1724

1724. urtea
Kronologia
Mendeak	XVII.a • XVIII.a • XIX.a
Hamarkadak	1700(e)koa • 1710(e)koa • 1720(e)koa • 1730(e)koa • 1740(e)koa
Urteak	1721  • 1722  • 1723 • 1724 • 1725 • 1726 • 1727
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1724 MDCCXXIV
Ab urbe condita	2477
Armeniar egutegia	1173 ԹՎ ՌՃՀԳ
Bahá'í egutegia	-120 – -119
Bengaliar egutegia	1131
Berber egutegia	2674
Egutegi budista	2268
Myanmarko egutegia	1086
Bizantziar egutegia	7232 – 7233
Koptoen egutegia	1440 – 1441
Etiopiar egutegia	1716 – 1717
Hebrear egutegia	5484 – 5485
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1780 – 1781
Shaka Samvat	1646 – 1647
Kali Yuga	4825 – 4826
Iraniar egutegia	1102 – 1103
Islamiar egutegia	1136 – 1137
Japoniar egutegia	Kyōhō 9 (享保9年)
Korear egutegia	4057
Thailandiar eguzki egutegia	2267
Holozeniar egutegia	11724

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

Urtarrila

• Urtarrilaren 14 – Juan Bautista Orendain Azpilikueta segurarra Bulego Unibertsalaren Idazkari izendatu zuten.
• Urtarrilaren 15 – Filipe V.a Espainiakoak abdikatu zuen, bere 16 urteko semea, Luis I.a Espainiakoa, errege izendatuz.
• Urtarrilaren 18 – Ekialdeko Indietako Herbeheretar Konpainiako Fortuyn itsasontzia Esperantza Oneko lurmuturretik abiatu zen, 16 egun bertan geldi egon ostean. 225 kideko eskifaia zuen, Pieter Westrik kapitain zela. Bataviarako bidea hartu zuen, Ekialdeko Herbeheretar Indietan, baina ez zuen inork berriro ere ikusi.
• Urtarrilaren 22 – Bruno Maurizio Zabala durangarrak, Espainiako Kapitan jenerala Rio de la Platan portugaldar indarrak kaleratu zituen eta Montevideo hiria sortu zuen, gaur egungo Uruguaiko hiriburua.
• Urtarrilaren 28 – San Petersburgoko Estatu-Unibertsitatea sortu zen Errusian.

Otsaila

• Otsailaren 8 – Katalina I.a Errusiakoa ofizialki tsaritsa izendatu zuen Petri Handia senarrak.
• Otsailaren 20 – Georg Friedrich Händelen Giulio Cesare opera estreinatu zen Londresen.

Martxoa

• Martxoaren 7 – Inozentzio XIII.a aita santua 68 urte zituela hil zen, kargua hartu eta hiru urtera.
• Martxoaren 20 – 1724ko konklabearen hasiera Erroman, Inozentzio XIII.aren ondorengoa aurkitzeko. 33 hauteslerekin hasi zen, baina uneren batean 53 izan zituen. Bi hilabetez izan ziren bilduta ondorengoa hautatzeko.

Apirila

• Apirilaren 7 – Johann Sebastian Bachen Pasioa San Joanen arabera (BWV 245) lehen aldiz jo zen Leipzigeko San Nikolas elizan.

Maiatza

• Maiatzaren 13 – Giulio Piazza Faenzako artzapezpikua lau botora geratu zen aitasantu berria izateko bozketan.
• Maiatzaren 29 – Vincenzo Orsini, Beneventoko artzapezpikua hautatu zuten aitasantu. 245.a izan zen postu horretan, Benedikto XIII.a izenarekin.

Ekaina

• Ekainaren 23 – Konstantinoplako ituna sinatu zuten Otomandar Inperioak eta Errusiako Inperioak, Persia bien artean banatuz.

Uztaila

• Uztailaren 27 – Peter Ume Basatia, Helpensenen aurkitu zuten, Hanoverretik gertu.
• Uztailaren 31 – Hyderabat estatua sortu zen Indian, Muhammad Shah Mogolen enperadoreak Mir Qamar-ud-din Khan bazkidea saritzeko. Qamar-ud-din Hyderabadeko lehen Nizam izan zen. 220 urtez existitu zen estatua, baina Indiaren independentziarekin batera desagertu zen.

Abuztua

• Abuztuaren 31 – Luis I.a Espainiakoa baztangaren ondorioz hil zen, 17 urte zituela, eta sei hilabeteko erregealdiaren ostean. Bere aitak, Filipe V.ak, hartu zuen berriro tronua.

Iraila

• Irailaren 4 – José de Grimaldo, Filipe V.arekin Espainiako lehen ministro izan zena abdikatu zuen arte, kargura itzuli zen erregearen itzulerarekin batera.
• Irailaren 24 – Parisko Burtsa sortu zen, Frantziako burtsarik garrantzitsuena. Luis XV.a Frantziakoak Nicolas Ravot d'Ombrevalen gomendioz sortu zuen. Lehenago Lyonen, Bordelen eta Tolosan baziren burtsak.

Urria

• Urriaren 2 – Muhammad bin Nasir Omango Iman berria hautatu zuten, bere anaia Saif bin Sultan II.a kanporatu eta gero.
• Urriaren 15 – Teatro Nuovo opera-antzokia ireki zen Napolin, Antonio Oreficeren Lo Simmele opera bufoarekin.
• Urriaren 16 – Yengjo Koreako enperadore bilakatu zen, bere anaia zaharra zen Gyengjongen heriotzaren ostean. 52 urtez izan zen enperadore, 1776ko apirilaren 22an hil zen arte.
• Urriaren 31 – Georg Friedrich Händelen Tamerlano opera estreinatu zen, Londresen.

Azaroa

• Azaroaren 16 – Willem Mons, Katalina I.a Errusiakoaren amorantea, exekutatu zuten, eta bere burua alkoholetan kontserbatu zuten.
• Azaroaren 19 – Ekialdeko Indietako Herbeheretar Konpainiaren Slot ter Hooge fragata Porto Santo uhartean hondoratu zen. Eskifaiako 254 pertsonetatik 221 hil ziren.

Abendua

• Abenduaren 2 – Mojsije Petrovićek, Serbiako Eliza Ortodoxoko liderra Habsgorgotarren monarkian, 57 puntuko dekretu bat argitaratu zuen eliza Turkiaren eraginetik askatzeko.
• Abenduaren 7 – Johann Gottfried Rösner eta Prusiako Thorn hiriko beste luterotar batuzek jesuiten aurka egindako erasoaren ondorioz hamar luterotar exekutatu zituzten hiriko plazan. Rösnerri eta beste zazpiri burua moztu zieten aizkora bat erabilita, eta beste bi urkatu, herrestatu eta zatikatu zituzten, blasfemia egotzita.
• Abenduaren 14 – Zhiliko erregeordetza (gaur egungo Hebei probintzia, Txina), berriro sortu zuen Yongzheng enperadoreak, 55 urte eta gero. Li Weijun izan zen lehen erregeordea. Zhili erregeordetza izan zen Qing dinastia desagertu zen arte, 1912an.
• Abenduaren 24 – Francesco Valesiok bere Diario di Roma berriro idazteari ekin zion, 13 urtez geldi egon ostean. Lan honetan Erromako eguneroko bizitzaren kronika egiten da.

Jaiotzak

• Urtarrilaren 3a – Juan de Iturburu, bizkaitar arkitektoa (h. 1796).
• Urtarrilaren 13a – Sofia Antonieta Brunswick-Wolfenbüttelekoa, alemaniar dukesa (h. 1802).
• Otsailaren 10a – Maria Giacomina Nazari, italiar margolaria.
• Martxoaren 27a – Jane Colden, estatubatuar botanikaria, Estatu Batuetako lehendabiziko emakumezko botanikaritzat hartua (h. 1766).
• Apirilaren 22 – Immanuel Kant, filosofo eta zientzialari prusiarra (h.1804).
• Ekainaren 7a – Franz Anton Maulbertsch, austriar margolari eta grabatzailea (h. 1796).
• Ekainaren 30a – Johann Julius Walbaum, alemaniar mediku, naturalista, zoologo eta taxonomista (h. 1799).
• Uztailaren 2a – Friedrich Gottlieb Klopstock, alemaniar olerkaria (h. 1803).
• Uztailaren 6a – Joan Nepomukekoa Karlos Liechtensteingoa, Liechtensteingo printzea (h. 1748).
• Uztailaren 18a – Maria Antonia Bavariakoa, Saxoniako hauteslea, erregentea eta konpositorea (h. 1780).
• Abuztuaren 28a – Agustín Lezo, gipuzkoar elizgizona, Iruñeko apezpiku eta Zaragozako artzapezpikua (h. 1796).
• Abuztuaren 29a – Giovanni Battista Casti, italiar idazlea (h. 1803).
• Urriaren 15a – Eugenio Llaguno, arabar politikari eta idazlea (h. 1799).
• Azaroaren 24a – Maria Amalia Saxoniakoa, Espainiako erregina ezkontidea (h. 1760).
• Abenduaren 11 – Karlos Teodoro Bavariakoa, Bavariako hautesle eta dukea (h. 1799).
• Abenduaren 25a – John Michell, ingeles naturaren filosofo eta geologoa (h. 1793).
• Frantzisko Ibero, gipuzkoar arkitektoa (h. 1795).

Heriotzak

• Martxoaren 7a – Inozentzio XIII.a, Aita santua (j. 1655).
• Maiatzaren 4a – Esteban Urizar, bizkaitar militar eta funtzionarioa, Tucumángo gobernadore izandakoa.
• Ekainaren 24a – Johann Theile, alemaniar musikagilea (j. 1646).
• Abuztuaren 31 – Luis I.a Espainiakoa, Espainiako erregea (j. 1707).
• Irailaren 19a – Glückel von Hameln, alemaniar negozio emakumea eta egunkari-idazlea, bere lanetan XVII. mendeko alemaniar Askenazi judu-komunitateen bizitza ezagutarazi zuena (j. 1646).
• Azaroaren 18a – Bartolomeu Lourenço de Gusmão, portugaldar apaiz jesuita, naturalista eta asmatzailea (j. 1685).
• Francisco Larraga, nafar erlijioso domingotarra, teologiako irakaslea (j. 1671).

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q6926
• Multimedia: 1724 / Q6926