Gwězdne njebjo
Gwězdne njebjo jo
- naglěd njebja z njebjaskimi śělesami - nocnego njebja
- a na njom z wócyma widobnych gwězdow (wótwisujuce wót wobstojnosćow wót žednych stow do tysac);
- njebjaska kula, směrowa kula abo jadnotna kula.
- antikska astronomija jo se pśedstajiła, až su gwězdy na toś tom firmamenśe ako źěl njebjaskeje sfery pśilipane.
Gwězdowe njebjo wobstoj we wěcejrazowem zmysle z dweju połojcowu abo hemisferow:
- widobne njebjo a połojca pód horicontom
- pódpołnocne gwězdne njebjo a pódpołdnjowe gwězdne njebjo, źělone pósporomje Ekwatora (na pódpołdnjowej połojcy jo centrum ptaškoweje drogi a ma dlatogo wěcej widobnych gwězdow)
- gwězdne njebjo pódpoknocnje a pódpołdnjowje ekliptiki (pózdatna lětna cera Słyńco pód fiksgwězdami)
Za astrometriju a sferisku astronomiju jo gwězdne njebjo baza za definiciju póśěgowańskich systemow za kšute koordinaty w gwězdnem systemje, sideriske periody a za městny cas abo swětowy cas (UT). Glej k tomu teke na casowe systemy.
Geodeziji a nawigaciji słužy wóno pśi měrjenju absolutnych směrow, pśi ortowanju a pśi zwěsćenju formy Zemje.
Fyzice pomóžo gwězdne njebjo pśi póstajenju inercialnego systema z pomocu zdalonych gwězdow a galaksijow.
Póśěgowański system za cas, koordinaty a fyzikaliske měrjenja se na kóńcu wótwoźiju wót gwězdnego njebja. Wažne parametry se mjazynarodnje jadnotnje definěruju, pśi comž kšywowe towaristwa astronomow (IAU), fyziki, geofyziki (IUGG) a geodetow (IAG, FIG) wusko kooperěruju.
Galerija wobrazow: gwězdne njebjo styrich lětnych casow
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Spózy: naglěd njebja styrich lětnych casow (z gwězdnymi wobrazami) za srjejźnu Europu wokoło zeger 21 wósrjejź mjaseca w januarje, aprylu, juliju a oktobrje.
Wobraze su wusměrjone za naglěd do pódpołdnja.
