Πυρροτίτης
 Πυρροτίτης με χαλαζία. Προέλευση: Ανατολική-Φαρ-Περιοχή, Ρωσία φωτ.(Rob Lavinsky) | |
| Γενικά | |
|---|---|
| Κατηγορία | Θειούχα |
| Χημικός τύπος | Fe7S8[1] |
| Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά | |
| Πυκνότητα | 4,6 gr/cm3 |
| Χρώμα | Βρονζοκίτρινο, βρονζοκάστανο, ερυθροκάστανο |
| Σύστημα κρυστάλλωσης | Μονοκλινές, εξαγωνικό |
| Κρύσταλλοι | Τραπεζοειδείς, πεπλατυσμένοι κατά {0001} ή πυραμιδοειδείς |
| Υφή | Συμπαγής, κοκκώδης |
| Διδυμία | Κατά {1012} |
| Σκληρότητα | 3,5 - 4,5 (αναλόγως συστάσεως) |
| Σχισμός | Σαφής {0001} |
| Θραύση | Ανώμαλη έως κογχοειδής |
| Λάμψη | Μεταλλική |
| Γραμμή κόνεως | Γκριζόμαυρο σκούρο |
| Πλεοχρωισμός | Ασθενέστατος |
| Διαφάνεια | Αδιαφανής |
| Παρατηρήσεις | Θαμπώνει ταχέως, αλλά δεν ιριδίζει. Ασθενώς μαγνητικός |
Ο πυρροτίτης (αγγλ. Pyrrhotite) είναι θειούχο ορυκτό του σιδήρου. Το όνομά του αποδόθηκε από την ελληνική λέξη "πυρρός" (=κοκκινωπός), λόγω του χρώματος που συνηθέστερα εμφανίζουν οι κρύσταλλοί του. Συνώνυμο του πυρροτίτη (αναφερόμενο κυρίως στη γερμανική βιβλιογραφία) είναι ο μαγνητοπυρίτης. Ο πυρροτίτης εμφανίζει ιδιομορφία ως προς τη συμμετρία των κρυστάλλων του: Μονοκλινή συμμετρία παρουσιάζουν οι κρύσταλλοι με μεγαλύτερη αναλογία θείου, εξαγωνική αυτοί με μεγαλύτερη αναλογία σιδήρου. Στον φυσικό πυρροτίτη συνυπάρχουν και οι δύο μορφές κρυστάλλων. Ανάλογα με τα "κενά" των ατόμων σιδήρου που εμφανίζονται στο κρυσταλλικό πλέγμα, εμφανίζει ισχυρές ή ασθενείς μαγνητικές ιδιότητες.
Εμφάνιση, παραγενέσεις
Απαντά σε βασικά εκρηξιγενή πετρώματα, υπό μορφή μαγματικών διαχωρισμών. Επίσης σε πηγματίτες και υδροθερμικές φλέβες υψηλών θερμοκρασιών. Επίσης σε ορισμένα μεταμορφωμένα και ιζηματογενή πετρώματα. Η παραλλαγή του τροϊλίτης απαντάται σε μετεωρίτες και δεν εμφανίζει μαγνητικές ιδιότητες.
Ορυκτά με τα οποία σχετίζεται είναι ο σιδηροπυρίτης, ο μαρκασίτης, ο χαλκοπυρίτης, ο πεντλανδίτης, ο μαγνητίτης, ο ανκερίτης, ο χαλαζίας, ο ασβεστίτης και ο δολομίτης.
Απαντά σε πολλές περιοχές της Γης. Ιδιαίτερα καλοσχηματισμένοι κρύσταλλοι ανευρίσκονται στην περιοχή Baia Mare στη Ρουμανία, στο ορυχείο Stari Trg στη Σερβία, την Τοσκάνη και την Άνω Αδίγη στην Ιταλία, τα όρη Χαρτς στη Γερμανία, την Ελβετία, τη Γαλλία, την Αυστρία το Falun της Σουηδίας, την Αυστραλία, την Κίνα, το Μεξικό (περιοχή Santa Eulalia), την Αργεντινή, πολλές περιοχές της Ναμίμπια, τη Γκάνα τον Καναδά και τις ΗΠΑ.
Στην Ελλάδα απαντά στη νήσο Τήνο (παραλία Απηγανιάς), τα μεταλλεία Λαυρίου (περιοχές Καμάριζα, Πλάκα), το Στρατώνι Χαλκιδικής (Μαδέμ Λάκκος), τη Μαρώνεια στο Νομό Ροδόπης και την Ξάνθη (μολυβδοψευδαργυρούχες αποθέσεις στην περιοχή Αγίου Φιλίππου).
Πηγές
Δείτε επίσης
Βιβλιογραφία
- James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008 ISBN 1-4437-4224-4
- Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 0-395-91096-X
- Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0-395-51137-2
Σημειώσεις
- ↑ Αποδίδεται ορθότερα με τον τύπο Fe1-xS όπου x= 0 - 0,17