Вада: розьніца паміж вэрсіямі

Зьмест выдалены Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 20:13, 8 сьнежня 2014

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Вада (неадназначнасьць).

Вада́, ці аксід вадароду — хімічны зьвязак з формулай Н₂О, у звычайных умовах існуе ў выглядзе вадкасьці. У выглядзе газу (тэмпэратура 100 °C і вышэй) мае назву пара, у цьвёрдым выглядзе (0 °C і ніжэй) — лёд ці сьнег.

Вада зьяўляецца актыўным распушчальнікам. Большая частка натуральнай вады «салёная» (каля 97,38%), яна мае ў сваім складзе многа распушчаных соляў, у асноўным хлярыд натрыю. Таксама шмат распушчаных газаў, але найболей дзвуаксід вугляроду.

Вада вельмі распаўсюджана на Зямлі. Напрыклад акіяны займаюць каля 70,8% яе паверхні, трэба так сама дадаць балоты, рэкі, азёры і ледавікі. Частка вады знаходзіцца пад паверхняй зямлі ці ў атмасфэры (аблокі, вадзяны пар).

Некаторыя хімічныя элемэнты маюць у сваім складзе ваду (гідраты – утрымліваюць крышталічную ваду). У натуральным асяродзьдзі вада прадстаўлена растворам солі і газаў. Найбольшую колькасьць мінэральных соляў утрымлівае марская вада і мінэральная вада; найменшую вада з атмасфэрных ападкаў. Ваду з найменшай колькасьцю мінэральных дадаткаў называюць мяккай, а ўтрымліваючую вялікую колькасьць соляў кальцыю і магнію — жорсткай.

Вада мае шмат шляхоў ужываньня. Найважнейшая гэта — пітная вада, у хатніх гаспадарках вада ўжываецца ў санітарна-бытавых мэтах, у сельскай гаспадарцы для арашэньня, значнай колькасьць вады патрабуецца для прамысловасьці.

Прамысловая вада можа ўжывацца для пераносу цяпла ці ахалоджваньня, як рэагент, растваральнік і г.д.

Мільярд чалавек на сьвеце не мае бесьперашкоднага доступу да пітной вады. Кожны дзень хваробы, выкліканыя недахопам чыстай вады, прыводзяць да сьмерці тысяч людзей, у асноўным дзяцей.

У многіх выпадках натуральная вада перад ужываньнем павінна быць ачышчана. Працэс ачысткі тычыцца як пітной так і прамысловай вады.

Фізычныя ўласьцівасьці вады

тэмпэратура плаўленьня пры ціску 1 атм: 0,01 °C = 273,16 К
тэмпэратура кіпеньня пры ціску 1 атм: 99,97 °C = 373,12 К
гаматнасьць пры тэмпэратуры 3,98 °C: 1 кг/л
крытычная тэмпэратура: 374 °C = 647,15 К
крытычны ціск: 220,6 атм = 22,35 МПа
удзельная цеплаёмістасьць: 4187 Дж/(кг•К) = 1 ккал

Цікавай асаблівасьцю вады зьяўляецца тое, што пры награваньні ад 0 °C да 4 °C (дакладней 3,98 °C) вада сьціскаецца. Дзякуючы гэтаму калі тэмпэратура падае ніжэй 4 °C, больш халодная вада, як меней гаматная, застаецца на паверхні і замярзае, пад ільдом захоўваецца станоўчая тэмпэратура.

Біялягічнае значэньне

Вада зьяўляецца асноўнай часткай спажываньня ўсіх вядомых арганізмаў. Удзельнік большай часткі мэтабалічных рэакцый, вада таксама зьяўляецца «транспартным сродкам арганізма»: напрыклад, прадуктаў аднаўленьня клетак, гармонаў, энзымаў і г.д. Рэгулюе тэмпэратуру і ўдзельнічае ў гідролізе. Вада складае каля 60% масы дарослага чалавека, немаўляткі каля 75%.

Вонкавыя спасылкі

Вада — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link GA Шаблён:Link GA

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 {{Іншыя значэньні}}
+{{Няма крыніц}}
 [[Файл:2006-01-28 drop-impact backjet.jpg|міні|200пкс|Вада]]
 '''Вада́''', ці аксід вадароду — хімічны зьвязак з формулай Н<sub>2</sub>О, у звычайных умовах існуе ў выглядзе [[вадкасьць|вадкасьці]]. У выглядзе [[газ]]у (тэмпэратура 100&nbsp;°C і вышэй) мае назву [[пара]], у цьвёрдым выглядзе (0&nbsp;°C і ніжэй) — [[лёд]] ці [[сьнег]].
-Вада зьяўляецца актыўным [[распушчальнiк]]ам. Большая частка натуральнай вады «салёная» (каля 97,38%), яна мае ў сваім складзе многа распушчаных соляў, у асноўным [[хлярыд натрыю]]. Таксама шмат распушчаных газаў, але найболей [[дзвуаксід вугляроду]].
+Вада зьяўляецца актыўным [[распушчальнік]]ам. Большая частка натуральнай вады «салёная» (каля 97,38%), яна мае ў сваім складзе многа распушчаных соляў, у асноўным [[хлярыд натрыю]]. Таксама шмат распушчаных газаў, але найболей [[дзвуаксід вугляроду]].
 Вада вельмі распаўсюджана на [[Зямля|Зямлі]]. Напрыклад [[акіян]]ы займаюць каля 70,8% яе паверхні, трэба так сама дадаць [[балота|балоты]], [[рака|рэкі]], [[возера|азёры]] і [[ледавік|ледавікі]]. Частка вады знаходзіцца пад паверхняй зямлі ці ў [[атмасфэра|атмасфэры]] (аблокі, вадзяны пар).
@@ Радок 20: / Радок 21: @@
 == Фізычныя ўласьцівасьці вады ==
-*	[[тэмпэратура плаўленьня]] пры ціску 1 атм: 0,01&nbsp;°C = 273,16 К
+* [[тэмпэратура плаўленьня]] пры ціску 1 атм: 0,01&nbsp;°C = 273,16 К
-*	[[тэмпэратура кіпеньня]] пры ціску 1 атм: 99,97&nbsp;°C = 373,12 К
+* [[тэмпэратура кіпеньня]] пры ціску 1 атм: 99,97&nbsp;°C = 373,12 К
-*	[[гаматнасьць]] пры тэмпэратуры 3,98&nbsp;°C: 1 кг/л
+* [[гаматнасьць]] пры тэмпэратуры 3,98&nbsp;°C: 1 кг/л
-*	[[крытычная тэмпэратура]]: 374&nbsp;°C = 647,15 К
+* [[крытычная тэмпэратура]]: 374&nbsp;°C = 647,15 К
-*	[[крытычны ціск]]: 220,6 атм = 22,35 МПа
+* [[крытычны ціск]]: 220,6 атм = 22,35 МПа
-*	[[удзельная цеплаёмістасьць]]: 4187 Дж/(кг•К) = 1 ккал
+* [[удзельная цеплаёмістасьць]]: 4187 Дж/(кг•К) = 1 ккал
 Цікавай асаблівасьцю вады зьяўляецца тое, што пры награваньні ад 0&nbsp;°C да 4&nbsp;°C (дакладней 3,98&nbsp;°C) вада сьціскаецца. Дзякуючы гэтаму калі тэмпэратура падае ніжэй 4&nbsp;°C, больш халодная вада, як меней гаматная, застаецца на паверхні і замярзае, пад ільдом захоўваецца станоўчая тэмпэратура.