büyümek

Turkish

Etymology

Inherited from Ottoman Turkish بیومك (biyümek)^[1]^[2]^[3] or بویمك (büyümek, “to increase in size, grow, to rise in rank or importance”), from Proto-Turkic *bedü- (“to become bigger, grow”).^[4]^[5]^[6]

Cognates with Crimean Tatar büyümek, Gagauz büümää, Karakhanid بَدُماكْ (beδümek, “to grow up”), Old Uyghur [script needed] (bedü-, “to grow, increase”), Azerbaijani böyümək (“to grow up”), Tuvan бедиир (bediir, “to rise, go up”).

Pronunciation

IPA^(key): /by.jyˈmec/
Hyphenation: bü‧yü‧mek

Verb

büyümek (third-person singular simple present büyür)

(intransitive) To grow, to increase in size, to expand.
Synonyms: irileşmek, genişlemek, serpilmek

Antonym: küçülmek
(intransitive) To grow up, to be brought up.
Synonym: yetişmek
(intransitive) To grow in age, to age.
Synonym: yaşlanmak
(intransitive) To increase in severity or intensity.
Synonym: şiddetlenmek
(intransitive) To increase in number or amount.
Synonyms: artmak, çoğalmak

Antonym: azalmak
(intransitive) To become more important

Conjugation

^{The template Template:tr-conj-v does not use the parameter(s): 4=büyür
5=ü
Please see Module:checkparams for help with this warning.}

Conjugation of büyümek

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			büyümek
impersonal participle	imperfective		büyüyen
	perfective		büyümüş
	prospective		büyüyecek
personal participle	non-prospective		büyüdüğüm	büyüdüğün	büyüdüğü	büyüdüğümüz	büyüdüğünüz	büyüdükleri
personal participle	prospective		büyüyeceğim	büyüyeceğin	büyüyeceği	büyüyeceğimiz	büyüyeceğiniz	büyüyecekleri
verbal noun			büyüme
way of doing			büyüyüş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	büyürüm	büyürsün	büyür	büyürüz	büyürsünüz	büyürler
	present	imperfective	büyüyorum	büyüyorsun	büyüyor	büyüyoruz	büyüyorsunuz	büyüyorlar
	past	perfective	büyüdüm	büyüdün	büyüdü	büyüdük	büyüdünüz	büyüdüler
	past	imperfective	büyüyordum	büyüyordun	büyüyordu	büyüyorduk	büyüyordunuz	büyüyorlardı
	future		büyüyeceğim	büyüyeceksin	büyüyecek	büyüyeceğiz	büyüyeceksiniz	büyüyecekler
	future-in-the-past	definite	büyüyecektim	büyüyecektin	büyüyecekti	büyüyecektik	büyüyecektiniz	büyüyeceklerdi
	future-in-the-past	indefinite	büyürdim	büyürdin	büyürdi	büyürdik	büyürdiniz	büyürlerdi
inferential	perfective		büyümişim	büyümişsin	büyümiş	büyümişiz	büyümişsiniz	büyümişler
	aorist		büyürmişim	büyürmişsin	büyürmiş	büyürmişiz	büyürmişsiniz	büyürmişler
	imperfective		büyüyormuşum	büyüyormuşsun	büyüyormuş	büyüyormuşuz	büyüyormuşsunuz	büyüyormuşlar
conditional	simple		büyüsem	büyüsen	büyüse	büyüsek	büyüseniz	büyüseler
conditional	perfective		büyüseydim	büyüseydin	büyüseydi	büyüseydik	büyüseydiniz	büyüseydiler
optative			büyüyeyim	büyüyesin	büyüye	büyüyelim	büyüyesiniz	büyüyeler
progressive			büyümekteyim	büyümektesin	büyümekte	büyümekteyiz	büyümektesiniz	büyümekteler
necessitative			büyümeliyim	büyümelisin	büyümeli	büyümeliyiz	büyümelisiniz	büyümeliler
imperative				büyü	büyüsün		büyüyün	büyüsünler

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	büyür müyüm?	büyür müsün?	büyür mü?	büyür müyüz?	büyür müsünüz?	büyürler mi?
	present	imperfective	büyüyor muyum?	büyüyor musun?	büyüyor mu?	büyüyor muyuz?	büyüyor musunuz?	büyüyorlar mı?
	past	perfective	büyüdüm mü?	büyüdün mü?	büyüdü mü?	büyüdük mü?	büyüdünüz mü?	büyüdüler mü?
	past	imperfective	büyüyor muydum?	büyüyor muydun?	büyüyor muydu?	büyüyor muyduk?	büyüyor muydunuz?	büyüyorlar mıydı?
	future		büyüyecek miyim?	büyüyecek misin?	büyüyecek mi?	büyüyecek miyiz?	büyüyecek misiniz?	büyüyecekler mi?
inferential	perfective		büyümiş miyim?	büyümiş misin?	büyümiş mi?	büyümiş miyiz?	büyümiş misiniz?	büyümişler mi?
	aorist		büyür müymişüm?	büyür müymişsün?	büyür müymiş?	büyür müymişüz?	büyür müymişsünüz?	büyürler miymiş?
	imperfective		büyüyor muymuşum?	büyüyor muymuşsun?	büyüyor muymuş?	büyüyor muymuşuz?	büyüyor muymuşsunuz?	büyüyorlar mıymış?
conditional	simple		büyüsem mi?	büyüsen mi?	büyüse mi?	büyüsek mi?	büyüseniz mi?	büyüseler mi?
conditional	perfective		büyüse miydim?	büyüse miydin?	büyüse miydi?	büyüse miydik?	büyüse miydiniz?	büyüseler miydi?
progressive			büyümekte miyim?	büyümekte misin?	büyümekte mi?	büyümekte miyiz?	büyümekte misiniz?	büyümekteler mi?
necessitative			büyümeli miyim?	büyümeli misin?	büyümeli mi?	büyümeli miyiz?	büyümeli misiniz?	büyümeliler mi?

Negative declarative

infinitive			büyümemek
impersonal participle	imperfective		büyümeyen
	perfective		büyümemiş
	prospective		büyümeyecek
personal participle	non-prospective		büyümediğim	büyümediğin	büyümediği	büyümediğimiz	büyümediğiniz	büyümedikleri
personal participle	prospective		büyümeyeceğim	büyümeyeceğin	büyümeyeceği	büyümeyeceğimiz	büyümeyeceğiniz	büyümeyecekleri
verbal noun			büyümeme
way of doing			büyümeyüş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	büyümem	büyümezsin	büyümez	büyümeyiz	büyümezsiniz	büyümezler
	present	imperfective	büyümüyorum	büyümüyorsun	büyümüyor	büyümüyoruz	büyümüyorsunuz	büyümüyorlar
	past	perfective	büyümedim	büyümedin	büyümedi	büyümedik	büyümediniz	büyümediler
	past	imperfective	büyümüyordum	büyümüyordun	büyümüyordu	büyümüyorduk	büyümüyordunuz	büyümüyordular
	future		büyümeyeceğim	büyümeyeceksin	büyümeyecek	büyümeyeceğiz	büyümeyeceksiniz	büyümeyecekler
inferential	perfective		büyümemişim	büyümemişsin	büyümemiş	büyümemişiz	büyümemişsiniz	büyümemişler
	aorist		büyümezmişim	büyümezmişsin	büyümezmiş	büyümezmişiz	büyümezmişsiniz	büyümezmişler
	imperfective		büyümüyormuşum	büyümüyormuşsun	büyümüyormuş	büyümüyormuşuz	büyümüyormuşsunuz	büyümüyormuşlar
conditional	simple		büyümesem	büyümesen	büyümese	büyümesek	büyümeseniz	büyümeseler
conditional	perfective		büyümeseydim	büyümeseydin	büyümeseydi	büyümeseydik	büyümeseydiniz	büyümeseydiler
optative			büyümeyeyim	büyümeyesin	büyümeye	büyümeyelim	büyümeyesiniz	büyümeyeler
progressive			büyümemekteyim	büyümemektesin	büyümemekte	büyümemekteyiz	büyümemektesiniz	büyümemekteler
necessitative			büyümemeliyim	büyümemelisin	büyümemeli	büyümemeliyiz	büyümemelisiniz	büyümemeliler
imperative				büyüme	büyümesin		büyümeyin	büyümesinler

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	büyümez miyim?	büyümez misin?	büyümez mi?	büyümez miyiz?	büyümez misiniz?	büyümezler mi?
	present	imperfective	büyümüyor muyum?	büyümüyor musun?	büyümüyor mu?	büyümüyor muyuz?	büyümüyor musunuz?	büyümüyorlar mı?
	past	perfective	büyümedim mi?	büyümedin mi?	büyümedi mi?	büyümedik mi?	büyümediniz mi?	büyümediler mi?
	past	imperfective	büyümüyor muydum?	büyümüyor muydun?	büyümüyor muydu?	büyümüyor muyduk?	büyümüyor muydunuz?	büyümüyorlar mıydı?
	future		büyümeyecek miyim?	büyümeyecek misin?	büyümeyecek mi?	büyümeyecek miyiz?	büyümeyecek misiniz?	büyümeyecekler mi?
inferential	perfective		büyümemiş miyim?	büyümemiş misin?	büyümemiş mi?	büyümemiş miyiz?	büyümemiş misiniz?	büyümemişler mi?
	aorist		büyümez miymişim?	büyümez miymişsin?	büyümez miymiş?	büyümez miymişiz?	büyümez miymişsiniz?	büyümezler miymiş?
	imperfective		büyümüyor muymuşum?	büyümüyor muymuşsun?	büyümüyor muymuş?	büyümüyor muymuşuz?	büyümüyor muymuşsunuz?	büyümüyorlar mıymış?
conditional	simple		büyümesem mi?	büyümesen mi?	büyümese mi?	büyümesek mi?	büyümeseniz mi?	büyümeseler mi?
conditional	perfective		büyümese miydim?	büyümese miydin?	büyümese miydi?	büyümese miydik?	büyümese miydiniz?	büyümeseler miydi?
progressive			büyümemekte miyim?	büyümemekte misin?	büyümemekte mi?	büyümemekte miyiz?	büyümemekte misiniz?	büyümemekteler mi?
necessitative			büyümemeli miyim?	büyümemeli misin?	büyümemeli mi?	büyümemeli miyiz?	büyümemeli misiniz?	büyümemeliler mi?

Derived terms

References

^ Redhouse, James W. (1890) “بیومك”, in A Turkish and English Lexicon‎^[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 428
^ Kélékian, Diran (1911) “بیومك”, in Dictionnaire turc-français‎^[2], Constantinople: Mihran, page 307
^ Şemseddin Sâmi (1899–1901) “بیومك”, in قاموس تركی [kamus-ı türki] (in Ottoman Turkish), Constantinople: İkdam Matbaası, page 336
^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*bEdü-k”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
^ Clauson, Gerard (1972) “beḏü-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 299
^ Nişanyan, Sevan (2002–) “büyü-”, in Nişanyan Sözlük