Τριτημόριοι της Εύβοιας

Στην λατινοκρατούμενη Εύβοια, μετά το 1204, οπότε καταλύθηκε η Ρωμαϊκή (Βυζαντινή) Αυτοκρατορία από τους Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας και δημιουργήθηκε η Λατινική αυτοκρατορία, τη διοίκηση καταρχήν ανέλαβε ο Ιάκωβος ντ' Αβέν, ένας Σταυροφόρος από το Αινώ (τόπο καταγωγής και του λατίνου αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης) και στη συνέχεια ανέλαβαν τρεις βαρώνοι, οι λεγόμενοι τριτημόριοι της Εύβοιας (terzieri) από τη Λομβαρδία της Ιταλίας (τόπο καταγωγής του Βασιλιά της Θεσσαλονίκης, Βονιφάτιου του Μομφερρατικού). Το όνομα terzieri (τριτημόριοι) σημαίνει ότι ο καθένας τους είχε πάρει από το ένα τρίτο της Εύβοιας. Η περίοδος αυτή της τριαρχίας κράτησε από το 1205, με αλλαγές των διοικήσεων από τους Λομβαρδούς, σταδιακά στους Βενετούς, μέχρι την κατάληψη των ελλαδικών εδαφών από τους Τούρκους και άμεσων εχθροπραξιών με τις κτήσεις της Βενετίας το 1470.

Πριν τους τριτημόριους: 1204 ή 1205, Ιάκωβος ντ' Αβέν

Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1204, ο Ιάκωβος ντ' Αβέν ακολούθησε τον Βονιφάτιο το Μομφερατικό στα ελλαδικά εδάφη. Ο Ιάκωβος ντ' Αβέν Β' (Jacques d'Avesnes) ήταν πιθανότατα γιος του Ιάκωβος ντ' Αβέν Α', σταυροφόρου της Γ' Σταυροφορίας, καταγόμενος από την Αβέν-συρ-Έλπ (Avesnes-sur-Helpe), στην περιοχή του Αινώ (Hainaut), την ίδια περιοχή από την οποία καταγόταν ο μετέπειτα πρώτος λατίνος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης Βαλδουΐνος Στ' του Αινώ (Baudouin VI de Hainaut). Κατά την κατάληψη των ελλαδικών εδαφών υπό την αρχηγία του Βονιφάτιου του Μομφερατικού, ανέλαβε τη Χαλκίδα ως ηγεμόνας της Εύβοιας, στην οποία έχτισε ένα μικρό κάστρο στο μέσο του Ευρίπου. Στη συνέχεια ακολούθησε το Βονιφάτιο και αναφέρεται ότι ήταν επικεφαλής των ανδρών που πολιορκούσαν την Κόρινθο καθώς και ότι πληγώθηκε το 1205 σε μια έξοδο των εκεί Ελλήνων του Λέοντα Σγουρού.

Ο Ιάκωβος αναφέρεται ότι πέθανε είτε το 1205 είτε το 1209 ή το 1210 και ότι ο Βονιφάτιος μοίρασε στην Εύβοια στους τριτημόριους το 1205.

Οι τριτημόριοι (i terzieri)

Αν και η συνθήκη για τη διανομή της Αυτοκρατορίας στους Σταυροφόρους (Partitio terrarum imperii Romaniae) έδινε τα καλύτερα λιμάνια της εποχής στους Βενετούς (Ωραιοί και Κάρυστος), ο Βονιφάτιος ο Μομφερατικός αρχηγός της Σταυροφορίας ο οποίος έγινε Βασιλιάς της Θεσσαλονίκης αποφάσισε να αγνοήσει την πράξη διανομής των εδαφών και να μοιράσει την Εύβοια σε τρεις συμπατριώτες του από τη Λομβαρδία, πιθανότατα υπό την εξουσία του Ιακώβου ντ'Αβέν. Το κεντρικό τμήμα της Εύβοιας το έδωσε στον Γκιμπέρτο νταλε Κάρτσερι (Giberto dalle Carceri), τη Νότια Εύβοια (Κάρυστο) στον πιθανότατα συγγενή του Ραβάνο νταλε Κάρτσερι (Ravano dalle Carceri) και τη Βόρεια Εύβοια (με τους Ωρεούς) στον Πεγκοράρο ντέι Πεγκοράρι (Pegoraro dei Pegorari de Mercanuovo).

Ηγέτες και Τριτημόριοι της Εύβοιας

Κατάλογος ηγετών και τριτημορίων της Εύβοιας:

Τριτημόριοι της Ευβοίας

• Ιάκωβος ντ' Αβέν Β΄ (Jacques d'Avesnes) (1205)

Τριτημόριο του Ωρεού

Περκοράρο ντε Μερκανουόβο (1205–1209)
Οικογένεια Ντάλε Καρτσέρι
Ραβάνο ντάλε Καρτσέρι (1209–1216)
Ριζάρντο ντάλε Καρτσέρι (1216–1220)		Μαρίνος Α΄ ντάλε Καρτσέρι (1216 – περίπου 1255)
Μαρίνος Α΄ ντάλε Καρτσέρι(1220 – περίπου 1255)
Καριντάνα ντάλε Καρτσέρι (; – 1255)		Ναρζότο ντάλε Καρτσέρι (μετά το 1255 – μετά το 1262)
Γκραπέλα ντάλε Καρτσέρι (1255 – μετά το 1262)
Γκραπόζο ντάλε Καρτσέρι (μετά το 1270 – ;)		Μαρίνος Β΄ ντάλε Καρτσέρι (μετά το 1270–1278) με την μητέρα του Φελίσα ντα Βερόνα
		Άλις ντάλε Καρτσέρι (; – 1296) με τον σύζυγο της Γεώργιος Α΄ Γκίζι (; – 1311)
Βυζαντινή κατάκτηση (1275–1280s)
Οικογένεια Γκίζι
Πέτρος ντάλε Κάρτσερι (περίπου το 1315)		Βαρθολομαίος Β΄ Γκίζι (1311–1341)
Γεώργιος Β΄ Γκίζι (1341–1358)
Βαρθολομαίος Γ΄ Γκίζι (1358–1384)
Γεώργιος Γ΄ Γκίζι (1384–1390)
Οικογένεια ντ΄Ωλναί/ντε Νοέ (1385–1470)
Τζανουλί Α΄ ντε Νοέ (1385–1394)
Νικολό ντε Νοέ (1394 – περίπου το 1426)
Τζανουλί Β΄ ντε Νοέ (περίπου το 1426–1434)
Τζιοφρέντο ντε Νοέ (1434–1446)
Τζανουλί Γ΄ ντε Νοέ (1446–1470)
Οθωμανική κατάκτηση (1470)

Τριτημόριο της Χαλκίδας

Οικογένεια ντάλε Καρτσέρι/ντα Βερόνα
Γιλβέρτος Α΄ ντα Βερόνα(1205–1208)
Ραβάνο ντάλε Καρτσέρι (1209–1216)
Γουλιέλμος Α΄ ντα Βερόνα (1217 – 1263)	Αλβέρτος ντα Βερόνα (1217 – περίπου 1230)
	Γουλιέλμος Α΄ ντα Βερόνα (1217 – 1263)
Γουλιέλμος Β΄ ντα Βερόνα ( 1263–1273 ή 1275)
Γιλβέρτος Β΄ ντα Βερόνα (1275–1279)
Μαρία Ναβιγκαγιόζο (1279–1328)	Βεατρίκη ντα Βερόνα (1279 – μετά το 1310) μαζί με τον σύζυγο της Ιωάννη ντε Νοαγιέ (1303–1326)
Πέτρος ντάλε Καρτσέρι (1328–1340)
Τζιοβάνι ντάλε Καρτσέρι (1340–1358)
Νικολό ντάλε Καρτσέρι (1358–1383)
Οικογένεια Σομμαρίπα
Μαρία Β΄ Σανούδο (1383 – ;), μαζί με τον σύζυγο της Γκασπάρ Σομμαρίπα (1383–?)
Κρουσίνο Α΄ Σομμαρίπα (1430–1462)
Ντομένικο Σομμαρίπα (1462–1466)
Τζιοβάνι Σομμαρίπα (1466–1468)
Κρουζίνο Β΄ Σομμαρίπα (1468–1470)
Οθωμανική κατάκτηση(1470)

Τριτημόριο της Καρύστου

Οικογένεια ντάλε Καρτσέρι
Ραβάνο ντάλε Καρτσέρι (1204–1216)
Ισαβέλλα ντάλε Καρτσέρι (1216 – ;)			Μπέρτα ντάλε Καρτσέρι (1216 – ;)
Γκραπέλα ντάλε Καρτσέρι (; – μετά το 1262)			Ναρζότο ντάλε Καρτσέρι (περίπου 1255 – περίπου 1270)
Γκαετάνο ντα Βερόνα			Μαρίνος Β΄ ντάλε Καρτσέρι (περίπου 1270–1278) μαζί με την μητέρα του Φελίσα ντα Βερόνα
Βυζαντινή κατάκτηση (1276–1296)
Λικάριος (1276 – ;)
Οικογένεια ντάλε Καρτσέρι/ντα Βερόνα
Μαρία ντάλε Καρτσέρι μαζί με τον πρώτο σύζυγο της Αλβέρτο Παλαβιτσίνι μαζί με τον δεύτερο σύζυγο της Αντρέα Κορνάρο			Άλις ντάλε Καρτσέρι μαζί με τον σύζυγο της Γεώργιο Γκίζι
Πέτρος ντάλε Καρτσέρι			Βαρθολομαίος Β΄ Γκίζι
Καταλανική κατάκτηση
Μαρούλα ντα Βερόνα (1317–1338) μαζί με τον σύζυγο της Αλφόνσο Φαντρίκ (1317–1338)
Βονιφάτιος Φαντρίκ (1338–1365)
Ενετική κατάκτηση (1365–1386)
Οικογένεια Ιουστιάνη
Μιχαήλ Ιουστιάνη (1386–1402)		Ανδρέας Ιουστιάνη (1386 – ;)		Ιωάννης Ιουστιάνη (1386 – ;)
		Αντώνιο Ιουστιάνη (; – 1406)
Οικογένεια Ζόρζι
Νικολό Ζόρζι (1406–1436)
Ιάκωβος Ζόρζι (1436–1447)
Αντώνιο Ζόρζι (1447–1470)
Οθωμανική κατάκτηση (1470)

1390-1470

• Βασίλειο του Νεγρεπόντε (Ενετoκρατία) (1390-1470)