administracja: Unterschied zwischen den Versionen
Erscheinungsbild
[gesichtete Version] | [gesichtete Version] |
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Trevas (Diskussion | Beiträge) K →{{Wortart|Substantiv|Polnisch}}, {{f}}: etw. erg. |
K +Glosse (IoB 1.05) |
||
(22 dazwischenliegende Versionen von 10 Benutzern werden nicht angezeigt) | |||
Zeile 1: | Zeile 1: | ||
== administracja ({{Sprache|Polnisch}}) == |
== administracja ({{Sprache|Polnisch}}) == |
||
=== {{Wortart|Substantiv|Polnisch}}, {{f}} === |
=== {{Wortart|Substantiv|Polnisch}}, {{f}} === |
||
{{Polnisch Substantiv Übersicht |
{{Polnisch Substantiv Übersicht |
||
Nominativ Singular=administracja |
|Nominativ Singular=administracja |
||
|Genitiv Singular=administracji |
|Genitiv Singular=administracji |
||
|Dativ Singular=administracji |
|Dativ Singular=administracji |
||
Zeile 17: | Zeile 18: | ||
|Vokativ Plural=administracje |
|Vokativ Plural=administracje |
||
}} |
}} |
||
{{Silbentrennung}} |
|||
{{Nicht mehr gültige Schreibweisen}} |
|||
⚫ | |||
:[[administracya]] |
|||
{{Worttrennung}} |
|||
⚫ | |||
{{Aussprache}} |
{{Aussprache}} |
||
:{{IPA}} {{Lautschrift| |
:{{IPA}} {{Lautschrift|admʲiɲisˈtrat͡sja}}, {{Pl.}} {{Lautschrift|admʲiɲisˈtrat͡sjɛ}} |
||
:{{Hörbeispiele}} {{ |
:{{Hörbeispiele}} {{Audio|Pl-administracja.ogg}}, {{Pl.}} {{Audio|}} |
||
{{Bedeutungen}} |
{{Bedeutungen}} |
||
Zeile 34: | Zeile 39: | ||
{{Herkunft}} |
{{Herkunft}} |
||
:[[Entlehnung]] aus dem [[lateinisch]]en ''{{Ü|la|administratio}}''<ref>{{ |
:seit der 2. Hälfte des 16. Jahrhunderts bezeugte [[Entlehnung]] aus dem [[lateinisch]]en ''{{Ü|la|administratio}}''<ref>{{Lit-PWN: Wielki Słownik Wyrazów Obcych|A=1}}, Seite 11.</ref>, die häufige Verwendung seit der 2. Hälfte des 19. Jahrhunderts unter dem Einfluss des [[französisch]]en ''{{Ü|fr|administration}}''<ref>{{Lit-PWN: ESJP|B=1}}, Seite 4.</ref> |
||
{{Synonyme}} |
{{Synonyme}} |
||
Zeile 45: | Zeile 50: | ||
{{Beispiele}} |
{{Beispiele}} |
||
:[1] „i wszyscy Buchmana / Szacowali, iż służył u wielkiego Pana, / Był dobry patriota, i pełen nauki, / S ksiąg obcych wyuczył się gospodarstwa sztuki, / I dóbr ''administracyą'' prowadził porządnie;“<ref>{{Literatur|Autor=[[w:Adam Mickiewicz|Adam Mickiewicz]]|Titel=Pan Tadeusz|Verlag=Alexander Jełowicki|Band=Tom II|Ort=Paris|Jahr=1834|Online=[[s:pl:Pan Tadeusz (wyd. 1834)/Księga siódma|Wikisource]]}}, Seite 49.</ref> |
|||
:[1] |
|||
:[1] „Bo widzisz — usprawiedliwiała się Madzia — ja przecież muszę obeznać się z ''administracją'' pensji, bo... widzisz, ja muszę od wakacyj otworzyć szkółkę w Iksinowie...“<ref>{{Literatur|Autor=[[w:Bolesław Prus|Bolesław Prus]]|Titel=Emancypantki|Band=Tom III (= Pisma Bolesława Prusa Tom XVI)|Verlag=Gebethner i Wolff|Ort=Warszawa|Jahr=1935|Online=[[s:pl:Emancypantki/Tom III/X|Wikisource]]}}, Seite 112.</ref> |
|||
:[2] „Do mnie należy dostarczanie funduszów obrotowych i zawiązywanie stosunków z nabywcami i odbiorcami. Rodzajem zaś towaru i oceną jego wartości, zajmuje się ''administracya'' sklepu.“<ref>{{Literatur|Autor=[[w:Bolesław Prus|Bolesław Prus]]|Titel=Lalka|Band=Tom II|Verlag=Gebethner i Wolff|Ort=Warszawa|Jahr=1890|Online=[[s:pl:Lalka (Prus)/Tom II/II|Wikisource]]}}, Seite 21.</ref> |
|||
:[3] „Pora na optymizm: zaczęły funkcjonować wspólnoty lokalne i regionalne, uniknęliśmy dominacji powiatu nad gminą i województwa nad powiatem, zapobiegliśmy wojnie między ''administracjami'' samorządowymi różnych szczebli. Wciąż brakuje pieniędzy, ale samorządy gospodarują zasobami znacznie rozważniej niż ''administracja'' rządowa.“<ref>{{Per-Wprost Online | Online=https://www.wprost.pl/tygodnik/7012/Samorzad-centralny.html | Autor= | Titel=Samorząd centralny | Nummer=50 | Tag=12 | Monat=12 | Jahr=1999 | Zugriff=2017-06-24 }}</ref> |
|||
:[4] „Czy taką właśnie politykę prowadzi nowa ''administracja'' w Waszyngtonie?“<ref>{{Per-Wprost Online | Online=https://www.wprost.pl/tygodnik/10055729/NATO-na-respiratorze.html | Autor=Anna Gwozdowska | Titel=NATO na respiratorze | Nummer=21 | Tag=21 | Monat=5 | Jahr=2017 | Zugriff=2017-06-24 }}</ref> |
|||
{{Charakteristische Wortkombinationen}} |
{{Charakteristische Wortkombinationen}} |
||
Zeile 52: | Zeile 61: | ||
:[3] ''administracja'' [[lokalny|lokalna]], ''administracja'' [[państwowy|państwowa]], ''administracja'' [[publiczny|publiczny]], ''administracja'' [[samorządowy|samorządowa]] |
:[3] ''administracja'' [[lokalny|lokalna]], ''administracja'' [[państwowy|państwowa]], ''administracja'' [[publiczny|publiczny]], ''administracja'' [[samorządowy|samorządowa]] |
||
{{Wortbildungen}} |
|||
{{Abgeleitete Begriffe}} |
|||
:[[administracyjny]] |
:[[administracyjny]] |
||
==== Übersetzungen ==== |
==== {{Übersetzungen}} ==== |
||
{{Ü-Tabelle|1|G=ohne Plural: Administration, Verwaltung, Verwalten|Ü-Liste= |
|||
{{Ü-links}} |
|||
*{{de}}: |
*{{de}}: {{Ü|de|Administration}} {{f}}, {{Ü|de|Verwaltung}} {{f}}, {{Ü|de|Verwalten}} {{n}} |
||
}} |
|||
{{Ü-rechts}} |
|||
{{Ü-Tabelle|2|G=|Ü-Liste= |
|||
*{{de}}: {{Ü|de|Administration}} {{f}}, {{Ü|de|Verwaltung}} {{f}} |
|||
}} |
|||
{{Ü-Tabelle|3|G=Politik: Administration, Verwaltung, Verwaltungsbehörde|Ü-Liste= |
|||
*{{de}}: {{Ü|de|Administration}} {{f}}, {{Ü|de|Verwaltung}} {{f}}, {{Ü|de|Verwaltungsbehörde}} {{f}} |
|||
}} |
|||
{{Ü-Tabelle|4|G=Politik, meist in Bezug auf die USA: Administration, Regierung|Ü-Liste= |
|||
*{{de}}: {{Ü|de|Administration}} {{f}}, {{Ü|de|Regierung}} {{f}} |
|||
}} |
|||
{{Referenzen}} |
{{Referenzen}} |
||
:[1] |
:[1] {{Wikipedia|spr=pl|administracja}} |
||
:[1–3] {{Ref-Pons|pl|administracja}} |
:[1–3] {{Ref-Pons|pl|administracja}} |
||
:[1–4] {{Ref-SJP-PWN}} |
:[1–4] {{Ref-SJP-PWN}} |
||
:[1] {{Lit-Dunaj: Nowy słownik języka polskiego|A=1}}, „administracja II“ Seite 2. |
|||
:[1–4] {{Ref-SWO-PWN|217}} |
|||
:[ |
:[2] {{Lit-Dunaj: Nowy słownik języka polskiego|A=1}}, „administracja I“ Seite 2. |
||
:[1–4] {{Lit-PWN: Uniwersalny słownik języka polskiego|A=1|B=1}}, Seite 14. |
|||
:[1–4] {{Lit-PWN: Wielki Słownik Wyrazów Obcych|A=1}}, Seite 11. |
|||
:[1–4] {{Lit-Bańko: Inny słownik języka polskiego|A=1|B=1}}, Seite 6–7. |
|||
:[1–3] {{Lit-Zgółkowa: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny|B=1}}, Seite 54. |
|||
:[1–3] {{Lit-Szymczak: Słownik języka polskiego|A=1, scalone|B=1}}, Seite 8–9. |
|||
:[1–3] {{Lit-Szymczak: Słownik języka polskiego|A=1|B=1}}, Seite 9. |
|||
:[1–3] {{Ref-SJP-Doroszewski|administracja}} |
|||
:[1–3] {{Lit-Doroszewski: Słownik języka polskiego|A=1|B=1}}, Seite 25. |
|||
:[1, 2] {{Lit-Karłowicz: Słownik języka polskiego|B=1}}, Seite 8. |
:[1, 2] {{Lit-Karłowicz: Słownik języka polskiego|B=1}}, Seite 8. |
||
:[1] {{Lit-Zdanowicz: Słownik języka polskiego|B=1}}, Seite 6. |
|||
:[1] {{Ref-Linde|B=1,1| |
:[1] {{Ref-Linde|B=1,1|094|administracya}} |
||
:[1] {{Lit-PAN: Słownik polszczyzny XVI wieku|B=1}}, „administracyja“ Seite 86. |
|||
:[*] {{Ref-SO-PWN}} |
:[*] {{Ref-SO-PWN}} |
||
{{Quellen}} |
{{Quellen}} |
||
[[Kategorie:Entlehnung aus dem Lateinischen (Polnisch)]] |
|||
[[en:administracja]] |
|||
[[eu:administracja]] |
|||
[[fi:administracja]] |
|||
[[fr:administracja]] |
|||
[[pl:administracja]] |
|||
[[tr:administracja]] |
Aktuelle Version vom 11. Januar 2023, 15:01 Uhr
administracja (Polnisch)
[Bearbeiten]Substantiv, f
[Bearbeiten]Nicht mehr gültige Schreibweisen:
Worttrennung:
- ad·mi·ni·s·tra·cja, Plural: ad·mi·ni·s·tra·cje
Aussprache:
- IPA: [admʲiɲisˈtrat͡sja], Plural: [admʲiɲisˈtrat͡sjɛ]
- Hörbeispiele: administracja (Info), Plural: —
Bedeutungen:
- [1] ohne Plural: Administration, Verwaltung, Verwalten
- [2] Personen, Organe und Institutionen, die [1] ausüben; Administration, Verwaltung
- [3] Politik: Administration, Verwaltung, Verwaltungsbehörde
- [4] Politik, meist in Bezug auf die USA: Administration, Regierung
Abkürzungen:
Herkunft:
- seit der 2. Hälfte des 16. Jahrhunderts bezeugte Entlehnung aus dem lateinischen administratio → la[1], die häufige Verwendung seit der 2. Hälfte des 19. Jahrhunderts unter dem Einfluss des französischen administration → fr[2]
Synonyme:
- [1] zarządzanie
- [2] zarząd
- [4] rząd
Unterbegriffe:
Beispiele:
- [1] „i wszyscy Buchmana / Szacowali, iż służył u wielkiego Pana, / Był dobry patriota, i pełen nauki, / S ksiąg obcych wyuczył się gospodarstwa sztuki, / I dóbr administracyą prowadził porządnie;“[3]
- [1] „Bo widzisz — usprawiedliwiała się Madzia — ja przecież muszę obeznać się z administracją pensji, bo... widzisz, ja muszę od wakacyj otworzyć szkółkę w Iksinowie...“[4]
- [2] „Do mnie należy dostarczanie funduszów obrotowych i zawiązywanie stosunków z nabywcami i odbiorcami. Rodzajem zaś towaru i oceną jego wartości, zajmuje się administracya sklepu.“[5]
- [3] „Pora na optymizm: zaczęły funkcjonować wspólnoty lokalne i regionalne, uniknęliśmy dominacji powiatu nad gminą i województwa nad powiatem, zapobiegliśmy wojnie między administracjami samorządowymi różnych szczebli. Wciąż brakuje pieniędzy, ale samorządy gospodarują zasobami znacznie rozważniej niż administracja rządowa.“[6]
- [4] „Czy taką właśnie politykę prowadzi nowa administracja w Waszyngtonie?“[7]
Charakteristische Wortkombinationen:
- [1] administracja majątku/majątkiem; prowadzić administrację
- [2] urzędznik administracji
- [3] administracja lokalna, administracja państwowa, administracja publiczny, administracja samorządowa
Wortbildungen:
Übersetzungen
[Bearbeiten] [1] ohne Plural: Administration, Verwaltung, Verwalten
|
[2] ?
|
[3] Politik: Administration, Verwaltung, Verwaltungsbehörde
[4] Politik, meist in Bezug auf die USA: Administration, Regierung
|
- [1] Polnischer Wikipedia-Artikel „administracja“
- [1–3] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „administracja“
- [1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „administracja“
- [1] Bogusław Dunaj: Nowy słownik języka polskiego. 1. Auflage. Wilga, Warszawa 2005, ISBN 83-7375-343-5 , „administracja II“ Seite 2.
- [2] Bogusław Dunaj: Nowy słownik języka polskiego. 1. Auflage. Wilga, Warszawa 2005, ISBN 83-7375-343-5 , „administracja I“ Seite 2.
- [1–4] Stanisław Dubisz: Uniwersalny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–G, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13858-0 , Seite 14.
- [1–4] Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5 , Seite 11.
- [1–4] Mirosław Bańko: Inny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–Ó, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-12826-7 , Seite 6–7.
- [1–3] Halina Zgółkowa: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Band 1 a – amyloza, Wydawnictwo „Kurpisz“, Poznań 1994, ISBN 83-86600-22-5 , Seite 54.
- [1–3] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1., integrierte Auflage. Band 1 A–K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, ISBN 83-01-11835-0 (Diese Auflage umfasst die ursprünglich 7. Auflage von 1992 mit dem nun integrierten Supplement von Zygmunt Saloni.) , Seite 8–9.
- [1–3] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–K, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978 , Seite 9.
- [1–3] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „administracja“
- [1–3] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–Ć, Państwowe Wydawnictwo – Wiedza Powszechna, Warszawa 1958 , Seite 25.
- [1, 2] Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Band 1 A–G, Warszawa 1900 (Digitalisat) , Seite 8.
- [1] Aleksander Zdanowicz et. al.: Słownik języka polskiego. Obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych: nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł: nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincji; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą. Część I: A–O, Wilno 1861 (Digitalisat) , Seite 6.
- [1] Samuel Bogumił Linde: Słownik języka polskiego. Band 1, Teil 1 (Volumen I) A–F, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807 , „administracya“
- [1] Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (Herausgeber): Słownik polszczyzny XVI wieku. Tom I: A–Bany, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław/Warszawa/Kraków 1966 (Digitalisat) , „administracyja“ Seite 86.
- [*] Słownik Ortograficzny – PWN: „administracja“
Quellen:
- ↑ Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5 , Seite 11.
- ↑ Andrzej Bańkowski: Etymologiczny słownik języka polskiego. 1. Auflage. 1. Band A – K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-13016-4 , Seite 4.
- ↑ Adam Mickiewicz: Pan Tadeusz. Tom II, Alexander Jełowicki, Paris 1834 (Wikisource) , Seite 49.
- ↑ Bolesław Prus: Emancypantki. Tom III (= Pisma Bolesława Prusa Tom XVI), Gebethner i Wolff, Warszawa 1935 (Wikisource) , Seite 112.
- ↑ Bolesław Prus: Lalka. Tom II, Gebethner i Wolff, Warszawa 1890 (Wikisource) , Seite 21.
- ↑ Samorząd centralny. In: Wprost. Nummer 50, 12. Dezember 1999, ISSN 0209-1747 (URL, abgerufen am 24. Juni 2017) .
- ↑ Anna Gwozdowska: NATO na respiratorze. In: Wprost. Nummer 21, 21. Mai 2017, ISSN 0209-1747 (URL, abgerufen am 24. Juni 2017) .