Περσέας
| Περσέας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Περσεύς (Αρχαία Ελληνικά) |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ανδρομέδα[1] |
| Τέκνα | Γοργοφόνη[2] Πέρσης (υιός του Περσέα) Αλκαίος[2] Ηλεκτρύωνας[2] Έλειος[2] Μήστωρ[2] Αυτόχθη Κύνουρος Σθένελος του Περσέως[2] Erythra Ερύθρας |
| Γονείς | Δίας[2][1] και Δανάη[2][1] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | βασιλιάς των Μυκηνών βασιλιάς του Άργους βασιλιάς της Τίρυνθας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
.jpg)
Ο Περσέας ήταν ήρωας της Αρχαιότητας, γιος του Δία και της Δανάης. Παππούς του ήταν ο Ακρίσιος, βασιλιάς του Άργους.
Ο χρησμός και η γέννηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ακρίσιος ήθελε πάντα να αποκτήσει έναν διάδοχο για τον θρόνο του. Μετά τη γέννηση της Δανάης, προσπάθησε και πάλι να αποκτήσει γιο, αλλά δεν τα κατάφερε. Αποφασίζει να πάει στην Πυθία και να μάθει αν θα αποκτήσει αγόρι. Η Πυθία του ανακοινώνει πως θα αποκτήσει εγγονό από τη Δανάη και πως θα σκοτωθεί από αυτόν. Γυρνώντας στο Άργος στεναχωρημένος, κλείνει τη Δανάη σε ένα υπόγειο δωμάτιο, ώστε να αποφύγει την επαλήθευση του χρησμού. Η Δανάη επικοινωνούσε μόνο με την παραμάνα της, ενώ από ένα παραθύρι, υπερυψωμένο, καταλάβαινε το έξω περιβάλλον.[3][4]
Ο Δίας γοητευμένος από την ομορφιά της Δανάης, την επισκέπτεται, μέσω του παραθύρου, με τη μορφή χρυσής βροχής. Από την ένωση αυτή γεννιέται ο Περσέας.[5]
Ο Ακρίσιος μαθαίνοντας τη γέννηση του εγγονού του, επειδή δεν μπορούσε να τον σκοτώσει, αποφασίζει να κλείσει σε ένα κουτί (λάρνακα), τη Δανάη και τον γιο της. Έπειτα δίνει εντολή να αφήσουν τη λάρνακα στη θάλασσα και να αποφασίσουν οι θεοί για την τύχη της.
Η Δανάη και ο Περσέας στη Σέριφο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η λάρνακα ξεβράζεται, ύστερα από πολυήμερο ταξίδι, στις ακτές του νησιού Σέριφος, όπου τη βρίσκει ο ψαράς Δίκτυς. Κατά άλλη μαρτυρία ο Δίκτυς ψάρεψε το κιβώτιο που φιλοξενούσε τη Δανάη και τον Περσέα. Ο Δίκτυς, αδελφός του βασιλιά του νησιού, Πολυδέκτη, φιλοξένησε στο σπίτι του τα δυο ταλαιπωρημένα πρόσωπα και τα έκανε μέλη της οικογένειάς του. Ο Δίκτυς, ίσως κατοικούσε στην περίφημη «Σπηλιά του Κύκλωπα», αφού στα παράλια της βρέθηκε η λάρνακα.[6]
Ο Περσέας μεγάλωσε στη Σέριφο και έγινε ένα δυνατό παλικάρι. Ο Πολυδέκτης, από καιρό ήθελε για γυναίκα του τη Δανάη. Στην αρχή είχε την αντίρρηση της ίδιας και του αδελφού του. Τώρα όμως είχε ένα βασικό εμπόδιο: τον γιο της, τον Περσέα. Θέλοντας να ξεφορτωθεί τον Περσέα, του τάζει την παροχή μέσου προς την πατρίδα του το Άργος, υπό την προϋπόθεση να κάνει έναν άθλο, να κόψει και να φέρει το κεφάλι της Μέδουσας. Μια άλλη εκδοχή του μύθου είναι πως ο Πολυδέκτης ανακηρύσσει τον γάμο του με την Ιπποδάμεια και ζητά από κάθε κάτοικο του νησιού, για γαμήλιο δώρο, ένα άλογο. Ο Περσέας, ψαράς όπως και ο Δίκτυς, δεν είχε άλογα. Μπροστά στο υπεροπτικό ύφος του βασιλιά, ξεστομίζει πως δεν θα του φέρει άλογο, αλλά το κεφάλι της Μέδουσας. Ο Πολυδέκτης δέχεται αυτήν τη δέσμευση και αποφασίζει να κρατήσει στο παλάτι τη Δανάη, έως ότου ο Περσέας εκπληρώσει την υποχρέωσή του.[5][7]
Η Μέδουσα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Περσέας φεύγει από τη Σέριφο με ένα καράβι, με σκοπό να βρει τη Γοργόνα Μέδουσα. Στη διαδρομή του συναντά τη θεά Αθηνά και τον θεό Ερμή, από τους οποίους πληροφορείται πως για να σκοτώσει τη Μέδουσα θα πρέπει να προμηθευτεί:[8]
- Την περικεφαλαία του Άδη, ώστε αόρατος να πλησιάσει τον στόχο του.
- Το μαγικό σάκο που θα βάλει το τρομερό κεφάλι.
- Τα φτερωτά σανδάλια, επειδή η Γοργώ - Μέδουσα, έμενε σε βράχο, στη μέση της θάλασσας.
- Την αστραφτερή ασπίδα, απ' όπου θα έβλεπε το κεφάλι της Μέδουσας. Γιατί όποιος έβλεπε τη Μέδουσα κατάματα πέτρωνε.
- Το κοφτερό σπαθί ή δρεπάνι, με το οποίο θα έκοβε τον σκληρό λαιμό της Γοργούς.
Η Αθηνά του δίνει την αστραφτερή ασπίδα και ο Ερμής τα φτερωτά σανδάλια. Κατά άλλη πηγή, την περικεφαλαία του Κυνός ή του Άδη, τα φτερωτά σανδάλια και τον μαγικό σάκο, του τα έδωσαν οι Νύμφες, στις οποίες έφτασε καθοδηγούμενος από τους θεούς - προστάτες του. Η Αθηνά οδήγησε τον Περσέα στη χώρα των Υπερβορείων (μαρτυρία προερχόμενη από τον Πίνδαρο), όπου μετά από θυσία που έκανε, παρέλαβε το κοφτερό σπαθί και την περικεφαλαία του Κυνός.[8]
Το μόνο που έμενε πλέον ήταν να μάθει τον τόπο διαμονής της θνητής Γοργόνας. Για άλλη μια φορά η Αθηνά τον βοηθά, του υποδεικνύει τον δρόμο για τις Γραίες.
Οι Γραίες ήταν αδελφές των Γοργόνων και οι μόνες που ήξεραν τον τόπο διαμονής τους. Ήταν όντα με αποκρουστική όψη. Τρεις γριές που είχαν ένα κωμικοτραγικό στοιχείο: επειδή είχαν ένα μάτι και ένα δόντι, τα αντάλλαζαν μεταξύ τους. Έμεναν κοντά στον Άδη, στα δυτικά του κόσμου.[5]
Ο Περσέας τις πλησίασε αόρατος και εκμεταλλευόμενος τη στιγμή της ανταλλαγής, άρπαξε το μάτι τους. Οι Γραίες, γνωρίζοντας σχετικό χρησμό για τη Γοργώ, με δυσκολία και υπό την απειλή ότι θα χάσουν το μάτι τους, μαρτυρούν στον ήρωα τον τόπο διαμονής της Μέδουσας.
Όταν ο ήρωας πλησίασε τη Μέδουσα, αόρατος και κοιτώντας το καθρέφτισμα της ασπίδας του, με τη βοήθεια της Αθηνάς, έκοψε το κεφάλι της και το έβαλε στο σακίδιο. Από το κόψιμο γεννήθηκε ο γίγαντας Χρυσάορας, με το χρυσό σπαθί και από το αίμα που έπεσε στον Ωκεανό, ο Πήγασος, το φτερωτό άλογο. Για να αποφύγει την καταδίωξη των αδελφών της Μέδουσας, πέταξε γοργά με τα φτερωτά σανδάλια του ή καβαλίκεψε τον Πήγασο και έφυγε από τον τόπο.[5][9]
Η Ανδρομέδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στον δρόμο της επιστροφής, περνά από την Αιθιοπία. Εκεί, σ΄ έναν βράχο βλέπει μια γυναικεία φιγούρα αλυσοδεμένη. Πλησιάζει και θαμπωμένος από την ομορφιά της, σταματά να μάθει τι συμβαίνει. Μαθαίνει πως η κόρη ονομάζεται Ανδρομέδα. Κόρη του βασιλιά Κηφέα και της Κασσιόπης ή Κασσιόπειας ή Κασσιέπειας, η οποία είχε προκαλέσει την οργή του Ποσειδώνα, επειδή περηφανεύτηκε πως είναι πιο όμορφη από τις Νηρηίδες. Ο Ποσειδώνας έστειλε ως τιμωρία ένα θαλάσσιο Δράκοντα, το Κήτος, και για εξιλέωση απαίτησε τη θυσία της Ανδρομέδας. Ο Περσέας, ερωτευμένος με την κόρη του Κηφέα, αποφασίζει να σκοτώσει το Κήτος και να πάρει μαζί του την Ανδρομέδα. Πράγματι, ο ήρωας τερματίζει τη ζωή του θαλάσσιου τέρατος και με τη συγκατάθεση των γονέων της, παίρνει την Ανδρομέδα μαζί του στη Σέριφο.[10]
Όμως η Ανδρομέδα είχε αρραβωνιαστεί τον Φινέα. Έτσι μετά το κατόρθωμα του Περσέα, διεκδικούσε ξανά την Ανδρομέδα. Για συμπαράσταση στο αίτημά του, συγκέντρωσε μερικούς φίλους ή συμμάχους του και άρχισε να καταδιώκει τον Περσέα και την Ανδρομέδα. Ο ήρωας τιμώρησε υποδειγματικά τον Φινέα, ο οποίος δεν έφερε καμία αντίρρηση όταν οι συμπατριώτες του έδεναν την Ανδρομέδα στον βράχο για να την καταπιεί ο δράκοντας. Ο Περσέας έβγαλε το κεφάλι της Γοργούς και το υπέδειξε στους διώκτες του. Αυτοί, όταν αντίκρισαν το κεφάλι της Μέδουσας, μαρμάρωσαν![11]
Ύστερα από αυτό το περιστατικό το νέο ζευγάρι πήρε τον δρόμο για τη Σέριφο.
Η επιστροφή στη Σέριφο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά την απουσία του Περσέα, ο Πολυδέκτης προσπάθησε με τη βία να κάνει τη Δανάη γυναίκα του. Η άκαμπτη στάση της τον εξόργισε και την πήγε με τη βία στον ναό της Αθηνάς για να τη θυσιάσει. Τη στιγμή εκείνη καταφτάνει ο Περσέας, με την Ανδρομέδα στην αγκαλιά του. Ο Πολυδέκτης, μην αποδεχόμενος την επιτέλεση του άθλου, προκαλεί τον ήρωα να του δείξει το κεφάλι. Ο ήρωας προειδοποιεί τους δικούς του να μην κοιτάξουν και βγάζει από τον σάκο το κεφάλι της Μέδουσας. Όσοι το κοίταξαν, ανάμεσά τους και ο Πολυδέκτης, πέτρωσαν μονομιάς. Έτσι επιβεβαιώθηκε η δύναμη του κεφαλιού, ακόμη και νεκρού, και γέμισε η Σέριφος από πέτρες που έμοιαζαν με ανθρώπους.[12] (γι'αύτο και στα αρχαιά ελληνικά "Σέριφος" σημαίνει και "συντρίμμια πέτρας"...)
Μετά από αυτό ο Περσέας αφιέρωσε το κεφάλι στην Αθηνά, η οποία το πήρε και το κάρφωσε μπροστά στην ασπίδα της. Ο Δίκτυς ανέλαβε την ηγεσία του νησιού και ο Περσέας, με τις δυο γυναίκες, ετοιμάστηκε για την επιστροφή στο Άργος.[8]
Η επιστροφή στο Άργος και ο χρησμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Περσέας ήθελε να συμφιλιωθεί με τον παππού του Ακρίσιο, όμως ο τελευταίος, έχοντας γνώση του χρησμού, ήθελε να αποφύγει τη συνάντηση και γι' αυτό κατέφυγε στη Λάρισα.
Τελικά ο εγγονός έπεισε τον παππού του να γυρίσει πίσω. Όμως «ό,τι γράφεται δεν ξεγράφεται». Σ' έναν αγώνα δισκοβολίας (πένταθλο), ένας δυνατός αέρας αλλάζει πορεία στον δίσκο που έριξε ο Περσέας, πετυχαίνοντας τον παππού του, που παρακολουθούσε από μακριά τη διεξαγωγή των αγώνων. Μια άλλη εκδοχή τοποθετεί το γεγονός στην ίδια τη Λάρισα.[12]
Μη μπορώντας να δεχτεί τον θρόνο του Άργους κάτω από αυτές τις συνθήκες, τον ανταλλάσσει «κοινή συναινέσει» με τον εξάδελφό του Μεγαπένθη, γιο του Προίτου, βασιλιά της Τίρυνθας.
Έτσι ο Περσέας έγινε βασιλιάς της Τίρυνθας. Εκεί δημιούργησε την περίφημη, για τα «Κυκλώπεια Τείχη» της, πόλη Μυκήνες. Ονομάστηκε έτσι από την άκρη της σπαθοθήκης, που ονομαζόταν «μύκης».
Ο Περσέας απέκτησε με την Ανδρομέδα, εφτά παιδιά: τον Πέρση, τον Αλκαίο, τον Σθένελο, τον Έλειο, τον Μήστορα, τον Ηλεκτρύωνα και μια κόρη, τη Γοργοφόνη. Επίσης, η εγκυκλοπαίδεια ΠΥΡΣΟΣ, τόμος Δ, σελ. 643, έκδοση 1929, αναφέρει τον Πέρση ως Περσέα, ο οποίος φέρεται και ως ο γενάρχης των Περσών και τον Έλειο ως Έλενο.[13]
Από τον Περσέα, γιο του Δία, ξεκινά η περίφημη γενιά του Ηρακλή, γιου του Δία.
Όταν ο Περσέας πέθανε, οι θεοί δεν τον έστειλαν στον Άδη, αλλά στα άστρα. Μαζί του καταστέρισαν την Ανδρομέδα και τους γονείς της Κηφέα και Κασσιόπη. Έτσι δημιουργήθηκαν οι αστερισμοί του Περσέα, της Ανδρομέδας, της Κασσιόπης του Κηφέα, του Πηγάσου και του Δράκοντα, και αποτυπώνοντας την ιστορία τους στον ουράνιο θόλο.[14]
Γενεαλογικό δένδρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Δίας ∞ Δανάη | |||||||||||||||||||||||||||||
| Περσέας ∞ Ανδρομέδα ΠΕΡΣΕΙΔΕΣ | |||||||||||||||||||||||||||||
| Ηλεκτρύωνας βασ. των Μυκηνών ∞ Μιδέα | Σθένελος βασ. των Μυκηνών | Κύνουρος ιδρυτής Κυνουρίας | Έλειος | ||||||||||||||||||||||||||
| Λικύμνιος | Ευρυσθέας βασ. των Μυκηνών ∞ Αντιμάχη | ||||||||||||||||||||||||||||
| Οιωνός ολυμπιονίκης δρόμου | Περιμήδης | ||||||||||||||||||||||||||||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Encyclopedia of Ancient Deities» (Αγγλικά) McFarland & Company. Τζέφερσον. 2000. σελ. 380. ISBN-10 0-7864-0317-9.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 «Perseus» (Ρωσικά)
- ↑ Morrison, J. S. (1961-03). «The Greek Heroes - C. Kerényi: Myth and Man: The Heroes of the Greeks. Pp. xxxi+439; 76 plates. London: Thames & Hudson, 1959. Cloth, 35s. net.». The Classical Review 11 (1): 73–75. doi:. ISSN 0009-840X. http://dx.doi.org/10.1017/s0009840x0021041x.
- ↑ «Apollodorus, Library, book 2, chapter 4, section 4». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Trzaskoma, Stephen· Smith, R. Scott (2004). Anthology of classical myth : primary sources in translation. Indianapolis, IN: Hackett Publishing Co. ISBN 0-87220-722-6. 55228700.
- ↑ Hesiod, Theogony 277
- ↑ «The Myth of Perseus and Medusa». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2010.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 «PERSEUS - Argive Hero & King of Greek Mythology». www.theoi.com. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020.
- ↑ Johnston, George Burke (1955). «Jonson's 'Perseus upon Pegasus'». The Review of English Studies 6 (21): 65–67. ISSN 0034-6551. http://www.jstor.org/stable/510816.
- ↑ Ovid, Metamorphoses 5.1–235.
- ↑ Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου, 37-39
- ↑ 12,0 12,1 «Περσέας | Σέριφος και μυθολογία| Τουρισμός | Διακοπές | Εκδρομές | Ταξίδια | Ελλάδα». www.golden-greece.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020.
- ↑ «1ο Γυμνάσιο Κέρκυρας - Περσέας». www.1gimnasiokerkiras.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Perseus». www.greekmythology.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020.
