Панграма

Пангра́ма (па-грэцку: pan gramma — «кожная літара») — фраза, якая выкарыстоўвае кожную літару альфабэту прынамсі адзін раз. Зазвычай панграмы ўжываюць для адлюстраваньня гарнітуры шрыфтоў, выпрабаваньня каналаў перадачы і сувязнога абсталяваньня, разьвіцьця навыкаў пісьма, каліграфіі.

Карацейшыя панграмы звычайна цікавейшыя і цяжэйшыя для напісаньня, таму што ў жывых мовах некаторыя літары (звычайна галосныя) ужываюцца значна часьцей, чым іншыя. У пэўным сэнсе панграма ёсьць супрацьлегласьцю ліпаграмы, мэта якой — пазьбегнуць адной або некалькіх літараў.

Прыклады панграмаў

Азэрбайджанская мова

Zəfər, jaketini də, papağını da götür, bu axşam hava çox soyuq olacaq (Зафар, бяры і жакет, і кепку, увечары будзе вельмі халоднае надвор’е).

Ангельская мова

The quick brown fox jumps over the lazy dog (Хуткая карычневая ліса пераскоквае праз гультайнага сабаку)
Jackdaws love my big sphinx of quartz (Гракі любяць майго вялікага кварцавага сьфінкса)
The five boxing wizards jump quickly (Пяць баксэрскіх чараўнікоў хутка скачуць)

Ідэальная панграма ў ангельскай мове зьмяшчае ўсе літары альфабэту толькі адзін раз, яе можна разглядаць як анаграму лацінскага альфабэту. Тыповым прыкладам ёсьць фраза «Cwm fjord bank glyphs vext quiz».

Армянская мова

Բել դղյակի ձախ ժամն օֆ ազգությանը ցպահանջ չճշտած վնաս էր եւ փառք

Басконская мова

Permin gox dabiltzu yoskiñ
Bungalow, cava, ferry, ñu, puma, quad eta xah hitzak jaso ditu.

Баўгарская мова

Ах, чудна българска земьо, полюшвай цъфтящи жита

Беларуская мова

Гэй, жлоб! Першы факт! Зыр як сокал, хаваючы наймальніц у кладоўку
У Іўі худы жвавы чорт у зялёнай камізэльцы пабег пад’есьці фаршу зь юшкай
У рудога вераб’я ў сховішчы пад фатэлем ляжаць нейкія гаючыя зёлкі
Файны зялёны шчыгол кінуў жабе вэлюм, абы проста ад’ехаць
Я жорстка заб’ю проста ў сэрца гэты расквечаны профіль, што ходзіць ля маёй хаты

Вугорская мова

Jámbor célú, öv ügyű ex-qwan ki dó-s főz, puhít
Pál fogyó IQ-jú kun exvő, ím dühös a WC bűzért
Bűzös WC-lé (fogyó IQ-jú exvőpár munka) dühít
Egy hűtlen vejét fülöncsípő, dühös mexikói úr Wesselényinél mázol Quitóban
Új, «Exvőd = fél pár» című show közügy Quitóban

Гішпанская мова

El veloz murciélago hindú comía feliz cardillo y kiwi
Fabio me exige, sin tapujos, que añada cerveza al whisky
Quiere la boca exhausta vid, kiwi, piña y fugaz jamón
Whisky bueno: ¡excitad mi frágil pequeña vejez!

Грэцкая мова

Γαζίες καὶ μυρτιὲς δὲν θὰ βρῶ πιὰ στὸ χρυσαφὶ ξέφωτο
Ξεσκεπάζω τὴν ψυχοφθόρα βδελυγμία
Τάχιστη αλώπηξ βαφής ψημένη γη, δρασκελίζει υπέρ νωθρού κυνός
Ζαφείρι δέξου πάγκαλο, βαθῶν ψυχῆς τὸ σῆμα

Дацкая мова

Høj bly gom vandt fræk sexquiz på wc

Жамойцкая мова

Cha, mona bluogė̄jė vākalē bazaunīdamė sogalvuojė tik kūlīnūs grōžto falšīvē pamačītė ciuocē

Ірляндзкая мова

Chuaigh bé mhórshách le dlúthspád fíorfhinn trí hata mo dhea-phorcáin bhig

Італьянская мова

Pranzo d’acqua fa volti sghembi
Quel fez sghembo copre davanti
Pochi sforzan quel gambo di vite
Qualche vago ione tipo zolfo, bromo, sodio
Quel vituperabile xenofobo zelante assaggia il whisky ed esclama: alleluja (у італьянскім альфабэце адсутнічаюць літары j, k, w, x, y, але яны могуць быць у запазычаных словах; гэтая панграма акурат для такога выпадку)

Іўрыт

דג סקרן שט בים מאוכזב ולפתע מצא חברה

Карэйская мова

키스의 고유조건은 입술끼리 만나야 하고 특별한 기술은 필요치 않다

Каталянская мова

Jove xef, porti whisky amb quinze glaçons d’hidrogen, coi! (без дыякрытыкаў)
El fal·laç pingüí zoòfob menja un yg d’haixix, roques i kiwis covats (з дыякрытыкамі)

Латыская мова

Glāžšķūņa rūķīši dzērumā čiepj Baha koncertflīģeļu vākus
Ķieģeļu cepējs Edgars Buls fraku un hūti žāvē uz čīkstošām eņģēm
Četri psihi faķīri vēlu vakarā zāģēja guļbūvei durvis, fonā šņācot mežam

Лаціна

Gaza frequens Lybicum duxit Karthago triumphum

Летувіская мова

Įlinkusi fechtuotojo špaga blykčiodama gręžė apvalų arbūzą

Ложбан

.o’i mu xagji sofybakni cu zvati le purdi

Нямецкая мова

Zwei Boxkämpfer jagen Eva quer durch Sylt
Mylord Schwejk quizt Express ab Ravigsfen
Victor jagt zwölf Boxkämpfer quer über den Sylter Deich
Franz jagt im komplett verwahrlosten Taxi quer durch Bayern

Партугальская мова

Bancos fúteis pagavam-lhe queijo, whisky e xadrez
À noite, vovô Kowalsky vê o ímã cair no pé do pinguim queixoso e vovó põe açúcar no chá de tâmaras do jabuti feliz

Польская мова

Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig (Запхніце ў той човен вожыка альбо восем скрыняў фіг)
Pójdźże, kiń tę chmurność w głąb flaszy!
Zbłaźń mżystość ględów hiperfunkcją (найменшая колькасьць словаў)
Stróż pchnął kość w quiz gędźb vel fax myjń (з улікам запазычаных літараў q, v і x)

Расейская мова

Любя, съешь щипцы, — вздохнёт мэр, — кайф жгуч
Съешь же ещё этих мягких французских булок да выпей чаю
Шеф взъярён тчк щипцы с эхом гудбай Жюль
Эй, жлоб! Где туз? Прячь юных съёмщиц в шкаф
Экс-граф? Плюш изъят. Бьём чуждый цен хвощ!
Эх, чужак! Общий съём цен шляп (юфть) — вдрызг!

Румынская мова

Muzicologă în bej, vând whisky și tequila, preț fix
Ex-sportivul își fumează jucăuș țigara bând whisky cu tequila
Vând muzică de jazz și haine de bun-gust în New-York și Quebec, la preț fix

Славенская мова

Pri Jakcu bom vzel šest čudežnih fig
Šerif bo za domačo vajo spet kuhal žgance
V kožuščku hudobnega fanta stopiclja mizar

Сэрбская мова

Због њих смрдљив ђак Џеф штанцује жлепчић

Турэцкая мова

Pijamalı hasta yağız şoföre çabucak güvendi

Украінская мова

Щастям б’єш жук їх глицю в фон й ґедзь пріч (34 сымбалі; тут уключаны таксама апостраф, хоць ён лічыцца нялітарным артаграфічным знакам(d))
Глянь (!): що ж є шрифт, цей «спазм» — ґід букв? Юч їх (34 сымбалі)
Їхав єдиний москаль. Чув, що віз царю жезл, п’ять шуб і гофр (46 сымбаляў, бязь літары «ґ»)

Фінская мова

Törkylempijävongahdus (бязь літараў, якія сустракаюцца толькі ў запазычаных выразах)
On sangen hauskaa, että polkupyörä on maanteiden jokapäiväinen ilmiö (гл. вышэй)
Albert osti fagotin ja töräytti puhkuvan melodian (гл. вышэй)
Charles Darwin jammaili Åken hevixylofonilla Qatarin yöpub Zeligissä
Wieniläinen sioux’ta puhuva ökyzombie diggaa Åsan roquefort-tacoja

Француская мова

Portez ce vieux whisky au juge blond qui fume (Аднясіце гэты стары віскі судзьдзі-бляндыну, які курыць)
Jugez vite faux Whisky Blond parmi cinq (Хутка вызначце падробку сьветлага віскі між пяці)
Voyez le brick géant que j’examine près du wharf (Паглядзіце на гіганцкі брыг, які я назіраю каля прычалу)

Чэская мова

Příliš žluťoučký kůň úpěl ďábelské ódy
Nechť již hříšné saxofony ďáblů rozezvučí síň úděsnými tóny waltzu, tanga a quickstepu

Швэдзкая мова

Yxskaftbud, ge vår WC-zonmö IQ-hjälp

Эспэранта

Eble ĉiu kvazaŭdeca fuŝĥoraĵo ĝojigas homtipon
Gajecvoĉa fuŝmuĝaĵo de knabĥoro haltpaŭzis
Laŭ Ludoviko Zamenhof bongustas freŝa ĉeĥa manĝaĵo kun spicoj

Японская мова

いろはにほへとちりぬるをわかよたれそつねならむうゐのおくやまけふこえてあさきゆめみしゑひもせす (поўны тэкст вершу «Іроха»)

Глядзіце таксама

Крыніцы