Un concerto especial
O certame musical No bico un cantar é unha iniciativa do Consello da Cultura Galega, da Consellería de Cultura e Turismo e da Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional da Xunta de Galicia que se celebra cada primeiro venres de xuño dende o ano 2013 en diferentes concellos de Galicia. A actividade ten como obxectivo trasladar a paixón pola música culta e a poesía galega a escolares de toda Galicia. Este 5 de xuño estabamos convocados en Allariz para festexar o herdo luminoso da Xeración Nós. Mais non puido ser. Con todo, non quixemos deixar pasar a data sen homenaxear á rapazada que nos acompañou ao longo destes anos. Foron xa sete edicións, sete lugares, 30 cancións de repertorio galego das cales sete foron estreas absolutas e máis de 2.800 participantes de 34 entidades educativas musicais diferentes.
Nesta ocasión, marcada polas circunstancias especiais que estamos vivir, convidamos ao alumnado dos conservatorios profesionais galegos e ao grupo de metais Hercules Brass a cantaren xuntos dende a casa. A resposta foi extraordinaria. Un cento de nenas e nenos, animados pola dirección dos centros e polo profesorado, uníronse para interpretar o Maio longo, o poema de Rosalía musicado por Baldomir, convertido xa nun emblema e co que cada ano poñemos a nota final de cada concerto.
PROTAGONISTAS
Quinteto de metais
Hércules Brass
H�rcules Brass somos 5 m�sicos, utilizamos 4 instrumentos diferentes (trompeta, trompa, tromb�n e tuba), procedemos de 3 provincias distintas, pens�molo todo 2 veces e temos 1 denominador com�n, adoramos a m�sica! Dende ben pequeni�os vivimos rodeados de m�sicos, a nosa primeira meta foi debutar coa banda de m�sica da nosa localidade e dende aquela temos claro que queriamos dedicarnos � m�sica.
Despois de anos de formaci�n en Galicia e no estranxeiro, na Orquestra Nova da Sinf�nica de Galicia, a Escola de Altos Estudos Musicais de Santiago de Compostela e a Joven Orquesta Nacional de Espa�a (JONDE), formamos o noso proxecto, H�rcules Brass Quinteto de metais. Unha aposta pola boa m�sica, alta calidade a trav�s dun traballo refinado.
Grazas a esta dedicaci�n actuamos en Galicia, Zamora, Pa�s Vasco, IX Curso Internacional Semana Musical de Salceda de Caselas, Festival Spanish Brass Alzira 2013, Festival Ticino Musica 2013 (Su�za). E cabe destacar a actuaci�n como solistas coa Orquestra Nova da Sinf�nica de Galicia as� como unha gravaci�n en Radio Cl�sica no programa M�sica Joven.
Alejandro V�zquez, trompeta; V�ctor Manuel Vilari�o, trompeta; Javier Gonz�lez, trompa; Esteban Méndez, trombón; Rodrigo Rodr�guez, tuba.
O CORO
As nenas e nenos do coro
As nenas e nenos que participan nesta actividade dende a casa pertencen ao Conservatorio Profesional de Música da Coruña, Conservatorio Profesional de Música Xan Viaño de Ferrol, Conservatorio Profesional de Música Xoán Montes de Lugo, Conservatorio Profesional de Música de Ourense e ao Conservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela. A todos e todas elas, ao profesorado e á dirección dos centros educativos, o noso agradecemento polo seu esforzo e colaboración.
A OBRA
MAIO LONGO
Autora: Rosalía de Castro | Compositor: José Baldomir
Versi�n para coro de nenos e sexteto de metais.
M�sica de Jos� Baldomir.
Arranxo de Juan Dur�n para o Consello da Cultura Galega (2013).
O COMPOSITOR
Jos� Baldomir Rodr�guez
Nado na Coru�a en 1867, este m�sico e compositor foi disc�pulo do mestre Marcial Torres del Adalid e co�ecido principalmente polas s�as produci�ns para canto e piano sobre textos de poetas galegos. Exerceu como director dos orfe�ns O Eco e O Brigantino; da orquestra Sociedad Bret�n de los Herreros e dos coros e orquestra das Hijas de Mar�a. Durante m�is de trinta anos impartiu a clase especial de conxunto e masas corais da Escola de Belas Artes da Coru�a. En 1906, iniciou unha longa xira por numerosas cidades de Espa�a, Portugal e Francia, o que contribu�u � difusi�n dos m�is insignes poetas galegos. Foi nomeado acad�mico de n�mero da Academia Provincial de Belas Artes (1905), acad�mico correspondente da Real Academia de Bellas Artes de San Fernando (1922) e numerario da Real Academia Galega (1941), onde ocupou a vacante do cr�tico de arte e notable folclorista lugu�s Indalecio Varela Lenzano. Entre as s�as composici�ns salienta a �pera A Virxe do Cristal, sobre o texto -adaptado por Cabanillas- da lenda de Curros Enr�quez; a zarzuela Santos e meigas, con libreto de Linares Rivas, que alcanzou no teatro madrile�o da Zarzuela 137 representaci�ns consecutivas; e m�is de 40 melod�as, que adoitan interpretarse tanto na versi�n de voz e piano coma na coral, sobre poemas de autores senlleiros como Rosal�a de Castro, Eduardo Pondal, Ram�n Cabanillas ou Curros Enr�quez.
Fonte: Gran Enciclopedia Galega
O Consello da Cultura Galega acaba de publicar a s�a obra galega completa baixo o t�tulo Melod�as galegas de Jos� Baldomir Rodr�guez, en edici�n de Margarita Viso Soto.
A ESCRITORA
ROSAL�A DE CASTRO
A vida de Rosal�a � unha historia realmente apaixonante, chea de interese hist�rico, cultural e intelectual. O seu relato � entender desde a perspectiva dunha rapariga filla de nai solteira e fidalga as claves sociais do seu tempo; � asistir en primeira fila como moza, en Santiago, e en Madrid, a un proceso de formaci�n rico e complexo; � seguirlle os pasos, en Vigo, na Coru�a, en Lestrobe... � s�a densa creaci�n literaria e mais ao proxecto que acabou conformando a Galicia dos nosos d�as. Hoxe as investigaci�ns biogr�ficas sobre a s�a figura supuxeron claros avances no debuxo dos seus principais perf�s. A�nda as�, contin�a a ser un reto estudala e explicala na s�a totalidade e na s�a complexidade.
En prosa e en verso, en galego e castel�n, a obra de Rosal�a de Castro ocupa un lugar moi relevante nas letras europeas do s�culo XIX. Os seus manifestos feministas ("Lieders" e "Las literatas"), o seu avanzado pensamento pol�tico e social (Follas novas, El caballero de las botas azules) ou a s�a decidida posici�n cr�tica como intelectual conv�rtena nunha figura literaria que concita sempre un renovado e m�ltiple interese. Caracterizada por unha persoal ret�rica e unha orixinal estratexia en que se modernizan os pactos co lector, tanto os do romanticismo coma os do realismo, a escritora afondou como poucos nalg�n dos conflitos dial�cticos da s�a �poca e nas profundidades abisais da subxectividade do eu.
Por outro lado, Rosal�a de Castro contribu�u como ning�n outro autor ou autora do seu tempo na x�nese e afirmaci�n do sistema literario galego contempor�neo. A publicaci�n de Cantares gallegos en 1863 supuxo un remu��o decisivo na s�a obra, pero tam�n un golpe estrat�xico de enorme transcendencia para o futuro das letras galegas. Era o primeiro libro escrito integramente en galego e conti�a as claves da alegor�a nacional da Galicia contempor�nea, logo redimensionadas en Follas novas, obra coa que acabou por selar o vigor e a fortaleza do incipiente sistema. E Galicia como preocupaci�n social e pol�tica, sempre sobre o fondo da s�a Terra de Iria, contin�a sendo o suxeito do seu discurso no que deber�a considerarse libro cimeiro da poes�a en castel�n do XIX: En las orillas del Sar.
Fonte: Fundaci�n Rosal�a de Castro