Караліна Відэрстром
| Караліна Відэрстром | |
|---|---|
| шведск.: Karolina Widerström[1][2] | |
.jpg) | |
| Дата нараджэння | 10 снежня 1856[3][4][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 4 сакавіка 1949[5][4][…] (92 гады) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Otto Fredrik Widerström[d][10][11] |
| Маці | Olivia Erika Widerström[d][10][11] |
| Род дзейнасці | гінеколаг, палітык, суфражыстка |
| Навуковая сфера | women's suffrage in Sweden[d][1][2] |
| Месца працы | |
| Альма-матар |
|
| Член у | |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Караліна Алівія Відэрстром (швед. Karolina Olivia Widerström; 10 снежня 1856 — 4 сакавіка 1949) — шведскі ўрач і гінеколаг. Яна была першай жанчынай-урачом з універсітэцкай адукацыяй, якую атрымала ў сваёй краіне. Яна таксама была феміністкай і палітыкам, займалася пытаннямі сэксуальнай адукацыі і выбарчага права жанчын. Яна была старшынёй Нацыянальнай асацыяцыі выбарчага права жанчын і членам гарадской рады Стакгольма.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]
Караліна Відэрстром была дачкой настаўніка гімнастыкі і ветэрынара Ота Фрэдрыка Відэрстрома і Алівіі Эрыкі Дылен. Сям’я пераехала ў Стакгольм у 1873 годзе.
Адукацыя
[правіць | правіць зыходнік]Жанчыны былі афіцыйна прыняты ва універсітэты Швецыі ў 1870 годзе. Бацька пажадаў, каб яна стала такой, як ён, настаўніцай гімнастыкі. У 1873—1875 гадах Караліна Відэрстром была студэнткай Каралеўскага цэнтральнага гімнастычнага інстытута, а ў 1875—1877 гадах — асістэнтам прафесара Брантынга. Яна таксама актыўна займалася медыцынскай гімнасткай. У 1879 годзе яна здала экзамен у Валінскай школе, а ў 1880 годзе — экзамен па медыцынскай філасофіі ва Упсальскім ўніверсітэце. У маі 1884 года яна здала медыцынскі экзамен у Каралінскім інстытуце ў Стакгольме.
Медыцынская кар’ера
[правіць | правіць зыходнік]Відэрстром хацела, каб жанчыны і дзяўчаты ведалі больш пра ўласнае цела, апраналіся больш здарова і атрымлівалі тыя ж правы і магчымасці, што і мужчыны. Асабліва актыўна ўдзельнічала ў гінекалогіі і ахове здароўя жанчын. Яе найбольш вядомай працай у гэтай галіне была Kvinnohygien («Гігіена жанчын»), якая ўпершыню была апублікавана ў 1899 годзе і перавыдавалася ў сямі выданнях да 1932 года.
Актывізм
[правіць | правіць зыходнік]Занепакоеная здароўем жанчын, яна была рашучай прыхільніцай Шведскай асацыяцыі рэформы адзення і гучнай сілай у напісанні медыцынскіх артыкулаў, у якіх яна выступала супраць шчыльна зашнураваных гарсэтаў, што на той момант было сур’ёзнай праблемай для здароўя[13].
Прыблізна з 1900 года Відэрстром актыўна змагалася за адмену так званай рэгламентацыі прастытутак, гэта значыць прымусовай рэгістрацыі і рэгулярнага абследавання венерычных захворванняў прастытутак — сістэмы, якая ў той час актыўна абмяркоўвалася сярод актывістак правоў жанчын у Svenska Federationen, каб супрацьстаяць гэтаму.
Палітычная актыўнасць
[правіць | правіць зыходнік]Караліна Відэрстром была абрана ў гарадскую раду Стакгольма ў 1912 годзе ад лібералаў, дзе працавала да 1915 года. Яна была абрана старшынёй Шведскага таварыства выбарчых правоў для жанчын у 1918 годзе, за год да таго, як у 1919 годзе ў Швецыі было прадастаўлена выбарчае права жанчынам, і стала яго апошняй старшынёй, калі пакінула пасаду пасля таго, як арганізацыя была распушчана ў 1921 годзе, калі мэта арганізацыі была выканана, і абодва пола рэалізавалі выбарчае права на выбарах 1921 года.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]- Эмі Рапе — першая адукаваная шведская медсястра
- Хеда Андэрсан — другая жанчына-урач, якая атрымала адукацыю ў шведскім універсітэце
- Шарлота Ілен — першая жанчына-шведскі ўрач, якая скончыла універсітэт (праўда, за мяжой)
Зноскі
- ↑ а б в г Årsberättelser för landsföreningen och lokalföreningarna för kvinnans politiska rösträtt 1917 — Стакгольм: 1918.
- ↑ а б http://www2.ub.gu.se/kvinndata/portaler/rostratt/pdf/rostrattsfragan.pdf
- ↑ https://runeberg.org/hvar8dag/8/0178.html — 1907. — Т. 8. — С. 162. Праверана 23 снежня 2017.
- ↑ а б в 18561210-002 Widerström, Olivia Karolina // Sveriges dödbok Праверана 11 красавіка 2018.
- ↑ Karolinska institutet: Karolina Widerström (1856-1949) Праверана 23 снежня 2017.
- ↑ Karolina Widerström : Sveriges första kvinnliga läkare // Hvar 8 Dag — 1907. — Т. 8. — С. 162. Праверана 23 снежня 2017.
- ↑ Widerström, Karolina Olivia, f. 1856 i Helsingborg, Med. Lic. // Swedish Census 1890 — Riksarkivet. Праверана 15 сакавіка 2018.
- ↑ Widerström, Olivia Karolina // Sveriges dödbok 1815–2022 — 9 — Sveriges Släktforskarförbund, 2023.
- ↑ Olivia Karolina Widerström — FinnGraven.se. Праверана 16 сакавіка 2017.
- ↑ а б Helsingborgs stadsförsamlings (Maria) kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/LLA/13171/C I/9 (1847-1861), bildid: C0073729_00269, sida 484 Праверана 25 жніўня 2019.
- ↑ а б Carolina Olivia, f. 1856 i Hälsingborg Malmöhus län — Riksarkivet. Праверана 3 кастрычніка 2020.
- ↑ а б в г д е Karolina Olivia Widerström 1856-12-10 — 1949-03-04 Läkare, folkbildare Праверана 11 жніўня 2020.
- ↑ Bagerius, Henric.. Korsettkriget : modeslaveri och kvinnokamp vid förra sekelskiftet (Första utgåvan, första tryckningen). ISBN 978-91-27-15169-7. OCLC 1112090542
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Лена Хамарберг, Караліна Відэрстром — сэксуальны рэфарматар і асацыяцыя жанчын
- Ny svensk historia: Oscar II och hans tid, 1872—1907, Erik Lindorm 1936 s.231
- Sveriges befolkning 1890, (CD-ROM) Riksarkivet 2003
- Лундберг, Ганна (2008). Läkarnas blanka vapen: svensk smittskyddslagstiftning i historiskt perspektiv. Läkarnas blanka vapen: svensk smittskyddslagstiftning i historiskt perspektiv. Сід. 85.ISBN 978-91-85509-08-9ISBN 978-91-85509-08-9
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік] Генеалогія і некрапалістыка | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
