Ευαγγελική Εκκλησία της Ελλάδος
| Ευαγγελική Εκκλησία της Ελλάδος | |
 Λογότυπο της Εκκλησίας | |
| Κατάταξη | Προτεσταντική |
| Θεολογία | Πρεσβυτεριανή, Μεταρυθμισμένη |
| Ιδρυτής | Μιχαήλ Καλοποθάκης |
| Ανεξαρτησία/'Ιδρυση | 1858 |
| Προκαθήμενος | Αιδ. Παναγιώτης Κανταρτζής |
| Έδρα | Αθήνα, Ελλάδα |
| Περιοχή | κυρίως Ελλάδα |
| Πιστοί | 6.000[1] |
| Δικτυακός τόπος | gec.gr |
Η Ευαγγελική Εκκλησία της Ελλάδος (πριν το 2014, Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία[2]) είναι Αναμορφωμένη-Πρεσβυτεριανή[3] χριστιανική εκκλησία στην Ελλάδα. Ιδρυμένη το 1858[4], αποτελεί το πρώτο Προτεσταντικό εκκλησιαστικό δόγμα που δημιουργήθηκε στη χώρα. Μαζί με την Εκκλησία της Ελλάδος, είναι οι μόνες ελληνικές εκκλησίες που συμμετέχουν στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών. Από το 2014, η νομική της προσωπικότητα είναι αναγνωρισμένη από την ελληνική πολιτεία.[5][6]
Ιστορική αναδρομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Προπομποί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ευαγγελική Εκκλησία θεωρεί ως πρόδρομό της το αναμορφωτικό εικονομαχικό κίνημα των Ισαύρων του 8ου αιώνα, και αργότερα τον Πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι, ο οποίος τον 17ο αιώνα μετέφρασε την Καινή Διαθήκη στα νέα ελληνικά και συνέγραψε την, Καλβινιστικού προσανατολισμού, Λουκάρειο Ομολογία. Επίσης, ερμηνεύει ως θετικές τις θεολογικές ιδέες και τις προσπάθειες του Αδαμάντιου Κοραή, του Θεόκλητου Φαρμακίδη και του Νεόφυτου Βάμβα, για την ανανέωση της Ορθόδοξης εκκλησίας.
Το ξεκίνημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αν και τα πρώτα δείγματα για προσπάθεια οργάνωσης Προτεσταντικής κοινότητας στην Ελλάδα, βρίσκονται μετά το 1828, με την άφιξη του φιλέλληνα Ιωνά Κιγκ,[7] ουσιαστικά το έργο της Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας ξεκινά το 1858, μία χρονολογία που θεωρείται έτος ίδρυσης της εκκλησίας, με την έκδοση του περιοδικού Αστήρ της Ανατολής, από τον Έλληνα ιατρό και θεολόγο Μιχαήλ Καλοποθάκη.[8]
Το 1871 οικοδομήθηκε η πρώτη Ευαγγελική εκκλησία στην Αθήνα, απέναντι από τον Ναό του Ολυμπίου Διός, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Σύντομα δημιουργήθηκαν εκκλησίες στη Θεσσαλονίκη, τον Πειραιά, τον Βόλο και τα Ιωάννινα. Το 1883 οι εκκλησίες που υπήρχαν συγκρότησαν στον Βόλο την πρώτη Σύνοδο των Ευαγγελικών Εκκλησιών, που τις συνένωσε σε ένα σώμα.
Ένα άλλο Ευαγγελικό κίνημα ξεκίνησε λίγο αργότερα από το Ελλαδικό, (1867) στη Μικρά Ασία, όπου κυρίως από το 1870 και μετά άρχισαν επίσης να ιδρύονται εκκλησίες στη Μικρά Ασία (στην Καππαδοκία, στην περιοχή της Σμύρνης, Πόντο) και στην Κωνσταντινούπολη. Σημαντική προσωπικότητα για τις εκκλησίες της Μικράς Ασίας, υπήρξε ο Ξενοφών Μόσχου. Στη Μικρά Ασία οι Έλληνες Ευαγγελικοί αντιμετώπισαν διώξεις από τους Οθωμανούς εξαιτίας της ευαγγελιστικής τους δραστηριότητας, και κάποιοι από αυτούς μαρτύρησαν για την πίστη τους. Συγκεκριμένα, ο Παύλος Παυλίδης από την Καισάρεια[9] και ο Χαράλαμπος Μποσταντζόγλου από τα Άδανα της Κιλικίας, απαγχονίστηκαν.[10]
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εκδίωξη των Ελληνικών πληθυσμών, οι Ευαγγελικοί πρόσφυγες είτε εντάχθηκαν στις ήδη υπάρχουσες εκκλησίες της Ελλάδας, είτε δημιούργησαν καινούριες στους τόπους όπου εγκαταστάθηκαν. Η μεγαλύτερη από τις εκκλησίες που δημιουργήθηκαν ήταν στην Κατερίνη, όπου ιδρύθηκε ο προσφυγικός «Συνοικισμός Ευαγγελικών». Το 1924 συνεπήχθη ένας Σύνδεσμος που περιέλαβε όλες τις εκκλησίες, οι οποίες το 1938 μέσω συνόδου, δημιούργησαν ένα ενωμένο σώμα που πλέον αποτέλεσε την Ευαγγελική Εκκλησία, με τη σημερινή της μορφή.
Θεολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ευαγγελική Εκκλησία της Ελλάδος δέχεται την Αγία Γραφή ως την ύψιστη και τελική αυθεντία σε θέματα πίστης και ζωής,[11] και αποδέχεται το Σύμβολο της Πίστεως Νίκαιας/Κωνσταντινούπολης, χωρίς την προσθήκη φιλιόκβε.[12] Είναι συντηρητική/ορθόδοξη στη θεολογία της (δηλ. δέχεται την Αγία Τριάδα, τη θεότητα του Ιησού Χριστού, και συμφωνεί με όλες τις υπόλοιπες χριστιανικές εκκλησίες στα θεμελιώδη δόγματα του Χριστιανισμού), ενώ δογματικά συγκαταλέγεται μεταξύ των Πρεσβυτεριανών και Αναμορφωμένων εκκλησιών. Τα ιδιαίτερα στοιχεία της χριστιανικής διδασκαλίας που χαρακτηρίζουν την εκκλησία ως Ευαγγελική, μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:[13]
- Μόνο η Αγία Γραφή. Η Αγία Γραφή, είναι η μόνη θεόπνευστη αποκάλυψη του Θεού και για αυτό η ύψιστη και τελική αυθεντία σε θέματα πίστης και ζωής.
- Μόνο ο Χριστός. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο μόνος μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Ο μόνος δρόμος για να συναντήσουν οι άνθρωποι τον Θεό.
- Μόνο η χάρη. Η πρωτοβουλία στην αποκατάσταση των διαταραγμένων σχέσεων του ανθρώπου με τον Θεό ελήφθη από Εκείνον.
- Μόνο η πίστη. Η οικειοποίηση της σωτηρίας και της σχέσης με τον Θεό δεν στηρίζεται πάνω σε ανθρώπινες προσπάθειες. Δεν είναι επιβράβευση των ανθρώπινων επιτευγμάτων. Είναι η πίστη, δηλαδή η εμπιστοσύνη του ανθρώπου στο έργο του Χριστού, που αποτελεί τον δρόμο και το μέσο της σωτηρίας.
Ομολογία Πίστεως
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η θεολογία της Ευαγγελικής Εκκλησίας αποτυπώνεται στην Ομολογία Πίστεώς της, η οποία μοιάζει αρκετά με την Ομολογία Πίστεως του Γουέστμίνστερ. Ακολουθεί το επίσημο κείμενό της που είναι εγκεκριμένο από τη Γενική Σύνοδο της Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας της Ελλάδος:
| Άρθρο | Τίτλος | Περιγραφή | Εδάφια |
|---|---|---|---|
| 1 | Περί της Αγίας Γραφής | Πιστεύομεν εις την Αγίαν Γραφήν (ήτοι, τα 39 κανονικά βιβλία της Παλαιάς και τα 27 της Καινής Διαθήκης) ως το μόνο θεόπνευστον βιβλίον και ως την μόνην πηγήν και τον μόνον κανόνα πίστεως και έργων, και ότι είναι αύτη πλήρης, επαρκής, ασφαλής και αλάθητος οδηγός διά πάσαν περίστασιν πνευματικής απορίας και δυσκολίας. | 1. Β΄ Τιμ. 3:16, Β΄ Πέτρ.1:21
2. Λουκ. 16:29, 31, Ρωμ.15:4, Α΄ Κορ.9:10, 10:11 |
| 2 | Περί θεοπνευστίας και αποκαλύψεως | Πιστεύομεν ότι τα διάφορα βιβλία της Αγίας Γραφής έχουσι το αυτό κύρος και ότι η μόνη υφισταμένη μεταξύ αυτών διαφορά ως προς την αποκάλυψιν ή φανέρωσιν και ανάπτυξιν των θείων αληθειών είναι, ότι εν μεν τη Παλαιά Διαθήκη αι θείαι αλήθειαι είναι μάλλον συγκεκαλυμμέναι, εν δε τη Καινή Διαθήκη αποκαλύπτονται τελειωτικώς. | 3. Λουκ. 24:27, 44, Ρωμ. 3:21, Κολ. 2:17, Α΄ Θεσσ. 2:13, Εβρ. 8:7-10, 13, 19:1 |
| 3 | Περί Θεού εν Τριάδι | Πιστεύομεν εις τον ένα μόνον Ζώντα και Αληθή Θεόν, όστις είναι Πνεύμα αυθύπαρκτον, άναρχον, αιώνιον, άπειρον, τέλειον την αγιότητα, την δόξαν και την δύναμιν, ανεξερεύνητον την σοφίαν, την δικαιοσύνην, την αγαθότητα, την αλήθειαν, και αμετάβλητον. Πιστεύομεν και λατρεύομεν τον ένα Θεόν εν τη ενότητι της Θεότητος και τω μυστηρίω της Αγίας Τριάδος - Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, τρισυπόστατον, ομοούσιον και ισοδύναμον εν δόξη. | 4. Ιωάν. 4:24, Β΄ Κορ. 3:17
5. Δευτ. 33:27, Ψαλμ. 90:2 6. Ματθ. 5:48, Α΄ Πέτρ. 1:15 7. Έξοδ. 15:11, Ψαλμ. 145:5 8. Ρωμ. 11:33 9. Έσδρ. 9:10, Ψαλμ. 146:17 10. Ψαλμ. 25:8, 100:5 11. Ψαλμ. 117:2, Ιωάν. 17:17 12. Μαλαχ. 3:6, Ιάκ. 1:17 13. Ιωάν. 5:18, 10:30, 33 |
| 4 | Περί αποκαλύψεως του Θεού | Πιστεύομεν ότι ο Θεός απεκάλυψεν Εαυτόν εν τη φύσει, εν τη ιστορία και εν τη καρδία του ανθρώπου. ότι ηυδόκησεν ίνα καταστήση σαφεστέραν την αποκάλυψιν Αυτού εις δούλους Αυτού οίτινες ελάλησαν κινούμενοι υπό του Αγίου Πνεύματος και ότι ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, απεκάλυψεν Εαυτόν πλήρως εν τω Χριστώ Ιησού, τω Λόγω, όστις εγένετο σαρξ, όστις είναι "το απαύγασμα της δόξης και ο χαρακτήρ της υποστάσεως" του Πατρός και ότι η πιστή αφήγησις των θείων αποκαλύψεων διετηρήθη εν τη Αγία Γραφή (άρθρα 1 και 2). | 14. Πράξ. 14:17, Ρωμ. 2:19-20
15. Εβρ.1:1, Β΄Πέτρ.1:21 16. Ιωάν.1:1, Γαλ.4:4 17. Ιωάν.1:14, Ρωμ.1:3 18. Εβρ.1:3 |
| 5 | Περί Δημιουργίας | Πιστεύομεν ότι ο Θεός είναι ο εκ του μη όντος (μηδενός) δημιουργήσας το Σύμπαν, ότι είναι ο Συντηρητής και Κυβερνήτης του παντός, υπεράνω πάντων και πανταχού παρών, ότι έπλασε τον άνθρωπον κατ' εικόνα Εαυτού και ομοίωσιν ηθικώς, ικανόν ίνα κοινωνή μετ' Αυτού, ελεύθερον δε ίνα εκλέξη μεταξύ του καλού και του κακού και υπεύθυνον ενώπιον του Πλάστου και Κυρίου του. | 19. Γέν. 1:1, 2:1-2, Ψαλμ. 8:1-9, 104:24
20. Πράξ. 17:24, Κολ. 1:17 21. Γέν. 1:27, Α΄ Κορ. 11:7 22. Δευτ. 30:15, Ιησ. Ναυ 24:15 |
| 6 | Περί της βουλής και της προνοίας του Θεού | Πιστεύομεν ότι ο αιώνιος, σοφός, άγιος και αγαθός σκοπός του Θεού περιλαμβάνει ούτω πάντα τα γεγονότα, ώστε ούτε αφαιρείται η ελευθερία του ανθρώπου, αλλ' ούτε δύναται ν' αποδοθή εις τον Θεόν η ύπαρξις της αμαρτίας. Εν τούτοις, Αυτός εν τη θεία Αυτού προνοία κυβερνά τα πάντα ούτως, ώστε να συνεργώσιν εις την πραγματοποίησιν των αγίων Αυτού και κυριάρχων βουλών και εις την εξάσκησιν της Θείας Αυτού προνοίας και εις την φανέρωσιν της δόξης Αυτού. | 23. Λευ. 19:2, Ιωάν. 8:46
24. Ψαλμ. 22:28, 67:4, Αποκ. 19:6 |
| 7 | Περί του ανθρώπου και της πτώσεως | Πιστεύομεν ότι ο άνθρωπος επλάσθη αθώος, δοκιμασθείς δε υπό του Θεού εξέλεξε το κακόν και ούτω διεκόπη η μεταξύ του Θεού και εαυτού σχέσις, όπερ επέφερε την πτώσιν του ανθρώπου και την υπαγωγήν του υπό την εξουσίαν και την δύναμιν της αμαρτίας, η τιμωρία της οποίας είναι αιώνιος θάνατος, ότι λόγω της πτώσεως πάντες οι άνθρωποι γεννώνται με την πονηράν φύσιν και, καθ' ό παραβάται, δεν δύνανται να σωθώσιν, ει μη διά της χάριτος του Θεού. | 25. Γέν. 1:27, Εκκλ. 7:29
26. Γέν. 2:16-17, Γέν. 3:6 27. Γέν. 3:24, Ψαλμ. 14:3, Ρωμ. 3:10-12 28. Γέν. 6:5, Ησ. 1:5-6, Ρωμ. 4:16-17 29. Ρωμ. 6:23, Ιάκ. 1:15 30. Ησ. 48:8, Ψαλμ. 51:5 31. Ρωμ. 6:23, Εφεσ. 2:8 |
| 8 | Περί σωτηρίας και εκλογής | Πιστεύομεν ότι ο Θεός εκ της απείρου Αυτού αγάπης προς τον κόσμον έδωκε τον Μονογενή Αυτού Υιόν ως Σωτήρα των αμαρτωλών, και διά του Ευαγγελίου ελευθέρως προσφέρει την παντοδύναμον Αυτού σωτηρίαν εις πάντας τους ανθρώπους, ότι ο Θεός εν τη ευδοκία Αυτού τη ανεξιχνιάστω περιεποιήσατο εις Εαυτόν λαόν, αναρίθμητον πλήθος, εκλεγέντα εν Χριστώ εις αγιασμόν, υπηρεσίαν και σωτηρίαν. | 32. Ιωάν. 3:16, Ρωμ. 5:8, Α΄ Ιωάν. 4:9
33. Ιεζ. 18:23, Α΄ Τιμ. 2:3, Β΄ Πέτρ. 2:9 34. Δευτ. 7:6, 14:2, Εφεσ. 1:4-5, Α΄ Πέτρ. 2:9-10 |
| 9 | Περί Ιησού Χριστού | Πιστεύομεν και ομολογούμεν ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι ο αιώνιος Λόγος, ο άναρχος Υιός του ανάρχου Πατρός, ομοούσιος τω Πατρί, ο μόνος Μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, όστις δι ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν εσαρκώθη εν χρόνω εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ενηνθρώπησε, τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, με την Θείαν φύσιν και την αναμάρτητον ανθρωπίνην φύσιν διακεκριμένας και ασυγχύτως ηνωμένας εις εν πρόσωπον. | 35. Παρ. 8:22-23, Ιωάν. 1:2, 14, Κολ. 1:17
36. Ματθ. 14:33, Λουκ. 1:35, Ιωάν. 1:34 37. Ιωάν. 10:30, 14:10-11, 17:22 38. Α΄ Τιμ. 2:5, Εβρ. 8:6 39. Ιωάν. 1:14, Γαλ. 4:4 40. Ιωάν. 5:18, 10:33 41. Εβρ. 2:17 |
| 10 | Περί του έργου του Χριστού | Πιστεύομεν ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός απεκάλυψεν (άρθρον 4) εις ημάς τον Πατέρα διά του λόγου και του πνεύματος Αυτού, γνωστοποιήσας ημίν το πλήρες θέλημα του Θεού, ότι διά την ημετέραν σωτηρίαν εξεπλήρωσε πάσαν δικαιοσύνην και προσέφερεν εαυτόν πλήρη θυσίαν επί του σταυρού, ικανοποίησε την Θείαν δικαιοσύνη, έκαμεν ιλασμόν υπέρ των αμαρτιών ολοκλήρου του κόσμου και διήλλαξεν ημάς προς τον Πατέρα. | 42. Ρωμ. 1:3-4
43. Ιωάν. 17:6, 8, 14:9-10 44. Ματθ. 6:10, 18:14 45. Ματθ. 3:15, Ρωμ. 3:24-26 46 Ιωάν. 19:30, Εβρ. 9:12, 19:11-12, 14 47. Β΄ Κορ. 5:18-19, Εφεσ. 2:16 |
| 11 | Περί ανυψώσεως του Χριστού | Πιστεύομεν ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ανέστη εκ νεκρών και ανελήφθη εις τον ουρανόν, όπου καθήμενος εις τα δεξιά του Πατρός μεσιτεύει πάντοτε υπέρ ημών, ότι εν ταις καρδίαις των πιστών μένει πάντοτε ο εν ημίν Χριστός, υπεράνω ημών και εφ' ημάς κυβερνών τους πάντας. Όθεν Αυτώ αποδίδομεν αγάπην, υπακοήν και λατρείαν ως Προφήτην, Ιερέα και Βασιλέα ημών. | 48. Ματθ. 28:6, Λουκ. 24:6,51, Α΄ Κορ.15:4, 20
49. Πράξ. 1:9, Φιλ. 2:9 50. Εφεσ. 1:20, Κολ. 3:1 51. Ρωμ. 8:34, Εβρ. 7:25 52. Ιωάν. 14:17, Αποκ. 3:20 53. Ματθ. 4:10, Φιλ. 2:10-11 |
| 12 | Περί Ευαγγελίου | Πιστεύομεν ότι ο Θεός, θέλων ίνα σωθώσι πάντες οι άνθρωποι και έλθωσιν εις επίγνωσιν της αληθείας, ενετείλατο διά του Υιού Αυτού Ιησού Χριστού εις την Εκκλησίαν ίνα κηρύξη εις πάντα τα έθνη το Ευαγγέλιον της χάριτος, δι' ου χορηγείται ελευθέρως εις πάντας τους ανθρώπους η άφεσις και η αιώνιος ζωή, καλών αυτούς συγχρόνως ίνα εγκαταλείψωσι την αμαρτίαν και αποδεχθώσι την ανάπαυσιν διά πίστεως επί τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν. | 54. Β΄ Τιμ.2:4, Β΄ Πέτρ.3:9
55. Μάρκ. 1:15, Ρωμ. 1:15-16 56. Μάρκ. 16:15, Πράξ. 2:38 57. Ιερ. 6:16, Ματθ. 11:28-29 |
| 13 | Περί Αγίου Πνεύματος | Πιστεύομεν εις το Άγιον Πνεύμα το Κύριον, το ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, το συνάναρχον και συναΐδιον μετά του Πατρός και του Υιού, τον Παράκλητον, όστις ενεργεί ελευθέρως ως βούλεται, και άνευ της ζωοποιού χάριτος του Οποίου δεν υπάρχει σωτηρία και τον Οποίον ο Πατήρ πέμπει προς πάντας τους διά του Υιού ζητούντας παρ' Αυτού. | 58. Ιεζ. 37:9, Ιωάν. 6:63, Τίτ. 3:5-7
59. Ιωάν. 14:26, 15:26 60. Ιωάν. 14:16, 16:7 61. Ιωάν. 3:8, Α΄ Κορ.12:11 62. Ματθ. 3:11, Ιωάν. 3:5 |
| 14 | Περί του έργου του Αγίου Πνεύματος | Πιστεύομεν ότι ο Παράκλητος ελάλησε διά των αγίων Αυτού ανδρών, των Προφητών, και Αποστόλων, ίνα γνωστοποιήση προς τους ανθρώπους την σωτήριον αλήθειαν ότι διά του δοξασθέντος Σωτήρος ημών απεστάλη εν δυνάμει, ίνα ελέγξη τον κόσμον περί αμαρτίας, ίνα φωτίση τας διανοίας των ανθρώπων προς γνώσιν του Σωτήρος ημών Χριστού, και ίνα πείση και ικανώση αυτούς εις υπακοήν της Ευαγγελικής προσκλήσεως. και ότι Αυτός μένει εν τη Εκκλησία κατοικών εν ενί εκάστω πιστώ, ως το Πνεύμα της αληθείας, της δυνάμεως, του αγιασμού, της παρηγορίας και της αγάπης. | 63. Β΄ Σαμ. 23:2, Εβρ. 1:1, Β΄ Πέτρ. 1:21
64. Πράξ. 1:8, 2:43 65. Ιωάν. 16:8-9 66. Ιωάν. 14:17, Α΄ Ιωάν. 2:27 |
| 15 | Περί εκλογής και αναγεννήσεως | Πιστεύομεν και ομολογούμεν ταπεινώς ότι ο Θεός ο Πατήρ προ των αιώνων ηυδόκησε διά της χάριτός Του να εκλέξη λαόν δι' Εαυτόν εν Χριστώ Ιησού, εις τον οποίον το Άγιον Πνεύμα χορηγεί την πνευματικήν ζωήν διά της Αναγεννήσεως, δι' ης και μόνης γινόμεθα νέα κτίσματα διά της μυστηριώδους και ευσπλάγχνου ενεργείας της δυνάμεώς Του, χρησιμοποιεί δε προς τούτο ως μέσα τας αληθείας του Θείου Λόγου, την προσευχήν, τας συναθροίσεις των πιστών και την επέμβασιν της Θείας Αυτού Προνοίας. | 67. Ιωάν. 15:16, Ρωμ.8:30, Εφεσ. 1:4-5
68. Β΄ Κορ. 5:17, Γαλ. 6:15 69. Ιωάν. 5:24, 17:17 |
| 16 | Περί μετανοίας και πίστεως | Πιστεύομεν ότι η εις Χριστόν πίστις είναι η σώζουσα χάρις, δι' ης δεχόμεθα Αυτόν και εμπιστευόμεθα εις Αυτόν και επαναπαυόμεθα διά την σωτηρίαν μόνον εις Αυτόν, ως αύτη προσφέρεται εις ημάς εν τω Ευαγγελίω, και ότι μετά της σωζούσης ταύτης πίστεως συνυπάρχει πάντοτε η «μετάνοια εις ζωήν», ήτις είναι βαθεία συναίσθησις της ενοχής και της αθλιότητος της αμαρτίας, διά της οποίας ομολογούμεν και εγκαταλείπομεν τας αμαρτίας ημών, μετά τελείας αποφάσεως προς ειλικρινή υποταγήν εις τον Θεόν, και μετά της βεβαίας ελπίδος ότι ο Θεός δέχεται διά του Χριστού τον ούτω μετανοούντα. | 70. Πράξ. 15:11, Εφεσ. 2:5-8
71. Πράξ. 4:12, 10:43 72. Μάρκ. 1:15, Πράξ. 2:38, Β΄ Κορ. 7:9-10 73. Ρωμ. 6:18, 22 74. Λουκ. 18:13-14, 19:8-9, Ιωάν. 6:37 |
| 17 | Περί δικαιώσεως εκ πίστεως και υιοθεσίας | Πιστεύομεν ότι πας όστις διά της χάριτος του Αγίου Πνεύματος μετανοεί και πιστεύει εις τον Χριστόν, ομολογεί δε και εγκαταλείπει τας αμαρτίας αυτού και ταπεινώς στηρίζεται επί του εξιλαστηρίου θανάτου του Χριστού, συγχωρείται δωρεάν, δικαιούται παρά τω Θεώ και ενούται μετά του Χριστού, και ότι πάντες οι ούτω ηνωμένοι μετ' Αυτού είναι μέτοχοι της ζωής Αυτού, και ότι διά της υιοθεσίας γίνονται δεκτοί εις την οικογένειαν του Θεού ως συγκληρονόμοι μετά του Χριστού, έχοντες το Πνεύμα το Άγιον εν αυτοίς, όστις είναι ο αρραβών της κληρονομίας αυτών. | 75. Ησ. 55:1, Πράξ. 2:38
76. Ιωάν. 3:16, 36, 5:24-25 77. Ρωμ. 8:17, Γαλ.4:7 78. Β΄ Κορ.1:22, Εφεσ. 1:14 |
| 18 | Περί του Νόμου και της σχέσεως του χριστιανού προς αυτόν | Πιστεύομεν ότι ως τέκνα του Θεού, σωθέντα κατά χάριν και ουχί εξ έργων, καθοδηγούμενα δε υπό του φωτός της εν τη Καινή Διαθήκη αποκαλύψεως του Χριστού, ευρισκόμεθα εις νέαν σχέσιν απέναντι του ηθικού νόμου της Παλαιάς Διαθήκης, τουτέστι του Δεκαλόγου, αντιλαμβανόμενοι και εφαρμόζοντες αυτόν υπό την ευρυτέραν αυτού έννοιαν, ήτοι την εξ αγάπης υπακοήν, ως ο Χριστός ηρμήνευσε τούτον διά της διδασκαλίας Του και εφήρμοσεν εν τη ζωή Του, προς τούτο δε κινούμενοι υπό της χάριτός Του προς υπακοήν. | 79. Ρωμ. 3:23-24, 4:16, Εφεσ. 2:8, Τίτ. 3:5-7
80. Έξ. 20:1-17, Μάρκ. 10:19 81. Έξ. 24:12, Ρωμ. 13:9-10 82. Ιωάν. 13:14-15, Εβρ. 5:8-9 |
| 19 | Περί αγιασμού | Πιστεύομεν ότι οι αναγεννηθέντες και δικαιωθέντες και υιοθετηθέντες πιστοί οφείλουσι ν' αυξάνωσιν εις ομοιότητα προς τον Χριστόν, καθ' όσον καλλιεργούσι την μετ' Αυτού ενότητα διά της ενοικήσεως του Αγίου Πνεύματος εν αυτοίς, και να προάγωνται εις την υπακοήν της αληθείας, ότι η αγία αύτη ζωή είναι ο καρπός και η απόδειξις της σωζούσης πίστεως, ότι η ελπίς του πιστού να μένη εν τη τοιαύτη ζωή είναι χάρις του Θεού, και ότι εν σχέσει προς την αύξησιν ταύτην οι πιστοί καλούνται να φθάσωσιν εις τοιαύτην ωριμότητα και πλήρη βεβαίωσιν της πίστεως, ώστε η αγάπη του Θεού να τελέση πλήρες το έργον της εν αυτοίς. | 83. Λευ. 11:44, Ψαλμ. 15:1-5, Ιωάν. 17:17-19
84. Α΄ Κορ.6:11, Β΄ Κορ.7:1 |
| 20 | Περί προσευχής | Πιστεύομεν ότι ο Λόγος του Θεού μας παρακινεί να πλησιάζωμεν εις τον Θεόν, τον Ουράνιον ημών Πατέρα, μόνον εν τω ονόματι του Υιού Αυτού Ιησού Χριστού, προσευχόμενοι υπέρ ημών αυτών και υπέρ των άλλων, ίνα ταπεινώς και όμως ελευθέρως εκχέωμεν τας καρδίας ημών ενώπιον Αυτού, ως αρμόζει εις τέκνα Του αγαπητά. Αποδίδοντες εις Αυτόν την τιμήν και τον αίνον, τον οφειλόμενον εις το Άγιον Όνομα Αυτού, αιτούντες παρ' Αυτού όπως δοξάση Εαυτόν επί της γης και εν τοις ουρανοίς, εξομολογούμενοι εις Αυτόν τας αμαρτίας ημών και ζητούντες παρ' Αυτού παν δώρημα χρήσιμον εις την ζωήν ταύτην και διά την αιώνιον ημών σωτηρίαν, και ότι εφ' όσον εις πάσαν αληθή προσευχήν παρακινούμεθα υπό του Πνεύματος Αυτού, Αυτός εις απάντησιν θέλει χορηγήσει εις ημάς πάσαν ευλογίαν κατά την ανεξιχνίαστον Αυτού σοφίαν και τον πλούτον της χάριτος Αυτού εν Χριστώ Ιησού. | 85. Ιωάν. 14:13, 15:16
86. Κολ. 4:3, Α΄ Θεσσ.5:25, Β΄ Θεσσ.1:11, 2:13 87. Β΄ Σαμ.7:27, Πράξ. 4:24, Εβρ. 4:16 88. Ψαλμ. 113:1-3, Δαν.2:20 89. Ματθ. 6:12, Λουκ. 11:2 90. Ψαλμ. 32:5, Παρ. 28:13, Α΄ Ιωάν. 1:9 91. Ρωμ. 8:26, Εφεσ. 6:18 92. Ρωμ.2:4, 9:23, Εφεσ. 1:7 |
| 21 | Περί Εκκλησίας | Αναγνωρίζομεν μίαν Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν, την αναρίθμητον ομάδα των πιστών πάσης εποχής και παντός έθνους, οίτινες ηνωμένοι διά του Άγίου Πνεύματος μετά του Χριστού, της κεφαλής αυτών, αποτελούσι εν σώμα εν Αυτώ, και έχουσι κοινωνίαν μετά του Κυρίου αυτών και μετ' αλλήλων. Προς τούτοις αποδεχόμεθα ότι είναι το θέλημα του Χριστού ίνα η Εκκλησία Αυτού επί της γης υπάρχη ως ορατή και αγία αδελφότης, αποτελουμένη εκ των ομολογούντων πίστιν εις τον Ιησούν Χριστόν και υπακοήν εις Αυτόν, ομού μετά των τέκνων αυτών ως κατηχουμένων, και οργανωμένη όπως εκτίθεται εις την Καινήν Διαθήκην, προς ομολογίαν του ονόματος του Χριστού, προς κοινήν λατρείαν του Θεού, προς τέλεσιν των τελετών, προς οικοδομήν των πιστών και προς εξάπλωσιν του Ευαγγελίου ανά τον κόσμον. Πάσαν επί μέρους Εκκλησίαν καθ' όλον τον κόσμον, η οποία ομολογεί την πίστιν ταύτην επί τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν και υπακοήν εις Αυτόν ως τον θείον Κύριον αυτής και Σωτήρα, αναγνωρίζομεν ως μέλος της μιας ταύτης Παγκοσμίου Εκκλησίας. | 93. Εφεσ. 1:22-23, 4:15, Κολ. 1:18
94. Α΄ Κορ. 1:9, Α΄ Ιωάν. 1:3 95. Δευτ. 4:9, 11:19, Πράξ. 2:39, Α΄ Κορ. 7:14 96. Εβρ. 10:25 97 Πράξ. 2:42, 20:7 |
| 22 | Περί των τελετών | Αναγνωρίζομεν δύο τελετάς - το Βάπτισμα και το Δείπνον του Κυρίου - αίτινες συνεστήθησαν υπό του Χριστού ως σημεία και σφραγίδες της Καινής Διαθήκης, κυρωθέντα εν τω πολυτίμω αίματι Αυτού, προσέτι δε ως μέσα χάριτος, διά των οποίων όχι μόνον ζωογονείται αλλά και ενισχύεται και παρηγορείται η πίστις ημών επ' Αυτόν, και ως διατάξεις, διά της εκτελέσεως των οποίων η Εκκλησία Αυτού καλείται να ομολογή τον Κύριον αυτής και να διακρίνηται ορατώς από του λοιπού κόσμου.
|
98. Ρωμ. 4:11
99. Ματθ. 28:19, Μάρκ. 16:15-16, Πράξ. 8:36-38 100. Πράξ. 2:38-39, Α΄ Κορ.7:14 101. Ματθ. 3:11, Ιωάν. 1:33, Πράξ. 11:15-17 102. Πράξ. 16:15, 33 103. Α΄ Κορ. 11:23-26 |
| 23 | Περί των Λειτουργών | Πιστεύομεν ότι ο Ιησούς Χριστός, η κεφαλή της Εκκλησίας, διώρισε Λειτουργούς του λόγου και των τελετών εν τη Εκκλησία και καλεί ους θέλει εις την διακονίαν ταύτην, και ότι η Εκκλησία υπό την οδηγίαν του Αγίου Πνεύματος αναγνωρίζει και εκλέγει εκείνους, τους οποίους Αυτός καλεί, επιθέτει δε τας χείρας επ' αυτών, συμφώνως προς τα εν τω Λόγω του Θεού οριζόμενα, αφιερούσα αυτούς εις το έργον της διακονίας. | 104. Εφεσ. 1:22, 4:7, 11
105. Λουκ. 6:13, Ιωάν. 15:16, Εφεσ. 4:7 106. Πράξ. 13:1-2, 6:6 107. Πράξ. 13:3, Β΄ Τιμ. 1:6, Τίτ. 1:5 |
| 24 | Περί Δευτέρας Παρουσίας | Πιστεύομεν μετά βεβαιότητος ότι καθ' ημέραν, γνωστήν μόνον εις τον Θεόν, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός θα κατέλθη αιφνιδίως εξ ουρανού μετά δυνάμεως και δόξης πολλής, αποβλέπομεν δε προς την δευτέραν ταύτην έλευσιν του Σωτήρος ημών ως την ευλογημένην προσδοκίαν της Εκκλησίας Αυτού, την οποίαν πρέπει πάντοτε να αναμένωμεν εν σοβαρά επιμελεία και αγρυπνία, ώστε να ήμεθα έτοιμοι κατά την παρουσίαν Αυτού. | 108. Ζαχ. 4:7, Ματθ. 24:36, Μάρκ. 13:32
109. Ματθ. 24:30, Μάρκ. 13:26 110. Ματθ. 24:42, 25:13, Μάρκ. 13:33 111. Ματθ. 24:44, 25:13, Α΄ Θεσσ. 5:5 |
| 25 | Περί Αναστάσεως | Πιστεύομεν ότι αι ψυχαί των δεδικαιωμένων εισέρχονται διά του θανάτου εις κατάστασιν αναπαύσεως και ευτυχίας μετά του Κυρίου, ότι θα υπάρξη ανάστασις των νεκρών, δικαίων τε και αδίκων, διά της δυνάμεως του Υιού του Θεού, και ότι τα σώματα πάντων των κοιμηθέντων εν Χριστώ καθώς και των πιστών των ζώντων κατά την έλευσιν Αυτού, θέλουσι μεταμορφωθή και γίνει σύμμορφα προς το ένδοξον σώμα Αυτού. | 112. Λουκ. 16:22, Φιλ. 1:21-23
113. Ιωάν. 5:28, Α΄ Θεσσ. 4:14-16 114. Α΄ Κορ. 15:51-54, Φιλ. 3:21 |
| 26 | Περί Κρίσεως | Πιστεύομεν ότι ο Θεός θέλει κρίνει τον κόσμον εν δικαιοσύνη διά του Ιησού Χριστού,προ του βήματος του οποίου πρέπει να εμφανισθώσι πάντες. Αυτός θέλει χωρίσει τους δικαίους, από των αδίκων και αποκαλύψει τα κρυπτά της καρδίας, και αποδώσει εις πάντα άνθρωπον κατά τας πράξεις, τας οποίας έπραξεν εν τω σώματι, οπότε οι άδικοι θέλουσιν απέλθει εις κόλασιν αιώνιον, οι δε δίκαιοι εις ζωήν αιώνιον. | 115. Δαν. 12:2, Ματθ. 25:46, Ιωάν. 5:29
116. Ματθ. 25:32, Ρωμ. 14:10, Πράξ. 17:31 117. Ματθ. 13:49, Ιωάν. 5:29 118. Ματθ. 25:46, Αποκ. 20:12-15 |
| 27 | Περί της αποστολής των χριστιανών εν τω κόσμω | Πιστεύομεν ότι είναι καθήκον ημών ως μαθητών και υπηρετών του Χριστού ίνα συντελέσωμεν εις την επέκτασιν της βασιλείας Αυτού, ίνα ευεργετώμεν πάντα άνθρωπον, ίνα διατηρώμεν την από κοινού και κατ' οίκον λατρείαν του Θεού, ίνα αγιάζωμεν την ημέρα του Κυρίου, ίνα τηρώμεν το αδιάλυτον του γάμου και την ιερότητα της οικογενείας, ίνα υποστηρίζωμεν την δικαίαν εξουσίαν της Πολιτείας, ίνα δε ούτω ζώμεν εν πάση τιμή, καθαρότητι και αγάπη, ώστε η ζωή ημών να είναι ζώσα μαρτυρία υπέρ του Χριστού. Προθύμως δεχόμεθα τον λόγον του Χριστού, παραγγέλοντος εις τον λαόν Αυτού όπως πορευθείς μαθητεύση πάντα τα έθνη, διακηρύττων εις αυτά ότι ο Θεός είναι εν τω Χριστώ διαλλάσσων τον κόσμον προς Εαυτόν, και ότι θέλει ίνα πάντες σωθώσι και έλθωσιν εις επίγνωσιν της αληθείας. Μετά βεβαιότητος πιστεύομεν ότι διά της δυνάμεως και χάριτος Αυτού πάντες οι εχθροί Αυτού θέλουσι κατατροπωθή, και ότι αι βασιλείαι του κόσμου τούτου θέλουσι γίνει η Βασιλεία του Θεού ημών και του Χριστού Αυτού. | 119. Ματθ. 24:14, 28:19-20
120. Ματθ. 5:44, Λουκ. 6:31-36 121. Ψαλμ. 26:12, Πράξ. 2:42, Εβρ. 20:25 122. Έξ. 20:8, Δευτ. 5:12 123. Γέν. 2:24, Ματθ. 29:5-6, Εφεσ. 5:33 124. Ρωμ. 13:1-7, Α΄ Τιμ. 2:1-2 125. Ματθ. 28:19, Μάρκ. 16:15 126. Ρωμ. 3:24-26, Β΄ Κορ. 5:18-19 127. Ιωάν. 3:16, Α΄ Τιμ. 2:4, Β΄ Πέτρ.3:9 |
| 28 | Περί της αιωνίου ζωής | Τέλος πιστεύομεν και ποθούμεν την αιώνιον ζωήν, εν η οι σεσωσμένοι θέλουσι λάβει την ένδοξον κληρονομίαν εν τη βασιλεία του Πατρός, και θέλουσιν ευλογηθή πλήρως εν τη παρουσία και υπηρεσία του Θεού, τον Οποίον θέλουσι βλέπει και απολαύει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. | 128. Ιωάν. 3:16, 36, Α΄ Θεσσ. 4:17, Αποκ. 11:15, 12:10
129. Ματθ. 25:34, Ρωμ. 8:17, Α΄ Πέτρ.1:4 130. Ιώβ 19:25-27, Ιωάν. 17:24, Α΄ Κορ.13:12 |
Οικουμενισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως εκκλησία, είναι δραστήρια στην Οικουμενική κίνηση. Από το 1948 συμμετέχει στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, και μαζί με την ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος αποτελούν τα μόνα δόγματα από την Ελλάδα που είναι μέλη στον οργανισμό. Επίσης είναι μέλος στο Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, στην Παγκόσμια Κοινωνία Αναμορφωμένων Εκκλησιών και στην Εκκλησιαστική Κοινότητα του Leuenberg. Στην Ελλάδα, είναι βασικό μέλος του Πανελλήνιου Ευαγγελικού Συνδέσμου, ο οποίος συναποτελείται από διάφορες ευαγγελικές εκκλησίες.
Σύνοδοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Γενική Σύνοδος της εκκλησίας συγκαλείται κάθε δύο χρόνια. Η Γενική σύνοδος αποτελείται από δύο Τοπικές Συνόδους που συγκαλούνται μια φορά τον χρόνο, τη Νότια και τη Βόρεια, και στις οποίες συμμετέχουν οι ποιμένες και οι πρεσβύτεροι της εκκλησίας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες εδρεύει η Σύνοδος της Βορείου Αμερικής. Πρόεδρος της Γενικής Συνόδου είναι ο ποιμένας της Α΄ Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας, αιδ. Παναγιώτης Καντζαρτζής.
Η Ε.Ε.Ε. στο εξωτερικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ευαγγελική Εκκλησία διατηρεί ιεραποστολικό έργο στη νότια Αλβανία[14] και στη Βουλγαρία. Εκτός από την Ελλάδα υπάρχουν εκκλησίες στην Κύπρο, στη Γερμανία, στον Καναδά και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Δραστηριότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ευαγγελική Εκκλησία είναι πολύ δραστήρια σε ανθρωπιστικές, φιλανθρωπικές και οικολογικές δραστηριότητες. Διατηρεί κέντρο αποτοξίνωσης για τοξικομανείς, γηροκομείο, κέντρο παροχής τροφής για τους μετανάστες, κέντρα υποστήριξης εκδιδομένων γυναικών,[15] και το περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Καθαρή Πόλη», ενώ διοργανώνει και διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, και μουσικά φεστιβάλ. Επίσης λειτουργεί κατασκηνώσεις και κάμπινγκ για παιδιά και ενήλικες, στη Λεπτοκαρυά και στον Κάλαμο. Για τη μελέτη της ιστορίας της Ευαγγελικής κίνησης στην Ελλάδα, έχει ιδρύσει το Ελληνικό Ιστορικό Ευαγγελικό Αρχείο.
Το 2010, η Α΄ Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία, ξεκίνησε ένα πρωτοποριακό για την Ελλάδα εγχείρημα, για την από το μηδέν δημιουργία μιας χριστιανικής εκκλησίας στα Εξάρχεια.[16]
Γενικές πληροφορίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο βαθμός προσέλευσης των πιστών στις τοπικές εκκλησίες είναι υψηλός. Δίδεται μεγάλη έμφαση στα Κατηχητικά σχολεία και στη κίνηση της νεολαίας (Κίνηση Ευαγγελικής Νεολαίας). Η Εκκλησία συνολικά αριθμεί περίπου 6.000 μέλη και παρευρισκόμενους στις συναθροίσεις,[17] ενώ η μεγαλύτερη τοπική εκκλησία, η οποία με περίπου 1.500 μέλη αποτελεί και τη μεγαλύτερη Προτεσταντική κοινότητα στην Ελλάδα, βρίσκεται στην Κατερίνη.[18] Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν περισσότερες από 30 τοπικές εκκλησίες.
Χριστιανικό Κέντρο Απεξάρτησης «Φιλήμων»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μία από τις διακονίες της Ευαγγελικής Εκκλησίας είναι το Χριστιανικό Κέντρο Απεξάρτησης «Φιλήμων» που το 1986 δημιουργήθηκε από την Α΄ Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία, και ήταν ένα από τα πρώτα κέντρα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά και τις διάφορες άλλες ουσίες,[19] που λειτούργησαν στην Ελλάδα.
Η πρωτοβουλία για την ίδρυσή του ανήκε στον Λάμπρο Τσούτσα, ένα νεαρό πρώην τοξικομανή, ο οποίος αφού πίστεψε στον Θεό απεξαρτήθηκε. Ο Λάμπρος είχε το όραμα της δημιουργίας ενός κέντρου απεξάρτησης με σκοπό τη διακονία σε νέους ανθρώπους που ζούσαν στην απόρριψη και την περιθωριοποίηση, εξαρτώμενοι από τα ναρκωτικά, κάτι που έγινε πράξη. Από τότε, μέχρι τώρα, χάρη στη διακονία του χριστιανικού κέντρου απεξάρτησης ο Φιλήμων, περίπου 70 άτομα ζουν σήμερα πλήρως απεξαρτημένα. Παράλληλα, με τη θεραπεία μέσα στο κέντρο αποτοξίνωσης, η διακονία του Φιλήμονα επιχειρεί να αγγίξει και τους γονείς των παιδιών, καθώς και την ευρύτερη οικογένειά τους.
Βλέπε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ευαγγελικοί
- Αναμορφωμένες εκκλησίες
- Α΄ Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία
- Β΄ Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία
- Μιχαήλ Καλαποθάκης
- Ξενοφών Μόσχου
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υποσημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Greek Evangelical Church», World Council of Churches.
- ↑ "Evangelical Church of Greece", Global Ministries.
- ↑ Στέφανος Κατσάρκας, "Ιωάννης Καλβίνος και Καλβινισμός - Ο Μεγάλος Μεταρρυθμιστής και το Πνευματικό του Κίνημα" Αρχειοθετήθηκε 2017-08-05 στο Wayback Machine., Πανελλήνιος Ευαγγελικός Σύνδεσμος.
- ↑ "H Ευαγγελική Εκκλησία Ελλάδος με πυξίδα την παραβολή του «καλού Σαμαρείτη»", The Huffington Post, 1 Ιουλίου 2016.
- ↑ «Νομικά πρόσωπα πλέον οι θρησκευτικές κοινότητες», Η Καθημερινή, 3/10/2014.
- ↑ «Άρθρο 13 – Αναγνώριση νομικής προσωπικότητας υφιστάμενων Εκκλησιών και νομικών προσώπων τους | Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων». www.opengov.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Reformed Communities in an Eastern Orthodox Culture», Hingoglou P., Fuller Theological Seminary, 1969, σελ. 87-90
- ↑ «Σύντομο Ιστορικό της Α' Ε.Ε.Ε.». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ Βιβλίο «Παύλος Ιακώβου Παυλίδης», Θαβωρίτης Μ., 1985.
- ↑ Βιβλίο «Πρωτοπορεία και Πρωτοπόροι», Κυριακάκης Μ. Β., 1985.
- ↑ Ομολογία Πίστεως της Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας
- ↑ Φυλλάδιο Μην κρίνεις την αξία από το μέγεθος.... Έκδοση της Α΄ Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας
- ↑ «Α΄ Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία : Τι πιστεύουμε». 17 Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2010.
- ↑ «Έκθεση για το ιεραποστολικό έργο στην Αλβανία, στην επίσημη σελίδα της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Ελλάδος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2010.
- ↑ «Το Σωματείο Υποστήριξης και Αποκατάστασης Εκδιδόμενων Ατόμων «Νέα Ζωή» που σχετίζεται με τις Ευαγγελικές εκκλησίες παρέχει βοήθεια και πληροφορίες εδώ και 11 χρόνια σε ιερόδουλες και τραβεστί.» Εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 14 Μαρτίου 2010, σελ. 45
- ↑ «AEEE » Εξάρχεια». www.aeee.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2010.
- ↑ Στοιχεία από τη Μεταρρυθμισμένη Οικουμενική Σύνοδο.
- ↑ «Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία - Περιεχόμενα». www.greekhelsinki.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2010.
- ↑ Παρουσίαση του «Φιλήμων» στον «Οδηγό Υπηρεσιών Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Ουσιοεξαρτημένων (ναρκωτικών και οινοπνευματωδών)» του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, εθνικού φορέα του E.M.C.D.D.A.[νεκρός σύνδεσμος]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- gec.gr: Η επίσημη σελίδα της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Ελλάδος]
- Συχνές Ερωτήσεις για την Ευαγγελική Εκκλησία