Nova Škotska

Nova Škotska
Nova Scotia (en) Nouvelle-Écosse (fr)
Kanadska provincija
Zastava Grb
Uzrečica: Munit Haec et Altera Vincit Neki se brane, a drugi osvajaju
Država	Kanada
Graniči sa	Novi Brunswick
Glavni grad	Halifax
- Koordinate	44°38′0″N 63°34′0″W
Površina	55.283 km2
- Zemlje	53.338 km2
- Voda	4,7%
Stanovništvo	921.727 (2011)
Gustoća	17,28 /km2
Osnovan	1. pokrajina (sa ON, QC i NB)
Datum	1. juli 1867.
Vlada
- premijer	Tim Houston (Progressive-Conservative)
Vremenska zona	UTC−4
Poštanski broj	prefiks B
ISO 3166-2	CA-NS
Veb-sajt: www.gov.ns.ca

Nova Škotska (engleski: Nova Scotia; francuski: Nouvelle-Écosse) jest provincija Kanade na jugoistoku Atlantskog primorja. Najveći dio teritorije ove provincije predstavlja jedno poluostrvo i jedno ostrvo tako da je uticaj Atlantika na vegetaciju, klimu, historiju, ekonomiju i uopće život u ovoj provinciji od prvorazrednog značaja. Nova Škotska je jedna od četiri prvobitne provincije Kanade. Glavni grad Nove Škotske je Halifax.

Geografija i klima

Područje Nove Škotske je najvećim dijelom poluostrvo, ili "kopno" (engleski: mainland) te nekoliko ostrva od kojih je najveći Kejp Breton (engleski: Cape Breton). Ostala ostrva su uglavnom mala i nenaseljena. Ukupna površina provincije je 55 284 km². Područja koja su pod šumskim omotačem dominiraju krajolicima tako da ukupna površina pošumljene teritorije iznosi 41 000 km². Veći dio provincije je prekriven brdsko-brežuljkastim područjem. Najveći dio tog kopnenog masiva završava uz rub Atlantika u obliku strmih stijenovitih obala. Obalna crta Nove Škotske iznosi 6 014 km. Najveći dio te izuzetno razuđene obale je stjenovit i teško pristupačan dok samo manji dio predstavljaju kratke pješčane uvale. Izuzetak su sjeverna područja ostrva Kejp Breton gdje se reljef unutrašnjosti kopna blago spušta prema atlantskoj obali. Najpogodnije tlo za poljoprivredu nalazi se na području glacijalne doline Anapolis (engleski: Annapolis valley). Ovdje se nalaze i dva značajnija riječna toka. Klima Nove Škotske je umjereno-kontinentalna sa izrazito velikom količinom padavina (kiša i snijeg). Prosječna dnevna temperatura u godini uglavnom varira između -5′C i +28′C. Vrijeme u Novoj Škotskoj je na glasu kao izrazito nepredvidivo, a u tome najveću ulogu imaju jaki priobalni vjetrovi. Najpovoljniju klimu u ovoj provinciji ima dolina Anapolis. Na nešto blažu mikroklimu utjecao je brežuljkasti reljef Sjevernih i Južnih planina koje štite ovu dolinu od jakih vjetrova, nagle promjene vremena i donekle i od vremenskih ekstrema.

Historija

Halifax noću

Ovi krajevi Sjeverne Amerike su prije dolaska Evropljana bili nastanjeni indijanskim stanovništvom. Prije dolaska prvih trajnih evropskih kolonista stanovnici ovih krajeva bili su Mikmak (engleski: Mik'maq) indijanci. Postoje teorije o Vikinzima kao prvim Evropljanima koji su pokušali da nastane ova područja međutim te tvrdnje do danas nisu naučno dokazane. Evropska ekspedicija za koju je dokazano da je prva koja je stigla do obala Nove Škotske je ona koju je predvodio John Cabot 1497. godine. Francuzi na ovom području 1604. osnivaju provinciju Akadiju (Acadia) i grad Port Royal. Područje naseljavaju prvim francuskim kolonistima. Na području Kejp Bretona grade utvrdu Luisburg koja je imala ulogu zaštitnika prilaza ušću rijeke Sv. Lorensa (zaštita pristupa Kvebeku). Sve do sredine 18. vijeka za ova područja u više navrata ratovali su Francusko kraljevstvo i Ujedinjeno kraljevstvo koje je ovdje 1624. godine proglasilo provinciju Nova Škotska. Ti se sukobi završavaju sredinom 18. vijeka kada Britanska kruna konačno pobjeđuje i kada dolazi do protjerivanja cjelokupnog francuskog stanovništva s ovog područja. Taj događaj je u historiji Kanade poznat kao Great Expulsion (Veliko protjerivanje) i desio se je 1755. godine za vrijeme vladavine engleskog kralja Džordža II (eng. George II.) Od ove provincije će u toku 18tog vijeka izdvajanjem nastati još dvije provincije, a to su Prine Edward island (Ostrvo Princa Edvarda)-koja se tada zvalo ostrvo Sv. Džona, i provincija New Brunswick (Novi Brunsvik). Uprkos velikoj političkoj podijeljenosti koja je tada vladala u vezi Kanadske konfederacije ova provincija će postati jedna od prve četiri provincije koje su se udružile u novoj državi, Kanadi.

Stanovništvo

Mapa Nove Škotske

Kroz historiju ova područja su bila naseljena indijanskim stanovništvom, uglavnom iz plemena Mik'maq ali i francuskim kolonistima. Međutim sastav stanovništva će se kroz historiju mijenjati uglavnom zbog ratova i priliva novih doseljenika. Francusko stanovništvo je temeljito protjerano 1755. godine nakon vojnog sloma francuskog kraljevstva na ovim područjima. Ovi stanovnici tzv. Akađani (Acadians) su protjerani u provinciju Luizijanu na područje današnjeg New Orleansa. Prvi ne-britanski stanovnici bili su švicarski i njemački protestanti koji su osnovali grad Lunenburg sredinom osamnaestog vijeka. Nakon američke revolucije i rata za nezavisnost oko 30 000 tzv. Lojalista se naseljava u ovu provinciju. U 19. vijeku trend naseljavanja stanovništvom britanskog porijekla se nastavlja. Danas je ova provincija englesko govorno područje i naseljena je uglavnom stanovništvom britanskog ili irskog porijekla sa izrazito malim udjelom stanovništva drugačijeg porijekla.

Ekonomija

Najveći dio stnovništva zaposlen je u uslužnim djelatnostima (preko dvije trećine). Primarne djelatnosti i proizvodnja su znatno manje zastupljene. Iako je nekad Nova Škotska bila poznata po ribarstvu i rudnicima uglja danas su obje djelatnosti potpuno (rudarstvo) ili najvećim dijelom (komercijalno ribarstvo) zamrle. Provincija je poznata po uzgoju krompira te voća (naročito jabuka) u Anapolis dolini. Nakon krize rudarstva i ribarenja provincija se je okrenula turizmu kao novom izvoru prihoda. Nezaposlenost u provinciji je nešto veća od prosjeka na nivou Kanade. Broj stanovnika je u blagom opadanju. Iseljavanje stanovništva je naročito izraženo na području Kejp Bretona. Halifaks - najveći grad, kao centar regije i administrativno središte provincije ima uspješnu ekonomiju.

Također pogledajte

• Kanada
• Provincije i teritorije Kanade