Edukira joan

Walter Matthau: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
 
(18 erabiltzailek tartean egindako 29 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
[[Fitxategi:Walter Matthau in Charade 2.jpg|thumb|right|250px|Walter Matthau ''Charade'' filmean.]]

'''Walter Matthau''' ([[1920]]ko [[urriaren 1]]a – [[2000]]ko [[uztailaren 1]]a) [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] komedia aktorea izan zen, [[Oscar]] sariaren irabazlea.
'''Walter John Matthau''' ([[New York]], [[1920]]ko [[urriaren 1]]a – [[Santa Monica]], [[2000]]ko [[uztailaren 1]]a) [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] komedia aktorea izan zen, [[Oscar Sariak|Oscar]] sariaren irabazlea.


== Biografia ==
== Biografia ==
[[Antzerkia]]n hasi zen [[1948]]an. [[Burt Lancaster]]ri esker lortu zuen, [[1955]]ean, zinemako lehendabiziko papera ''The Kentuckian'' filmean. [[Billy Wilder]]rek zuzendutako ''The Fortune Cookie'' filmarengatik [[gizonezko bigarren aktore onenaren Oscar saria]] eskuratu zuen [[1966]]an. [[Jack Lemmon]] kidearekin izandako agerraldiak ezagunak izan ziren, batik bat [[1968]]ko ''The Odd Couple'' eta [[1974]]ko ''The Front Page''. Bere paper komikoek arrakastak ematen jarraitu zuten: ''Cactus Flower'' ([[1969]]), ''The Sunshine Boys'' ([[1976]]) eta [[Roman Polanski]]k zuzendutako ''Pirates'' ([[1986]]).
[[Antzerki]]an hasi zen [[1948]]an. [[Burt Lancaster]]ri esker lortu zuen, [[1955]]ean, zinemako lehendabiziko papera ''The Kentuckian'' filmean. [[Billy Wilder]]rek zuzendutako ''[[The Fortune Cookie]]'' filmarengatik [[gizonezko bigarren aktore onenaren Oscar Saria|gizonezko bigarren aktore onenaren Oscar saria]] eskuratu zuen [[1966]]an. [[Jack Lemmon]] kidearekin izandako agerraldiak ezagunak izan ziren, batik bat [[1968]]ko ''[[The Odd Couple (filma)|The Odd Couple]]'' eta [[1974]]ko ''[[The Front Page (1974ko filma)|The Front Page]]''. Bere paper komikoek arrakastak ematen jarraitu zuten: ''[[Cactus Flower]]'' ([[1969]]), ''[[The Sunshine Boys]]'' ([[1976]]) eta [[Roman Polański|Roman Polanskik]] zuzendutako ''[[Pirates]]'' ([[1986]]).


Burt Lancaster aktore eta zuzendariaren eskutik egin zuen debuta zineman New Yorkeko aktoreak, eta urte batzuk geroago Oscar saria eskuratu zuen En bandeja de plata Jack Lemmonekin batera egin zuen pelikulagatik. JFK eta Daniel el travieso 90eko hamarkadako film ezagunetan ere hartu zuen parte Matthauk.
[[Burt Lancaster]] aktore eta zuzendariaren eskutik egin zuen debuta zineman [[New York]]eko aktoreak, eta urte batzuk geroago [[Oscar Sariak|Oscar saria]] eskuratu zuen ''[[The Fortune Cookie]]'' [[Jack Lemmon]]ekin batera egin zuen pelikulagatik. ''[[JFK (filma)|JFK]]'' eta ''[[Dennis the Menace]]'' [[1990eko hamarkada]]ko film ezagunetan ere hartu zuen parte Matthauk.

1920. urteko urriaren 1ean jaio zen New Yorken (AEB) Walter John Matthow (hori zen aktorearen benetako izena). Familia txirokoa zenez, oso gazte zela hasi zen lanean; antzezlanen ekitaldiarteetan gozokiak saltzen zituen eta paper txikiak ere burutu zituen umeentzako lanetan.

Bigarren Mundu Gerran parte hartu eta aire-armadan sargentu izendatu zuten. Gerra bukatu zenean, New Yorkeko arte dramatikoko eskola batean matrikulatu zen (Dramatic Workshop of the New School for Social Research), eta 1948. urtean Broadwayn egin zuen debuta Ana de los mil dias antzezlanarekin. Zineman debuta egin ondoren antzerkiarekin ere jarraitu zuen Matthauk.

1948. urtean Grace Geraldine Johnsonekin ezkondu zen, baina hamar urte baino ez zuten iraun elkarrekin. Urtebete geroago, Carol Grace aktorearekin ezkondu zen, eta Gangster Story (1960) Matthauk zuzendutako film bakarrean egin zuten lan biek.

50eko hamarkadako erdialdean zineman egin zuen debuta New Yorkeko aktoreak El hombre de Kentucky (1955) westernean. Burt Lancasterrek zuzendu zuen, eta aktore lanak ere egin zituen. Garai berean Pacto de honor (1955, Andre de Toth), Bigger than life (1956, Nicholas Ray), Matanza en la 10ª avenida (1957, Arnold Laven), A face in the crowd (1957, Elia Kazan) eta El barrio contra mí (1958, Michael Curtiz) pelikuletan hartu zuen parte Matthauk.

60ko hamarkadan benetako arrakasta lortu zuen, batez ere Jack Lemmon aktorearekin lan egin ondoren, eta En bandeja de plata (1966, Billy Wilder) eta La extraña pareja (1968) pelikulak egin zituzten elkarrekin. Lehen filmean egindako lanari esker bigarren mailako aktore onenaren Oscar saria irabazi zuen.

Lemmonekin egindako film arrakastatsuez gain, Walter Matthauk Un extraño en mi vida (1960, Richard Quine), Los valientes andan solos (1962, David Miller), Charada (1963, Stanley Donen), Guia para el hombre casado (1967, Gene Kelly), Hello, Dolly (1969, Gene Kelly) eta Flor de cactus (1969, Gene Sacks) filmak egin zituen, besteak beste, 60ko hamarkadan.

70eko hamarkadan Oscar saria lortzeko izendatu zuten Kotch (1971, Jack Lemmon) eta La pareja chiflada (Herbert Ross) pelikuletan egindako paperengatik. Urte horietan Corazon verde (1971, Elaine May), Eso del matrimonio (1971, Arthur Hiller), Risas y lagrimas (1972, Martin Ritt), San Francisco, ciudad desnuda (1973, Stuart Rosenberg), La gran estafa (1974, Don Siegel), Pelham, 1,2,3 (1974, Joseph Sargent), Primera plana (1974, Billy Wilder), Los picarones (1976, Michael Ritchie) eta Alegrias de un viudo (1978, Howard Zieff) filmetan ere egin zuen lan aktoreak.

80ko hamarkadan zineman eta telebistan egin zuen lan Walter Matthauk, baina egin zituen filmek kalitate eskasagoa zuten. Aqui, un amigo (1981), Piratas (1986, Roman Polanski), JFK (1991, Oliver Stone), Daniel el travieso (1993, Nick Castle), El genio del amor (1994, Fred Schepisi) eta (1999, Diane Keaton) dira horietako batzuk. Gainera, Lemmon/Matthau bikotearen arrakastak berreskuratu nahi izan ziren eta bi film egin zituzten elkarrekin: Dos viejos gruñones (1993, Donal Petrie) eta La extraña pareja, otra vez (1998, Howard Deutch).

Walter Matthau 200. urteko uztailaren 1ean zendu zen bihotzekoak jota Santa Monican. 79 urte zituen eta Carol Grace alargun utzi zuen.


== Filmografia ==
== Filmografia ==
{|
{|
|
|
*''[[Atomic Attack]]'' (1950) (laburmetraia)
* ''[[Atomic Attack]]'' (1950) (laburmetraia)
*''[[The Kentuckian]]'' (1955)
* ''[[The Kentuckian]]'' (1955)
*''[[The Indian Fighter]]'' (1955)
* ''[[The Indian Fighter]]'' (1955)
*''[[Bigger Than Life]]'' (1956)
* ''[[Bigger Than Life]]'' (1956)
*''[[A Face in the Crowd]]'' (1957)
* ''[[A Face in the Crowd]]'' (1957)
*''[[Slaughter on Tenth Avenue]]'' (1957)
* ''[[Slaughter on Tenth Avenue]]'' (1957)
*''[[King Creole]]'' (1958)
* ''[[King Creole]]'' (1958)
*''[[Voice in the Mirror]]'' (1958)
* ''[[Voice in the Mirror]]'' (1958)
*''[[Ride a Crooked Trail]]'' (1958)
* ''[[Ride a Crooked Trail]]'' (1958)
*''[[Onionhead]]'' (1958)
* ''[[Onionhead]]'' (1958)
*''[[Gangster Story]]'' (1960) (zuzendaria ere bai)
* ''[[Gangster Story]]'' (1960) (zuzendaria ere bai)
*''[[Strangers When We Meet (filma)|Strangers When We Meet]]'' (1960)
* ''[[Strangers When We Meet (filma)|Strangers When We Meet]]'' (1960)
*''[[Lonely are the Brave]]'' (1962)
* ''[[Lonely are the Brave]]'' (1962)
*''[[Who's Got the Action?]]'' (1962)
* ''[[Who's Got the Action?]]'' (1962)
*''[[Island of Love]]'' (1963)
* ''[[Island of Love]]'' (1963)
*''[[Charade]]'' (1963)
* ''[[Charade (1963ko filma)|Charade]]'' (1963)
*''[[Ensign Pulver]]'' (1964)
* ''[[Ensign Pulver]]'' (1964)
*''[[Fail-Safe (1964ko filma)|Fail-Safe]]'' (1964)
* ''[[Fail-Safe (1964ko filma)|Fail-Safe]]'' (1964)
*''[[Goodbye Charlie]]'' (1964)
* ''[[Goodbye Charlie]]'' (1964)
*''[[Mirage (filma)|Mirage]]'' (1965)
* ''[[Mirage (filma)|Mirage]]'' (1965)
*''[[The Fortune Cookie]]'' (1966)
* ''[[The Fortune Cookie]]'' (1966)
*''[[A Guide for the Married Man]]'' (1967)
* ''[[A Guide for the Married Man]]'' (1967)
*''[[The Odd Couple (filma)|The Odd Couple]]'' (1968)
* ''[[The Odd Couple (filma)|The Odd Couple]]'' (1968)
*''[[The Secret Life of an American Wife]]'' (1968)
* ''[[The Secret Life of an American Wife]]'' (1968)
*''[[Candy (1968ko filma)|Candy]]'' (1968)
* ''[[Candy (1968ko filma)|Candy]]'' (1968)
*''[[Hello, Dolly! (filma)|Hello, Dolly!]]'' (1969)
* ''[[Hello, Dolly! (filma)|Hello, Dolly!]]'' (1969)
*''[[Cactus Flower (filma)|Cactus Flower]]'' (1969)
* ''[[Cactus Flower (filma)|Cactus Flower]]'' (1969)
*''[[A New Leaf]]'' (1971)
* ''[[A New Leaf]]'' (1971)
*''[[Plaza Suite]]'' (1971)
* ''[[Plaza Suite]]'' (1971)
*''[[Kotch]]'' (1971)
* ''[[Kotch]]'' (1971)
*''[[Pete 'n' Tillie]]'' (1972)
* ''[[Pete 'n' Tillie]]'' (1972)
*''[[The Laughing Policeman]]'' (1973)
* ''[[The Laughing Policeman]]'' (1973)
*''[[Charley Varrick]]'' (1973)
* ''[[Charley Varrick]]'' (1973)
|
|
*''[[The Taking of Pelham One Two Three (filma)|The Taking of Pelham One Two Three]]'' (1974)
* ''[[The Taking of Pelham One Two Three (1974ko filma)|The Taking of Pelham One Two Three]]'' (1974)
*''[[Earthquake (filma)|Earthquake]]'' (1974) (credited as "Walter Matuschanskayasky")
* ''[[Earthquake]]'' (1974) (kredituetan "Walter Matuschanskayasky")
*''[[The Front Page (1974ko filma)|The Front Page]]'' (1974)
* ''[[The Front Page (1974ko filma)|The Front Page]]'' (1974)
*''[[The Lion Roars Again]]'' (1975) (laburmetraia)
* ''[[The Lion Roars Again]]'' (1975) (laburmetraia)
*''[[The Gentleman Tramp]]'' (1975) (dokumentala)
* ''[[The Gentleman Tramp]]'' (1975) (dokumentala)
*''[[The Sunshine Boys]]'' (1975)
* ''[[The Sunshine Boys]]'' (1975)
*''[[The Bad News Bears]]'' (1976)
* ''[[The Bad News Bears]]'' (1976)
*''[[Casey's Shadow]]'' (1978)
* ''[[Casey's Shadow]]'' (1978)
*''[[House Calls (filma)|House Calls]]'' (1978)
* ''[[House Calls (filma)|House Calls]]'' (1978)
*''[[California Suite]]'' (1978)
* ''[[California Suite]]'' (1978)
*''[[Portrait of a 60% Perfect Man]]'' (1980) (dokumentala)
* ''[[Portrait of a 60% Perfect Man]]'' (1980) (dokumentala)
*''[[Little Miss Marker (1980ko filma)|Little Miss Marker]]'' (1980)
* ''[[Little Miss Marker (1980ko filma)|Little Miss Marker]]'' (1980)
*''[[Hopscotch (filma)|Hopscotch]]'' (1980)
* ''[[Hopscotch (filma)|Hopscotch]]'' (1980)
*''[[First Monday in October]]'' (1981)
* ''[[First Monday in October]]'' (1981)
*''[[Buddy Buddy]]'' (1981)
* ''[[Buddy Buddy]]'' (1981)
*''[[I Ought to Be in Pictures]]'' (1982)
* ''[[I Ought to Be in Pictures]]'' (1982)
*''[[The Survivors (filma)|The Survivors]]'' (1983)
* ''[[The Survivors (filma)|The Survivors]]'' (1983)
*''[[Movers & Shakers]]'' (1985)
* ''[[Movers & Shakers]]'' (1985)
*''[[Pirates (1986ko filma)|Pirates]]'' (1986)
* ''[[Pirates (1986ko filma)|Pirates]]'' (1986)
*''[[The Little Devil]]'' (1988)
* ''[[The Little Devil]]'' (1988)
*''[[The Couch Trip]]'' (1988)
* ''[[The Couch Trip]]'' (1988)
*''[[JFK (filma)|JFK]]'' (1991)
* ''[[JFK (filma)|JFK]]'' (1991)
*''[[Beyond 'JFK': The Question of Conspiracy]]'' (1992) (dokumentala)
* ''[[Beyond 'JFK': The Question of Conspiracy]]'' (1992) (dokumentala)
*''[[Dennis the Menace (filma)|Dennis the Menace]]'' (1993)
* ''[[Dennis the Menace]]'' (1993)
*''[[Grumpy Old Men (filma)|Grumpy Old Men]]'' (1993)
* ''[[Grumpy Old Men (filma)|Grumpy Old Men]]'' (1993)
*''[[I.Q. (filma)|I.Q.]]'' (1994)
* ''[[I.Q. (filma)|I.Q.]]'' (1994)
*''[[The Grass Harp (filma)|The Grass Harp]]'' (1995)
* ''[[The Grass Harp (filma)|The Grass Harp]]'' (1995)
*''[[Grumpier Old Men]]'' (1995)
* ''[[Grumpier Old Men]]'' (1995)
*''[[I'm Not Rappaport]]'' (1996)
* ''[[I'm Not Rappaport]]'' (1996)
*''[[Out to Sea]]'' (1997)
* ''[[Out to Sea]]'' (1997)
*''[[The Odd Couple II]]'' (1998)
* ''[[The Odd Couple II]]'' (1998)
*''[[The Life and Times of Hank Greenberg]]'' (1998) (dokumentala)
* ''[[The Life and Times of Hank Greenberg]]'' (1998) (dokumentala)
*''[[Hanging Up]]'' (2000)
* ''[[Hanging Up]]'' (2000)
|}
|}


{{Taldeko gizonezko aktore onenaren Oscar Saria}}
⚫
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako aktoreak|Matthau, Walter]]
{{commonskat}}
⚫
[[Kategoria:Gizonezko bigarren aktore onenaren Oscar sariaren irabazleak|Matthau, Walter]]

[[Kategoria:1920ko jaiotzak|Matthau, Walter]]
[[Kategoria:2000ko heriotzak|Matthau, Walter]]
{{bizialdia|1920ko|2000ko|Matthau, Walter}}


⚫
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako aktoreak]]
[[cs:Walter Matthau]]
⚫
[[Kategoria:Gizonezko bigarren aktore onenaren Oscar sariaren irabazleak]]
[[de:Walter Matthau]]
[[Kategoria:Newyorkarrak]]
[[en:Walter Matthau]]
[[Kategoria:Estatubatuar juduak]]
[[eo:Walter Matthau]]
[[Kategoria:Minbiziak hildakoak]]
[[es:Walter Matthau]]
[[Kategoria:Tony Saria irabazi dutenak]]
[[fi:Walter Matthau]]
[[fr:Walter Matthau]]
[[he:וולטר מתאו]]
[[hr:Walter Matthau]]
[[hu:Walter Matthau]]
[[id:Walter Matthau]]
[[io:Walter Matthau]]
[[it:Walter Matthau]]
[[ja:ウォルター・マッソー]]
[[kn:ವಾಲ್ಟರ್ ಮತ್ಥೌ]]
[[la:Gualterius Matthau]]
[[nl:Walter Matthau]]
[[nn:Walter Matthau]]
[[no:Walter Matthau]]
[[pl:Walter Matthau]]
[[pt:Walter Matthau]]
[[ro:Walter Matthau]]
[[ru:Маттау, Уолтер]]
[[simple:Walter Matthau]]
[[sr:Волтер Матау]]
[[sv:Walter Matthau]]
[[tr:Walter Matthau]]
[[uk:Волтер Меттау]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 16:47, 31 urtarrila 2024 data duena

Walter Matthau

(1963)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakWalter John Matthow
JaiotzaNew York, 1920ko urriaren 1a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaSanta Monica, 2000ko uztailaren 1a (79 urte)
Hobiratze lekuaWestwood Village Memorial Park Cemetery (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
ondesteko minbizia
Familia
Ezkontidea(k)Carol Grace  (1959 -  2000)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaNew School (en) Itzuli
Seward Park High School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jardueraktelebista-aktorea, zinema aktorea, film-zuzendaria, karaktere aktorea, antzerki aktorea, komediantea, errealizadorea eta aktorea
Altuera189 zentimetro
Jasotako sariak
Genero artistikoaWesterna
film komikoa
Zerbitzu militarra
Adar militarraUnited States Army Air Forces (en) Itzuli
Parte hartutako gatazkakBigarren Mundu Gerra
IMDB: nm0000527 Allocine: 2117 Rottentomatoes: celebrity/walter_matthau Allmovie: p46456 153520 TV.com: people/walter-matthau IBDB: 68261
Musicbrainz: 90c1d84c-e6b2-4386-84f9-11dc59ceabc5 Discogs: 2048168 Find a Grave: 10234 Edit the value on Wikidata

Walter John Matthau (New York, 1920ko urriaren 1a – Santa Monica, 2000ko uztailaren 1a) AEBetako komedia aktorea izan zen, Oscar sariaren irabazlea.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antzerkian hasi zen 1948an. Burt Lancasterri esker lortu zuen, 1955ean, zinemako lehendabiziko papera The Kentuckian filmean. Billy Wilderrek zuzendutako The Fortune Cookie filmarengatik gizonezko bigarren aktore onenaren Oscar saria eskuratu zuen 1966an. Jack Lemmon kidearekin izandako agerraldiak ezagunak izan ziren, batik bat 1968ko The Odd Couple eta 1974ko The Front Page. Bere paper komikoek arrakastak ematen jarraitu zuten: Cactus Flower (1969), The Sunshine Boys (1976) eta Roman Polanskik zuzendutako Pirates (1986).

Burt Lancaster aktore eta zuzendariaren eskutik egin zuen debuta zineman New Yorkeko aktoreak, eta urte batzuk geroago Oscar saria eskuratu zuen The Fortune Cookie Jack Lemmonekin batera egin zuen pelikulagatik. JFK eta Dennis the Menace 1990eko hamarkadako film ezagunetan ere hartu zuen parte Matthauk.

Filmografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Walter Matthau Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Walter_Matthau&oldid=9581832"(e)tik eskuratuta