Прагляд зыходнага тэксту старонкі Праспект Дзяржынскага (Мінск)

{{Вуліца Мінска
 |назва = 
 |населены пункт =[[Файл:Coat of Arms of Minsk, Belarus.png|20px]] [[Мінск]]
 |мясцовасць =
 |раён = [[Маскоўскі раён (Мінск)|Маскоўскі]]
 |на карце = 
 |выява = Замалёўкі Мінска. 32.jpg
 |памер = 
 |тлумачэнне = Праспект Дзяржынскага паблізу [[Пятроўшчына (станцыя метро)|станцыі метро Пятроўшчына]]
 |назва ў гонар = [[Фелікс Эдмундавіч Дзяржынскі|Ф. Э. Дзяржынскага]]
 |былыя назвы = Вуліца Савецкіх пагранічнікаў
 |працягласць = 7,8 км
 |насельніцтва =
 |каардынаты п    =  <!-- {{Coord}} -->
 |каардынаты      =  <!-- {{Coord}} -->
 |каардынаты к    =  <!-- {{Coord}} -->
 |пакрыцце =
 |рух =
 |індэкс = 220025
 |тэлефоны = 
 |метро ={{minskmetro|1}} [[Плошча Леніна (станцыя метро, Мінск)|Плошча Леніна]],<br>{{minskmetro|2}} [[Няміга (станцыя метро, Мінск)|Няміга]],<br>{{minskmetro|3}} [[Плошча Францішка Багушэвіча (станцыя метро)|Плошча Францішка Багушэвіча]],<br>{{minskmetro|1}} [[Грушаўка (станцыя метро)|Грушаўка]],<br>{{minskmetro|1}} [[Міхалова (станцыя метро)|Міхалова]],<br>{{minskmetro|1}} [[Пятроўшчына (станцыя метро)|Пятроўшчына]],<br>{{minskmetro|1}} [[Малінаўка (станцыя метро)|Малінаўка]].
 |аўтобус = 49, 57, 74с, 84, 118
 |трамвай =
 |тралейбус = 8, 10, 12, 23, 36, 39, 40, 53
 |чыгунка = [[Мінск-Пасажырскі|Мінск-пасажырскі]]
 |маршрутныя таксі = 1053, 1153, 1211, 1280
 |прыпынкі =
 |будынкі =
 |архітэктурныя помнікі =
 |помнікі =
 |храмы =
 |дзяржаўныя ўстановы = Адміністрацыя Маскоўскага раёна, Суд Маскоўскага раёна.
 |навучальныя ўстановы = [[Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт]]
 |установы культуры =
 |медыцынскія ўстановы =
 |аптэкі =
 |пошта =
 |камерцыя =
 |забудова =
 |прадпрыемствы =
 |паркі  = [[Парк імя Міхаіла Паўлава]]
}}

'''Праспект Дзяржынскага''' — магістральная вуліца ў [[Маскоўскі раён (Мінск)|Маскоўскім раёне]] [[Мінск|Мінска]]. Названа ў гонар [[Фелікс Дзяржынскі|Фелікса Дзяржынскага]] (1877—1926), партыйнага і дзяржаўнага дзеяча [[СССР]].

Праспект даўжынёй каля 7,8 км ідзе ад [[Плошча Багушэвіча (Мінск)|плошчы Багушэвіча]] ў цэнтральнай частцы горада на паўднёвы захад і канчаецца каля [[Мінская кальцавая аўтамабільная дарога|Мінскай кальцавой аўтамабільнай дарогі]]. Да 1977 года называўся '''вул. Савецкіх пагранічнікаў'''.

== Гісторыя ==
У сярэдзіне [[1970-я|сямідзясятых гадоў]] было вырашана пабудаваць вуліцу-дублёр [[Праспект Незалежнасці (Мінск)|Ленінскага праспекту]] для выезду ў брэсцкім кірунку. Прыкладна ў гэты час пашырылі вуліцу [[Вуліца Няміга|Нямігу]] і падоўжылі яе да цяперашняй [[Плошча Францішка Багушэвіча (Мінск)|плошчы Францішка Багушэвіча]] — з гэтага месца мела пачынацца новая магістральная вуліца на паўднёвы захад. У [[1977]] годзе вуліцу Савецкіх пагранічнікаў перайменавалі ў праспект Дзяржынскага. У шматлікіх крыніцах указана, што перайменаванне адбылося ў [[1979]]-м, аднак на самой справе ў гэтым годзе скончыўся першы этап рэканстукцыі праспекта, а новае імя магістраль атрымала да 100-годдзя нараджэння [[Фелікс Эдмундавіч Дзяржынскі|Ф. Э. Дзяржынскага]] — у [[1977]]-м.<ref>[http://news.tut.by/society/343482.html Праспект Дзяржынскага: адрэзак гісторыі.] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150921211835/http://news.tut.by/society/343482.html |date=21 верасня 2015 }}</ref>

Прыкладна ў [[1984]], была пабудавана транспартная развязка з [[Праспект Жукава (Мінск)|праспектам Жукава]].

З [[2009]]<ref>[http://map.by/news/minsk/200903200906.html Рэканструкцыя праспекта Дзяржынскага пачнецца ў мае гэтага года]</ref> па [[2014]] годы праводзілася рэканструкцыя праспекту, праездная частка была пашырана да 8 палосаў, адкрыты дзве транспартныя развязкі, пабудавана 8 падземных пешаходных пераходаў, зроблены шырокія тратуары<ref>{{Cite web |url=http://gaiminsk.by/news-and-action/v-minske-otkryt-dlya-dvizheniya-prospekt-dzerzhinskogo |title=У Мінску адкрыты для руху праспект Дзяржынскага |access-date=9 снежня 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141107001301/http://gaiminsk.by/news-and-action/v-minske-otkryt-dlya-dvizheniya-prospekt-dzerzhinskogo |archivedate=7 лістапада 2014 |url-status=dead }}</ref>, адкрыты 4 станцыі метро.

== Славутасці ==
* [[Памяць (мемарыял)|Мемарыял «Памяць»]]
* Будынак Адміністрацыі [[Маскоўскі раён (Мінск)|Маскоўскага раёна]] [[Мінск]]а (дом 10) <ref>{{Cite web |url=http://mk.by/2010/11/24/33247/ |title=Таццяна Каліціна: «Ведаю, як дапамагчы» // Святлана Фралянкова, Газета «Минский курьер» — № 4 (2080), 4 жніўня 2010 |access-date=9 снежня 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304110243/http://mk.by/2010/11/24/33247/ |archivedate=4 сакавіка 2016 |url-status=dead }}</ref>
* Гатэль «Renaissance Minsk Hotel» <ref>[http://www.marriott.com/hotels/travel/mhpbr-renaissance-minsk-hotel/ Renaissance Minsk Hotel] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20141211064307/http://www.marriott.com/hotels/travel/mhpbr-renaissance-minsk-hotel/ |date=11 снежня 2014 }}</ref>
* Бізнес-цэнтр «Rubin Plaza» <ref>[http://shopogoliki.by/magaziny-i-tts/torgovye-tsentry/67-rubin-plaza-v-minske Rubin Plaza]</ref>
* Офісны цэнтр «Omega Tower» <ref>[http://www.btm.by/objects/officecenter/ Omega Tower] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20150201224702/http://www.btm.by/objects/officecenter/ |date=1 лютага 2015 }}</ref>
* Сямейна-забаўляльны цэнтр «Тытан» <ref>[http://www.titanminsk.by/ Сямейна-забаўляльны цэнтр «Тытан»]</ref>
* Гандлёвыя цэнтры «Кірмаш», «Prostore»
* № 83 — [[Комплекс будынкаў Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта|навучальны комплекс]] [[Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт|Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта]] (1980, архітэктар [[Э. Гальдштэйн]], [[Ю. Бічан]])<ref name="АСБ">{{крыніцы/Архітэктары Савецкай Беларусі|}}</ref>.
* Будынак суда [[Маскоўскі раён (Мінск)|Маскоўскага раёна]] [[Мінск]]а
* [[Студэнцкая вёска (Мінск)|Студэнцкая вёска]]
* [[Парк імя Міхаіла Паўлава]]
* [[Лошыцкія курганныя могільнікі#Могільнік—3|Курганны могільнік]] пры з’ездзе з [[Мінская кальцавая аўтамабільная дарога|МКАД]] ({{ГККРБ 4|713В000095}})<ref>{{Крыніцы/Археалогія Беларусі|2|Лошыцкія курганныя могільнікі|Заяц, Ю. А.|25}}</ref>

''Гл. [[Славутасці Мінска]]''

== Развязкі ==

* Праспект Дзяржынскага праходзіць над [[Праспект Жукава (Мінск)|праспектам Жукава]] (адзіная ў Беларусі трохузроўневая транспартная развязка)
* Праспект Дзяржынскага праходзіць па верхнім ўзроўні ў развязцы з вуліцай Алібегава
* Праспект Дзяржынскага праходзіць пад [[МКАД (Мінск)|Мінскай кальцавой аўтамабільнай дарогай]]

== Грамадскі транспарт ==
Па праспекце Дзяржынскага пракладзены [[Мінскі аўтобус|аўтобусныя]] і [[Мінскі тралейбус|тралейбусныя]] маршруты грамадскага транспарту. Маюцца чатыры дзеючыя станцыі метро: [[Грушаўка (станцыя метро)|Грушаўка]], [[Міхалова (станцыя метро)|Міхалова]], [[Пятроўшчына (станцыя метро)|Пятроўшчына]], [[Малінаўка (станцыя метро)|Малінаўка]] — на скрыжаваннях з вуліцамі Шчорса, Гурскага, Голубева і Ясеніна адпаведна.

== Забудова ==
[[Файл:Belarusian flag on Dzerzhinskogo avenue.jpg|міні|злева|Дом па праспекце Дзяржынскага, 9]]
* № 9 — жылы дом (2011; архітэктары [[Я. Урбан]], [[Г. Урбан]] і інш.)<ref name="bsa">[http://www.bsa.by/files/Minskproekt.pdf МИНСК ПРОЕКТ СТАБИЛЬНОСТЬ ТРАДИЦИИ 75 КАЧЕСТВО. Минск. 2020]</ref>.
* [[Студэнцкая вёска (Мінск)|Студэнцкая вёска]]. Комплекс запраектаваны ў 2007—2009 гадах (архітэктары-горадабудаўнікі — брыгада [[Г. Я. Перліна]]й, аўтары асобных будынкаў — архітэктары [[І. М. Гаўрыленка]], [[І. А. Скарабагатая]], [[Я. С. Урбан]] і інш.). Будаўніцтва ўсяго комплексу завершана ў 2010—2011 гадах, а будаўніцтва вышыннага інтэрната для аспірантаў у 2019 годзе. Аб’ект узнагароджаны Гран-пры конкурсу на лепшы праект і пабудову 2019 года<ref name="bsa2020">[http://www.bsa.by/files/Minskproekt.pdf МИНСК ПРОЕКТ СТАБИЛЬНОСТЬ ТРАДИЦИИ 75 КАЧЕСТВО. Минск. 2020]</ref>.

== Галерэя ==
<gallery align="center">
Image:Dziarzynskaha-zukava.jpg|Развязка праспект Дзяржынскага / праспект Жукава
Image:Dziarzynskaha-zukava2.jpg|Развязка праспект Дзяржынскага / праспект Жукава падчас будаўніцтва
Image:Dziarzynskaha2.jpg|Праспект Дзяржынскага ля станцыі метро Міхалова
Image:Dziarzynskaha.jpg|Праспект Дзяржынскага ля станцыі метро Пятроўшчына
Image:Dziarzynskaha-MKAD.jpg|Развязка праспект Дзяржынскага / МКАД
</gallery>
{{зноскі}}
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
{{Праспекты Мінска}}
{{Вуліцы Мінска:Маскоўскі}}

[[Катэгорыя:Вуліцы Мінска]]
[[Катэгорыя:Маскоўскі раён (Мінск)]]
[[Катэгорыя:Аб’екты, названыя ў гонар Фелікса Дзяржынскага]]
[[Катэгорыя:Праспект Дзяржынскага (Мінск)| ]]