Ότο Βάγκνερ

Ένας απο τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες που συναντάμε στην Βιέννη περί τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα έιναι ο αυστριακής καταγωγής αρχιτέκτονας Otto Wagner. Ο Wagner σπούδασε αρχιτεκτονική στο Βερολίνο και τη Βιέννη από το 1857 έως το 1863, όπου οι γνώσεις και οι σκέψεις του ξεκίνησαν να εφαρμόζονται και να υλοποιούνται. Μόλις ένα χρόνο αργότερα από την ολοκλήρωση των σπουδών του χτίζει ένα συγκρότημα εργατικών κατοικιών και σχεδιάζει μία αίθουσα μουσικής. Στα πρώτα του αυτά έργα είναι έκδηλες οι επιρροές του απο τον Ιστορικισμό (Villa Epstein,1867). Ο ίδιος υποστηρίζει πως η ιδιαίτερη σχέση που έχει με τις αρχιτεκτονικές εκφράσεις του παρελθόντος και η μελέτη αυτών είναι απλά ένας τρόπος να επικοινωνήσει με τους αρχιτέκτονες προηγούμενων αιώνων. Το έργο του δημιουργεί έναν δίαλογο με το παρελθόν και κάθε άλλο παρά αντιγραφή αυτού αποτελεί. Λίγα χρόνια αργότερα, ωστόσο, περί τις αρχές του 19ου αιώνα παρατηρείται ένας επαναπροσδιορισμός των πεποιθήσεών του. Όντας πλέον καθηγητής στην Ακαδημία Τεχνών της Βιέννης ο Wagner αναζητά μία νέα αρχιτεκτονική και καταφεύγει στην πειραματική προσέγγιση των σύγχρονών του αρχιτεκτονικών προβλημάτων. Είναι ο πρώτος που μιλά για μοντέρνα αρχιτεκτονική και στο βιβλίο του χρησιμοποιείται για πρώτη φορά συνειδητά ο όρος "μοντέρνο" (1896). Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1894, ο ίδιος προσπαθεί να ορίσει πρακτικά την αντίληψή του περί μοντέρνας αρχιτεκτονικής σύνθεσης σχεδιάζοντας το περίπτερο στην Karlsplatz, το οποίο αποτελείται από μεταλλικό σκελετό και μαρμάρινα στοιχεία πλήρωσης. Στις απαρχές αυτές του Μοντερνισμού, ο Wagner δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες του κτηρίου σχεδιάζοντας γυμνές προσόψεις και αποκαλύπτοντας τον σκελετό και την δομή του οικοδομήματος. Παρατηρείται μάλιστα στα έργα του εκτεταμένη χρήση γυαλιού και μετάλλου, γεγονός που συμβαδίζει με το γενικότερο (μοντέρνο) πνεύμα της εποχής (η κοινωνία αλλάζει και τα πάντα επηρεάζονται). Ανάμεσα στα πιο σημαντικά έργα του αρχιτέκτονα συναντάμε τη Villa Wagner και το σταθμό τρένων της Βιέννης, ο οποίος αποτελεί το υλοποιημένο τμήμα μιας γενικότερης πολεοδομικής μελέτης του αρχιτέκτονα για την πόλη της Βιέννης. Το πλέον ωστόσο χαρακτηριστικό παράδειγμα του έργου του Otto Wagner είναι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο της Αυστρίας. Στο συγκεκριμένο κτίριο ο αρχιτέκτονας όχι μόνο χρησιμοποίησε σύγχρονα υλικά όπως το οπλισμένο σκυρόδεμα και το αλουμίνιο αλλά επίσης σχεδίασε τον εσωτερικό χώρο εφαρμόζοντας νέες μεθόδους σχεδίασης και κατασκευής επίπλων. Αναμφίβολα, το προαναφερθέν κτίριο αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα τόσο από κατασκευαστικής όσο και από αρχιτεκτονικής απόψεως αναδεικνύοντας το μεγαλείο της προσωπικότητας και της αρχιτεκτονικής κατάρτισης του Otto Wagner.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

"Otto Wagner, Adolf Loos, and the road to modern architecture" Werner Oechslin, Cambridge university press, 2002 Otto Wagner : einige Skizzen Projekte und Ausgefuhrte Bauwerke, Wien : Anton Schroll , 1922 Sketches, projects and executed buildings by Otto Wagner / Otto Wagner ; with an introduction by Peter Haiko ; translated by Edward Vance Humphrey http://www.ottowagner.com