Izvorni kôd stranice Loeys–Dietzov sindrom

{{Infokutija zdravstveno stanje
| naziv        = Loeys–Dietzov sindrom 
|sinonimi= Sindrom aortne aneurizme zbog anomalija receptora TGF-beta 
| slika           =autodominant.svg
| opis_slike        = Ovo stanje nasljeđuje se po [[autosom]]no dominantnom obrascu <ref>{{cite web|last1=RESERVED|first1=INSERM US14 -- ALL RIGHTS|title=Orphanet: Loeys Dietz syndrome|url=http://www.orpha.net/consor/cgi-bin/OC_Exp.php?lng=EN&Expert=60030|website=www.orpha.net|access-date=27. 7. 2017|language=en}}</ref>
|
| specijalnost         =[[Medicinska genetika]]
| simptomi        = Arterijska tortuoznost (zavijanje [[krvni sud|krvnih sudova]]), široko razmaknute oči ([[hipertelorizam]]), široke ili podijeljene [[uvula|uvule]] i aneurizme na korijenu [[aorta|aorte]].
| komplikacije   =
| pojava          =[[Oplodnja]] [[mutacija]] ''[[de novo]]''
| trajanje       =Doživotno
| vrste           =Tipovi 1 – 5
| uzrok          =[[Nasljeđivanje]], [[mutacije]]
| risks           =
| dijagnoza       = [[Fenotipski pregled]] i [[genetičko testiranje]]
| diferencijalna_dijagnoza    =[[Marfanov sindrom|Marfanovom]] i [[Ehlers-Danlosov sindrom]]
| prevention      =
| tretman       =[[Operacija]] [[aorta|aorte]]
| lijek      =Nema lijeka
| prognosis       =
| frekvencija       =Nepoznata, najčešći tipovi 1 i 2 
| deaths          =
}}
'''Loeys–Dietzov sindrom''' ('''LDS''') je [[autosomno nasljeđivanje|autosomno dominantni]] [[genetički poremećaj]] [[vezivno tkivo|vezivnog tkiva]]. Ima karakteristike slične [[Marfanov sindrom|Marfanovom]] i [[Ehlers-Danlosov sindrom|Ehlers-Danlosovom sindromu]].<ref>{{cite journal  |vauthors=Loeys BL, Schwarze U, Holm T, etal |title=Aneurysm syndromes caused by mutations in the TGF-beta receptor |journal=N. Engl. J. Med. |volume=355 |issue=8 |pages=788–98 |year=2006 |pmid=16928994 |doi=10.1056/NEJMoa055695}}</ref><ref>{{cite journal |vauthors=LeMaire SA, Pannu H, Tran-Fadulu V, Carter SA, Coselli JS, Milewicz DM |title=Severe aortic and arterial aneurysms associated with a TGFBR2 mutation |journal=Nature Clinical Practice Cardiovascular Medicine |volume=4 |issue=3 |pages=167–71 |year=2007 |pmid=17330129 |doi=10.1038/ncpcardio0797 |pmc=2561071}}</ref><ref name="pmid15731757">{{cite journal  |vauthors=Loeys BL, Chen J, Neptune ER, etal |title=A syndrome of altered cardiovascular, craniofacial, neurocognitive and skeletal development caused by mutations in TGFBR1 or TGFBR2 |journal=Nat. Genet. |volume=37 |issue=3 |pages=275–81 |date=mart 2005 |pmid=15731757 |doi=10.1038/ng1511|url=https://biblio.ugent.be/publication/330238 |hdl=1854/LU-330238 |s2cid=24499542 |hdl-access=free }}</ref> Poremećaj je obilježen [[aneurizma|aneurizmom]] u [[aorta|aorti]], često kod djece, a aorta takođe može biti podvrgnuta iznenadnoj [[disekcija|disekciji]] u oslabljenim slojevima zida. Osim u aorti, aneurizme i disekcije mogu se također pojaviti i u [[arterija]]ma. Budući da aneurizme kod djece imaju tendenciju ranog pucanja, ona su u većem riziku od smrti ako se sindrom ne identificira. Liječenje za popravku aneurizme neophodna je [[operacija]] aorte.

Postoji pet tipova sindroma, označenih tipovima I do V, koji se razlikuju po svom genetičkom obrascu. Tip 1, Tip 2, Tip 3, Tip 4 i Tip 5 uzrokovani su [[mutacija|mutacijom]] u ''[[TGFBR1]]'',  odnosno ''[[TGFBR2]]'', ''[[SMAD3]]'', ''[[TGFB2]]'' i ''[[TGFB3]]''. Ovih pet [[gen]]a koji [[kodon|kodiraju]] [[transformirajući faktor rasta]] imaju ulogu u [[ćelijska signalizacija|ćelijskoj signalizaciji]] koja promovira rast i razvoj tjelesnih [[tkiva]]. Mutacije ovih gena uzrokuju proizvodnju proteina bez funkcije. Ćelije kože osoba s Loeys-Dietzovim sindromom nisu u stanju proizvoditi [[kolagen]], protein koji omogućava kožinim ćelijama da budu jake i elastične. Ovo uzrokuje da su ove osobe osjetljive na različite pukotine na koži kao što su hernije. Iako poremećaj ima [[autosom]]ni obrazac [[nasljeđivanja]], ovaj poremećaj je posljedica [[de novo|nove]] mutacije gena u 75% slučajeva i javlja se kod ljudi koji nemaju historiju poremećaja u porodici. U drugim slučajevima, naslijeđen je od jednog pogođenog roditelja.<ref name="NLM">{{NLM|loeys-dietz-syndrome}}</ref>

Loeys–Dietzov sindrom su identificirali i okarakterizirali pedijatrijski [[genetičar]]i Bart Loeys i Harry "Hal" Dietz na Univerzitetu John Hopkins, 2005. godine.

==Znakovi i simptomi==
Postoji značajna varijabilnost u [[fenotip]]u Loeys-Dietzovog sindroma, od blagih karakteristika do teških sistemskih abnormalnosti. Primarne manifestacije sindroma su arterijska tortuoznost (zavijanje [[krvni sud|krvnih sudova]]), široko razmaknute oči ([[hipertelorizam]]), široke ili podijeljene [[uvula|uvule]] i aneurizme na korijenu [[aorta|aorte]]. Ostala obilježja mogu uključivati [[rascjep nepca]] i plavo/sivi [[fenotip]] [[bionjača]]. Srčani defekti i [[klupsko stopalo]] mogu se primijetiti već pri rođenju.<ref>{{cite web |title=Loeys-Dietz Syndrome |url=https://www.marfan.org/loeys-dietz |website=The Marfan Foundation |language=en |date=27. 6. 2013}}</ref>

Postoji preklapanje u manifestacijama Loeys-Dietzovog i Marfanovog sindroma, uključujući povećan rizik od [[aortna aneurizma|ascendentne aortne aneurizme]] i [[disekcije aorte]], abnormalno dugih udova i prstiju i [[moždanoopnene ektazije]] (postepeno istezanje i slabljenje ''[[dura mater]]'', što može uzrokovati [[bol]]ove u [[trbuh]]u i [[noga]]ma). Nalaz hipertelorizma (široko razmaknute oči), [[spina bifida|bifide]] ili rascjep [[uvula]] i nalazi na koži kao što su lahke [[modrica|modrice]] ili abnormalni [[ožiljak]] mogu razlikovati Loeys-Dietza od Marfanovog sindroma.

Pogođene osobe često razviju probleme vezane za [[imunski sistem]],  kao što su [[alergije]] na hranu, [[astma]], [[polen]]ska [[groznica]] i upalni poremećaji kao što su [[ekcem]] ili upalna bolest [[crijeva]].

Nalazi Loeys-Dietzovog sindroma mogu uključivati:
* Malformacije skeleta/[[kičma|kičme]]: [[kraniosinostoza]], [[skolioza]], nestabilnost kičme i spondilolisteza, [[kifoza]]
* [[Sternum]]ske abnormalnosti: ''[[pectus excavatum]]'', ''[[pectus carinatum]]''
* Kontrakture prstiju na [[ruka]]ma i [[noga]]ma ([[kamptodaktilija]])
* Dugi [[prst]]i i labavi [[zglob]]ovi
* Oslabljeni ili nedostajući očni mišići ([[strabizam]])
* [[Klupska stopala]]
* Prerano srastanje [[lobanja|lobanjskih]] kostiju ([[kraniosinostoza]])
* Hipermobilnost zglobova
* Kongenitalni srčani problemi uključujući [[patentni ductus arteriosus]] (veza između aorte i plućne cirkulacije) i [[defekt pretkomolrske pregrade]] (veza između srčanih komora)
* Prozirnost kože sa baršunastom teksturom
* Abnormalni spoj [[mozak|mozga]] i [[produžena moždina|medule]] ([[Arnold-Chiarijeva malformacija]])
* Dvokvržični [[aortin zalistak|aortni zalisci]]
* Ukrštene [[plućna arterija|plućne arterije]]

==Uzroci==
===Tipovi (stara nomenklatura)===
Identificirano je nekoliko genetičkih uzroka Loeys-Dietzovog sindroma. ''[[De novo]]'' [[mutacija]] u [[TGFB3]], [[ligand]]u TGF β puta, identificirana je kod osobe sa sindromom koji predstavlja djelomično preklapajuće simptome s Marfanovim i Loeys-Dietzovim sindromom.<ref>Rienhoff HY, Yeo C-Y, Morissette R, Khrebtukova I, Melnick J, Luo S, Leng N, Kim Y-J, Schroth G, Westwick J, Vogel H, McDonnell N, Hall JG, Whitman M. 2013. A mutation in TGFB3 associated with a syndrome of low muscle mass, growth retardation, distal arthrogryposis, and clinical features overlapping with Marfan and Loeys–Dietz syndrome. Am J Med Genet Part A. 161A:2040–2046.</ref>

{| class="wikitable"
| '''Tip ''' || '''[[Gen]]''' || '''[[Lokus (genetika)|Lokus]]''' || '''[[OMIM]]''' ||  '''Opis'''
 |-
 | 1A || [[TGFBR1]] || 9q22 || {{OMIM|609192||none}} || Poznat i kao Furlongova bolest
 |-
 | 1B || [[TGFBR2]] || 3p22 || {{OMIM|610168||none}} ||
 |-
 | 2A || TGFBR1 || 9q22 || {{OMIM|608967||none}} ||
 |-
 | 2B || TGFBR2 || 3p22 || {{OMIM|610380||none}} || Ranije poznat kao [[Marfanov sindrom]] tipa 2
 |-
 | 3  || [[SMAD3]] || || {{OMIM|613795||none}} || Poznt i kao sindrom  aneurizme-osteoartritis 
 |-
 | 4  || [[TGFB2]] || || {{OMIM|614816||none}} ||
|-
|5 ||[[TGFB3]] || || {{OMIM|615582||none}} ||
|}

==Dijagnoza==
Dijagnoza uključuje razmatranje [[fenotipski pregled|fizičkih obilježja]] i [[genetičko testiranje]]. Prisutnost podijeljene uvule je karakteristika koja razlikuje od Marfanovog sindroma, kao i težina srčanih mahana. Pacijenti s Loeys-Dietzovim sindromom imaju teže zahvaćeno [[srce]] i savjetuje se da se ranije liječe, zbog povećane aorte i povećanog rizika od rane rupture kod Loeys-Dietz pacijenata. Budući da različiti ljudi eksprimiraju različite kombinacije simptoma, a sindrom je prvi put identificiran 2005. godine, mnogi ljekari možda nisu svjesni njegovog postojanja.

==Liječenje==
Kako ne postoji poznat lijek, Loeys–Dietzov sindrom je doživotno stanje. Zbog visokog rizika od smrti od rupture aortne aneurizme, pacijente treba pomno pratiti kako bi se pratilo formiranje aneurizme, što se zatim može ispraviti [[hirurgija|vaskularnom hirurgijom]]. Prethodno istraživanje u laboratoriji na [[miš]]evima sugeriralo je da [[antagonist receptora angiotenzina II]] [[losartan]], za koji se čini da blokira aktivnost TGF-beta, može usporiti ili zaustaviti formiranje aortne aneurizme kod Marfanovog sindroma . Veliko [[kliničko ispitivanje]] sponzorirano od Nacionalnih instituta za zdravlje je u toku, kako bi se istražila upotreba losartana za prevenciju aneurizme kod pacijenata s Marfanovim sindromom. I Marfanov  i Loeys–Dietzov sindrom povezani su sa povećanom TGF-beta signalizacijom u zidu [[krvni sud|krvnog suda]]. Stoga, losartan obećava i u liječenju Loeys-Dietz sindroma. Kod onih pacijenata kod kojih losartan ne zaustavlja rast aorte, pokazalo se da irbesartan djeluje i sada se također proučava i propisuje nekim pacijentima sa ovim stanjem.

Ako je prisutan povećan broj [[srčani ciklus|otkucaja srca]], ponekad se propisuje kardioselektivni [[beta blokator|beta-1 blokator]], sa ili bez losartana, kako bi se smanjio broj otkucaja srca i spriječio dodatni pritisak na aortno [[tkivo]]. Isto tako, kod pacijenata se obeshrabruje naporna fizička aktivnost, posebno dizanje utega i kontaktni [[sport]]ovi.<ref>{{cite book |last1=Loeys |first1=BL |last2=Dietz |first2=HC |editor1-last=Adam |editor1-first=MP |editor2-last=Ardinger |editor2-first=HH |editor3-last=Pagon |editor3-first=RA |title=GeneReviews® |publisher=University of Washington, Seattle |location=Seattle (WA) |chapter-url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1133/ |chapter=Loeys-Dietz Syndrome|year=1993 }}</ref>

==Epidemiologija==
Incidencija Loeys-Dietzovog sindroma je nepoznata; međutim, čini se da su tipovi 1 i 2 najčešći.<ref name="NLM" />

==Reference==
{{reflist}}

==Dopunska literatura==
* {{cite journal|pmid=25835445|pmc=4380321|year=2015|last1=Bertoli-Avella|first1=A. M|title=Mutations in a TGF-β ligand, TGFB3, cause syndromic aortic aneurysms and dissections|journal=Journal of the American College of Cardiology|volume=65|issue=13|pages=1324–1336|last2=Gillis|first2=E|last3=Morisaki|first3=H|last4=Verhagen|first4=J. M. A|last5=De Graaf|first5=B. M|last6=Van De Beek|first6=G|last7=Gallo|first7=E|last8=Kruithof|first8=B. P. T|last9=Venselaar|first9=H|last10=Myers|first10=L. A|last11=Laga|first11=S|last12=Doyle|first12=A. J|last13=Oswald|first13=G|last14=Van Cappellen|first14=G. W. A|last15=Yamanaka|first15=I|last16=Van Der Helm|first16=R. M|last17=Beverloo|first17=B|last18=De Klein|first18=A|last19=Pardo|first19=L|last20=Lammens|first20=M|last21=Evers|first21=C|last22=Devriendt|first22=K|last23=Dumoulein|first23=M|last24=Timmermans|first24=J|last25=Bruggenwirth|first25=H. T|last26=Verheijen|first26=F|last27=Rodrigus|first27=I|last28=Baynam|first28=G|last29=Kempers|first29=M|last30=Saenen|first30=J|display-authors=29|doi=10.1016/j.jacc.2015.01.040}}

== Vanjski linkovi ==
* [https://web.archive.org/web/20130608213717/http://lds-syndrome.net/ orphan.net LDS-Syndrome]
{{Medical resources
| DiseasesDB      = 34032
| ICD10           = {{ICD10|Q87.89}}
| ICD9            =
| ICDO            =
| OMIM            = 609192
| OMIM_mult       = {{OMIM|610168||none}}
| MedlinePlus     =
| eMedicineSubj   =
| eMedicineTopic  =
| MeshID          =
| GeneReviewsNBK  = NBK1133
| GeneReviewsName = Loeys-Dietz Syndrome
| Orphanet        = 60030
| SNOMED CT       = 446263001
}}
{{Nedostaci receptora}}

{{DEFAULTSORT:Loeys-Dietz Syndrome}}
[[Kategorija:Geni na hromosomu 15]]
[[Kategorija:Vaskularne bolesti]]
[[Kategorija:Nedostaci receptora ćelijske površine]]
[[Kategorija:Abnormalnosti kožnog fibroznog i elastičnog tkiva]]
[[Kategorija:Rijetke bolesti]]
[[Kategorija:Sindromi koji utiču na aortu]]