Erredin: berrikuspenen arteko aldeak
t Boteretsu Robota: Testu aldaketa automatikoa (-|kokapena +|probintzia= \n|kokapena) |
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
(8 erabiltzailek tartean egindako 18 berrikusketa ez dira erakusten) | |||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{Euskal Herriko auzo infotaula |
{{Euskal Herriko auzo infotaula |
||
|izena=Erredin |
| izena = Erredin |
||
| irudia = Erredin 21-3-3.jpg |
|||
|herria=[[Lizoainibar-Arriasgoiti]] |
|||
| irudiaren testua = Herriko etxe tradizional bat |
|||
|probintzia= |
|||
|kokapena=kokapenmapaEH |
|||
| bandera = |
|||
|dn=42 |
|||
| armarria = |
|||
|mn=48 |
|||
| bandera orria = |
|||
|sn=50 |
|||
| armarri orria = |
|||
|de=1 |
|||
|me=28 |
|||
| lurraldea = Nafarroa Garaia |
|||
|se=14 |
|||
| eskualdea = [[Pirinioaurrea (eskualdea)|Pirinioaurrea]] |
|||
|biztanleria=27 |
|||
| udalerria = [[Lizoainibar-Arriasgoiti]] |
|||
| mota = [[Leku (unitate administratiboa)|leku]] |
|||
| posta kodea = 31482 |
|||
| izen ofiziala = Redín/Erredin |
|||
| herritarra = erredindar |
|||
| ezizena = |
|||
| azalera = |
|||
| altuera = 599 |
|||
| distantzia = 20,7 |
|||
| sorrera = |
|||
| webgunea = |
|||
| oharrak = |
|||
}} |
}} |
||
'''Erredin'''<ref>Euskaltzaindia: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=471&lang=eu&view=toponimia Euskal Onomastikaren Datutegia].</ref>{{ahoskuntza|ereð̞ín|zorrotza hirugarren}} [[Lizoainibar-Arriasgoiti]] udalerriko [[Lizoainibar]] ibarreko [[Leku (unitate administratiboa)|leku]] bat da, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[Nafarroa Garaia]] lurraldean kokatuta, [[Pirinioaurrea (eskualdea)|Pirinioaurrea]] eskualdean. |
|||
'''Erredin''' (azentua bigarren silaban) [[Lizoainibar-Arriasgoiti]]ko kontzejua da, [[1943]]ko fusioa baino lehen [[Lizoainibar]]ren zegoena. [[2007]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera, herriak 27 biztanle ditu. |
|||
{{biztanleria|urtean}} biztanle zituen. |
|||
== Demografia eta biztanleria == |
|||
{| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999" |
|||
Bertako biztanleak ''erredindarrak'' dira. |
|||
|+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Erredingo biztanleria |
|||
! [[2000]] !! [[2001]] !! [[2002]] !! [[2003]] !! [[2004]] !! [[2005]] !! [[2006]] !! [[2007]] |
|||
== Izena == |
|||
Erredin toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erredin - Lekuak - EODA|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ecoeoda&task=lekuaIkusi&Itemid=471&lang=eu&kodea=95711|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-08-30}}</ref> |
|||
* ''Radin'' (1256) |
|||
* ''Radin'' (1258) |
|||
* ''Redin'' (1268) |
|||
* ''Rediayn'' (1280) |
|||
* ''Redin'' (1366) |
|||
* ''Redin'' (1534) |
|||
* ''Redin'' (1649) |
|||
* ''Redin'' (1767) |
|||
* ''Redin'' (1802) |
|||
* ''Erredin'' (1996) |
|||
== Geografia == |
|||
Erredin [[Lizoainibar]] ibarran dago. |
|||
=== Ingurune naturala eta klima === |
|||
[[Lizoainibar]] [[Pirinioaurrea|Pirinioaurreko]] ibarra da, [[Eguesibar]] eta [[Longida]] lotzen dituen lautada da. Ibaia zeharkatzen du [[Erro (ibaia)|Erro ibaiak]], [[Irati (ibaia)|Irati]]-[[Aragoi (ibaia)|Aragoi]] ibaiaren adarrak. |
|||
Ibarreko klima azpi-mediterraneoa da, urteko batez besteko tenperatura 12 eta 13 gradu ingurukoa, eta batez besteko prezipitazioak 800 mm eta 1 000 mm bitartekoak. Urteko egun euritsuak 90 izaten dira, batez ere [[udaberri]] eta [[udazken]]ean. [[Uda]] garaian, bi hilabete lehor izaten dira, [[uztail]]a, eta, batez ere, [[abuztu]]a. |
|||
Herrigunearen inguruko basoetan, birlandatutako pinuak dira nagusi. Birlandaketa hauek [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] aurrera egin ziren, inguruko zerrategiek zuten hazkunde azkarreko zuhaitzen beharra zela eta. Oraindik ere, 100-120 hektarea gordetzen da. |
|||
==== Estazio meteorologikoak ==== |
|||
Lizoainibarren dagoen [[Beortegi]] herrian, itsasoaren mailatik 580 metrora, [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuak]] [[1998|1998n]] jarritako estazio meteorologikoa dago.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Meteo Navarra|izenburua=Estazioko datuak - Beortegi|url=http://meteoeu.navarra.es/estaciones_eu/estacion_eu.cfm?IDEstacion=12|aldizkaria=meteoeu.navarra.es|sartze-data=2021-09-01}}</ref> |
|||
{{Klima |
|||
|location= [[Beortegi]], 1998-2020 |
|||
<!--Record high temperatures--> |
|||
|Jan record high C= 17.6 |
|||
|Feb record high C= 21.9 |
|||
|Mar record high C= 24.7 |
|||
|Apr record high C= 29.0 |
|||
|May record high C= 35.0 |
|||
|Jun record high C= 39.4 |
|||
|Jul record high C= 38.1 |
|||
|Aug record high C= 39.9 |
|||
|Sep record high C= 36.5 |
|||
|Oct record high C= 29.6 |
|||
|Nov record high C= 21.8 |
|||
|Dec record high C= 17.2 |
|||
|year record high C= 39.9 |
|||
<!--Average high temperatures--> |
|||
|Jan high C= 8.6 |
|||
|Feb high C= 10.0 |
|||
|Mar high C= 13.4 |
|||
|Apr high C= 15.9 |
|||
|May high C= 19.9 |
|||
|Jun high C= 25.4 |
|||
|Jul high C= 28.2 |
|||
|Aug high C= 28.3 |
|||
|Sep high C= 24.2 |
|||
|Oct high C= 18.9 |
|||
|Nov high C= 12.0 |
|||
|Dec high C= 9.0 |
|||
|year high C= 17.8 |
|||
<!--Mean daily temperature--> |
|||
|Jan mean C= 4.3 |
|||
|Feb mean C= 4.9 |
|||
|Mar mean C= 7.9 |
|||
|Apr mean C= 10.2 |
|||
|May mean C= 13.6 |
|||
|Jun mean C= 17.9 |
|||
|Jul mean C= 20.2 |
|||
|Aug mean C= 20.4 |
|||
|Sep mean C= 17.1 |
|||
|Oct mean C= 13.1 |
|||
|Nov mean C= 7.7 |
|||
|Dec mean C= 4.7 |
|||
|year mean C= 11.8 |
|||
<!--Average low temperatures--> |
|||
|Jan low C= 0.8 |
|||
|Feb low C= 0.6 |
|||
|Mar low C= 2.8 |
|||
|Apr low C= 4.7 |
|||
|May low C= 7.4 |
|||
|Jun low C= 10.9 |
|||
|Jul low C= 13.0 |
|||
|Aug low C= 13.4 |
|||
|Sep low C= 11.0 |
|||
|Oct low C= 8.3 |
|||
|Nov low C= 4.0 |
|||
|Dec low C= 1.1 |
|||
|year low C= 6.5 |
|||
<!--Record low temperatures--> |
|||
|Jan record low C= -7.9 |
|||
|Feb record low C= -10.0 |
|||
|Mar record low C= -9.8 |
|||
|Apr record low C= -3.8 |
|||
|May record low C= -1.1 |
|||
|Jun record low C= 2.3 |
|||
|Jul record low C= 5.2 |
|||
|Aug record low C= 6.2 |
|||
|Sep record low C= 2.1 |
|||
|Oct record low C= -1.9 |
|||
|Nov record low C= -7.3 |
|||
|Dec record low C= -12.4 |
|||
|year record low C= -12.4 |
|||
<!--Total Precipitation, this should include rain and snow.--> |
|||
|Jan precipitation mm= |
|||
|Feb precipitation mm= |
|||
|Mar precipitation mm= |
|||
|Apr precipitation mm= |
|||
|May precipitation mm= |
|||
|Jun precipitation mm= |
|||
|Jul precipitation mm= |
|||
|Aug precipitation mm= |
|||
|Sep precipitation mm= |
|||
|Oct precipitation mm= |
|||
|Nov precipitation mm= |
|||
|Dec precipitation mm= |
|||
|year precipitation mm= |
|||
<!--Mean Precipitation, this should include rain and snow.--> |
|||
|Jan precipitation mean = 96.6 |
|||
|Feb precipitation mean = 85.4 |
|||
|Mar precipitation mean = 96.7 |
|||
|Apr precipitation mean = 85.2 |
|||
|May precipitation mean = 69.5 |
|||
|Jun precipitation mean = 54.2 |
|||
|Jul precipitation mean = 38.1 |
|||
|Aug precipitation mean = 33.2 |
|||
|Sep precipitation mean = 57.2 |
|||
|Oct precipitation mean = 77.0 |
|||
|Nov precipitation mean = 105.0 |
|||
|Dec precipitation mean = 80.8 |
|||
|year precipitation mean = 878.9 |
|||
<!--Maximum Precipitation in 24 hours, this should include rain and snow.--> |
|||
|Jan precipitation max = 67.5 |
|||
|Feb precipitation max = 42.9 |
|||
|Mar precipitation max = 42.9 |
|||
|Apr precipitation max = 46.9 |
|||
|May precipitation max = 66.6 |
|||
|Jun precipitation max = 55.2 |
|||
|Jul precipitation max = 51.3 |
|||
|Aug precipitation max = 36.2 |
|||
|Sep precipitation max = 72.0 |
|||
|Oct precipitation max = 96.8 |
|||
|Nov precipitation max = 58.3 |
|||
|Dec precipitation max = 53.2 |
|||
|year precipitation max = 96.8 |
|||
<!--Average daily % humidity--> |
|||
<!-- If entering the average daily % humidity, then the humidex table should be used. As of December 2009, few if any countries other than Canada use the Humidex.--> |
|||
|Jan humidity= |
|||
|Feb humidity= |
|||
|Mar humidity= |
|||
|Apr humidity= |
|||
|May humidity= |
|||
|Jun humidity= |
|||
|Jul humidity= |
|||
|Aug humidity= |
|||
|Sep humidity= |
|||
|Oct humidity= |
|||
|Nov humidity= |
|||
|Dec humidity= |
|||
|year humidity= |
|||
<!--Average number of precipitation days--> |
|||
|unit precipitation days= 1 mm |
|||
|Jan precipitation days= |
|||
|Feb precipitation days= |
|||
|Mar precipitation days= |
|||
|Apr precipitation days= |
|||
|May precipitation days= |
|||
|Jun precipitation days= |
|||
|Jul precipitation days= |
|||
|Aug precipitation days= |
|||
|Sep precipitation days= |
|||
|Oct precipitation days= |
|||
|Nov precipitation days= |
|||
|Dec precipitation days= |
|||
|year precipitation days= |
|||
<!--Average number of snowy days--> |
|||
|unit snow days= 1 mm |
|||
|Jan snow days= |
|||
|Feb snow days= |
|||
|Mar snow days= |
|||
|Apr snow days= |
|||
|May snow days= |
|||
|Jun snow days= |
|||
|Jul snow days= |
|||
|Aug snow days= |
|||
|Sep snow days= |
|||
|Oct snow days= |
|||
|Nov snow days= |
|||
|Dec snow days= |
|||
|year snow days= |
|||
<!--Average monthly sunshine hours, monthly totals are preferred, and will produce colours, but percentages are accepted.--> |
|||
|Jan sun= |
|||
|Feb sun= |
|||
|Mar sun= |
|||
|Apr sun= |
|||
|May sun= |
|||
|Jun sun= |
|||
|Jul sun= |
|||
|Aug sun= |
|||
|Sep sun= |
|||
|Oct sun= |
|||
|Nov sun= |
|||
|Dec sun= |
|||
|year sun= |
|||
|source 1= Nafarroako klimatologia zerbitzua<ref>{{erreferentzia |url=http://meteoeu.navarra.es/climatologia_eu/selfichaclima_eu.cfm?IDEstacion=12&tipo=AUTO|izenburua=Beortegiko estazioko balio klimatologikoak|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|sartze-data=2020-08-24}}</ref>}}<hr><center>{{Graph:Weather monthly history | width=900 | table=Beortegi gn-AUT.tab | title=Beortegiko hilabeteroko eguraldiaren grafikoa }}</center> |
|||
== Historia == |
|||
Antzinako jaurerria, zeinaren laborariei [[Tibalt II.a Nafarroakoa]] erregeak [[1268|1268n]] agindu zien ez zituztela errege ondaretik besterenduko. [[1280|1280an]], urtean 68 soldata zor zituzten: 5 diru eta erdi, eta 34 kahitze, laurden bat gari. Migel Xil Erredin [[1456|1456an]] bere jauregiko titularra zen. |
|||
[[1835]]-[[1845|1845eko]] udal-erreformetara arte, [[Lizoainibar|Lizoainibarko]] diputatuak eta herriko errejidoreak gobernatzen zuten, eta, ondoren, erregimen komunaren mende geratu zen. Elizari dagokionez, [[1847|1847an]] herritarrek zuten parrokoa aurkezteko eskubidea. |
|||
Egun horretan bertan, beste herri batzuetako haurrak joaten ziren eskolara, eta irakasleak hirurogei gari-lapurreta hautematen zituen urtean. [[Pattar]] fabrika batek funtzionatzen zuen. Gure mendearen hasieran landa-kutxa bat eratu zen eta Martin Ziaurritz jaunak sortutako fundazio batek eskaintzen zituen zerbitzuak. Fundazio hori alkateak, parrokoak eta auzotar batek zuzentzen zuten, nekazariei ereiteko garia emateko. |
|||
== Demografia == |
|||
{{biztanleria}} biztanle zituen Erredinek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erredin|argitaletxea=Espainiako Estatistika Institutua|url=https://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaRapida&subaccion=&numPag=0&ordenAnios=ASC&nombrePoblacion=Redin&botonBusquedaRapida=Consultar+selecci%F3n|aldizkaria=www.ine.es|sartze-data=2021-08-31}}</ref><center> |
|||
{| class="wikitable" border="0" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF; text-align:center;" |
|||
!2000 |
|||
!2001 |
|||
!2002 |
|||
!2003 |
|||
!2004 |
|||
!2005 |
|||
!2006 |
|||
!2007 |
|||
!2008 |
|||
!2009 |
|||
!2010 |
|||
!2011 |
|||
!2012 |
|||
!2013 |
|||
!2014 |
|||
!2015 |
|||
!2016 |
|||
!2017 |
|||
!2018 |
|||
!2019 |
|||
!2020 |
|||
|- |
|- |
||
|10 |
|||
| align=center| 10 || align=center| 10 || align=center| 13 || align=center| 10 || align=center| 20 || align=center| 23 || align=center| 26 || align=center| 27 |
|||
|10 |
|||
|13 |
|||
|10 |
|||
|20 |
|||
|23 |
|||
|26 |
|||
|27 |
|||
|26 |
|||
|23 |
|||
|23 |
|||
|23 |
|||
|22 |
|||
|19 |
|||
|21 |
|||
|21 |
|||
|21 |
|||
|21 |
|||
|21 |
|||
|21 |
|||
|21 |
|||
|} |
|} |
||
{| align=center |
|||
|- |
|||
{{Graph:Chart|width=800|height=300|xAxisTitle=Urtea|yAxisTitle=Biztanleria|type=rect|xAxisAngle = -40 |
|||
|x=2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 |
|||
|y1=10, 10, 13, 10, 20, 23, 26, 27, 26, 23, 23, 23, 22, 19, 21, 21, 21, 21, 21, 21, 21 |
|||
|colors=#009E60|showValues = offset:4}} |
|||
|} |
|||
</center> |
|||
== Kultura == |
|||
=== Euskara === |
|||
[[Luis Luziano Bonaparte|Luis Luziano Bonapartek]], [[1869|1869an]], [[Lizoainibar]]ko herri guztiak sailkatu zituen, [[Hegoaldeko goi nafarrera|hegoaldeko goi-nafarrera]] euskalkian, [[Pirinioaurrea|Pirinioaurre]] ibarretik [[Eguesibar]] eta [[Longida]] ibarrekin eta [[Pirinioaurrea|Pirinioaurreko]] [[Eguesibar]] eta [[Longida]] ibarrekin hitz egiten zena.<ref>Luis Luziano Bonaparte. ''Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés'', [[1863]].</ref> |
|||
[[Koldo Zuazo|Koldo Zuazok]], [[2010|2010ean]], [[Lizoainibar]] atzerakada-eremuan sailkatu zituen, non euskarak hain atzerakada handia izan duen, non bertako hiztunik apenas geratzen den.<ref>Koldo Zuazo. ''El euskera y sus dialectos''. Alberdania, 2010.</ref> |
|||
Erredingo azpieuskalkia [[pirinioaurrera]] da.<ref>Euskaltzaindia. [https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/irizar/2171_01.pdf Hegoaldeko goi-nafarrera. pirinioaurrera.]</ref> |
|||
==== Euskararen Foru Legea ==== |
|||
{{sakontzeko|Euskararen Foru Legea}} |
|||
[[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuak]] onartutako [[Euskararen Foru Legea]]ri jarraituz, [[Lizoainibar-Arriasgoiti]] [[Nafarroako Eremu Mistoa|eremu mistoko]] udalerria da. [[2010]]eko erroldan, herritarren % 10,62ek zekien [[euskara]]z. |
|||
=== Jaiak === |
|||
* San Isidroko jaiak: [[maiatz|maiatzaren]] bigarren asteburuan |
|||
== Ondasun nabarmenak == |
|||
* [[San Andres eliza (Erredin)|San Andres eliza]], [[XIII. mendea|XIII. mendeko]] kristiau eliza. |
|||
* [[Erredingo jauregia]], [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] jauregia. |
|||
== Oharrak == |
|||
<references group="lower-alpha" /> |
|||
== Erreferentziak == |
|||
{{erreferentzia zerrenda|30em}} |
|||
== Ikus, gainera == |
|||
* [[Lizoainibar]] |
|||
* [[Lizoainibar-Arriasgoiti]] |
|||
* [[Pirinioaurrea (eskualdea)|Pirinioaurrea]] |
|||
* [[Zangozako merindadea]] |
|||
* [[Nafarroa Garaia]] |
|||
== Kanpo estekak == |
|||
* [http://www.izaga.es/lizoain-arriasgoiti/presentacion/ Lizoainibar-Arriasgoitiko Udalako webgune ofiziala] |
|||
{{ |
{{autoritate kontrola}}{{Lizoainibar-Arriasgoitiko herri aurkibidea}} |
||
{{geografia zirriborroa|EH-NA}} |
|||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Lizoainibarko lekuak]] |
Hauxe da oraingo bertsioa, 16:53, 20 urtarrila 2023 data duena
Erredin | |
---|---|
Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
Herriko etxe tradizional bat | |
Kokapena | |
Herrialdea | Nafarroa Garaia |
Eskualdea | Pirinioaurrea |
Udalerria | Lizoainibar-Arriasgoiti |
Administrazioa | |
Mota | leku |
Izen ofiziala | Redín/Erredin |
Posta kodea | 31482 |
Herritarra | erredindar |
Geografia | |
Koordenatuak | 42°48′50″N 1°28′14″W / 42.81389°N 1.47056°W |
Garaiera | 599 metro |
Distantzia | 20,7 km (Iruñetik) |
Demografia | |
Biztanleria | 19 (2022) |
Erredin[1][a] Lizoainibar-Arriasgoiti udalerriko Lizoainibar ibarreko leku bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioaurrea eskualdean.
2022 urtean 19 biztanle zituen.
Bertako biztanleak erredindarrak dira.
Izena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erredin toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
- Radin (1256)
- Radin (1258)
- Redin (1268)
- Rediayn (1280)
- Redin (1366)
- Redin (1534)
- Redin (1649)
- Redin (1767)
- Redin (1802)
- Erredin (1996)
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erredin Lizoainibar ibarran dago.
Ingurune naturala eta klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lizoainibar Pirinioaurreko ibarra da, Eguesibar eta Longida lotzen dituen lautada da. Ibaia zeharkatzen du Erro ibaiak, Irati-Aragoi ibaiaren adarrak.
Ibarreko klima azpi-mediterraneoa da, urteko batez besteko tenperatura 12 eta 13 gradu ingurukoa, eta batez besteko prezipitazioak 800 mm eta 1 000 mm bitartekoak. Urteko egun euritsuak 90 izaten dira, batez ere udaberri eta udazkenean. Uda garaian, bi hilabete lehor izaten dira, uztaila, eta, batez ere, abuztua.
Herrigunearen inguruko basoetan, birlandatutako pinuak dira nagusi. Birlandaketa hauek XIX. mendetik aurrera egin ziren, inguruko zerrategiek zuten hazkunde azkarreko zuhaitzen beharra zela eta. Oraindik ere, 100-120 hektarea gordetzen da.
Estazio meteorologikoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lizoainibarren dagoen Beortegi herrian, itsasoaren mailatik 580 metrora, Nafarroako Gobernuak 1998n jarritako estazio meteorologikoa dago.[3]
Datu klimatikoak (Beortegi, 1998-2020) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 17.6 | 21.9 | 24.7 | 29.0 | 35.0 | 39.4 | 38.1 | 39.9 | 36.5 | 29.6 | 21.8 | 17.2 | 39.9 |
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 8.6 | 10.0 | 13.4 | 15.9 | 19.9 | 25.4 | 28.2 | 28.3 | 24.2 | 18.9 | 12.0 | 9.0 | 17.8 |
Batez besteko tenperatura (ºC) | 4.3 | 4.9 | 7.9 | 10.2 | 13.6 | 17.9 | 20.2 | 20.4 | 17.1 | 13.1 | 7.7 | 4.7 | 11.8 |
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 0.8 | 0.6 | 2.8 | 4.7 | 7.4 | 10.9 | 13.0 | 13.4 | 11.0 | 8.3 | 4.0 | 1.1 | 6.5 |
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -7.9 | -10.0 | -9.8 | -3.8 | -1.1 | 2.3 | 5.2 | 6.2 | 2.1 | -1.9 | -7.3 | -12.4 | -12.4 |
Batez besteko prezipitazioa (mm) | 96.6 | 85.4 | 96.7 | 85.2 | 69.5 | 54.2 | 38.1 | 33.2 | 57.2 | 77.0 | 105.0 | 80.8 | 878.9 |
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) | 67.5 | 42.9 | 42.9 | 46.9 | 66.6 | 55.2 | 51.3 | 36.2 | 72.0 | 96.8 | 58.3 | 53.2 | 96.8 |
Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[4] |
Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.
Ikusi edo aldatu datu gordinak.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Antzinako jaurerria, zeinaren laborariei Tibalt II.a Nafarroakoa erregeak 1268n agindu zien ez zituztela errege ondaretik besterenduko. 1280an, urtean 68 soldata zor zituzten: 5 diru eta erdi, eta 34 kahitze, laurden bat gari. Migel Xil Erredin 1456an bere jauregiko titularra zen.
1835-1845eko udal-erreformetara arte, Lizoainibarko diputatuak eta herriko errejidoreak gobernatzen zuten, eta, ondoren, erregimen komunaren mende geratu zen. Elizari dagokionez, 1847an herritarrek zuten parrokoa aurkezteko eskubidea.
Egun horretan bertan, beste herri batzuetako haurrak joaten ziren eskolara, eta irakasleak hirurogei gari-lapurreta hautematen zituen urtean. Pattar fabrika batek funtzionatzen zuen. Gure mendearen hasieran landa-kutxa bat eratu zen eta Martin Ziaurritz jaunak sortutako fundazio batek eskaintzen zituen zerbitzuak. Fundazio hori alkateak, parrokoak eta auzotar batek zuzentzen zuten, nekazariei ereiteko garia emateko.
Demografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2022 urteko erroldaren arabera 19 biztanle zituen Erredinek.[5]
2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
10 | 10 | 13 | 10 | 20 | 23 | 26 | 27 | 26 | 23 | 23 | 23 | 22 | 19 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 |
Kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskara
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Lizoainibarko herri guztiak sailkatu zituen, hegoaldeko goi-nafarrera euskalkian, Pirinioaurre ibarretik Eguesibar eta Longida ibarrekin eta Pirinioaurreko Eguesibar eta Longida ibarrekin hitz egiten zena.[6]
Koldo Zuazok, 2010ean, Lizoainibar atzerakada-eremuan sailkatu zituen, non euskarak hain atzerakada handia izan duen, non bertako hiztunik apenas geratzen den.[7]
Erredingo azpieuskalkia pirinioaurrera da.[8]
Euskararen Foru Legea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Nafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legeari jarraituz, Lizoainibar-Arriasgoiti eremu mistoko udalerria da. 2010eko erroldan, herritarren % 10,62ek zekien euskaraz.
Jaiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- San Isidroko jaiak: maiatzaren bigarren asteburuan
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- San Andres eliza, XIII. mendeko kristiau eliza.
- Erredingo jauregia, Erdi Aroko jauregia.
Oharrak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
- ↑ «Erredin - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
- ↑ .
- ↑ Beortegiko estazioko balio klimatologikoak. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
- ↑ «Erredin» www.ine.es (Espainiako Estatistika Institutua) (Noiz kontsultatua: 2021-08-31).
- ↑ Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
- ↑ Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.
- ↑ Euskaltzaindia. Hegoaldeko goi-nafarrera. pirinioaurrera.