Άγιος Σπυρίδωνας Πιερίας
Συντεταγμένες: 40°12′7″N 22°26′4″E / 40.20194°N 22.43444°E
| Άγιος Σπυρίδωνας | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κεντρικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Πιερίας |
| Δήμος | Δίου Ολύμπου |
| Δημοτική Ενότητα | Δίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Πιερίας |
| Υψόμετρο | 70 |
| Έκταση | 13,466 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.377 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Καλύβια Κοντουργιωτίσσης |
| Ταχ. κώδικας | 601 00 |
| Τηλ. κωδικός | 23510 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Άγιος Σπυρίδων Πιερίας είναι πεδινός, μεγάλος οικισμός και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, χτισμένος σε υψόμετρο 70 μ., που ανήκει στο Δήμο Δίου - Ολύμπου, στο Νομό Πιερίας. Βρίσκεται 14 χιλιόμετρα από την πόλη της Κατερίνης και είναι χτισμένος κοντά στην έδρα του Δήμου, την Κονταριώτισσα. Έχει 1.489 κατοίκους,[1] με βάση την απογραφή του 2011 (το 1991 είχε 1.337 κατοίκους και το 2001 αριθμούσε 1.558), οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία (παραγωγή καπνού) και την κτηνοτροφία. Η τοπική κοινότητα Αγίου Σπυρίδωνα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 13,466 χμ² (2011).[2]
Ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από Σαμαρινιώτες Βλάχους. Το 1955, έπειτα από την εγκατάσταση της πληθυσμιακής ομάδας των Σαρακατσαναίων, το χωριό αποσπάστηκε και δημιουργήθηκε νέα κοινότητα, που πήρε το όνομα της εκκλησίας του χωριού.
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 1.280 |
| 2001 | 1.468 |
| 2011 | 1.489 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 1.060 |
| 1971 | 1.137 |
| 1981 | 1.180 |
| 1991 | 1.337 |
| 2001 | 1.558 |
| 2011 | 1.490 |
| 2021 | 1.377 |
Υποδομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον Άγιο Σπυρίδωνα λειτουργεί εξαθέσιο Δημοτικό Σχολείο, Πολιτιστικός Σύλλογος, αγροτικό ιατρείο, κοινοτικό κατάστημα, τυροκομείο και συνεταιρισμός. Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή έγιναν αρδευτικά έργα από το Δήμο Δίου. Ο κεντρικός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα θεμελιώθηκε το 1915. Υπάρχει επίσης το εξωκλήσι της Κοίμησης της Θεοτόκου και ο Άγιος Γεώργιος. Από αθλητική άποψη, το χωριό έχει έναν Γυμναστικό Αθλητικό Μορφωτικό Σύλλογο, με την επωνυμία "Ο Όλυμπος", που αγωνίζεται στην Α΄ κατηγορία του τοπικού πρωταθλήματος της Ε.Π.Σ. Πιερίας. Τον Σεπτέμβριο του 2010 εγκαινιάστηκε και νέο κλειστό γυμναστήριο.[8]
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κάτοικοι του χωριού είναι Σαρακατσαναίοι και Βλάχοι κυρίως από τη Σαμαρίνα. Οι πρώτοι Βλάχοι ήρθαν στο χωριό μετά το 1870, οπότε έγινε σύγκρουση των Αρβανιτών με τους Βλάχους. Γύρω στις 70 οικογένειες πήγαν στα Καλύβια (παλαιότερη ονομασία: Καλύβια Τοζίσι) και περίπου 20 οικογένειες εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Αθανάσιο, ναό στην Κονταριώτισσα, για να φύγουν μετά στο Ξηρολίβαδο Ημαθίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Μπέης της Κονταριώτισσας δεν επέτρεπε στους Βλάχους να έχουν σπίτια. Έμεναν στα Καλύβια μόνο το χειμώνα. Οι πρώτοι οικισμοί χτίστηκαν στα 1920 (Πάνω Χωριό). Η αρχική θέση του χωριού ήταν στα νεκροταφεία, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Μετά τους Βλάχους, ήρθαν στα Καλύβια οι Σαρακατσάνοι και μετά το 1950 ολοκληρώθηκε ο οικισμός.
Σύμφωνα με πίνακα της Υποδιοικήσεως της Κατερίνης του Δήμου Κατερίνης (1913) ο Άγιος Σπυρίδωνας ήταν χωριό και αναφέρεται με το όνομα Καλύβια Κοντουργιωτίσσης και είχε συνολικά 266 Ορθοδόξους κατοίκους, εκ των οποίων οι 194 άνδρες και οι 72 γυναίκες. Αναφέρονται στην ίδια πηγή 60 οικίες. Στις αρχές του 20ού αιώνα αναφέρεται ως τσιφλίκι, με 300 Χριστιανούς κατοίκους. Στη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής, σκοτώθηκε ένα άτομο κοντά στον κεντρικό ναό, στις 13 Αυγούστου 1944. Κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο, βρήκαν το θάνατο 4 κάτοικοι του χωριού. Το χωριό πήρε τη σημερινή του ονομασία το 1958. Η κοινότητα υπαγόταν στην Κονταριώτισσα για αρκετά χρόνια.
Το Δημοτικό Σχολείο του είχε 51 μαθητές και 1 δάσκαλο στα 1934. Ο κεντρικός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, που έδωσε το όνομά του και στην ονομασία του χωριού, θεμελιώθηκε στις 18 Φεβρουαρίου του 1915.[9]
Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις την άνοιξη και το χειμώνα. Ειδικότερα, την τρίτη ημέρα του Πάσχα, έπειτα από τη Θεία Λειτουργία, γίνεται μεγάλος παραδοσιακός χορός στην πλατεία του χωριού. Παρόμοιες εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα και στις 12 Δεκεμβρίου, ημέρα εορτασμού[10] του πολιούχου Αγίου Σπυρίδωνα. Από το 2007 ο πολιτιστικός σύλλογος ίδρυσε και λαογραφικό μουσείο.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Καζταρίδη Γιάννη, Κατερίνη: Από τη μικρή κώμη στην πολύτροπη πόλη, εκδόσεις Μάτι, Κατερίνη, 2006.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Πληροφορίες για τον Άγιο Σπυρίδωνα.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 2,0 2,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ Ελληνική Στατιστική Αρχή (2012) Απογραφή Πληθυσμού-Kατοικιών 2011
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (2004). Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδας κατά την απογραφή της 18ης Μαρτίου 2001 (PDF). Αθήνα: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος. ISBN 960-86704-8-9.
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 1:193
- ↑ ΠΛΜ 1:465
- ↑ Μπάσκετ: Πιερικός Αρχέλαος - ΠΑΟΚ 59-72 // Σε φιλικό αγώνα στο Δίον, Ολύμπιο Βήμα,7/9/2010.
- ↑ 100 χρόνια από την ίδρυση της Ενορίας Αγίου Σπυρίδωνος Πιερίας (ΦΩΤΟ) Αρχειοθετήθηκε 2016-02-24 στο Wayback Machine., poimin.gr.
- ↑ Γενικός Τουριστικός Οδηγός νομού Πιερίας
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)