Poc'hêr : diforc'h etre ar stummoù
reizhañ ar yezh |
|||
(17 stumm da c'hortoz gant 9 implijer kuzhet.) | |||
Linenn 1: | Linenn 1: | ||
'''Poc'hêr''' (''Poher'' e galleg) zo ur rannvro istorel e [[Breizh]], en-dro da [[Karaez|Garaez]], ha gwechall ur [[rouantelezh vrezhon]]. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Kavet e vez an anv koshañ ''Poucaer'', deveret eus ''Pagus'' ([[latin]] evit pastell-vro), ha |
||
⚫ | |||
⚫ | Kavet e vez an anv koshañ ''Poucaer'', deveret eus ''Pagus'' ([[latin]] evit pastell-vro), ha ''kaer'' ([[ger]] keltiek ha brezhonek-kozh evit ur gêr mogeriet, deuet eus ar ger latin ''castra'' ). E-kreiz ar [[Krennamzer|Grennamzer]] ne oa mui ar gêr-gloz nemet un [[trev|drev]] eus ar barrez vras a oa [[Plougêr]] hec'h anv (Plebs Kaer > Plou Kaer > Plougêr). Sant [[Pêr]], an [[abostol]], an hini e oa patron iliz Plougêr, ma c 'heller krediñ eo el lec'h-se e oa kreiz ar barrez kentidik, ha Karaez, [[Plonevell]], [[Kerglof]], [[ar Vouster]] ha [[Trefrin]] trevioù anezhi. Un drev eus ar barrez-se e oa Karaez, gant un iliz-trev dediet da sant [[Treveur (sant)|Treveur]]. |
||
⚫ | Ma n'eus ket kalz a [[teul|deulioù]] istorel-rik evit e brouiñ ez eus roudoù eus ur penn |
||
⚫ | Neuz ur [[Barv-Glas]] a zo bet roet dezhañ gant ar mojennoù |
||
⚫ | Ma n'eus ket kalz a [[teul|deulioù]] istorel-rik evit e brouiñ ez eus roudoù eus ur penn-bras, pe ur [[mac'htiern]], anvet [[Konveur]] (''Conomorus'' e latin) a oa ar [[ki|c'hi]] e loen-arouez (Kon + meur) hag e oa o ren war ar gêr mogeriet ha tro-war-dro. An anv-se eo ar memes hini ha ''Cynvawr'' e [[kembraeg|hengembraeg]].<br /> |
||
⚫ | Un den anvet Konveur zo bet meneget meur a wech gant [[Gregor Teurgn]] evel ur priñs brezhon en doa roet repu da [[Makliav|Vakliav]], hemañ [[breur]] da C'hanaoù, kont Breizh hag argaset gantañ. Ouzhpenn-se e sav enep-krenn d'ar [[Franked]] pa zegemer Kram a glask didronañ e vreur, ar [[roll an unpennoù gall|roue frank]] [[Klotar III]].<br/> |
||
⚫ | Neuz ur [[Barv-Glas]] a zo bet roet dezhañ gant ar mojennoù ha lazhet en defe meur a [[gwreg|wreg]] dezhañ pa oant dougerezed gant aon na vije muntret gant e vab da zont, evel mojenn [[Kronos]] en [[Hellaz kozh]]. Lazhet en doa Santez [[Trifin]], e wreg diwezhañ, koulz hag e [[mab|vab]] nevez, [[Treveur (sant)|Treveur]] dre e zibennañ. Neuze e vije bet graet ur [[burzhud]] gant sant [[Gweltaz (sant)|Gweltaz]] en ur adlakaat ar penn en e lec'h. Mont a reas ar [[bugel]] d'ober an heg gant e dad en ur stlepel un dornad douar warnañ. Marvet e vije bet Konveur raktal, lazhet gant dorn Doue a-hervez. |
||
⚫ | |||
⚫ | Un den anvet Konveur zo bet meneget meur a wech gant [[Gregor Teurgn]] evel ur priñs brezhon en doa roet repu da [[Makliav|Vakliav]], hemañ [[breur]] da [[C'hanaoù]], kont Breizh hag argaset gantañ. Ouzhpenn-se e sav enep-krenn d'ar [[Franked]] pa zegemer Kram a glask didronañ e vreur, ar [[roll an unpennoù gall|roue frank]] [[Klotar III]].<br /> |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
En IXvet kantved, e [[871]] da lavarout mat, e weler un [[titl]] rouez a-walc'h d'ar mare-se roet da [[Yezekael]], hini ''princeps Poucher'' (Priñs Poc'hêr). |
|||
==Lennadurezh== |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
== |
=={{XXvet kantved}}== |
||
Ijinet eo bet ar ger [[Kreiz Breizh]] a gemer alies lec'h an anv istorel Poc'hêr{{Daveoù a vank}}. |
|||
⚫ | |||
== Levrlennadur == |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Sellet ivez == |
|||
[[de:Poher]] |
|||
⚫ | |||
[[fr:Poher]] |
|||
* [[Kledenn-Poc'hêr]] |
|||
⚫ |
Stumm red eus an 26 Ebr 2022 da 19:57
Poc'hêr (Poher e galleg) zo ur rannvro istorel e Breizh, en-dro da Garaez, ha gwechall ur rouantelezh vrezhon.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]En IXvet kantved (840 : Poucaer ; 871 : Poucher) e oa anezhi ur briñselezh e-kreiz kornôg Breizh, en-dro da Garaez, ar gêr a voe savet e-lec'h keoded galian-ha-roman Vorgium, goude ma oa aet beli an impalaeriezh roman da get.
Kavet e vez an anv koshañ Poucaer, deveret eus Pagus (latin evit pastell-vro), ha kaer (ger keltiek ha brezhonek-kozh evit ur gêr mogeriet, deuet eus ar ger latin castra ). E-kreiz ar Grennamzer ne oa mui ar gêr-gloz nemet un drev eus ar barrez vras a oa Plougêr hec'h anv (Plebs Kaer > Plou Kaer > Plougêr). Sant Pêr, an abostol, an hini e oa patron iliz Plougêr, ma c 'heller krediñ eo el lec'h-se e oa kreiz ar barrez kentidik, ha Karaez, Plonevell, Kerglof, ar Vouster ha Trefrin trevioù anezhi. Un drev eus ar barrez-se e oa Karaez, gant un iliz-trev dediet da sant Treveur.
Ma n'eus ket kalz a deulioù istorel-rik evit e brouiñ ez eus roudoù eus ur penn-bras, pe ur mac'htiern, anvet Konveur (Conomorus e latin) a oa ar c'hi e loen-arouez (Kon + meur) hag e oa o ren war ar gêr mogeriet ha tro-war-dro. An anv-se eo ar memes hini ha Cynvawr e hengembraeg.
Neuz ur Barv-Glas a zo bet roet dezhañ gant ar mojennoù ha lazhet en defe meur a wreg dezhañ pa oant dougerezed gant aon na vije muntret gant e vab da zont, evel mojenn Kronos en Hellaz kozh. Lazhet en doa Santez Trifin, e wreg diwezhañ, koulz hag e vab nevez, Treveur dre e zibennañ. Neuze e vije bet graet ur burzhud gant sant Gweltaz en ur adlakaat ar penn en e lec'h. Mont a reas ar bugel d'ober an heg gant e dad en ur stlepel un dornad douar warnañ. Marvet e vije bet Konveur raktal, lazhet gant dorn Doue a-hervez.
Un den anvet Konveur zo bet meneget meur a wech gant Gregor Teurgn evel ur priñs brezhon en doa roet repu da Vakliav, hemañ breur da C'hanaoù, kont Breizh hag argaset gantañ. Ouzhpenn-se e sav enep-krenn d'ar Franked pa zegemer Kram a glask didronañ e vreur, ar roue frank Klotar III.
Anv zo eus Konveur (Konveured all?) e buhezioù sent zo, darn anezho savet en tu all da Vor Breizh.
En IXvet kantved, e 871 da lavarout mat, e weler un titl rouez a-walc'h d'ar mare-se roet da Yezekael, hini princeps Poucher (Priñs Poc'hêr). En XIvet kantved edo Bernard, beskont Poc'hêr, o reiñ douaroù da Abati Kroaz Santel Kemperle, evel m'o doa graet konted Kerne e penn ar c'hantved a-raok ma oant aet konted da duged Breizh (e 1066 gant Hoel III.
Ijinet eo bet ar ger Kreiz Breizh a gemer alies lec'h an anv istorel Poc'hêr(Daveoù a vank).
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Joëlle Quaghebeur, La Cornouaille du IXè au XIè siècle : Mémoire, pouvoirs, noblesse. Quimper : Société archéologique du Finistère, 2001.