Κωνσταντίνος Θεοτόκης

Αρχείο:Κωνσταντίνος Θεοτόκης.jpg

Κωνσταντίνος Θεοτόκης

Ο Στέφανος-Κωνσταντίνος Θεοτόκης (13 Μαρτίου 1872 - 1 Ιουλίου 1923) ήταν Έλληνας λογοτέχνης, (διηγηματογράφος), μεταφραστής και ποιητής, σημαντικός εκπρόσωπος της Επτανησιακής Σχολής.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης γεννήθηκε στην Κέρκυρα και υπήρξε γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, τα μέλη της οποίας ενεπλάκησαν με την πολιτική και τη διπλωματία ήδη από το 14ο αι. Παρακολούθησε στο Παρίσι φιλολογία, μαθηματικά, ιατρική και χημεία χωρίς ωστόσο να λάβει κανένα δίπλωμα. Εκτός όμως της γαλλικής σπούδασε αγγλική, γερμανική, ιταλική και λατινική, καθώς και σανσκριτική. Έτσι πολύγλωσσος από νεαρά ηλικία, ασχολήθηκε πέραν της πεζογραφίας με τη μετάφραση και την ποίηση. Σε ηλικία 19 ετών έγραψε στη γαλλική το πρώτο του έργο "Η ζωή των ορέων" που δημοσιεύθηκε και από τον "Ερμή της Γαλλίας".
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στη Κέρκυρα στον εξοχικό πύργο των Καρουσάδων. Συνδέθηκε με τον ποιητή Μαβίλη και προσχώρησε από τους πρώτους στη "δημοτικιστική κίνηση". Από τότε φαίνεται και να ασπάστηκε τις πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες από τις οποίες και διακρίνονται τα έργα του. Συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης το 1896, ως εθελοντής και στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 στη Θεσσαλία επικεφαλής δικού του σώματος. Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο έλαβε ενεργό μέρος στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Τότε και απώλεσε ολόκληρη τη προικώα περιουσία του στην Αυστρία (1917) οπότε και αναγκάσθηκε να δουλέψει αναλαμβάνοντας το γραφείο λογοκρισίας παντός εντύπου και αλληλογραφίας, θέση που διατήρησε για λίγο χρόνο.

Στην ελληνική λογοτεχνία η πεζογραφία του Κ. Θεοτόκη είχε σημαντική προσφορά. Στα εκτενή διηγήματά του: "Η τιμή και το χρήμα", "Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα", "Ο κατάδικος" και "Οι σκλάβοι στα δεσμά τους" διακρίνεται η δραματικότητα της αφήγησης και η ρεαλιστική απόδοση της ζωής σε μια ηθογραφική ατμόσφαιρα, που διαπνέεται και από φιλοσοφική διάθεση. Τα σύντομα διηγήματά του τα οποία δημοσιεύτηκαν στην αρχή στο περιοδικό "Τέχνη", του Κ. Χατζόπουλου, και στο "Νουμά" και που αργότερα κυκλοφόρησαν με τον τίτλο "Κορφιάτικες ιστορίες", αποδίδουν με απλότητα και λιτότητα την Κερκυραϊκή ζωή της εποχής, με εικόνες αδρές και σκληρές. Γεγονός είναι ότι υπήρξε επηρεασμένος από τον Νίτσε από την πρώιμη περίοδο της συγγραφικής του δραστηριότητας, όταν έγραψε πεζογραφήματα όπως Το Πάθος (1899) και διηγήματα όπως το Πίστομα. Στη ποιητική του συγγραφή κυριαρχούν οι μεταφράσεις του Σαίξπηρ που απέδωσε έμμετρα τη "Τρικυμία", τον "Μάκβεθ", τον "Βασιλιά Ληρ" και τον "Οθέλλο". Επίσης μετέφρασε τα "Γεωργικά" του Βιργιλίου, τον "Έρμαν και Δωροθέα" του Γκαίτε, τον "Φαίδωνα" του Πλάτωνα, και από τη σανσκριτική τα: "Σακούνταλα", "Μαλαβίκα" και "Αγνημίτρα". Έγραψε επίσης και μερικά σονέτα που διακρίνονταν για τη λεπτότητα αισθήματος.

Ο Κ. Θεοτόκης γνωρίζοντας τον σοσιαλισμό, συμμετείχε επίσης στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού ομίλου και του Αλληλοβοηθητικού εργατικού συνδέσμου Κερκύρας (1910-1914), ενώ παράλληλα υποστήριξε το κίνημα για τη χειραφέτηση των γυναικών.
Πέθανε στην Κέρκυρα, τον Ιούλιο του 1923 από καρκίνο.

Εργογραφία

• Vie de montagne(σατύριζε τα πολιτικά έθιμα ενώ έδινε καί σκηνές από την ληστοκρατία της Ελλάδας

εκείνης της εποχής, Παρίσι 1895

• Το Πάθος, 1899.
• Οι σκλάβοι στα δεσμά τους, Ελευθερουδάκης 1922.
• Ιστορία της ινδικής λογοτεχνίας
• Τα Διηγηματά του στον Νουμά, 1911.
• Κατάδικος, (5η έκδ.), Κείμενα 1973
• Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα
• Ο παπά Ιορδάνης Περίχαρος και η ενορία του (ανολοκλήρωτο) 1923.
• Η τιμή και το χρήμα(Τον έκανε υερύτερα γνωστό για τον κοινωνικό χαρακτήρα του έργου γιατί περιέγραφε την άνιση

κατανομή του πλούτου της Ελλάδας εκείνης της εποχής, 1912

Μεταφράσεις

• Τα γεωργικά του Βεργιλίου (Vergilius Publius Maro), Λαούππ Ε. 1909.
• Ὁ Ὀθέλλος, ὁ Μαῦρος τῆς Βενετίας -- τραγῳδία τοῦ Γουΐλιαμ Σαίξπηρ, (William Shakespeare), Βασιλείου 1915.
• Ἡ τρικυμία: Τραγῳδία τοῦ Γουλιέλμου Σαίξπηρ, Γραμμάτης 1916.
• Ἑρμᾶννος καί Δωροθέα, Johann Wolfgang von Goethe, Βασιλείου 1920.
• Μάκβεθ: Τραγωδίατοῦ Γουλιέλμου Σαίξπηρ, Ελευθερουδάκης 1923.
• Τα προβλήματα της φιλοσοφίας, Bertrand Russell, Γ. Ι. Βασιλείου 1923.
• Ἡ κυρία Μποβαρύ, Gustave Flaubert, Βασιλείου 1923-1924.
• Νάλας και Νταμαγιάντη, επεισόδιο του Μαχαμπχαράτα, μεταφρασμένο από το Λορεντσο Μαβίλη και τον Κωνστ. Θεοτόκη; εισαγωγή του Hermann Camillo Kellner, Ελευθερουδάκης 1928.
• Ὁ Ἃμλετ : Τραγωδία σέ πέντε πράξεις, Γουΐλλιαμ Σαίξπηρ, Μιχαλᾶ 1977
• Λουκρήτιος, Περί Φύσεως (De rerum natura), Τυπογραφείο ΚΕΙΜΕΝΑ, 1986

Εξωτερικοί σύνδεσμoι

• Κωνσταντίνος Θεοτόκης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Κέρκυρα-Κωνσταντίνος Θεοτόκης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Bιβλιογραφία

• Παναγιώτης Νούτσος, "K. Θεοτόκης: η συζυγία κοινωνικού και γλωσσικού ζητήματος", Πόρφυρας, 80 (Iαν. - Mαρτ. 1997), 177-182.