Bill Clinton: berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
t esteka gaurkotzea, Buruxkak |
||
(4 erabiltzailek tartean egindako 6 berrikusketa ez dira erakusten) | |||
3. lerroa: | 3. lerroa: | ||
'''William Jefferson Clinton''' (jaiotzaz '''Blythe III''', [[Hope (Arkansas)|Hope]], [[Arkansas]], {{data|1946|8|19}}), '''Bill Clinton''' moduan ezaguna, [[estatubatuar]] politikaria da, [[1993]]tik [[2001]]era [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] presidentea izandakoa. |
'''William Jefferson Clinton''' (jaiotzaz '''Blythe III''', [[Hope (Arkansas)|Hope]], [[Arkansas]], {{data|1946|8|19}}), '''Bill Clinton''' moduan ezaguna, [[estatubatuar]] politikaria da, [[1993]]tik [[2001]]era [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] presidentea izandakoa. |
||
Zuzenbide-ikasketak egin zituen, eta irakasle izan zen (1973-1976) Arkansasen <ref>{{Erreferentzia|izenburua=William J. Clinton|hizkuntza=en-US|url=https://achievement.org/achiever/william-j-clinton/|aldizkaria=Academy of Achievement|sartze-data=2021-02-15}}</ref>. 1974an egin zuen lehen ahalegina politikaren alorrean, Kongresurako hauteskundeetara aurkeztu baitzen eta, galtzaile atera bazen ere, boto-kopuru handia bildu zuen [[Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata|Alderdi Demokratarentzat]]. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Electoral history of Bill Clinton|hizkuntza=en|data=2020-09-22|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Electoral_history_of_Bill_Clinton&oldid=979782805|sartze-data=2021-02-15|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> 1976an, Clinton berriro hauteskundeetara aurkeztu zen, eta ordukoan Arkansasko fiskal nagusi atera zen. Handik bi urtera, Arkansasko gobernadore hautatu zuten, eta kargu horretan |
Zuzenbide-ikasketak egin zituen, eta irakasle izan zen (1973-1976) Arkansasen <ref>{{Erreferentzia|izenburua=William J. Clinton|hizkuntza=en-US|url=https://achievement.org/achiever/william-j-clinton/|aldizkaria=Academy of Achievement|sartze-data=2021-02-15}}</ref>. 1974an egin zuen lehen ahalegina politikaren alorrean, Kongresurako hauteskundeetara aurkeztu baitzen eta, galtzaile atera bazen ere, boto-kopuru handia bildu zuen [[Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata|Alderdi Demokratarentzat]]. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Electoral history of Bill Clinton|hizkuntza=en|data=2020-09-22|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Electoral_history_of_Bill_Clinton&oldid=979782805|sartze-data=2021-02-15|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> 1976an, Clinton berriro hauteskundeetara aurkeztu zen, eta ordukoan Arkansasko fiskal nagusi atera zen. Handik bi urtera, Arkansasko gobernadore hautatu zuten, eta kargu horretan jardun zen hainbat urtez. |
||
[[Fitxategi:Bill_Clinton_taking_the_oath_of_office,_1993.jpg|thumb|ezkerrera|260px|Clinton Estatu Batuetako lehendakari izendatu zutenean.]] |
[[Fitxategi:Bill_Clinton_taking_the_oath_of_office,_1993.jpg|thumb|ezkerrera|260px|Clinton Estatu Batuetako lehendakari izendatu zutenean.]] |
||
1992ko lehendakaritzarako hauteskundeetan Alderdi Demokrataren hautagai izatea lortu ondoren, hiru zutabetan oinarritu zuen |
1992ko lehendakaritzarako hauteskundeetan Alderdi Demokrataren hautagai izatea lortu ondoren, kanpaina hiru zutabetan oinarritu zuen: ekonomia krisialditik ateratzeko plan bat, erdi-mailako gizarte-klaseari zergak gutxitzea eta osasun-segurantza moduko bat ezartzea. Hauteskundeetan, Clintonek botoen % 43 eskuratu zituen, [[George W. Bush|Bushek]] % 38 eta [[Ross Perot|Perotek]] % 19. 1993ko inaugurazio hitzaldian adierazi zuenez, |
||
{{UEU|Bill_Clinton-en_lehen_inaugurazio_hitzaldia|Bill Clinton-en lehen inaugurazio hitzaldia| |
{{UEU|Bill_Clinton-en_lehen_inaugurazio_hitzaldia|Bill Clinton-en lehen inaugurazio hitzaldia|https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/gaur-egungo-munduaren-historia-1945-2009|Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009}}'''Bill Clinton zineman.''' |
||
''[[Primary Colors (filma)|Primary Colors]]'' -en |
''[[Primary Colors (filma)|Primary Colors]]'' -en filmari erreferentzia egiten dio 1992an izandako kanpainiari. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=P�gina/12|url=https://www.pagina12.com.ar/1998/98-05/98-05-09/pag30.htm|aldizkaria=www.pagina12.com.ar|sartze-data=2021-02-15}}</ref>{{esaera2| |
||
Gaur egun, lurreko toki guztietako pertsonekin lehia baketsuan irabazten dugu bizimodua. Indar sakonak eta boteretsuak ari dira gure mundua astintzen eta berregituratzen; garaiotako arazorik premiazkoena ea gure laguna aldatzerik dagoen jakitea da, ez gure etsaia. Mundu berri honek milioika amerikarren bizitza aberastu du, eta lehiatzeko eta irabazteko gai dira amerikarrak. Baina gehiengoak gutxiagoren truke lan gehiago egiten duenean, beste batzuek lanik egin ezin dutenean, osasungintzako gastuak gehiegizkoak direnean familientzat eta enpresak (handiak nahiz txikiak) hondatzeraino hel daitezkeenean, delinkuentziari zaion beldurrak askatasuna ebasten dienean legearekiko leial direnei, eta milioika ume pobrek ezin dutenean irudikatu ere egin guk haientzat eskatzen dugun bizimodua, orduan, lagunok, ez da aldaketarik egon.|<ref>{{Erreferentzia|izena=Fernando|abizena=Martínez Rueda||izena2=Mikel|abizena2=Aizpuru Murua|izenburua=Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|data=2011|url= |
Gaur egun, lurreko toki guztietako pertsonekin lehia baketsuan irabazten dugu bizimodua. Indar sakonak eta boteretsuak ari dira gure mundua astintzen eta berregituratzen; garaiotako arazorik premiazkoena ea gure laguna aldatzerik dagoen jakitea da, ez gure etsaia. Mundu berri honek milioika amerikarren bizitza aberastu du, eta lehiatzeko eta irabazteko gai dira amerikarrak. Baina gehiengoak gutxiagoren truke lan gehiago egiten duenean, beste batzuek lanik egin ezin dutenean, osasungintzako gastuak gehiegizkoak direnean familientzat eta enpresak (handiak nahiz txikiak) hondatzeraino hel daitezkeenean, delinkuentziari zaion beldurrak askatasuna ebasten dienean legearekiko leial direnei, eta milioika ume pobrek ezin dutenean irudikatu ere egin guk haientzat eskatzen dugun bizimodua, orduan, lagunok, ez da aldaketarik egon.|<ref>{{Erreferentzia|izena=Fernando|abizena=Martínez Rueda||izena2=Mikel|abizena2=Aizpuru Murua|izenburua=Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|data=2011|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/gaur-egungo-munduaren-historia-1945-2009|isbn=9788484383345}}</ref>. Testu osoa irakurtzeko [https://wikisource.org/wiki/Bill_Clinton-en_lehen_inaugurazio_hitzaldia Wikisourcen duzu eskuragarri]}} |
||
Agintera igo eta berehala, ia 500.000 milioi dolar eskatu zituen zerga-igoeretan eta gastu gutxitzeetan, eta Kongresuak ia guztia onartu zion. Agintaldi hartan onartu zen, orobat, Estatu Batuak, [[Kanada]] eta [[Mexiko]]ren arteko [[Ipar Amerikako Merkataritza Libreko Ituna|NAFTA]] edo merkatu batua. Osasun-sistemaren erreforma, ordea, atzera bota zioten. Kanpo-arazoen eremuan, israeldarren eta palestinarren arteko bake-prozesua bultzatu zuen. Balkanetara, berriz, 20.000 soldadu igorri zituen, nazioarteko indar gehiagorekin, bakeak egitera. 1996ko hauteskundeak aurrekoak baino errazago irabazi zituen Clintonek, botoen % 49 eskuratu baitzituen. Kanpo-arazoetan, Errusiako presidentea, [[Boris Jeltsin]], sobietar blokeko kide izandako hiru estatu [[Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOn]] sar zitezen konbentzitu zuen. |
Agintera igo eta berehala, ia 500.000 milioi dolar eskatu zituen zerga-igoeretan eta gastu gutxitzeetan, eta Kongresuak ia guztia onartu zion. Agintaldi hartan onartu zen, orobat, Estatu Batuak, [[Kanada]] eta [[Mexiko]]ren arteko [[Ipar Amerikako Merkataritza Libreko Ituna|NAFTA]] edo merkatu batua. Osasun-sistemaren erreforma, ordea, atzera bota zioten. Kanpo-arazoen eremuan, israeldarren eta palestinarren arteko bake-prozesua bultzatu zuen. Balkanetara, berriz, 20.000 soldadu igorri zituen, nazioarteko indar gehiagorekin, bakeak egitera. 1996ko hauteskundeak aurrekoak baino errazago irabazi zituen Clintonek, botoen % 49 eskuratu baitzituen. Kanpo-arazoetan, Errusiako presidentea, [[Boris Jeltsin]], sobietar blokeko kide izandako hiru estatu [[Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOn]] sar zitezen konbentzitu zuen. |
||
Clintonen bigarren agintaldi hori markatu zuen gertaera nagusia sexu-eskandalu bat izan zen. [[Monica Lewinsky]] izeneko Etxe Zuriko bekadun ohi batekin sexu-harremanak izana egotzi zioten, eta Clintonek ukatu egin zuen, zinpean. Baina Kenneth Starr fiskalak Lewinsky deitu zuen deklaratzera, eta hark harremanak aitortu ondoren, Clintonek onartu behar izan zuen ez zuela egia esan. Hala, 1998ko abenduaren 19an, auzia sartu zioten lehendakariari zin faltsua egiteagatik eta justiziari oztopoak jartzeagatik |
Clintonen bigarren agintaldi hori markatu zuen gertaera nagusia sexu-eskandalu bat izan zen. [[Monica Lewinsky]] izeneko Etxe Zuriko bekadun ohi batekin sexu-harremanak izana egotzi zioten, eta Clintonek ukatu egin zuen, zinpean. Baina Kenneth Starr fiskalak Lewinsky deitu zuen deklaratzera, eta hark harremanak aitortu ondoren, Clintonek onartu behar izan zuen ez zuela egia esan. Hala, 1998ko abenduaren 19an, auzia sartu zioten lehendakariari zin faltsua egiteagatik eta justiziari oztopoak jartzeagatik baina, Senatura eraman zenean, kasua bertan behera geratu zen. |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
20. lerroa: | 20. lerroa: | ||
== Kanpo estekak == |
== Kanpo estekak == |
||
* {{en}} [http://www.whitehouse.gov/history/presidents/bc42.html Biografia] |
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20090117205048/http://www.whitehouse.gov/history/presidents/bc42.html Biografia] |
||
{{bizialdia|1946ko||Clinton, Bill}} |
{{bizialdia|1946ko||Clinton, Bill}} |
||
34. lerroa: | 34. lerroa: | ||
[[Kategoria:Baptistak]] |
[[Kategoria:Baptistak]] |
||
[[Kategoria:Bill Clinton]] |
[[Kategoria:Bill Clinton]] |
||
[[Kategoria:Ezkerrak]] |
|||
[[Kategoria:Arkansasko gobernadoreak]] |
|||
[[Kategoria:Arkansasko politikariak]] |
Hauxe da oraingo bertsioa, 00:30, 3 urria 2024 data duena
William Jefferson Clinton (jaiotzaz Blythe III, Hope, Arkansas, 1946ko abuztuaren 19a), Bill Clinton moduan ezaguna, estatubatuar politikaria da, 1993tik 2001era Ameriketako Estatu Batuetako presidentea izandakoa.
Zuzenbide-ikasketak egin zituen, eta irakasle izan zen (1973-1976) Arkansasen [1]. 1974an egin zuen lehen ahalegina politikaren alorrean, Kongresurako hauteskundeetara aurkeztu baitzen eta, galtzaile atera bazen ere, boto-kopuru handia bildu zuen Alderdi Demokratarentzat. [2] 1976an, Clinton berriro hauteskundeetara aurkeztu zen, eta ordukoan Arkansasko fiskal nagusi atera zen. Handik bi urtera, Arkansasko gobernadore hautatu zuten, eta kargu horretan jardun zen hainbat urtez.
1992ko lehendakaritzarako hauteskundeetan Alderdi Demokrataren hautagai izatea lortu ondoren, kanpaina hiru zutabetan oinarritu zuen: ekonomia krisialditik ateratzeko plan bat, erdi-mailako gizarte-klaseari zergak gutxitzea eta osasun-segurantza moduko bat ezartzea. Hauteskundeetan, Clintonek botoen % 43 eskuratu zituen, Bushek % 38 eta Perotek % 19. 1993ko inaugurazio hitzaldian adierazi zuenez,
Wikitekan bada UEUren liburu batetik ateratako testu zatia: Bill Clinton-en lehen inaugurazio hitzaldia | |
Liburu osoa: Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009 |
Bill Clinton zineman.
Primary Colors -en filmari erreferentzia egiten dio 1992an izandako kanpainiari. [3]
« |
Gaur egun, lurreko toki guztietako pertsonekin lehia baketsuan irabazten dugu bizimodua. Indar sakonak eta boteretsuak ari dira gure mundua astintzen eta berregituratzen; garaiotako arazorik premiazkoena ea gure laguna aldatzerik dagoen jakitea da, ez gure etsaia. Mundu berri honek milioika amerikarren bizitza aberastu du, eta lehiatzeko eta irabazteko gai dira amerikarrak. Baina gehiengoak gutxiagoren truke lan gehiago egiten duenean, beste batzuek lanik egin ezin dutenean, osasungintzako gastuak gehiegizkoak direnean familientzat eta enpresak (handiak nahiz txikiak) hondatzeraino hel daitezkeenean, delinkuentziari zaion beldurrak askatasuna ebasten dienean legearekiko leial direnei, eta milioika ume pobrek ezin dutenean irudikatu ere egin guk haientzat eskatzen dugun bizimodua, orduan, lagunok, ez da aldaketarik egon. |
» |
—[4]. Testu osoa irakurtzeko Wikisourcen duzu eskuragarri |
Agintera igo eta berehala, ia 500.000 milioi dolar eskatu zituen zerga-igoeretan eta gastu gutxitzeetan, eta Kongresuak ia guztia onartu zion. Agintaldi hartan onartu zen, orobat, Estatu Batuak, Kanada eta Mexikoren arteko NAFTA edo merkatu batua. Osasun-sistemaren erreforma, ordea, atzera bota zioten. Kanpo-arazoen eremuan, israeldarren eta palestinarren arteko bake-prozesua bultzatu zuen. Balkanetara, berriz, 20.000 soldadu igorri zituen, nazioarteko indar gehiagorekin, bakeak egitera. 1996ko hauteskundeak aurrekoak baino errazago irabazi zituen Clintonek, botoen % 49 eskuratu baitzituen. Kanpo-arazoetan, Errusiako presidentea, Boris Jeltsin, sobietar blokeko kide izandako hiru estatu NATOn sar zitezen konbentzitu zuen.
Clintonen bigarren agintaldi hori markatu zuen gertaera nagusia sexu-eskandalu bat izan zen. Monica Lewinsky izeneko Etxe Zuriko bekadun ohi batekin sexu-harremanak izana egotzi zioten, eta Clintonek ukatu egin zuen, zinpean. Baina Kenneth Starr fiskalak Lewinsky deitu zuen deklaratzera, eta hark harremanak aitortu ondoren, Clintonek onartu behar izan zuen ez zuela egia esan. Hala, 1998ko abenduaren 19an, auzia sartu zioten lehendakariari zin faltsua egiteagatik eta justiziari oztopoak jartzeagatik baina, Senatura eraman zenean, kasua bertan behera geratu zen.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ (Ingelesez) «William J. Clinton» Academy of Achievement (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ (Ingelesez) Electoral history of Bill Clinton. 2020-09-22 (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ [https://www.pagina12.com.ar/1998/98-05/98-05-09/pag30.htm «P�gina/12»] www.pagina12.com.ar (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ Martínez Rueda, Fernando; Aizpuru Murua, Mikel. (2011). Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009. Udako Euskal Unibertsitatea ISBN 9788484383345..
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Ingelesez) Biografia
Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Egungoa: Joe Biden |