Τάλως (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 45.139.212.61 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Projethomere Ετικέτες: Επαναφορά Σύνδεσμοι αποσαφήνισης |
Διάσωση 0 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0.9.5 |
||
| (9 ενδιάμεσες εκδόσεις από 8 χρήστες δεν εμφανίζονται) | |||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{άλλεςχρήσεις3|Τάλως}} |
|||
{{πληροφορίες προσώπου|εικόνα=[[File:Didrachm Phaistos obverse CdM.jpg|250px]]}} |
{{πληροφορίες προσώπου|εικόνα=[[File:Didrachm Phaistos obverse CdM.jpg|250px]]}} |
||
Ο '''Τάλως''' ήταν [[Μυθολογία|μυθικός]] φύλακας της [[Κρήτη]]ς. Ήταν γιγάντιος, ανθρωπόμορφος και με σώμα από [[χαλκός|χαλκό]]. Θεωρείται το πρώτο ρομπότ που κατασκευάστηκε ποτέ ή δημιουργήθηκε από τη φαντασία. |
Ο '''Τάλως''' ήταν [[Μυθολογία|μυθικός]] φύλακας της [[Κρήτη]]ς. Ήταν γιγάντιος, ανθρωπόμορφος και με σώμα από [[χαλκός|χαλκό]]. Θεωρείται το πρώτο ρομπότ, που κατασκευάστηκε ποτέ ή δημιουργήθηκε από τη φαντασία.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/mythology/lexicon/crete/page_003.html|title=Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας|website=www.greek-language.gr|accessdate=2021-12-01}}</ref> |
||
==Σύμφωνα με τη μυθολογία == |
==Σύμφωνα με τη μυθολογία == |
||
Σχετικά με την προέλευσή του, υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Η πιο γνωστή, από τον [[Βιβλιοθήκη Απολλόδωρου|Απολλόδωρο]], λέει πως τον κατασκεύασε ο θεός [[Ήφαιστος]] και τον χάρισε |
Σχετικά με την προέλευσή του, υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Η πιο γνωστή, από τον [[Βιβλιοθήκη Απολλόδωρου|Απολλόδωρο]], λέει πως τον κατασκεύασε ο θεός [[Ήφαιστος]] και τον χάρισε στον βασιλιά [[Μίνωας|Μίνωα,]] για να φυλάει την Κρήτη. Ο [[Πλάτωνας|Πλάτων]] τον θεωρεί υπαρκτό πρόσωπο, αδελφό του [[Ραδάμανθυς|Ραδάμανθυ]]. Ο [[Απολλώνιος ο Ρόδιος]] αναφέρει ότι ήταν δώρο του Δία στην Ευρώπη, η οποία μετά τον χάρισε στο γιο της Μίνωα. Μεταγενέστερα ο Ι. Κακριδής, βασιζόμενος στο ότι ο [[Ησύχιος ο Αλεξανδρεύς|Ησύχιος]] γράφει πως ''{{πολυτονικό|ταλῶς}}'' σήμαινε ήλιος (ενώ ''Ταλαιός'' είναι το όνομα του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]]) στην Κρήτη <ref>[http://el.wikisource.org/wiki/Hesychius_%CE%A4 Ησύχιος, Γλώσσαι,] Βικιθήκη</ref> και με βάση και άλλα στοιχεία, εκφράζει την άποψη ότι ήταν [[ηλιακή θεότητα]] που αργότερα μεταπλάστηκε σε ήρωα. |
||
Ο Τάλως κατά τον Πλάτωνα ήταν επιφορτισμένος με το καθήκον να επιτηρεί την εφαρμογή των [[Νόμος|νόμων]] στην Κρήτη, κουβαλώντας τους μαζί του γραμμένους σε χάλκινες πλάκες. Οι περισσότερες πηγές αναφέρουν ότι ήταν άγρυπνος φύλακας της Κρήτης που γύριζε τις ακτές του νησιού τρεις φορές τη μέρα.<ref>''Ούτος ο Τάλως τρις εκάστης ημέρας την νήσον περιτροχάζων ετήρει'', Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη 1,9, 26&4</ref><ref>''Τρις περί χαλκείοις Κρήτην ποσί δινεύοντα'', [[Απολλώνιος ο Ρόδιος]], Αργοναυτικά 4, 1644</ref><ref>''Τον δε Τάλων τον φύλακα του Μίνω τρις μεν εν ημέρα πάσαν περιπολείν την Κρήτην, τηλικαύτην ούσαν...'' Φώτιος, Βιβλιοθήκη 250, Αγαθαρχίδου 22</ref><ref>''Τρις δε εκάστης ημέρας την νήσον περιερχόμενος ο Τάλως ετήρει...'' Ζηνόβιος, Επιτομή των Ταρραίου και Διδύμου παροιμιών, 5.35 ("[[:s:Ζηνοβίου Επιτομή παροιμιών/5#p5.85|Σαρδόνιος γέλως]]"). </ref> Κατά άλλους ήταν φτερωτός και το καθήκον αυτό το εκτελούσε πετώντας. Κρατούσε σε απόσταση τα άγνωστα πλοία που πλησίαζαν την Κρήτη πετώντας τους τεράστιες πέτρες. Αν οι άγνωστοι είχαν ήδη αποβιβαστεί, τους έκαιγε με την ανάσα του ή πυράκτωνε το [[χαλκός|χάλκινο]] σώμα του σε κάποια φωτιά, τους αγκάλιαζε σφιχτά πάνω του κι έτσι τους έκαιγε. |
Ο Τάλως κατά τον Πλάτωνα ήταν επιφορτισμένος με το καθήκον να επιτηρεί την εφαρμογή των [[Νόμος|νόμων]] στην Κρήτη, κουβαλώντας τους μαζί του γραμμένους σε χάλκινες πλάκες. Οι περισσότερες πηγές αναφέρουν ότι ήταν άγρυπνος φύλακας της Κρήτης, που γύριζε τις ακτές του νησιού τρεις φορές τη μέρα.<ref>''Ούτος ο Τάλως τρις εκάστης ημέρας την νήσον περιτροχάζων ετήρει'', Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη 1,9, 26&4</ref><ref>''Τρις περί χαλκείοις Κρήτην ποσί δινεύοντα'', [[Απολλώνιος ο Ρόδιος]], Αργοναυτικά 4, 1644</ref><ref>''Τον δε Τάλων τον φύλακα του Μίνω τρις μεν εν ημέρα πάσαν περιπολείν την Κρήτην, τηλικαύτην ούσαν...'' Φώτιος, Βιβλιοθήκη 250, Αγαθαρχίδου 22</ref><ref>''Τρις δε εκάστης ημέρας την νήσον περιερχόμενος ο Τάλως ετήρει...'' Ζηνόβιος, Επιτομή των Ταρραίου και Διδύμου παροιμιών, 5.35 ("[[:s:Ζηνοβίου Επιτομή παροιμιών/5#p5.85|Σαρδόνιος γέλως]]"). </ref> Κατά άλλους ήταν φτερωτός και το καθήκον αυτό το εκτελούσε πετώντας. Κρατούσε σε απόσταση τα άγνωστα πλοία, που πλησίαζαν την Κρήτη πετώντας τους τεράστιες πέτρες. Αν οι άγνωστοι είχαν ήδη αποβιβαστεί, τους έκαιγε με την ανάσα του ή πυράκτωνε το [[χαλκός|χάλκινο]] σώμα του σε κάποια φωτιά, τους αγκάλιαζε σφιχτά πάνω του κι έτσι τους έκαιγε.<ref name=":1">Ελληνική Μυθολογία, Οι Ήρωες, τόμος 3, εκδόσεις: Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1986, σελ. 268</ref><ref name=":0" /> |
||
Ο Τάλως διέμενε στην κορυφή του Κουλούκωνα, την υψηλότερη κορυφή των Ταλαίων Ορέων σε υψόμετρο 1076μ κοντά στο [[Γεροντόσπηλιος|Γεροντόσπηλιο]] [[Μελιδόνι Ρεθύμνου|Μελιδονίου]] όπου, σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, κατασκευάστηκε.<ref>{{Cite web|url=https://www.uoc.gr/agenda/7121.html|title=«Ταλαία όρη, Μυθολογία, Ιστορία, Παράδοση, Φύση» {{!}} Εκδηλώσεις {{!}} ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ|website=www.uoc.gr|accessdate=2021-03-25}}</ref> |
Ο Τάλως διέμενε στην κορυφή του Κουλούκωνα, την υψηλότερη κορυφή των Ταλαίων Ορέων σε υψόμετρο 1076μ κοντά στο [[Γεροντόσπηλιος|Γεροντόσπηλιο]] [[Μελιδόνι Ρεθύμνου|Μελιδονίου]] όπου, σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, κατασκευάστηκε.<ref>{{Cite web|url=https://www.uoc.gr/agenda/7121.html|title=«Ταλαία όρη, Μυθολογία, Ιστορία, Παράδοση, Φύση» {{!}} Εκδηλώσεις {{!}} ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ|website=www.uoc.gr|accessdate=2021-03-25}}{{Dead link|date=Δεκεμβρίου 2024 }}</ref> |
||
Το τέλος του Τάλω ήρθε όταν συναντήθηκε με τους [[Αργοναύτες]] που γύριζαν από την [[Κολχίδα]]. Θέλοντας να δέσουν οι Αργοναύτες στο νησί αντιμετώπισαν τον γίγαντα που τους κρατούσε σε απόσταση. Τότε η [[Μήδεια]], που ταξίδευε μαζί τους, μάγεψε με τα λόγια της τον Τάλω, υποσχόμενή του αθανασία, κι έτσι μπόρεσε |
Το τέλος του Τάλω ήρθε όταν συναντήθηκε με τους [[Αργοναύτες|Αργοναύτες,]] που γύριζαν από την [[Κολχίδα]]. Θέλοντας να δέσουν οι Αργοναύτες στο νησί αντιμετώπισαν τον γίγαντα, που τους κρατούσε σε απόσταση ρίχνοντας βράχους πάνω στην «Αργώ». Τότε η [[Μήδεια]], που ταξίδευε μαζί τους, μάγεψε με τα λόγια της τον Τάλω, υποσχόμενή του αθανασία, κι έτσι μπόρεσε η Μήδεια να του αφαιρέσει το καρφί στη φτέρνα του, που έκλεινε τη μια και μοναδική [[φλέβα|φλέβα,]] που διέτρεχε όλο το κορμί του και περιείχε [[ιχώρ]], ένα θεϊκό υγρό αντί για αίμα, θανατώνοντάς τον. Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή η Μήδεια εξόντωσε τον Τάλω βάζοντάς του μανία. Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι τον σκότωσε ο πατέρας του [[Φιλοκτήτης (μυθολογία)|Φιλοκτήτη]], [[Ποίας]], χτυπώντας τον με [[Βέλος (όπλο)|βέλος]] στο ίδιο μοναδικό αδύνατο σημείο του.<ref name=":1" /> |
||
== Ερμηνεία == |
|||
Ο Τάλως ήταν αρχικά ηλιακός θεός, που ξέπεσε σε απλό ήρωα. Αυτό συνάγεται από τη σύνδεση του ήρωα με το χαλκό και τη φωτιά και από την περιοδική του περιπλάνηση σε όλη την Κρήτη, που υποδηλώνει την εναλλαγή των εποχών του έτους. Η σχέση του με τον ήλιο διαφαίνεται από την ιδιότητα του κριτή και του ελεγκτή για την πιστή εφαρμογή των νόμων στην Κρήτη. Ο ήλιος θεωρείται ο δίκαιος κριτής, που επιτηρεί και κρίνει από ψηλά τις πράξεις των ανθρώπων. Επίσης, αυτό προκύπτει και από το τέλος του ήρωα, ο οποίος πεθαίνει από τη Μήδεια, που ήταν εγγονή του Ήλιου.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> |
|||
==Ο Τάλως στη λαϊκή κουλτούρα== |
==Ο Τάλως στη λαϊκή κουλτούρα== |
||
*Ο Τάλως εμφανίζεται σε αρκετά νομίσματα της [[Φαιστός|Φαιστού]]. |
*Ο Τάλως εμφανίζεται σε αρκετά νομίσματα της [[Φαιστός|Φαιστού]]. |
||
* Ο [[αστεροειδής]] |
* Ο [[αστεροειδής]] [[5786 Τάλως]] (5786 Talos), που ανακαλύφθηκε το 1991, πήρε το όνομά του από το μυθικό αυτό πλάσμα. |
||
*Στην αγγλική ταινία ''Jason and the Argonauts'' του [[1963|1963]] ο Τάλως εμφανίζεται, σε μια όχι και τόσο πιστή [https://web.archive.org/web/20051023193421/http://www.theseventhvoyage.com/Talos.htm αναπαράσταση], να πολεμά τους Αργοναύτες. |
*Στην αγγλική ταινία ''Jason and the Argonauts'' του [[1963|1963]] ο Τάλως εμφανίζεται, σε μια όχι και τόσο πιστή [https://web.archive.org/web/20051023193421/http://www.theseventhvoyage.com/Talos.htm αναπαράσταση], να πολεμά τους Αργοναύτες. |
||
*Ο μύθος του Τάλω αποτέλεσε το υλικό για το βραβευμένο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Στυλιανού Μωυσείδη ''"Τάλως, ο τρόμος που ήρθε απ' το χτες"'' του 1986. |
*Ο μύθος του Τάλω αποτέλεσε το υλικό για το βραβευμένο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Στυλιανού Μωυσείδη ''"Τάλως, ο τρόμος που ήρθε απ' το χτες"'' του 1986. |
||
*Τέλος η ομοιότητα του |
*Τέλος η ομοιότητα του Τάλω με [[ρομπότ]] και οι εντυπωσιακές δυνατότητές του δίνουν τροφή σε συζητήσεις περί της κατοχής εξελιγμένης τεχνολογίας απ' τους αρχαίους Έλληνες (βλ. [[Μηχανισμός των Αντικυθήρων]]). |
||
*"Ταλαία όρη" ονομάζεται οροσειρά στη βόρεια κεντρική Κρήτη. |
*"Ταλαία όρη" ονομάζεται οροσειρά στη βόρεια κεντρική Κρήτη. |
||
*Επίσης στο σημερινό Ηράκλειο Κρήτης υπάρχει περιοχή με το όνομα "Τάλως". |
*Επίσης στο σημερινό Ηράκλειο Κρήτης υπάρχει περιοχή με το όνομα "Τάλως". |
||
Τρέχουσα έκδοση από την 02:04, 3 Δεκεμβρίου 2024
| Τάλως | |
|---|---|
 Δίδραχμο της Φαιστού, 280 π.Χ. Ο φτερωτός Τάλως οπλισμένος με πέτρα. | |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | φρουρός |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Λεύκος |
| Γονείς | Κρης (μυθολογία) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Τάλως ήταν μυθικός φύλακας της Κρήτης. Ήταν γιγάντιος, ανθρωπόμορφος και με σώμα από χαλκό. Θεωρείται το πρώτο ρομπότ, που κατασκευάστηκε ποτέ ή δημιουργήθηκε από τη φαντασία.[1]
Σύμφωνα με τη μυθολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σχετικά με την προέλευσή του, υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Η πιο γνωστή, από τον Απολλόδωρο, λέει πως τον κατασκεύασε ο θεός Ήφαιστος και τον χάρισε στον βασιλιά Μίνωα, για να φυλάει την Κρήτη. Ο Πλάτων τον θεωρεί υπαρκτό πρόσωπο, αδελφό του Ραδάμανθυ. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος αναφέρει ότι ήταν δώρο του Δία στην Ευρώπη, η οποία μετά τον χάρισε στο γιο της Μίνωα. Μεταγενέστερα ο Ι. Κακριδής, βασιζόμενος στο ότι ο Ησύχιος γράφει πως ταλῶς σήμαινε ήλιος (ενώ Ταλαιός είναι το όνομα του Δία) στην Κρήτη [2] και με βάση και άλλα στοιχεία, εκφράζει την άποψη ότι ήταν ηλιακή θεότητα που αργότερα μεταπλάστηκε σε ήρωα.
Ο Τάλως κατά τον Πλάτωνα ήταν επιφορτισμένος με το καθήκον να επιτηρεί την εφαρμογή των νόμων στην Κρήτη, κουβαλώντας τους μαζί του γραμμένους σε χάλκινες πλάκες. Οι περισσότερες πηγές αναφέρουν ότι ήταν άγρυπνος φύλακας της Κρήτης, που γύριζε τις ακτές του νησιού τρεις φορές τη μέρα.[3][4][5][6] Κατά άλλους ήταν φτερωτός και το καθήκον αυτό το εκτελούσε πετώντας. Κρατούσε σε απόσταση τα άγνωστα πλοία, που πλησίαζαν την Κρήτη πετώντας τους τεράστιες πέτρες. Αν οι άγνωστοι είχαν ήδη αποβιβαστεί, τους έκαιγε με την ανάσα του ή πυράκτωνε το χάλκινο σώμα του σε κάποια φωτιά, τους αγκάλιαζε σφιχτά πάνω του κι έτσι τους έκαιγε.[7][1]
Ο Τάλως διέμενε στην κορυφή του Κουλούκωνα, την υψηλότερη κορυφή των Ταλαίων Ορέων σε υψόμετρο 1076μ κοντά στο Γεροντόσπηλιο Μελιδονίου όπου, σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, κατασκευάστηκε.[8]
Το τέλος του Τάλω ήρθε όταν συναντήθηκε με τους Αργοναύτες, που γύριζαν από την Κολχίδα. Θέλοντας να δέσουν οι Αργοναύτες στο νησί αντιμετώπισαν τον γίγαντα, που τους κρατούσε σε απόσταση ρίχνοντας βράχους πάνω στην «Αργώ». Τότε η Μήδεια, που ταξίδευε μαζί τους, μάγεψε με τα λόγια της τον Τάλω, υποσχόμενή του αθανασία, κι έτσι μπόρεσε η Μήδεια να του αφαιρέσει το καρφί στη φτέρνα του, που έκλεινε τη μια και μοναδική φλέβα, που διέτρεχε όλο το κορμί του και περιείχε ιχώρ, ένα θεϊκό υγρό αντί για αίμα, θανατώνοντάς τον. Σύμφωνα με άλλη παραλλαγή η Μήδεια εξόντωσε τον Τάλω βάζοντάς του μανία. Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι τον σκότωσε ο πατέρας του Φιλοκτήτη, Ποίας, χτυπώντας τον με βέλος στο ίδιο μοναδικό αδύνατο σημείο του.[7]
Ερμηνεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τάλως ήταν αρχικά ηλιακός θεός, που ξέπεσε σε απλό ήρωα. Αυτό συνάγεται από τη σύνδεση του ήρωα με το χαλκό και τη φωτιά και από την περιοδική του περιπλάνηση σε όλη την Κρήτη, που υποδηλώνει την εναλλαγή των εποχών του έτους. Η σχέση του με τον ήλιο διαφαίνεται από την ιδιότητα του κριτή και του ελεγκτή για την πιστή εφαρμογή των νόμων στην Κρήτη. Ο ήλιος θεωρείται ο δίκαιος κριτής, που επιτηρεί και κρίνει από ψηλά τις πράξεις των ανθρώπων. Επίσης, αυτό προκύπτει και από το τέλος του ήρωα, ο οποίος πεθαίνει από τη Μήδεια, που ήταν εγγονή του Ήλιου.[7][1]
Ο Τάλως στη λαϊκή κουλτούρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Τάλως εμφανίζεται σε αρκετά νομίσματα της Φαιστού.
- Ο αστεροειδής 5786 Τάλως (5786 Talos), που ανακαλύφθηκε το 1991, πήρε το όνομά του από το μυθικό αυτό πλάσμα.
- Στην αγγλική ταινία Jason and the Argonauts του 1963 ο Τάλως εμφανίζεται, σε μια όχι και τόσο πιστή αναπαράσταση, να πολεμά τους Αργοναύτες.
- Ο μύθος του Τάλω αποτέλεσε το υλικό για το βραβευμένο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Στυλιανού Μωυσείδη "Τάλως, ο τρόμος που ήρθε απ' το χτες" του 1986.
- Τέλος η ομοιότητα του Τάλω με ρομπότ και οι εντυπωσιακές δυνατότητές του δίνουν τροφή σε συζητήσεις περί της κατοχής εξελιγμένης τεχνολογίας απ' τους αρχαίους Έλληνες (βλ. Μηχανισμός των Αντικυθήρων).
- "Ταλαία όρη" ονομάζεται οροσειρά στη βόρεια κεντρική Κρήτη.
- Επίσης στο σημερινό Ηράκλειο Κρήτης υπάρχει περιοχή με το όνομα "Τάλως".
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Ησύχιος, Γλώσσαι, Βικιθήκη
- ↑ Ούτος ο Τάλως τρις εκάστης ημέρας την νήσον περιτροχάζων ετήρει, Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη 1,9, 26&4
- ↑ Τρις περί χαλκείοις Κρήτην ποσί δινεύοντα, Απολλώνιος ο Ρόδιος, Αργοναυτικά 4, 1644
- ↑ Τον δε Τάλων τον φύλακα του Μίνω τρις μεν εν ημέρα πάσαν περιπολείν την Κρήτην, τηλικαύτην ούσαν... Φώτιος, Βιβλιοθήκη 250, Αγαθαρχίδου 22
- ↑ Τρις δε εκάστης ημέρας την νήσον περιερχόμενος ο Τάλως ετήρει... Ζηνόβιος, Επιτομή των Ταρραίου και Διδύμου παροιμιών, 5.35 ("Σαρδόνιος γέλως").
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Ελληνική Μυθολογία, Οι Ήρωες, τόμος 3, εκδόσεις: Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1986, σελ. 268
- ↑ ««Ταλαία όρη, Μυθολογία, Ιστορία, Παράδοση, Φύση» | Εκδηλώσεις | ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ». www.uoc.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2021.[νεκρός σύνδεσμος]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
