Георгій Хрысанфавіч Даўгяла
Георгій Хрысанфавіч Даўгя́ла (26 лістапада (9 снежня) 1902, Віцебск — 29 ліпеня 1974, Мінск) — беларускі вучоны-тэрапеўт. Доктар медыцынскіх навук (1955), прафесар (1956). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1966)[2]. Брат беларускага мастака Міхаіла Даўгялы (1908—1978).
| Георгій Хрысанфавіч Даўгяла | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 26 лістапада (9 снежня) 1902 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 29 ліпеня 1974 (71 год) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | навуковец, урач, тэрапеўт, выкладчык універсітэта, ваенны ўрач, медыцынскі адміністратар |
| Навуковая сфера | гематалогія, кардыялогія, рэўматалогія[d] і артэрыясклероз[d] |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | доктар медыцынскіх навук[1] (1955) |
| Навуковае званне | |
| Альма-матар |
|
| Вядомыя вучні | Іван Іосіфавіч Ганчарык |
| Член у | |
| Узнагароды | |
Біяграфія
правіцьНарадзіўся 26 лістапада (9 снежня) 1902 года. У якасці месца нараджэння розныя крыніцы называюць тры варыянты Віцебск[2][3], Веліж[4] або вёска Крутое[5][6] Веліжскага павета Смаленскай губерні. На карыць апошняга варыянта сведчыць тое, што там нарадзіўся ягоны брат Міхаіл.
Скончыў у 1928 годзе медыцынскі факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, дзе вучыўся ў вядомых вучоных-тэрапеўтаў С. М. Мелкіх і Ф. А. Гаўсмана[7].
Пасля заканчэння ўніверсітэта малады ўрач быў накіраваны на працу ў вясковыя бальніцы Коханаўскага і Асвейскага раёнаў Віцебскай вобласці, потым працаваў у тэрапеўтычным аддзяленні Полацкай бальніцы чыгуначнікаў[7].
З 1935 года асістэнт кафедры шпітальнай хірургіі ў Віцебскім медыцынскім інстытуце. У гэты перыяд малады вучоны падрыхтаваў і абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме «Карэлятыўныя адносіны паміж функцыяй пячонкі і функцыяй кішэчніка ў вугляводным абмене»[7].
У 1939 годзе Даўгяла прызваны ў армію. Быў начальнікам палявога рухомага шпіталя падчас ваеннай аперацыі ў Заходняй Беларусі. У гады Вялікай Айчыннай вайны ўзначальваў тэрапеўтычныя аддзяленні шпіталяў Калінінскага, Беларускага і Прыбалтыйскага франтоў[7].
Пасля дэмабілізацыі ў 1946 годзе працаваў у Мінскім медыцынскім інстытуце дацэнтам кафедры шпітальнай тэрапіі, у 1955—1974 гадах загадчык кафедры. У 1955 годзе абараніў доктарскую дысертацыю па тэме «Эрытрацытатэрапія пры захворванні Адзісана-Гусерава-Бірмера». Высокая кампетэнцыя вучонага не абмяжоўвалася вузкай спецыялізацыяй, сярод яго навуковых інтарэсаў — кардыялогія, рэўматалогія, гастраэнтэралогія, гематалогія[7].
У 1953—1959 гадах галоўны тэрапеўт Міністэрства аховы здароўя БССР[2][8].
Рэдактар аддзелаў Беларускай савецкай і Вялікай медыцынскай энцыклапедый; член рэдакцыйнай калегіі часопіса «Тэрапеўтычны архіў»[9].
Старшыня праблемнай камісіі «Фізіялогія і паталогія сардэчна-сасудзістай сістэмы», старшыня Рэспубліканскага навуковага таварыства тэрапеўтаў у 1955—1974 гадах[9]. Член Прэзідыума Усесаюзнага навуковага таварыства тэрапеўтаў[8], Рэспубліканскага таварыства кардыёлагаў. Член Міжнароднага таварыства інтэрністаў[9].
Памёр 29 ліпеня 1974 года ў Мінску. Пахаваны на Усходніх могілках Мінска[8].
Навуковая дзейнасць
правіцьАўтар больш за 150 навуковых прац, прысвечаных гематалогіі, кардыялогіі, рэўматалогіі, атэрасклерозу, хранічным пнеўманіям, гастраэнтэралогіі і інш. Сярод прац вучонага: «Клініка і лячэнне інфаркта міякарда» (1957), «Лячэбная фізічная культура пры сардэчна-сасудзістых захворваннях (стэнакардыя, інфаркт міякарда)» (1959), «Клінічная характарыстыка цячэння розных відаў рэўматызму» (1972) і інш[7].
Пад яго кіраўніцтвам былі распрацаваны новыя метады дыягностыкі і лячэння захворванняў крыві[7].
Шматгадовая навуковая і практычная дзейнасць Георгія Хрысанфавіча садзейнічала развіццю клінічнай гематалогіі ў краіне. Ён з’яўляецца аўтарам і суаўтарам прац «Да клінікі вострых лейкозаў» (1950), «Злаякаснае малакроўе» (1951), «Практычны дапаможнік па даследаванні згусальнай сістэмы крыві» (1969), «Сістэма гемастазу ў норме і паталогіі» (1973) і інш[7].
Пад кіраўніцтвам вучонага былі падрыхтаваны 52 дысертацыйныя працы, 12 з якіх — доктарскія. Многія вучні вучонага ў далейшым сталі вядомымі вучонымі-тэрапеўтамі, узначалілі кафедры тэрапеўтычнага профілю ў Мінскім і Гродзенскім медыцынскіх інстытутах, Беларускім інстытуце ўдасканальвання ўрачоў, навукова-даследчых інстытутах краіны[7].
Сачыненні
правіць- Злокачественное малокровие (болезнь Аддисона-Бирмера).—2 изд. — Мн., 1962
- Практическое руководство по исследованию свёртывающей системы крови в клинике — Мн., 1969 (совм. с В. Л. Крыжановским)
- Система гемостаза в норме и патологии — Мн., 1973 (совм. с В. Л. Крыжановским)
Узнагароды
правіцьУ 1966 г. вучонаму было прысвоена ганаровае званне «Заслужаны дзеяч навукі БССР»[7]. Ён з’яўляецца кавалерам ордэнаў Кастрычніцкай Рэвалюцыі і «Знак Пашаны», узнагароджаны таксама медалямі[7][6], ганаровымі граматамі Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР, значком «Выдатнік аховы здароўя»[7][8].
Зноскі
- ↑ а б http://unicat.nlb.by/opac/pls/dict.prn_ref?tu=r&tq=v0&name_view=va_aall&a001=BY-SEK-214243&strq=l_siz=20
- ↑ а б в т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 66.
- ↑ Довгялло Георгий Хрисанфович (26.11(09.12).1902—29.07.1974) // Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт Архівавана 27 кастрычніка 2016. (руск.)
- ↑ Велиж помнит их имена // Сайт «Виртуальный Велиж» Архівавана 8 ліпеня 2010. (руск.)
- ↑ а б Содаты Победы. Велижский район. (руск.)
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л Георгій Хрысанфавіч Даўгяла на сайце анлайн-энцыклапедыі «Беларусь у асобах і падзеях»
- ↑ а б в г Георгій Хрысанфавіч Даўгяла ў Зводным электронным каталогу бібліятэк Беларусі
- ↑ а б в Довгялло Георгий Хрисанфович. www.bsmu.by. Праверана 14 верасня 2024.
Літаратура
правіць- Даўгяла Георгій Хрысанфавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 66. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
- Республика Беларусь : энциклопедия. [В 7 т.]. Т. 3. — Минск, 2006.
Спасылкі
правіць- Довгялло Георгий Хрисанфович (26.11(09.12).1902—29.07.1974) // Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт Архівавана 27 кастрычніка 2016. (руск.)