Εκκάρα Φθιώτιδας

Εκκάρα
Πλάνο από το εσωτερικό του χωριού προς την ανατολική πλευρά.
Εκκάρα Εκκάρα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Στερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή Ενότητα	Φθιώτιδας
Δήμος	Δομοκού
Δημοτική Ενότητα	Θεσσαλιώτιδας
Γεωγραφία
Νομός	Φθιώτιδας
Υψόμετρο	170
Πληθυσμός
Μόνιμος	421
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	350 10

Αεροφωτογραφία της Εκκάρας

Η Εκκάρα είναι χωριό και τοπικό διαμέρισμα του Δήμου Δομοκού, στον Νομό Φθιώτιδας, 50 χλμ βόρεια της Λαμίας. Με κατεύθυνση από Λαμία προς Καρδίτσα βρίσκεται μεταξύ των χωριών Βελεσιώτες και Γαβράκια του εν λόγω νομού. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Κάτω Αγόριανη. Η Εκκάρα έχει πραγματικό πληθυσμό 576 κατοίκους (απογραφή 2011) και είναι χτισμένη στους πρόποδες βουνού με θέα το θεσσαλικό κάμπο. Η πλειοψηφία των κατοίκων του χωριού είναι αγρότες.

Το όνομα της Εκκάρας

Στην επαρχία Δομοκού υπάρχουν δύο χωριά με το όνομα Αγόριανη, η Άνω και η Κάτω Αγόριανη.

Η Κάτω Αγόριανη ή Κάτω Χωριό όπως το ονόμαζαν, μετονομάστηκε σε «Εκκάρα», ύστερα από πρόταση του Κοινοτικού Συμβουλίου η οποία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Τοπωνυμίων του Υπουργείου Εσωτερικών, σε αντικατάσταση του ονόματος Αγόριανη που θεωρήθηκε ξενικό, από το σλαβικό gorjane (=ορεινό). Η μετονομασία έγινε το 1930 (ν.δ. 17.7.1930, ΦΕΚ 251/24.7.1930 τΑ.).

Η ονομασία Εκκάρα προέρχεται από την ομώνυμη αρχαία θεσσαλική πόλη που αναπτύχθηκε στον ίδιο χώρο με το σημερινό χωριό.

Για την ετυμολογία του ονόματος Αγόριανη, έχει διατυπωθεί η άποψη πως είναι ελληνική λέξη, και σημαίνει ταχεία άνοδος του λαού προς τα επάνω, από τη σύνθεση των λέξεων από αγορή+ανη (αγορή = συνάθροιση του λαού, από το ρήμα αγείρω = συναθροίζω και ανη = ότι δύναται να ανυσθεί, πορεία προς τα άνω, από το ρήμα ανύω = διατρέχω, φτάνω ταχέως, καταλήγω)

Ιστορικά στοιχεία

Οι δύο οχυρές θέσεις της αρχαίας Εκκάρας που σώζovται (ακρόπολη, Γυναικόκαστρο) με τις εντυπωσιακές οχυρώσεις τους, μαρτυρούν ότι η περιοχή της Εκκάρας κατοικούνταν συνεχώς από την προϊστορική εποχή έως σήμερα.

Η Κοινότητα Αγόριανης υπαγόταν στον τέως Δήμο Θαυμακών, με έδρα το Δομοκό. Η υπαγωγή αυτή στο Δήμο Θαυμακών διάρκεσε από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, το 1881, μέχρι και το 1912. Ο οικισμός Μασλή το 1921 με Β.Δ. αποσπάστηκε από την Κοινότητα Αγόριαvης, και έγινε χωριστή Κοινότητα. Μετονομάστηκε δε από Μασλή σε Γαβράκια, το 1928.

Δυτικά της σημερινής Εκκάρας, στη θέση Λουτρά, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, υπήρχε το χωριό Πασαλί, που ήταν συνοικισμός μουσουλμάνων και σήμερα είναι αγροτική έκταση της Εκκάρας.

Οι δύο οικισμοί της Εκκάρας και της Άνω Αγόριαvης, είχαν και έχουν κοινή ιστορική πορεία, κοινή καταγωγή των κατοίκων και κοινά Διοικητικά όρια,

Στο διάστημα της Ιταλογερμανικής κατοχής γνώρισε την καταστροφική μανία των κατακτητών, πυρπολήθηκαν πολλά σπίτια και πολλά λεηλατήθηκαν, αρκετοί κάτοικοι σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς, άλλοι πάρθηκαν όμηροι. Στην Εθνική Αντίσταση πήραν μέρος εκατοντάδες Αγοριανίτες και έτσι εξηγείται το μένος των κατακτητών κατά του χωριού. Στην περιοχή της Εκκάρας υπάρχει ενεργό ρήγμα που έδωσε τον σεισμό του 1954 που κατέστρεψε τις Σοφάδες.

Η Εκκάρα σήμερα

Πλάνο από το εσωτερικό του χωριού προς το βορειοδυτικό μέρος

Η Εκκάρα είναι σήμερα ένα χωριό με 576 κατοίκους σε μόνιμη βάση, με καλή ρυμοτομία, πλατεία και καταστήματα. Βρίσκεται κτισμένη σε κατηφορική πλευρά κατάφυτη από διάφορα οπωροφόρα και αειθαλή δέντρα σε υψόμετρο 170 μ. στη Β.Δ. άκρη του Ν. Φθιώτιδας και σχεδόν στα σύνορα με το Νομό Καρδίτσας. Απέχει 50 χλμ από τη Λαμία και 45 χλμ από την Καρδίτσα.

Η Εκκάρα έχει σχολείο, διώροφο Κοινοτικό Κατάστημα και τρεις εκκλησίες, τον Άγιο Παντελεήμονα, τον Άγιο Αθανάσιο (κοιμητηριακό) και το εξωκλήσι Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου. Η Εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος είναι βυζαντινού ρυθμού, χτισμένη πάνω στα θεμέλια δύο άλλων εκκλησιών που καταστράφηκαν από σεισμούς. Είναι πολιούχος και προστάτης Άγιος της Εκκάρας και θαυματουργός, κατά τις διηγήσεις των κατοίκων του χωριού.

Η κτηματική περιοχή της Κοινότητας Εκκάρας (σύμφωνα με το αριθμ. 1378/ 17.10,1882 συμβόλαιο αγοράς του συμβολαιογράφου Βόλου Κων. Βλαχοπούλου, για το "κτήμα Αγόριανης"), συνολικής έκτασης 64.000 στρεμμάτων, συνορεύει με τις περιφέρειες των χωριών Παναγιά, Ομβριακή, Βελεσιώτες, Σοφιάδα, Λεοντάρι, Γαβράκια, Κτιμένης, Λουτρά Μακρυρράχης-Κτιμένης και το ποτάμι Ονόχωνο, μέσω του οποίου διοχετεύονται τα νερά της πρώην Λίμνης Ξυνιάδος. Τα όρια μεταξύ Εκκάρας και Μακρυρράχης εκκρεμεί να καθοριστούν με απόφαση αρμοδίου διοικητικού δικαστηρίου καθορισμού ορίων, γιατί έχουν μετατοπιστεί σε μεγάλο βάθος, κατά διάφορα χρονικά διαστήματα, ώστε να οριστικοποιηθούν τα σύνορα και να κλείσει οριστικά η διαμάχη των δύο Κοινοτήτων, διαμάχη που άρχισε από το 1912 και λόγω συχνών ανωμάλων καταστάσεων (πόλεμοι κλπ) δεν έληξε ακόμα.

Σχεδόν ολόκληρη η εύφορη πεδινή περιοχή, ως τις παρυφές του χωριού, είναι κατάφυτη από βαμβάκι, στη δε αγροτική θέση Γιαννακίτσα λειτουργεί εκκοκκιστήριο βαμβακιού. Δυτικά του χωριού, αναβλύζουν ιαματικά νερά.