Buŝharpo
Buŝharpo, ankaŭ nomata makzelharpo, birimbao, berimbao aŭ gimbardo, estas idiofona plukinstrumento. Ĝi estas malgranda kaj ege simpla. Verŝajne tiu estas unu el la plej malnovaj muzikiloj en la mondo. La ilo konsistas el fleksebla metalklapeto alkroĉita al fera aŭ gisita ŝtala kadro tiel ke ĝi estu inter la brakoj de la kadro. La pinto de tiu klapeto estas tenata en la buŝo de la persono ludanta la instrumenton, kaj ĝi estas glubendita al la klapeto per liaj fingroj por produkti notojn.
Dum la 1970-aj jaroj la uzado de tiu instrumento iom pli populariĝis danke al muziko de fama filmo Il buono, il brutto, il cattivo.
Aspekto
[redakti | redakti fonton]Buŝharpo konsistas el metala arko (en Sudorienta Azio tiu arko aŭ strukturo kutime estas el bambuo) kun ŝtala langeto meze. La formo el la tuta instrumento similas al greka litero φ. Nuntempe plejparto de buŝharpoj havas en fino de sia langeto plian etan langeton por plifaciligi tintadon.
Ludado
[redakti | redakti fonton]Kutime la strukturon retenas muzikisto per lipoj aŭ dentoj kaj la buŝa kavo funkcias kiel sonkesto. Oni tintas la langeton kutime per dika aŭ montra fingro.
La produktitaj notoj havas konstantan tonon, kvankam ŝanĝante la kvanton de aero en la buŝo de la ludanto eblas krei malsamajn nuancojn, tiel kreante simplajn melodiojn. La buŝharpo estas milde tenata tiel ke la mano tuŝas nur la kadron kaj ne la langeton, alkroĉante la kadron al la antaŭaj dentoj kiam ili estas iomete apartigitaj kaj la lipoj ripozantaj sur la supro kaj malsupro de la kadro. Ludu plukante en ambaŭ direktoj de la langeto. Malsamaj sonoj povas esti atingitaj movante la malsupran makzelon kaj langon por ŝanĝi la buŝkavon aŭ elspirante kaj enspirante dum plukado.
Ties sono estas grava kaj monotona, kaj tre ofte oni uzas ĝin kiel diapazonon.