Pljusak
Pljusak je vrsta padavina koju karakteriše nagli početak i kraj i brze varijacije u intenzitetu. Često jak i kratkotrajan, dolazi od konvektivnih oblaka, poput cumulus congestus. Pljusak će proizvesti kišu ako je temperatura iznad tačke smrzavanja u oblaku, ili snijeg / Sugradicu / krupu / grad ako je temperatura u nekom trenutku ispod nje.[1] U meteorološkim osmatranjima, kao što je METAR, označava se sa kodom SH i to SHRA, SHSN, SHPL, SHGS i SHGR.[2][3]
Nastanak
[uredi | uredi izvor]Konvekcija nastaje kada se Zemljina površina, posebno unutar uvjetno nestabilne ili vlažne atmosfere, zagrije više od okoline, što zauzvrat dovodi do značajnog isparavanja. Podignuta vazdušna parcela u hladnijem okruženju na nadmorskoj visini će se ohladiti, ali prema adijabatskom toplotnom gradijentu formirajući Oblake, a kasnije i padavine iznad podignutog nivoa kondenzacije (LCL). Ovisno o konvektivnoj raspoloživoj potencijalnoj energiji (CAPE), oblaci će biti cumulus humilis, cumulus mediocris, a zatim cumulus congestus, pri čemu će potonji dati kratkotrajne padavine kiše, snijega ili sugradice promjenjivog intenziteta, odnosno pljuskova.[1]
Životni ciklus ovih oblaka je brz jer je uzlazno strujanje koje ih formira najčešće prekinuto spuštanjem padavina. Osim toga, ovi oblaci teku sa atmosferskom cirkulacijom i provode malo vremena iznad tačke na tlu. Ovo objašnjava varijacije u intenzitetu i kratkotrajnost pljuskova. Vrsta padavina zavisiće od strukture temperature u oblaku i ispod njega:
- Zimi, kada je temperatura u oblaku ispod nule (0 °C), stvaraju se pahulje:
- S druge strane, kapi kiše mogu se formirati u snažnom uzlaznom strujanju u konvektivnom oblaku, čak i na temperaturi ispod nule u oblaku i kasnije se smrznuti, stvarajući pljusak sugradice.[6]
- Konačno, kapljice se mogu formirati i padati u sloj iznad leda u drugim godišnjim dobima, stvarajući kišu.
Ekstremi
[uredi | uredi izvor]Ako je konvekcija intenzivnija, dolazi do stvaranja kumulonimbusnih oblaka koji imaju vrlo veliko vertikalno proširenje. Ovo omogućava pomicanje električnih naboja odozdo prema vrhu što će stvoriti munje i grmljavinu. Pljuskovi povezani s ovom vrstom oblaka se stoga nazivaju pljuskovi s grmljavinom ili grmljavina. Grad i druge nasilne pojave povezane su sa ovom vrstom konvekcije.
Sistemi pljuskova
[uredi | uredi izvor]Pljuskovi dolaze iz pojedinačnih oblaka, kao i iz grupa ovih oblaka. U regionima srednjih geografskih širina, pljuskovi su često povezani sa hladnim frontama, koji se često nalaze duž i iza njih. Međutim, oni se mogu ugraditi u kontinuiranu epizodu kiše kada postoji traka uslovne simetrične nestabilnosti u inače stabilnoj vazdušnoj masi. Oni također mogu biti dio velikih konvekcijskih zona koje se nazivaju mezoskalni konvektivni sistem kao što je škvalna linija.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b "Shower". AMS Glossary. American Meteorological Society. Pristupljeno 1. 1. 2020.
- ^ Meteorological Service of Canada. "METAR Study Guide". meteocentre.com. Pristupljeno 1. 1. 2020.
- ^ Meteorological Service of Canada (2013). MANOBS (PDF). Environment and Climate Change Canada. str. 148. Arhivirano s originala (PDF), 13. 3. 2013.
- ^ "Snow pellets". AMS Glossary. American Meteorological Society. Pristupljeno 1. 1. 2020.
- ^ "Snow shower". AMS Glossary. American Meteorological Society. Pristupljeno 1. 1. 2020.
- ^ "Ice Pellets". AMS Glossary. American Meteorological Society. Pristupljeno 1. 1. 2020.