Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαύρα Λιθάρια Κορινθίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
αφαίρεση καταργημένης παραμέτρου Special:Permalink/10534413
 
(30 ενδιάμεσες εκδόσεις από 13 χρήστες δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{coord|38|8|22|N|22|23|3|E|type:city_region:GR|display=title}}
{{πηγές|24|10|2014}}
{{coord|38|8|22|N|22|23|3|E|type:city_region:gr|display=title}}
{{Κωμόπολη χωριό
{{Κωμόπολη χωριό
| όνομα = Μαύρα Λιθάρια
| όνομα = Μαύρα Λιθάρια
| χάρτης =
| χάρτης =
| εικόνα =
| εικόνα =
| λεζάντα εικόνας =
| λεζάντα εικόνας =Εκεί βρίσκονται τα Μαύρα Λιθάρια
| μέγεθος εικόνας =
| μέγεθος εικόνας =4 εκατοστά
| γεωγραφικό διαμέρισμα= [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]]
| γεωγραφικό διαμέρισμα= [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]]
| περιφέρεια = [[Περιφέρεια Πελοποννήσου|Πελοποννήσου]]
| περιφέρεια = Πελοπόννησος
| περιφερειακή ενότητα = [[Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας|Κορινθίας]]
| περιφερειακή ενότητα = Κόρινθος
| δήμος = [[Δήμος Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης|Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης]]
| δήμος = Ευρωστίνης-Ξυλοκάστρου
| δημοτική ενότητα = [[Δήμος Ευρωστίνης|Ευρωστίνης]]
| δημοτική ενότητα = Ευρωστίνης
| κοινότητα = Δερβενίου
| κοινότητα = Δερβένι
| πληθυσμός = 34
| έτος απογραφής = 2011
| έκταση =
| έκταση =
| πυκν_πληθ =
| πυκν_πληθ =
| υψόμετρο =
| υψόμετρο =
| ιστοσελίδα =
| ιστοσελίδα =
| ταχυδρομικός κωδικός =20009
| ταχυδρομικός κωδικός =20009
| τηλεφωνικός κωδικός =
| τηλεφωνικός κωδικός =-2743
| πρώην όνομα =
| πρώην όνομα =
|website=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B1_%CE%9B%CE%B9%CE%B8%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B8%CE%AF%CE%B1%CF%82}}
}}


Τα '''Μαύρα Λιθάρια''' είναι παράλιος οικισμός στα όρια [[Νομός Κορινθίας|Κορινθίας]] και [[Νομός Αχαΐας|Αχαΐας]], 5 χιλιόμετρα δυτικά του Δερβενίου στο οποίο υπάγεται διοικητικά. Έχει 34 κατοίκους που κυρίως ασχολούνται με τη γεωργία. Στην αρχαιότητα ήταν [[επίνειο]] της Αρχαίας Αίγειρας, της οποίας ίχνη, όπως το θέατρό της, βρίσκονται στο κοντινό λόφο Παλιόκαστρο. Είχε την ίδια ονομασία με την αρχαία πόλη ή αναφερόταν ως λιμήν των Αιγειρατών. Όπως αναφέρει ο [[Παυσανίας]], το λιμάνι απείχε 12 στάδια από την κυρίως Αίγειρα (Υπεράσια την αναφέρει ο Όμηρος) όπου με 6 καράβια και υπό τη διοίκηση του [[Αγαμέμνων|Αγαμέμνονα]] έλαβε μέρος στην εκστρατεία κατά της [[Τροία|Τροίας]]. Τα ίχνη του αρχαίου λιμανιού παρατηρούνται στη δυτική έξοδο των Μαύρων Λιθαρίων προς την Αχαΐα, κοντά στη σύγχρονη μαρίνα του Δερβενίου. Το όνομα του οικισμού αναφέρεται από ξένους περιηγητές και οφείλεται στους λίθινους όγκους σκοτεινού χρώματος που υψώνονται στην ακροθαλασσιά κοντά στο [[λιμάνι]]. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, άρχισαν να κατεβάζουν τα πρόβατά από την Ζάχολη και διάφορα άλλα χωριά στην παραλία για να ξεχειμωνιάζουν, μεταξύ αυτών περιοχών είναι και τα Μαυραλιθάρια και όταν τους ρωτούσανε έλεγαν <<έχω τα πρόβατά μου εκεί που είναι τα μαύρα λιθάρια>> έτσι επεκράτησε αυτό το όνομα αυτό. 
Τα '''Μαύρα Λιθάρια''' είναι παράλιος οικισμός στα όρια [[Νομός Κορινθίας|Κορινθίας]] και [[Νομός Αχαΐας|Αχαΐας]], 5 χιλιόμετρα δυτικά του Δερβενίου στο οποίο υπάγεται διοικητικά. Βρίσκεται στο νομό Κορινθίας, αλλά είναι πολυ κοντά στο νομό Αχαΐας. Έχει 28 κατοίκους που κυρίως ασχολούνται με τη γεωργία. Στην αρχαιότητα ήταν [[επίνειο]] της Αρχαίας Αίγειρας, της οποίας ίχνη, όπως το θέατρό της, βρίσκονται στο κοντινό λόφο Παλιόκαστρο. Είχε την ίδια ονομασία με την αρχαία πόλη ή αναφερόταν ως λιμήν των Αιγειρατών. Όπως αναφέρει ο [[Παυσανίας]], το λιμάνι απείχε 12 στάδια από την κυρίως [[Αιγείρα Αχαΐας|Αίγειρα]] (Υπεράσια την αναφέρει ο [[Όμηρος]]) όπου με 6 καράβια και υπό τη διοίκηση του [[Αγαμέμνων|Αγαμέμνονα]] έλαβε μέρος στην εκστρατεία κατά της [[Τροία]]ς. Τα ίχνη του αρχαίου λιμανιού παρατηρούνται στη δυτική έξοδο των Μαύρων Λιθαρίων προς την Αχαΐα, κοντά στη σύγχρονη μαρίνα του Δερβενίου. Το όνομα του οικισμού αναφέρεται από ξένους περιηγητές και οφείλεται στους λίθινους όγκους σκοτεινού χρώματος που υψώνονται στην ακροθαλασσιά κοντά στο [[λιμάνι]].


Σε βράχο του οικισμού, κοντά στη σιδηροδρομική γραμμή, υπάρχουν λαξευτοί τάφοι, ένας από τους οποίους είναι γνωστός ως «Σπηλιά του Δεσπότη», καθώς εκεί βρέθηκαν σε ανασκαφές η μίτρα και η ράβδος ενός επισκόπου. Στα Μαύρα Λιθάρια βρισκόταν παλαιοχριστιανική εκκλησία, στο χώρο όπου σήμερα υπάρχει ο ενοριακός Ναός του Αγίου Παντελεήμονα.
Σε βράχο του οικισμού, κοντά στη σιδηροδρομική γραμμή, υπάρχουν λαξευτοί τάφοι, ένας από τους οποίους είναι γνωστός ως «Σπηλιά του Δεσπότη», καθώς εκεί βρέθηκαν σε ανασκαφές η μίτρα και η ράβδος ενός επισκόπου. Στα Μαύρα Λιθάρια βρισκόταν παλαιοχριστιανική εκκλησία, στο χώρο όπου σήμερα υπάρχει ο ενοριακός Ναός του Αγίου Παντελεήμονα.


Τα Μαύρα Λιθάρια έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο κατά την ελληνική επανάσταση. Στις [[4 Ιανουαρίου]] [[1823]] διεξήχθη εκεί η περίφημη ομώνυμη μάχη μεταξύ Ελλήνων υπό τους οπλαρχηγούς Παναγιωτάκη Γεραρή, Ζαΐμη και Πετμεζά, με στρατό 3.500 ατόμων υπό το Ντελή Αχμέτ από την μεγάλη στρατιά του Δράμαλη. Από την μάχη εκείνη, μόνο 600 Τούρκοι διεσώθησαν φεύγοντας προς την [[Πάτρα]].
Τα Μαύρα Λιθάρια έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο κατά την ελληνική επανάσταση. Στις [[4 Ιανουαρίου]] [[1823]] διεξήχθη εκεί η περίφημη ομώνυμη μάχη μεταξύ Ελλήνων υπό τους οπλαρχηγούς Παναγιωτάκη Γεραρή, Ζαΐμη και Πετμεζά, με στρατό 3.500 ατόμων υπό το Ντελή Αχμέτ από την μεγάλη στρατιά του Δράμαλη. Από την μάχη εκείνη, μόνο 600 Τούρκοι διεσώθησαν φεύγοντας προς την [[Πάτρα]].


Μετά τον [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄παγκόσμιο πόλεμο]] λειτούργησε στην περιοχή αξιόλογο [[λιγνιτωρυχείο]], από όπου εξήγαγαν [[Γαιάνθρακας (καύσιμο)|κάρβουνο]], λιθάνθρακα και ανθρακίτη που φορτώνονταν σε πλοία από το λιμάνι του Δερβενίου με προορισμό τις Ευρωπαϊκές αγορές.
Μετά τον [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄παγκόσμιο πόλεμο]] λειτούργησε στην περιοχή αξιόλογο [[λιγνιτωρυχείο]], από όπου εξήγαγαν [[Γαιάνθρακας (καύσιμο)|κάρβουνο]], λιθάνθρακα και ανθρακίτη που φορτώνονταν σε πλοία από το λιμάνι του Δερβενίου με προορισμό τις ευρωπαϊκης.


== Όνομα ==
Εκεί που είναι σήμερα , εκκλησία Άγιος Παντελεήμων (λένε οι αρχαιολόγοι, που κάνουν τις ανασκαφές κοντά στην σιδηροδρομική γραμμή) ότι ήταν αρχαίος ναός και πιθανόν μοναστήρι, αλλά με το μεγάλο σεισμό που έγινε το 600 ή 700 μ.Χ. έκανε τσουνάμι και χάθηκαν τα πάντα. Το τσουνάμι δεν επηρέασε τους λαξευτούς τάφους που βρέθηκαν, γιατί είναι πιο ψηλά.
Το όνομα "Μαύρα Λιθάρια", προέρχεται από τα μαύρα βότσαλα που είχε παλιά στις παραλίες των Μαυρολιθαρίων. (Μαύρο= χρώμα, Λιθάρια= πέτρες).


== Links ==
Σε βράχο του οικισμού κοντά στην σιδηροδρομική γραμμή, υπάρχουν λαξευτοί βράχοι, ένας από τους οποίους είναι γνωστός ως <<σπηλιά του δεσπότη >>, διότι εκεί βρέθηκαν από τις ανασκαφές που έγιναν η μίτρα και η ράβδος ενός επισκόπου.
https://www.in.gr/2019/07/31/life/diakopes/idees-gia-taksidia/mayra-litharia-korinthias-ena-limani-vathies-rizes-stin-istoria/


https://buk.gr/el/poli-perioxi/mayra-litharia
Σε απόσταση τουλάχιστον 500 μέτρων προς το βουνό και σε δύσβατη περιοχή, κοντά στο λιγνιτωρυχείο, είναι η δεύτερη σπηλιά <<του δεσπότη>>. Εδώ δεν υπάρχει τίποτα, παρά μόνο ένας σταυρός χαραγμένος στην οροφή, φαίνεται ότι ήταν τόπος απομόνωσης, προσευχής  και αυτοσυγκέντρωσης. Πιθανόν να πηγαίνανε εκεί ο ηγούμενος ή και οι μοναχοί για άσκηση. Διαβάζουμε από την Οσία Μαρία την Αιγυπτία, ότι οι ηγούμενοι και οι μοναχοί πηγαίνανε την σαρακοστή για άσκηση στην έρημο και επέστρεφαν την μεγάλη Πέμπτη (εκδόσεις Σιμωνόπετρας). Πιθανόν και εδώ να συμβαίνει το ίδιο, οπότε πιθανόν ήταν μοναστήρι. Την απάντηση θα την έχουμε από τους αρχαιολόγους που συνεχίζουν τις ανασκαφές. Πέρυσι έπεσε ένας μεγάλος βράχος και έκλεισε την σπηλιά, μπορεί όμως με μηχανικά μέσα να ξανανοίξει.


https://www.mountainsgreece.com/mavra-litharia/
Μετά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, λειτούργησε στην περιοχή αξιόλογο λιγνιτωρυχείο, όπου εξήγαγαν κάρβουνο, λιθάνθρακα και ανθρακίτη, τα οποία φορτώνονταν για τις Ευρωπαϊκές αγορές. Σε μια εμπεριστατωμένη μελέτη ο κ. Βασ. Μπιλής γράφει σε άρθρο του στα Ευρωστινιακά …κατασκευάστηκαν <<ένα εναέριο σύστημα με βαγοννέτα>> στην παραλία του Αγίου Παντελεήμονα, <<κατασκευάστηκαν τρεις προβλήτες στη θάλασσα, έτσι μπορούσαν να φορτώνουν συγχρόνως σε τρία καΐκια.… Για τον χώρο της Ευρωστίνης, ήταν μπορούμε να πούμε, δώρο θεού, μια μεγάλη οικονομική ενίσχυση μακράς διαρκείας…>>


https://vriskoapostasi.gr/el/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%AE/%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1/%CE%9C%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B1-%CE%9B%CE%B9%CE%B8%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%B1
Στην θέση <<ταμπούρια>> δίπλα στο λιγνιτωρυχείο, πολέμησε ο Παναγιωτάκης Γεραρής, μαζί με τα παλληκάρια του, την υπόλοιπη  στρατιά του Δράμαλη που πήγαιναν για την Πάτρα και τους συνέτριψε.


https://www.e-go.gr/%CE%BC%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%B1-%CE%BB%CE%B9%CE%B8%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B8%CE%B9%CE%B1%CF%83/
ΕΝΟΡΙΑ ΜΑΥΡΩΝ ΛΙΘΑΡΙΩΝ – ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ


{{Δήμος Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης}}
Πως και πότε έγινε


{{DEFAULTSORT:Μαυρα Λιθαρια Κορινθιας}}
Ο πρώτος ναός πρέπει να έγινε πολύ πιο πριν από το 1900, διότι ξέρουμε ότι λειτουργούσε ο ιερέας Ανδρέας Κούκιος (ήταν ιερέας Ροζενών) με ψάλτη τον γιο του Γεώργιο (Γεωργούση). O Γεώργιος  είχε γεννηθεί το 1882.
[[Κατηγορία:Δήμος Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης]]

[[Κατηγορία:Χωριά του νομού Κορινθίας]]
(Αντιγράφουμε από το βιβλίο του ιερέα Νικολή Παπανδρεάδη)

<<…..επίσης έτερον εκκλησάκι ήτο ανατολικώς των Ροζενών επ΄ ονόματι του αγίου μάρτυρος Τρύφωνος, το οποίον, ως αναφέρει η παράδοσις,  εκτίσθη υπό Ιωάννου Μπρίνια εκ Πεταλούς μετά την απελευθέρωσιν κατά το έτος 1840 εις την τοποθεσία που λέγεται Μοναστηράκια. Ώς φαίνεται πολύ παλιά θα ήτο μετόχι Μοναστηρίου, αλλά και εκεί έμεναν μερικές οικογένειες κατά την Τουρκοκρατίαν, διότι ήταν απόκρυφο μέρος και υπάρχει καλή πηγή ύδατος. Το 1972 έφτιαξαν νέον εκκλησάκι εις αντικατάστασιν του παλαιού. Ο Άγιος Τρύφων ήτο ιδιοκτησία των Πεταλιωτών και ο άγιος Παντελεήμων Μαύρων Λιθαρίων ήτο Ρουζενιώτικος και οι πατέρες ημών κατά το 1880 έκαμαν ανταλλαγή των δύο εξωκκλησίων και ο μεν άγιος Τρύφων εγένετο Ρουζενιώτικος ο δε άγιος Παντελεήμων Πεταλιώτικος>>.

Σημείωση : Πολλοί λένε ότι ο ναός έγινε αμέσως μετά από την φυγή των Τούρκων από την περιοχή, και με την πάροδο του χρόνου, με διάφορες κατασκευές και επισκευές, φθάσαμε στην δεκαετία του 70, οπότε κατεδαφίστηκε και ανοικοδομήθηκε από την αρχή ο περικαλλής ναός. Το ίδιο μας είπε και Π. Δ. του Αλεξίου, και μάλιστα  αυτό του είπαν οι παππούδες του .

Mε Β.Δ. του 1912 (εφημ.Κυβ.12/1/1912) ο άγιος Παντελεήμων έγινε παρεκκλήσι του αγίου Ανδρέα Πεταλούς. Συγκεκριμένα ο νόμος λέει <<του χωρίου Πεταλούς εις μίαν, την του Αγίου Ανδρέου, εις ην υπάγεται και το παρεκκλήσιον, ο Άγιος Παντελεήμων>>. Συνέπεια  αυτού του νόμου ήταν να μην έχει δικό του ιερέα, αλλά να εξυπηρετείται από ιερείς είτε της Πεταλούς είτε του Δερβενίου είτε των Ροζενών είτε από ιερείς άλλων χωριών της Ευρωστίνης. Πλέον τούτου τα οικονομικά από διάφορες ιεροτελεστίες, τα διαχειριζότανε επιτροπή από την Πεταλού. Διασώζεται ομιλία του ιερέα Ηλία Ματζίκου, που λειτούργησε στην εορτή του Αγίου Παντελεήμονα στις 27-7-1924. Οι κάτοικοι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να καταφέρουν να γίνει ενορία ο άγιος Παντελεήμων γιατί ήταν σε μακρινή απόσταση ο άγιος Ανδρέας, αλλά εκτός τούτου τα ποτάμια (δηλ.ο Τρανός άμμος και διάφοροι μικροί χείμαρροι την εποχή εκείνη) κατέβαζαν πολύ νερό και η διάβασή τους ήταν δύσκολη, ιδίως τον χειμώνα. Έτσι οι κάτοικοι ήταν σε συνεχή διένεξη με τους κατοίκους της Πεταλούς που δεν τους συνέφερε να γίνει ξεχωριστή ενορία ο άγιος Παντελεήμων. Όμως το 1938 ψηφίστηκε ο νόμος 1369, οποίος λέγει ότι <<…Συνοικισμός απέχων της ΄ήν υπάγεται ενορίας, κατ΄ απόστασιν κωλύουσαν την κανονικήν εξυπηρέτησιν των θρησκευτικών αυτού αναγκών, και έχον ίδιον ναόν, δύναται δι΄ αποφάσεως του Μητρ. συμβουλίου, να αποσπασθή διοικητικώς και οικονομικώς της εις ήν υπάγεται ενορίας>>.

Στις 6/12/1938 το μητροπολιτικό συμβούλιο απεφάσισε να γίνει  ενορία ο άγιος Παντελεήμων. Οι κάτοικοι της Πεταλούς αντέδρασαν και προσέφυγαν στον Υπουργό Παιδείας, ο οποίος ανέτρεψε την μητροπολιτική απόφαση. Τότε οι  κάτοικοι των Μαυραλιθαρίων (Βασ. Δελής, Παν. Παπανδρεάδης, Παντελής Παπανδρεάδης, Ανδρέας Παπανδρεάδης, Ιω. Κορδούλης,  Γεωργ. Κούκιος, Σπυρ. Τριανταφυλλόπουλος, Αλεξ. Δελής, Αναστ. Δελής, Ιω. Χασάπης, Σωτηρ. Ζύρμπας, Χριστ. Κορδούλης κ.ά. προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και κέρδισαν την υπόθεση. Δικηγόρος ήταν ο Κωνσταντίνος Αδαμόπουλος από το Δερβένι και μετέπειτα Υπουργός Γεωργίας.   

---Ένα θαυμάσιο
περιστατικό

(αφήγηση από Α.Π. του Παναγιώτου, Π.Δ. του Αλεξίου, Π. Δελή του Αναστασίου)

Ένας με το επώνυμο Κοτσάμπασης πριν από το 1940, ήρθε από την Σπάρτη και έφτιαξε ένα <<καμίνι >> και ένα μικρό σπιτάκι για να μένει. Η γυναίκα του είχε πεθάνει από φυματίωση και είχαν δύο παιδιά. Παντρεύθηκε την κουνιάδα του και κάνανε τρία παιδιά. Την εποχή εκείνη οι κάτοικοι της Πεταλούς και των Μαυραλιθαρίων ήσαν σε σύγκρουση, γιατί οι Πεταλιώτες ήθελαν και επέμεναν ο Άγιος Παντελεήμων να παραμείνει <<ξωκλήσι>> του αγίου Ανδρέα, οι δε Μαυραλιθαρίτες ήθελαν ο άγιος Παντελεήμων να γίνει ανεξάρτητη ενορία. Η γυναίκα έλεγε <<μα τι θέλουν αυτοί οι Μαυραλιθαρίτες; γιατί νάχουν ξεχωριστή ενορία;>>  και ενώ μονολογούσε και έλεγε αυτά, πήγε να κρεμάσει  ένα αρνί <<στο παράκλι>> (ντουλαπάκι), δέχεται ένα πολύ δυνατό χτύπημα στην πλάτη, δεν ήταν κανείς εκεί, ο άντρας της ήταν έξω και του φωνάζει γιατί με βάρεσες; και απαντάει: είμαι έξω δεν σε βάρεσα εγώ!!

Ακόμη και σήμερα οι κάτοικοι των Μαυραλιθαρίων συζητούν για αυτό το περιστατικό !!!

Οι κάτοικοι κάνανε συνεχώς αγρυπνίες και προσευχές. Μάλιστα είχαν φτιάξει και ένα φιλανθρωπικό  σύλλογο κατοίκων Μαυραλιθαρίων, ο οποίος έκανε όλες τις ενέργειες που χρειάζονταν, για να πετύχουν να γίνει ενορία. Πλέον τούτου παρήγγειλαν στον ζωγράφο Ψαρό κάτοικο Δερβενίου και έφτιαξαν εικόνες του ναού που σώζονται μέχρι σήμερα. Μερικές έχουν ημερομηνία κατασκευής 1934. Δεν βρήκαμε στοιχεία για τον σύλλογο αυτό,φαίνεται θα ήταν ένας σύλλογος <<στα λόγια>>, αλλά υπήρχε μεγάλη συνεργασία και αγάπη των κατοίκων (αυτό βγαίνει από τα αποτελέσματα).  Γι  αυτό  δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις, καταστατικά κλπ. που χρειάζονται για να είναι νόμιμος ένας σύλλογος. Οι κάτοικοι είχαν υπομονή και πίστη  και έτσι πέτυχαν αυτό που ήθελαν.  Λένε και για ένα θαυμάσιο περιστατικό που έγινε κατά την διάρκεια μίας αγρυπνίας.Ενα παιδί, η Χρυσούλα Παπανδρεάδη του Αναστασίου Δελή, είδε έναν Άγγελο μπροστά στο ιερό, κατά την διάρκεια μιάς αγρυπνίας.

Δωρεά του έμπροσθεν οικοπέδου (προς τον δημόσιο δρόμο)

Tην 1<sup>η</sup> Ιουνίου 1953, ο Ιωάννης Μανωλόπουλος δώρισε τον μεταξύ του ναού και δημόσιου δρόμου, περίβολο χώρο. Στο μέρος αυτό υπήρχαν πολύ μεγάλα πλατάνια και ήταν ο τόπος που εγίνοντο πανηγύρια κατά τις γιορτές, ιδίως στην εορτή του αγίου Παντελεήμονα. Στο δωρητήριο γράφεται <<….το έμπροσθεν του ναού περίβολον, όστις αρχίζει από τον ναό έως του δημόσιου δρόμου και εντός του οποίου έχουν φυτευτεί 4 πλάτανοι, δηλώ ότι το δωρίζω εις την ιδιοκτησία του ναού του αγίου Παντελεήμονα…>>. Ο Ι.Μανωλόπουλος είχε κάνει δωρεάν μία εικόνα το 1934. Λένε ότι αγαπούσε πολύ τον Άγιο Παντελεήμονα, και λένε ότι είχε συμβεί ένα θαυμάσιο γεγονός στην οικογένειά του.

Επίσης δωρεάν έκανε και ο Πάνος Γκολφινόπουλος ένα οικόπεδο στην βραχώδη περιοχή του λιμανιού για να γίνει κοιμητήριο. Πλην όμως, ο Βασίλης Μπιλής ανέλαβε να φτιάξει εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό.  Η εκκλησία αυτή  θα είναι παρεκκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα.   

---Ιερείς που υπηρέτησαν

Ανδρέας Κούκιος, ιερέας Ροζενών (πριν το 1900).

Σπήλιος Κουρτέσης (Παπασπηλιόπουλος) (1853-1942), πρώτος ιερέας Πεταλούς.

Ιερομόναχος Φώτιος Γρηγοριάδης, ήρθε από την Γαλλία στην κατοχή και υπηρέτησε στον άγιο Παντελεήμονα. Ήταν πολύ καλός και τα παιδιά της εποχής εκείνης πήγαιναν και τους έδινε συμβουλές. Πέθανε το 1944, μετά από την απελευθέρωση αιφνιδίως. Δεν ξέρουν την αιτία.

Ιερομόναχος Μακάριος

Ιερέας Κωνστ. Κουσουρής ιερέας, κάτοικος Μαυραλιθαρίων (1898 – 1974), υπηρέτησε από το 1956  έως  το 1974.

Ιερέας Χρήστος Διαμαντίδης

Ιερέας Ανδρέας Κρίγκος

---Ιεροψάλτες που υπηρέτησαν / υπηρετούν

Γεώργιος Κούκιος (Γεωργούσης) 1882-1972

Ιωάννης Σωτηρόπουλος

Παναγιώτης Παπανδρεάδης

Παντελής Παπανδρεάδης

Παναγής Χασάπης

Ιωάννης Δελής

Αθανάσιος Εμμανουήλ (μηχανικός που έφτιαξε την εκκλησία)

Δημήτρης Κουλαμάς

Ανδρέας Παπανδρεάδης του Παναγιώτη

Νικόλαος Ζάβαλης

O ναός  είχε επισκευαστεί πολλές φορές, τα δε πλατάνια είχαν καταστρέψει το δάπεδό του, ενδεχομένως και θεμέλια. Γι΄ αυτό οι κάτοικοι απεφάσισαν να ξαναφτιάξουν την εκκλησία, γκρεμίζοντας την παλιά και στη θέση να ανοικοδομήσουν νέα εκκλησία. Μεγάλο έργο και δύσκολο. Μάζεψαν χρήματα από δωρεές των κατοίκων και πολλών άλλων που προσφέρθηκαν οικειοθελώς να βοηθήσουν. Απεφάσισαν να ξεκινήσουν χωρίς να ξέρουν ποιος ειδικός θα μπορούσε να αναλάβει αυτό το έργο. Μια μέρα του καλοκαιριού του 1970 ο Ανδρέας Παπανδρεάδης του Παναγιώτη έκανε βόλτα με την  βάρκα του και προσπαθούσε με το καμάκι του να κτυπήσει κανένα ψάρι. Προχωρώντας λοιπόν κάπου 100 μέτρα περίπου ανατολικά της εκκλησίας σε μια σαργοφωλιά, κατάφερε και κτύπησε ελαφρά κάποιον μεγάλο σαργό και ζήτησε βοήθεια από δύο κυρίους που ήσαν στην παραλία ώστε να βγάλει τον σαργό. Πράγματι πήγε ο ένας κύριος, του είπε να κρατάει το καμάκι και μετά βούτηξε και έβγαλε τον σαργό. Στη συνέχεια χάρισε το σαργό στους δύο κυρίους. Ο ένας ήταν ο Θανάσης Εμμανουήλ,που ήταν πολιτικός μηχανικός με μεγάλα έργα στο ενεργητικό του και ο άλλος ήταν νομάρχης Καρδίτσας. Πιάσανε φιλία και ο Θανάσης Εμμανουήλ ανέλαβε να κάνει ότι χρειάζεται για να γίνει η εκκλησία. Ανέλαβε ο ίδιος την επιστασία, ο ίδιος έβγαλε την άδεια από τον ΟΔΕΠ, επέβλεψε το έργο, έβαλε χρήματα και από την τσέπη του. Δούλεψαν ο εργολάβος Παντ. Τόλιας με τους εργάτες του και φυσικά και οι κάτοικοι. Ο Εμμανουήλ έφερε και εξειδικευμένους εργάτες. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1972 και τέλειωσαν το 1973.

Υπήρχε και ένα πολύ ωραίο προσκυνητάρι στην πλατεία, κάτω από τον πλάτανο, που το είχε φτιάξει ο Παναγιώτης Παπανδρεάδης. Έπιαναν τα χέρια του λένε. Αλλά το προσκυνητάρι αυτό το γκρέμισαν για να γίνει η διαπλάτυνση του δρόμου. Είχε ο ίδιος φτιάξει και ένα άλλο προσκυνητάρι στην γραμμή, γιατί την εποχή εκείνη πολλοί περπατούσαν από τη γραμμή (Α.Π.του Παναγιώτου –Π.Δ. του Αλεξίου–Παντελής Δελής του Αναστ.).

Σημείωση:  O άγιος Πορφύριος έλεγε <<τίποτα δεν είναι τυχαίο. Στεναχώριες αρρώστιες κλπ. τίποτα δεν έγινε εική και ως έτυχε. Όλα έχουν το δικό σκοπό τους. Και τίποτα δεν γίνεται χωρίς να υπάρχει αιτία>>. Που σημαίνει ότι ο άγιος Παντελεήμων, φρόντισε με τον δικό Του τρόπο για την εκκλησία Του !!!

Ζούμε σε ένα θαυμάσιο με ιστορία, προϊστορία  αλλά και μυθολογία χώρο !!  Εμείς οι μεγαλύτεροι έχουμε υποχρέωση να βοηθήσουμε τους νέους να καταλάβουν ότι στις δύσκολες στιγμές μας μπορούμε να ζητήσουμε την βοήθειά Του και την οποία θα έχουμε, όπως ακριβώς συνέβαινε  με τους προγόνους μας.[[Κατηγορία:Χωριά του νομού Κορινθίας]]

Τρέχουσα έκδοση από την 19:28, 29 Απριλίου 2024

Συντεταγμένες: 38°8′22″N 22°23′3″E / 38.13944°N 22.38417°E / 38.13944; 22.38417

Μαύρα Λιθάρια
Μαύρα Λιθάρια is located in Greece
Μαύρα Λιθάρια
Μαύρα Λιθάρια
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΠελοπόννησος
Περιφερειακή ΕνότηταΚόρινθος
ΔήμοςΕυρωστίνης-Ξυλοκάστρου
Δημοτική ΕνότηταΕυρωστίνης
Δημοτική ΚοινότηταΔερβένι
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
Πληθυσμός
Μόνιμος44
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας20009
Τηλ. κωδικός-2743

Τα Μαύρα Λιθάρια είναι παράλιος οικισμός στα όρια Κορινθίας και Αχαΐας, 5 χιλιόμετρα δυτικά του Δερβενίου στο οποίο υπάγεται διοικητικά. Βρίσκεται στο νομό Κορινθίας, αλλά είναι πολυ κοντά στο νομό Αχαΐας. Έχει 28 κατοίκους που κυρίως ασχολούνται με τη γεωργία. Στην αρχαιότητα ήταν επίνειο της Αρχαίας Αίγειρας, της οποίας ίχνη, όπως το θέατρό της, βρίσκονται στο κοντινό λόφο Παλιόκαστρο. Είχε την ίδια ονομασία με την αρχαία πόλη ή αναφερόταν ως λιμήν των Αιγειρατών. Όπως αναφέρει ο Παυσανίας, το λιμάνι απείχε 12 στάδια από την κυρίως Αίγειρα (Υπεράσια την αναφέρει ο Όμηρος) όπου με 6 καράβια και υπό τη διοίκηση του Αγαμέμνονα έλαβε μέρος στην εκστρατεία κατά της Τροίας. Τα ίχνη του αρχαίου λιμανιού παρατηρούνται στη δυτική έξοδο των Μαύρων Λιθαρίων προς την Αχαΐα, κοντά στη σύγχρονη μαρίνα του Δερβενίου. Το όνομα του οικισμού αναφέρεται από ξένους περιηγητές και οφείλεται στους λίθινους όγκους σκοτεινού χρώματος που υψώνονται στην ακροθαλασσιά κοντά στο λιμάνι.

Σε βράχο του οικισμού, κοντά στη σιδηροδρομική γραμμή, υπάρχουν λαξευτοί τάφοι, ένας από τους οποίους είναι γνωστός ως «Σπηλιά του Δεσπότη», καθώς εκεί βρέθηκαν σε ανασκαφές η μίτρα και η ράβδος ενός επισκόπου. Στα Μαύρα Λιθάρια βρισκόταν παλαιοχριστιανική εκκλησία, στο χώρο όπου σήμερα υπάρχει ο ενοριακός Ναός του Αγίου Παντελεήμονα.

Τα Μαύρα Λιθάρια έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο κατά την ελληνική επανάσταση. Στις 4 Ιανουαρίου 1823 διεξήχθη εκεί η περίφημη ομώνυμη μάχη μεταξύ Ελλήνων υπό τους οπλαρχηγούς Παναγιωτάκη Γεραρή, Ζαΐμη και Πετμεζά, με στρατό 3.500 ατόμων υπό το Ντελή Αχμέτ από την μεγάλη στρατιά του Δράμαλη. Από την μάχη εκείνη, μόνο 600 Τούρκοι διεσώθησαν φεύγοντας προς την Πάτρα.

Μετά τον Α΄παγκόσμιο πόλεμο λειτούργησε στην περιοχή αξιόλογο λιγνιτωρυχείο, από όπου εξήγαγαν κάρβουνο, λιθάνθρακα και ανθρακίτη που φορτώνονταν σε πλοία από το λιμάνι του Δερβενίου με προορισμό τις ευρωπαϊκης.

Το όνομα "Μαύρα Λιθάρια", προέρχεται από τα μαύρα βότσαλα που είχε παλιά στις παραλίες των Μαυρολιθαρίων. (Μαύρο= χρώμα, Λιθάρια= πέτρες).

https://www.in.gr/2019/07/31/life/diakopes/idees-gia-taksidia/mayra-litharia-korinthias-ena-limani-vathies-rizes-stin-istoria/

https://buk.gr/el/poli-perioxi/mayra-litharia

https://www.mountainsgreece.com/mavra-litharia/

https://vriskoapostasi.gr/el/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%AE/%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1/%CE%9C%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B1-%CE%9B%CE%B9%CE%B8%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%B1

https://www.e-go.gr/%CE%BC%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%B1-%CE%BB%CE%B9%CE%B8%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B8%CE%B9%CE%B1%CF%83/