Οντολογία (πληροφορική)

Παράδειγμα οντολογίας με γραφική αναπαράσταση: η Mason-ontology.

Στην πληροφορική, οντολογία είναι ένας τυπικός και σαφής ορισμός μιας κοινής και συμφωνημένης εννοιολογικής μορφοποίησης που αφορά σε ένα πεδίο ενδιαφέροντος. Αυτή η τυπική αναπαράσταση γνώσης ως ένα σύνολο εννοιών, σχέσεων και ιδιοτήτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συλλογιστική (εξαγωγή συμπερασμάτων/νέας γνώσης) και για τη δομημένη περιγραφή γνώσης ενός πεδίου ενδιαφέροντος.

Οι οντολογίες έχουν καθιερωθεί ως δομημένα πλαίσια για την οργάνωση πληροφορίας και χρησιμοποιούνται κυρίως στην Τεχνητή Νοημοσύνη, στον σημασιολογικό ιστό, στη βιοπληροφορική, στην επιστήμη Βιβλιοθηκονομίας και σε άλλες επιστήμες/κλάδους ως μια μορφή αναπαράστασης γνώσης για τον κόσμο.

Μηχανική Οντολογιών

Μηχανική Οντολογιών (ή ανάπτυξη οντολογιών) είναι ένα υπο-πεδίο της Μηχανικής Γνώσης που μελετά τις μεθόδους και μεθοδολογίες για την ανάπτυξη οντολογιών: όλες εκείνες τις διαδικασίες που αφορούν έναν κύκλο ζωής μιας οντολογίας, δηλ. από την αρχική σύλληψη μέχρι την επαναχρησιμοποίησή της (αυτοσχεδιασμός, διόρθωση, διαχείριση εκδόσεων, σύγκριση, αντιστοίχιση, συγχώνευση, αξιολόγηση), καθώς και τη μελέτη των εργαλείων που απαιτούνται για την υποστήριξη των διαδικασιών αυτών. Από τις πιο γνωστές και μοντέρνες μεθοδολογίες που υποστηρίζουν και τη συνεργατική ανάπτυξη οντολογιών είναι η DILIGENT, η HCOME και η DOGMA.

Επιλεγμένες Τεχνολογίες

The NeOn Toolkit
Watson
The Alignment API
OntologyDesignPatterns.org
Protégé 4
HCONE2 και Shared(HCONE)
SimMetrics

Σχετική Βιβλιογραφία

Fensel, D., van Harmelen, F., Horrocks, I., McGuinness, D. L., & Patel-Schneider, P. F. (2001). "OIL: an ontology infrastructure for the Semantic Web". In: Intelligent Systems. IEEE, 16(2): 38–45.
Kotis, K., and G. Vouros, "Human-Centered Ontology Engineering: the HCOME Methodology" Αρχειοθετήθηκε 2013-02-28 στο Wayback Machine., International Journal of Knowledge and Information Systems (KAIS), vol. 10: Springer London, pp. 109-131, 07/2006.
Kotis, K., G. Vouros, and K. Stergiou, "Towards Automatic Merging of Domain Ontologies: The HCONE-merge approach" Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Journal of Web Semantics (JWS), vol. 4: Elsevier, pp. 60-79, 00/2006
Spiliopoulos, V., K. Kotis, and G. Vouros, "Semantic retrieval and ranking of SW documents using free-form queries" Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Int. J. Metadata, Semantics and Ontologies, vol. 3, issue 2: Inderscience Publishers, 00/ 2008
Maria Golemati, Akrivi Katifori, Costas Vassilakis, George Lepouras, Constantin Halatsis (2007). "Creating an Ontology for the User Profile: Method and Applications". In: Proceedings of the First IEEE International Conference on Research Challenges in Information Science (RCIS), Morocco 2007.
Mizoguchi, R. (2004). "Tutorial on ontological engineering: part 3: Advanced course of ontological engineering" Αρχειοθετήθηκε 2013-03-09 στο Wayback Machine.. In: New Generation Computing. Ohmsha & Springer-Verlag, 22(2):198-220.
Gruber, T. R. 1993. "A translation approach to portable ontology specifications". In: Knowledge Acquisition. 5: 199–199.
Maedche, A. & Staab, S. (2001). "Ontology learning for the Semantic Web". In: Intelligent Systems. IEEE, 16(2): 72–79.
Natalya F. Noy and Deborah L. McGuinness. Ontology Development 101: A Guide to Creating Your First Ontology. Stanford Knowledge Systems Laboratory Technical Report KSL-01-05 and Stanford Medical Informatics Technical Report SMI-2001-0880, March 2001.
Razmerita, L., Angehrn, A., & Maedche, A. 2003. "Ontology-Based User Modeling for Knowledge Management Systems"^{[νεκρός σύνδεσμος]}. In: Lecture Notes in Computer Science: 213–17.
Soylu, A., De Causmaecker, Patrick. 2009.Merging model driven and ontology driven system development approaches pervasive computing perspective. in Proc 24th Intl Symposium on Computer and Information Sciences. pp 730–735.
Smith, B. Ontology (Science), in C. Eschenbach and M. Gruninger (eds.), Formal Ontology in Information Systems. Proceedings of FOIS 2008, Amsterdam/New York: ISO Press, 21–35.
Uschold, M. & Gruninger, M. (1996). Ontologies: Principles, Methods and Applications. Knowledge Engineering Review, 11(2).
W. Pidcock, What are the differences between a vocabulary, a taxonomy, a thesaurus, an ontology, and a meta-model?
Yudelson, M., Gavrilova, T., & Brusilovsky, P. 2005. Towards User Modeling Meta-ontology. Lecture Notes in Computer Science, 3538: 448.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι