Перайсці да зместу

Выбухі ў Кермане (2024)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

3 студзеня 2024 года ў Кермане (Іран) двума выбухамі была сарвана памятная цырымонія ў гадзіну гібелі іранскага Касема Сулеймані. Загінулі як мінімум 103 мірныя жыхары, у тым ліку дзеці, яшчэ 211 атрымалі раненні[1][2]. Здарэнне стала самым смяротным тэрактам у краіне з 1979 года[3].

Перадгісторыя

Магіла Касема Сулеймані на могілках пакутнікаў у Кермане, 2021 г.

3 студзеня 2020 года ў выніку атакі БПЛА на багдадскі аэрапорт загінуў іранскі генерал Касем Сулеймані, камандзір атрада «Кудс» Корпуса Вартавых ісламскай рэвалюцыі (КВІР). Сулеймані лічыўся другой найбольш уплывовай фігурай у краіне пасля Алі Хаменеі. У якасці кіраўніка «Кудс», ён адыграў ключавую ролю ў фарміраванні палітыкі Ірана на Блізкім Усходзе. Сулеймані адказваў за нагляд за таямнічымі місіямі і падтрымку саюзных урадаў і ўзброеных груп, у тым ліку ХАМАС і Хезбала[2][4]

Падчас пахавальнай працэсіі ў гонар Сулеймані ў Кермане 7 студзеня 2020 года адбылася цісканіна, у выніку якой загінулі па меншай меры 50 чалавек[2].

У пачатку 2020-я гадоў Іран стаў ахвярай нападаў Ізраіля, ІД і іншых суніцкіх экстрэмісцкіх груповак[5]. Атака 2024 года адбылася на фоне ўзмацнення напружанасці на Блізкім Усходзе з-за чарговай эскалацыі ізраільска-палесцінскага канфлікту. За дзень да выбухаў ізраільскі беспілотнік нанёс удар у Ліване, забіўшы намесніка лідара ХАМАС Салеха аль-Аруры[2].

Ход падзей

Выбухі прыгрымелі ў 15:50–16:00[6] у працэсіі, якая ішла да магілы Сулеймані на могілках Гальзар Шахада[3] ля мячэці Сахеб аль-Заман[7]. Першы адбыўся ў 700 метрах ад магілы генерала каля аўтастаянкі, а другі — у кіламетры на вуліцы Шахада, куды многія ўцяклі[1]. Бомба была закладзена такім чынам, каб не было яе выяўлення ля варот бяспекі[8]. Выбухі адбываліся з інтэрвалам ад 10 да 15 хвілін[9][10]. Паводле паведамленняў іранскіх СМІ, напад быў здзейснены з выкарыстаннем двух партфеляў-бомбаў, размешчаных ля ўваходу[8]. Выбухоўку прывялі ў дзеянне дыстанцыйна з дапамогай прылады кіравання. Відавочца заявіў, што адна з бомбаў была закладзена ў смеццевы бак[11]. Намеснік губернатара правінцыі Керман назваў здарэнне тэрактам[2][4][12]

У ходзе выбухаў загінулі 103 чалавекі, яшчэ 211 атрымалі раненні[1] (у тым ліку трое санітараў, якія прыехалі на месца першага выбуху і патрапілі ў выніку другога выбуху[11]). Мяркуецца, што большасць ахвяр загінулі ў выніку другога выбуху[5]. Некалькі параненых былі затоптаныя ў паніцы[13].

Да месца падзей прыбылі ратавальнікі Чырвонага Паўмесяца. Рэза Фалах, кіраўнік правінцыйнага аддзела арганізацыі, заявіў, што іх групы хуткага рэагавання эвакуіравалі пацярпелых, але сутыкнуліся з праблемамі з-за хваль натоўпу, бо яны перашкаджалі на дарогах. Бальніцы ў Кермане і прылеглых раёнах былі прыведзены ў стан гатоўнасці[14] Hospitals in Kerman and surrounding areas were placed on alert to treat victims.[3].

Рэакцыя

4 студзеня ў Іране абвясцілі нацыянальны дзень жалобы па ахвярах тэрактаў. Міністр унутраных спраў Ахмад Вахідзі паабяцаў неадкладную рэакцыю адказных бакоў.

Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін выказаў спачуванні ахвярам тэрактаў, назваўшы іх «шакавальнымі па жорсткасці і цынізму». Прэзідэнт Турцыі Рэджэп Таіп Эрдаган апублікаваў на X выказванне спачування «дружалюбнаму і брацкаму» народу Ірана.

Заўвагі

  1. а б в Памылка ў зносках: Няслушны тэг <ref>; для зносак ap211 няма тэксту
  2. а б в г д "Twin bomb blasts near Iran general Qasem Soleimani's tomb kill 73 – state TV". BBC. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  3. а б в "Over 100 dead in blasts at memorial for assassinated Iranian commander". The Guardian. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  4. а б "Iran says at least 73 killed in 'terror' blasts near grave of IRGC general Soleimani". Times of Israel. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  5. а б "Iran says at least 103 people killed, 141 wounded in blasts at ceremony honoring slain general". Associated Press. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  6. "Two terrorist blasts in Iran's Kerman leave at least 103 dead, 188 injured". Press TV. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  7. "At least 103 dead in bomb blasts near Iran general Qasem Soleimani's tomb – state TV". BBC. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  8. а б "More than 100 killed in Iran blasts near Soleimani's tomb during ceremony". Al Jazeera. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  9. "Bombs kill 73 at Iran commemorations for slain general: state media". France 24. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  10. "Iran says at least 73 people killed, 170 wounded in blasts at ceremony honoring slain general". Associated Press. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  11. а б "Bombs kill 103 at Iran memorial for slain general: state media". France 24. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  12. "Iranian official declares explosion near Soleimani's tomb was a 'terrorist attack'". i24 News. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  13. "Blasts reported as Iran commemorates assassinated general Soleimani". Al Jazeera. 3 January 2024. Праверана 3 January 2024.
  14. "Dozens killed in 'terrorist attacks' near tomb of Iranian Guards' Soleimani". Reuters. January 3, 2024. Праверана 3 January 2024.