Μαροζία
| Μαροζία | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Marozia (Ιταλικά) |
| Γέννηση | 892 (περίπου)[1] Ρώμη |
| Θάνατος | 955 Ρώμη |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | κυβερνώσα βασίλισσα |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Αλβερίκος Α΄ του Σπολέτο (909–925) Γουίδων της Τοσκάνης (925–929) Ούγος της Προβηγκίας (932) |
| Σύντροφος | Πάπας Σέργιος Γ΄ |
| Τέκνα | Πάπας Ιωάννης ΙΑ΄ Αλβερίκος Β΄ του Σπολέτο |
| Γονείς | Θεαφύλακτος Α΄ του Τούσκουλου και Θεοδώρα |
| Αδέλφια | Θεοδώρα Β΄ του Τούσκουλου |
| Οικογένεια | Οικογένεια Θεοφύλακτου |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Μαροζία (Marozia, 892 - 955) από τον Οίκο των Θεοφυλάκτων ήταν Ρωμαία συγκλητική και πατρικία[2], που είχε υπό τον έλεγχό της την παπική εξουσία για περισσότερα από δέκα χρόνια. Ήταν κόρη του ύπατου Θεοφύλακτου Α΄ και της συγκλητικής Θεοδώρας. Λόγω τής μεγάλης της επιρροής στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας, δέχτηκε την σκληρή και συχνά αβάσιμη κριτική, κυρίως του Λιουτπράνδος της Κρεμόνας,[3][4] ο οποίος -λόγω των προσωπικών του πολιτικών φιλοδοξιών και επιδιώξεων- δεν δίστασε να αποδώσει στην ίδια όσο και στην οικογένειά της, αλλά και στους Ρωμαίους πάπες, ακραίες κατηγορίες περί ερωτικής ακολασίας. Αυτές οι κατηγορίες, καθώς και το ασυνήθιστο γεγονός της ανόδου στην εξουσία (στη Σύγκλητο) μίας ομάδας γυναικών, οδήγησε στον χαρακτηρισμό της εποχής ως “πορνοκρατία”.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Μαροζία γεννήθηκε γύρω στο 890 και ήταν κόρη των Ρωμαίων ευγενών Θεοφύλακτου Α΄ και Θεοδώρας.
Οι γονείς της απέκτησαν μεγάλη δύναμη στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας, ιδιαίτερα μετά την κατάληψη του παπικού θρόνου το 904 από τον Σέργιο Γ΄, που φρόντισε να ανταποδώσει την στήριξη των Θεοφυλάκτων, δίνοντας στον πατέρα τής Μαροζίας τον τίτλο του Roman consul, δηλαδή το ύπατο αξίωμα για έναν ρωμαίο πολίτη, ενώ τον όρισε και παπικό Θησαυροφύλακα (Vestarius) και Στρατηγό (Magister militium).[5][6]
Οι πρώτες επιθέσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όπως ήταν αναμενόμενο, η ταχεία άνοδος στην εξουσία της οικογένειάς της προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και δημιούργησε εχθρούς. Ο πιο σκληρός και πιο αδίστακτος από όλους ήταν ο Λιουτπράνδος της Κρεμόνας, που είχε προσωπική διαμάχη με την ιταλική αυλή λόγω κάποια προσωπικής πικρίας, αλλά και πολιτικά συμφέροντα, τα οποία τον οδηγούσαν να υποστηρίζει τον μεγαλύτερο αντίπαλο της Ρώμης εκείνη την εποχή, τον Γερμανό βασιλιά Όθωνα Α΄. Ο Λιουτπράνδος άρχισε να συγγράφει ίσως το πιο γνωστό του έργο, την Ανταπόδοση, που ήταν, όπως αποκαλύπτει και ο τίτλος του, ένα έργο με σκοπό την εκδίκηση για την αδικία, που θεωρούσε ότι είχε υποστεί από τους Ιταλούς ηγεμόνες. Σε αυτό το έργο εξυμνούσε τους Γερμανούς ευγενείς, ενώ κατακεραύνωνε τους Ιταλούς. Δεν δίστασε μάλιστα να χρησιμοποιήσει τις πιο ακραίες κατηγορίες περί ερωτικής ακολασίας και τις πιο χυδαίες εκφράσεις. Η επίθεσή του αφορούσε κατά κύριο λόγο τους ισχυρούς άνδρες της Ιταλίας, αλλά στόχος των κατηγοριών του ήταν κυρίως οι γυναίκες, καθώς τις θεωρούσε το μέσο για την αμφισβήτηση της ηθικής των οικογενειών τους, αλλά και των πολιτικών διεκδικήσεων, που εκείνη την εποχή στηρίζονταν σε κληρονομικά δικαιώματα. Με την αμφισβήτηση της ηθικής των Ιταλίδων γυναικών αμφισβητούσε ταυτόχρονα και τα κληρονομικά δικαιώματα των Ιταλών ανδρών, αλλά και τον ανδρισμό τους.[3]
Η Μαροζία, που τότε ήταν έφηβη, αποτέλεσε εύκολο στόχο για τον Λιουτπράνδο, που ισχυρίσθηκε ότι αυτή είχε ερωτική σχέση με τον πάπα με τις ευλογίες των γονιών της. Με αυτόν τον τρόπο ο Λιουτπράνδος κατάφερε διπλό χτύπημα τόσο στην οικογένεια των Θεοφυλάκτων, όσο και στον νέο πάπα, που ήταν εχθρικός προς τα γερμανικά συμφέροντα.
Το 909 η Μαροζία παντρεύτηκε τον σύμμαχο τού πατέρα της, τον Αλμπέρικ Α΄ δούκα του Σπολέτο και μετά από έναν χρόνο γέννησε έναν γιο, τον Ιωάννη. Τότε ο Λιουτπράνδος δεν έχασε την ευκαιρία για μια νέα επίθεση και ισχυρίσθηκε ότι ο μικρός δεν ήταν γιος του Αλμπέρικ Α΄, αλλά στην πραγματικότητα ήταν νόθος γιος του πάπα Σέργιου Γ΄. Με αυτόν τον τρόπο συνέχιζε την επίθεση στους Θεοφυλάκτους και τον πάπα και ταυτόχρονα αμφισβητούσε τον ανδρισμό του συμμάχου τους Αλμπέρικ Α΄.
Η Μαροζία έκανε με τον Αλμπέρικ Α΄ τέσσερις γιους: Τον Ιωάννη (που αργότερα έγινε ο πάπας Ιωάννης ΙΑ΄), τον Αλμπέρικ Β΄ (ορισμένοι λένε ότι ήταν γιος του Αλμπέρικ Α΄ από προηγούμενο γάμο), τον Κωνσταντίνο, και τον Σέργιο που αργότερα έγινε επίσκοπος.
Το 911 πέθανε ο πάπας Σέργιος Γ΄ και το 914, με τη βοήθεια των Θεοφύλακτων, πάπας έγινε ο Ιωάννης Ι΄, που έδωσε στη Θεοδώρα και στις κόρες της τον τίτλο της συγκλητικής της Ρώμης.[7] Έτσι η Μαροζία έγινε συγκλητική σε ηλικία περίπου 25 ετών. Ο Λιουτπράνδος για άλλη μια φορά φρόντισε να διασπείρει σκανδαλιστικές φήμες σχετικά με την ηθική του νέου πάπα, που υποτίθεται ότι ήταν μακροχρόνιος εραστής της Θεοδώρας. Σύμφωνα με τον Λιουτπράνδο, η μικρότερη κόρη της Θεοδώρας (και αδελφή της Μαροζίας), η Θεοδώρα Β΄, δεν ήταν κόρη του Θεοφύλακτου, αλλά νόθη κόρη του Ιωάννη Ι΄.
Η άνοδος στην εξουσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 916 πέθανε ο πατέρας της Μαροζίας και το 925 περίπου πέθανε και η μητέρα της. Τότε η Μαροζία ανέλαβε τα ηνία της οικογένειάς της και άρχισε να χειραγωγεί η ίδια την πολιτική σκηνή της Ρώμης, ενώ ο Αλμπέρικ Α΄ πήρε το αξίωμα του Θεοφύλακτου ως Magister militium.
To 928 ο Αλμπέρικ Α΄ απεβίωσε και η Μαροζία παντρεύτηκε τον Μαρκήσιο Γουίδων της Τοσκάνης και έδωσε σε αυτόν τον τίτλο του Magister militium.[4] Με τον Γουίδων η Μαροζία έκανε μία κόρη, τη Μπέρθα Θεοδώρα. Την ίδια εποχή ο πάπας Ιωάννης Ι΄ έδωσε τον τίτλο του δούκα του Σπολέτο, που είχε μείνει κενός στον αδελφό του και σύμβουλό του, Πέτρο. Αυτό εξόργισε τη Μαροζία, που περίμενε να δοθεί ο τίτλος στον νέο της σύζυγο. Από το σημείο αυτό ξεκίνησε μία σειρά από αψιμαχίες και εχθροπραξίες ανάμεσα στον Γκουίντο και τη Μαροζία από τη μία και τον Πέτρο και τον πάπα από την άλλη. Τελικά αυτή η κατάσταση έληξε με τον Γουίδων να εισβάλλει με τον στρατό του στο παπικό παλάτι και να σκοτώνει τον Πέτρο, ενώ ο Ιωάννης Ι΄ φυλακίστηκε και πέθανε λίγο αργότερα στη φυλακή. Ο θάνατος του Ιωάννη Ι΄, αν και μπορεί να είχε προκύψει λόγω των ανθυγιεινών συνθηκών κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, δημιούργησε υποψίες, ότι μπορεί να οφειλόταν σε δολοφονία κατ' εντολή της Μαροζίας. Έτσι μπήκε αιματηρό τέλος στην απόπειρα του πάπα να αποτινάξει τον έλεγχο των Θεοφυλάκτων και η Μαροζία απέκτησε τον απόλυτο έλεγχο της Ρώμης μέσα από αυτό το πραξικόπημα. Τέτοια ήταν η εξουσία της, που το 931 τοποθέτησε στον παπικό θρόνο τον γιο της Ιωάννη ΙΑ΄, ο οποίος ήταν μόλις είκοσι ετών.[8]
Η πτώση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την επόμενη χρονιά πέθανε και ο Γουίδων και η Μαροζία αναζήτησε έναν ακόηα ισχυρό σύζυγο με σκοπό να ενισχύσει την εξουσία της και νόμισε ότι τον βρήκε στο πρόσωπο τού Ούγου της Προβηγκίας, που ήταν μισαδελφός του προηγούμενου συζύγου της, του Γουίδων και είχε ήδη στεφθεί βασιλιάς της Ιταλίας από το 926. Ο Ούγος έδειχνε καλή επιλογή ως σύζυγος, διότι είχε βάσιμες και εφικτές βλέψεις να καταλάβει τον αυτοκρατορικό θρόνο. Όμως το σχέδιο σκόνταψε στις αντιδράσεις του δευτερότοκου γιου της Μαροζίας, του Αλμπέρικ Β΄, που είχε τις δικές του πολιτικές φιλοδοξίες, τις οποίες δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει, όσο η μητέρα του κατείχε την εξουσία και προωθούσε τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Ιωάννη ΙΑ΄. Έτσι ο Αλμπέρικ Β΄ ισχυρίσθηκε ότι ο γάμος της μητέρας του με τον Ούγο ήταν αιμομικτικός, λόγω της συγγένειας ανάμεσα στον τελευταίο και τον Γουίδων.[5] Αυτό προκάλεσε εξέγερση στη Ρώμη και ο Αλμπέρικ Β΄ εισέβαλε με στρατό στον γάμο της Μαροζίας και του Ούγου. Ο Ούγος κατάφερε να διαφύγει, αλλά η Μαροζία συνελήφθη και φυλακίσθηκε. Τις επόμενες ημέρες ο Αλμπέρικ Β΄ συνέλαβε και τον αδελφό του τον Ιωάννη ΙΑ΄ και αυτοχρίστηκε πρίγκιπας της Ρώμης. Έτσι ο Αλμπέρικ Β΄ πήρε την εξουσία από την μητέρα του, με τον ίδιο τρόπο που την είχε πάρει και εκείνη μερικά χρόνια πριν: με ένα πραξικόπημα.[5]
Τελικά η Μαροζία πέθανε στη φυλακή (ή σύμφωνα με άλλους σε μοναστήρι[9]) σε ηλικία 52 ετών[6], έχοντας κυριαρχήσει στην πολιτική σκηνή της χώρας της όσο κανένας άλλος, γεγονός που προκάλεσε εχθρότητες και ακραίες επιθέσεις. Η οικογένειά της συνέχισε για αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό της να ελέγχει την πολιτική σκηνή της Ιταλίας και την παπική εξουσία. Ο γιος της Αλμπέρικ Β΄ συνέχισε την αμοραλιστική και καιροσκοπική πολιτική της οικογένειάς του και, ακολουθώντας το παράδειγμα της μητέρας του, το 955 τοποθέτησε στον παπικό θρόνο τον νόθο γιο του, τον Ιωάννη ΙΒ΄, που τότε ήταν μόλις 18 ετών. Αυτός ο πάπας έμελλε να είναι ο πιο υλιστής και ο πιο διεφθαρμένος από όλους, αλλά και εκείνος που δέχθηκε την πιο σκληρή και την πιο ακραία κριτική από τον μεγάλο εχθρό των Θεοφύλακτων, τον Λιουτπράνδο.
Βλέπε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γενεαλογία των Θεοφυλακτιδών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Θεοφύλακτος Α΄ κόμης του Τούσκουλου ΟΙΚΟΣ ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΙΔΩΝ | Θεοδώρα συγκλητική | (εραστής) πάπας Ιωάννης Ι΄ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2.Γουίδων της Τοσκάνης μάργραβος της Τοσκάνης ΟΙΚΟΣ ΒΟΝΙΦΑΤΙΔΩΝ | 3.Ούγος της Προβηγκίας βασ. της Λομβαρδίας ΟΙΚΟΣ ΜΠΟΖΟΝΙΔΩΝ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μαροζία | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1.Αλμπέρικ Α΄ δούκας του Σπολέτο ΟΙΚΟΣ ΤΟΥΣΚΟΥΛΟΥ | (εραστής) πάπας Σέργιος Γ΄ | (νόθη;) Θεοδώρα πρεσβύτερη σύζ. Γκράτιαν ύπατος | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Αλμπέρικ Β΄ δούκας του Σπολέτο | Δεοβέρτος | (νόθος;) πάπας Ιωάννης ΙΑ΄ | Θεοδώρα νεότερη σύζ. Τζιοβάννι Κρεσέντιο | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (νόθος) Οκταβιανός πάπας Ιωάννης ΙΒ΄ | Γρηγόριος Α΄ κόμης του Τούσκουλου | πάπας Βενέδικτος Ζ΄ | Μαρία | πάπας Ιωάννης ΙΓ΄ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ «MAROZIA in "Enciclopedia Italiana"». www.treccani.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 Simon,, MacLean,. Ottonian queenship (First edition έκδοση). Oxford. ISBN 9780198800101. 961410084.
- ↑ 4,0 4,1 H., Berman, Constance (2005). Medieval religion : new approaches. New York: Routledge. ISBN 0415316871. 62557384.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Imma., Penn, (2007). Dogma evolution & papal fallacies. Bloomington, IN: AuthorHouse. ISBN 9781434308740. 166291477.
- ↑ 6,0 6,1 Lascelles, Christopher (2017). Pontifex Maximus: A Short History of the Popes. Crux Publishing. ISBN 1909979465.
- ↑ «Marozia Crescentii». www.encyclopedia.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «MAROZIA in "Dizionario Biografico"». www.treccani.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Marozia in "Dizionario di Storia"». www.treccani.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2017.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Encyclopedia.com. Marozia Crescentii. (στα Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 22-10-2017
- Berman, Constance (2005). Medieval Religion: New Approaches. Routledge. ISBN 0415316871
- Falconieri, Tommaso di Carpegna(2008), Dizionario biografico degli italiani: Marozia, (Ιταλικά) αρ. 70, σσ. 681–685.
- Penn, Imma (2007). Dogma Evolution & Papal Fallacies. AuthorHouse. ISBN 9781434308740
- Lascelles, Christopher (2017). Pontifex Maximus: A Short History of the Popes. Crux Publishing. ISBN 1909979465
- MacLean, Simon (2017). Ottonian Queenship. Oxford University Press. ISBN 9780198800101