lt|Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių biblioteka (LMAVB). Žygimantų g. 1, LT-01102 Vilnius}})
* «Наша Ніва» (1920) // [https://web.archive.org/web/20200920020334/http://elibrary.mab.lt/handle/1/2453 Бібліятэка Акадэміі навук Летувы імя Ўрублеўскіх] ({{мова-lt|Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių biblioteka (LMAVB). Žygimantų g. 1, LT-01102 Vilnius}})
* [[RSS]]-[https://web.archive.org/web/20130301073805/http://pda.nn.by/rss.html паток навінаў]
* [https://web.archive.org/web/20130819184749/http://kamunikat.org/nn.html Архіў нумароў] на [[Kamunikat.org]]
* [https://web.archive.org/web/20120615194153/http://kamunikat.org/Kniharnia_Nasza_Niva.html Сэрыя «Кнігарня Наша Ніва»]
* [http://nn.by/?c=ar&i=151632 Гісторыя «Нашай Нівы» ад 1906 года да нашых дзён]
* [https://www.svaboda.org/a/31348271.html Выходзіць ад 1906 году. Што вядома пра «Нашу Ніву», куды прыйшлі сілавікі], [[Радыё Свабода]], 8 ліпеня 2021 г.
* [https://archive.org/details/vopis-archivu-vilenskaha-bielaruskaha-muzeju-2023/page/24/mode/1up Архіў Нашай Нівы (1990-ыя-2000-ыя) ў Віленскім Беларускім Музэі імя Івана Луцкевіча.]

{{Рэдактары «Нашай Нівы»}}
{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Наша Ніва|*]]
[[Катэгорыя:Беларускія газэты]]
[[Катэгорыя:Газэты на беларускай мове]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1906 годзе]]
[[Катэгорыя:Цэнзура ў Беларусі]]
[[Катэгорыя:Ляўрэаты прэміі «Вольная прэса Ўсходняй Эўропы»]]