Πρόωρη εκσπερμάτιση

Πρόωρη εκσπερμάτιση
Η Φυσιολογία της εκσπερμάτισης
Ειδικότητα	ψυχιατρική και ψυχολογία
Ταξινόμηση
ICD-10	F52.4
ICD-9	302.75
MedlinePlus	001524
eMedicine	med/643

Μαγνητική Τομογραφία εγκεφάλου με σημεία δράσης ορμονών του έρωτα

Η πρόωρη εκσπερμάτιση αποτελεί συχνή διαταραχή της σεξουαλικής λειτουργίας του ανδρός, κατά την οποία η εκσπερμάτιση γίνεται πρόωρα, και συγκεκριμένα είτε γίνεται πριν την είσοδο του πέους στον κόλπο, είτε σε χρονικό διάστημα κάτω των 60 δευτερολέπτων εντός του κόλπου. (Ορισμός Παγκόσμιας Ουρολογικής Εταιρείας). Η πρόωρη εκσπερμάτωση είναι η πιο συχνή δυσλειτουργία των ανδρών, αφού εκτιμάται ότι περίπου το 33% των ανδρών (1 στους 3) με ηλικία μικρότερη των 50 ετών πάσχουν από αυτή, σύμφωνα με στατιστικά των πιο αναγνωρισμένων σεξολόγων σε όλο τον κόσμο. Περίπου το 40% των ανδρών θα υποφέρουν από πρόωρη εκσπερμάτωση σε κάποια φάση στη ζωή τους.

Αιτιολογία

Μέχρι πρόσφατα, επικρατούσε η άποψη ότι τα βασικά αίτια πρόωρης εκσπερμάτισης είναι ψυχολογικά και εξωγενή. Άγχος, ακατάλληλες συνθήκες, νέα σύντροφος, ακατάλληλη ώρα ερωτικής επαφής, φόβος αποτυχίας, κλπ. Σε χρόνιες σχέσεις σπανιότατα εμφανίζεται πρόωρη εκσπερμάτιση. Πρόσφατα προστέθηκαν και κάποιες οργανικές αιτίες όπως διαβήτης, βλάβες νωτιαίου μυελού, κλπ.

Όμως, πρόσφατα (2011) Ολλανδοί ερευνητές ανακοίνωσαν ότι το βασικό αίτιο είναι κάποια γονιδιακή μετάλλαξη που σχετίζεται με τα επίπεδα της σεροτονίνης. Μελετώντας 200 εθελοντές από την Ολλανδία ανακάλυψαν ότι όσοι εκσπερμάτωναν πολύ γρήγορα στη διάρκεια της ερωτικής επαφής έφεραν μία μεταλλαγμένη μορφή ενός γονιδίου που ελέγχει την ορμόνη σεροτονίνη, η οποία χρησιμεύει για τη μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ των κυττάρων του εγκεφάλου και ρυθμίζει, μεταξύ άλλων, την ταχύτητα της εκσπερμάτωσης. Όπως γράφουν σε ιατρικό περιοδικό στη μελέτη τους συμμετείχαν 89 άνδρες οι οποίοι είχαν την επονομαζόμενη «πρώιμη πρόωρη εκσπερμάτιση» - με άλλα λόγια πάντοτε εκσπερμάτωναν πρόωρα. Οι ερευνητές, ζήτησαν από τις συντρόφους των εθελοντών να χρησιμοποιούν ένα χρονόμετρο στο σπίτι, για να καταγράφουν πόσο σύντομα έπειτα από την έναρξη της σεξουαλικής επαφής είχε ο σύντροφός τους οργασμό. Τα αποτελέσματα των χρονομετρήσεων συγκρίθηκαν με αυτά 92 ανδρών, οι οποίοι δεν είχαν ανάλογο ιστορικό προβλήματος. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες υπέβαλλαν όλους τους άνδρες σε εξειδικευμένες εξετάσεις, διαπιστώνοντας ότι στους άνδρες που εκσπερμάτωναν γρήγορα η σεροτονίνη φαινόταν να είναι λιγότερο δραστήρια στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την εκσπερμάτωση. Η μειωμένη δραστηριότητα της σεροτονίνης υποδηλώνει ότι τα νευρικά μηνύματα δεν μεταδίδονται με φυσιολογικό τρόπο σε αυτούς τους άνδρες. Το εύρημα αυτό αντικρούει την επικρατούσα άποψη, που θέλει ως κύρια αιτία της πρόωρης εκσπερμάτωσης κάποια ψυχολογική διαταραχή, ενώ υποδηλώνει ότι θα ήταν ίσως εφικτό να θεραπεύεται στο μέλλον η πρόωρη εκσπερμάτωση με γονιδιοθεραπεία. Η συσχέτιση της σεροτονίνης με την πρόωρη εκσπερμάτωση είναι καλά τεκμηριωμένη και ήδη αναπτύσσονται φάρμακα τα οποία θα παρατείνουν τη δράση της στους άντρες που έχουν αυτή τη διαταραχή. Προς το παρόν, πάντως, δεν έχει κυκλοφορήσει κάποιο εξειδικευμένο σκεύασμα πέραν των κλασσικών αντικαταθλιπτικών αναστολέων επαναπρόσληψης της Σεροτονίνης SSRI. Έτσι, οι θεραπείες της συμπεριλαμβάνουν ψυχολογική υποστήριξη και λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, τα οποία όμως δεν χορηγούνται επειδή οι πάσχοντες από πρόωρη εκσπερμάτωση έχουν κατάθλιψη αλλά επειδή έχουν ως παρενέργεια την επιβράδυνση της εκσπερμάτωσης. Υπολογίζεται ότι ένας στους τρεις άντρες πάσχει από πρόωρη εκσπερμάτωση.

Η θεραπεία της πρόωρης εκσπερμάτισης

• Η θεραπεία της πρόωρης εκσπερμάτισης γίνεται από το έτος 1969 είτε με μια ειδική μέθοδο βιοανάδρασης των Masters και Johnson, που λέγεται μέθοδος “Stop and Go, και Squeeze”, δηλαδή ειδικές ασκήσεις διέγερσης μέχρι το όριο της εκσπερμάτισης και αναστολή της διαδικασίας με συμπίεση του πέους πολλές φορές, είτε από το 1995 φαρμακευτικά με αντικαταθλιπτικά δισκία, όπως Cipralex (Ecitalopram), Zoloft (Cetraline) και Priligy (Dapoxetine), κλπ).
• Αποδείχθηκε με μια Αυστραλιανή μελέτη ότι μια εφάπαξ δόση Paroxetine (SEROXAT)® 20 mg χορηγούμενη μία ώρα πριν από προγραμματισμένη συνουσία, μπορεί να είναι αποτελεσματική σε άνδρες με πρόωρη εκσπερμάτιση. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι καλύτερο μετά από μια αρχική περίοδο καθημερινής χρήσης Paroxetine (SEROXAT), αλλά το κόστος είναι το υψηλότερο ποσοστό ανεπιθύμητων ενεργειών.
• Σε μια άλλη Κορεατική διπλή τυφλή μελέτη του 1998, οι ουρολόγοι καθυστέρησαν σημαντικά την εκσπερμάτιση, η Clomipramine (ΑΝΑFRANIL)® (5,8min) και η Cetraline (ZOLOFT®) (4,3 min), αλλά η Fluoxetine (LADOSE ®, ή PROZAC® ) (2,3 min) δεν ήταν καλύτερη από το placebo (2,3 min) με συνεχή χορήγηση μίας εβδομάδος. Φάνηκε ότι η Clomipramine (ΑΝΑFRANIL)® είναι το ισχυρότερο φάρμακο αλλά εφόσον οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι περισσότερες με τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, η Cetraline (ZOLOFT)® 100 mg, αποτελεί την καλύτερη αρχική επιλογή για όσους επιθυμούν να δοκιμάσουν μία φαρμα¬κολογική προσέγγιση. Σημειώνεται ότι η θεραπεία μπορεί να γίνει και με μία μόνο δόση του φαρμάκου 1 ώρα πρίν τη συνουσία .
• To έτος 2005 δημοσιεύθηκε ότι δοκιμάσθηκε στην Ουρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου της Minnesota των ΗΠΑ, η ουσία Dapoxetine (Priligy) σε δόση 30 ή 60 mg, σε 2614 άνδρες με πρόωρη εκσπερμάτιση και τα αποτελέσματα έδειξαν παράταση του χρόνου στύσης στο τετραπλάσιο σε σχέση με το εικονικό φάρμακο (placebo) δηλαδή από τα 2,3min στά 9,2min.). To Priligy (Dapoxetine) κυκλοφόρησε στήν Αγγλία το έτος 2011 και απο το 2014 είναι διαθέσιμο και στήν Ελλάδα.).