Edukira joan

Katalan Herriak: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
No edit summary
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
113. lerroa: 113. lerroa:


== Kultura ==
== Kultura ==

[[Fitxategi:Mural Països Catalans.JPG|thumb|250px|Katalan Herriak aldarrikatzen dituen [[graffiti]]a [[Argentona]]n.]]
=== Literatura ===
=== Literatura ===
{{Sakontzeko|Katalunierazko literatura}}
{{Sakontzeko|Katalunierazko literatura}}

22:28, 20 iraila 2014ko berrikusketa

Katalan Herriak


Països Catalans

Ez da estatua
Katalan Herrietako bandera
Bandera
Hiri nagusiak Bartzelona, Valentzia, Palma, Perpinyà
Eremua 70.520 km²
Biztanleria 13.534.721
Dentsitatea 191,9 biztanle/km²
Dirua euroa
Herritarra katalan
Hizkuntza(k) katalana, aranera, gaztelania, frantsesa eta italiera

Katalan Herriak (katalanez Països Catalans) katalana mintzatzen den lurraldeari ematen zaion izena da. Orokorrean, Katalan Herriak Iberiar Penintsularen ekialdean kokatzen dira, Pirinioak eta Segura ibaiaren artean, Balear Uharteak ere batasun honetan sartuz. Zenbaitzuk Sardiniako Alguer (Alghero) hiria ere sartzen dute Katalan Herrien barne.

Hedadura 69.823 kilometro karratuetakoa da eta 12,9 milioi biztanle ditu (2004ean).

Katalan Herriak terminoa katalan nazionalista askok erabiltzen dute maiz.

Mugak


Tradizionalki eta administratiboki, Katalan Herriak ondoko lurraldeok osatzen dituzte, guztiak Espainiako administraziopean Ipar Katalunia (Frantzia), Andorrako Printzerria (Principat d'Andorra) eta Alguer (Italia) izan ezik:

  • Katalunia (Catalunya), askotan Printzerria (Principat) deritzona. Pirinioetako Tratatuaren (1659) eraginez iparraldea (Ipar Katalunia) Frantziako estatuaren parte da. Hiriburua Bartzelona da.

Hizkuntzan oinarrituriko ikuspuntu batetik, Katalan Herrien barruan ondorengo lurraldeak ere sartzen dira:

{{Image label small|x=0.185|y=0.68|scale=350|text=
[[Valentziako Erkidegoa|Valentziako<br /


enllaç=Catalunya Nord
enllaç=Catalunya
enllaç=País Valencià
enllaç=Illes Balears
enllaç=Andorra

Demografia

Katalana hedatzen den lurraldeak 12.805.197 biztanle zituen 2006an. Valentziar Herriko eskualde gaztelaniadunetako biztanleria (719.970 lagun) eta Arango haranekoak (9.554 biztanle) kontuan hartuz, 13.534.721 biztanle dituzte Katalan Herriek.

Lurraldea Biztanleria
Katalunia (Arango harana kontuan hartu gabe) 7.125.143
Valentziar Herria (eskualde gaztelaniadunak izan ezik) 4.086.938
Ipar Katalunia (Ekialdeko Pirinioetako departamentua, Fenolleda barne) 422.000
Andorra 81.222
Sartaldeko Zerrenda 47.771
Alguer 40.391
Carxe 670
GUZTIRA 12.805.197

Kultura

Literatura

Sakontzeko, irakurri: «Katalunierazko literatura»

Katalunierazko idazleen artean, nabarmentzekoak dira, beste batzuen artean, Ramon Llull, Ausias March eta Salvador Espriu.

Musika

Sakontzeko, irakurri: «Katalunierazko musika»

Azpimarratzekoak dira Raimon, Joan Manuel Serrat, Maria del Mar Bonet eta Lluis Llach abeslariak.

Inadaptats, Obrint Pas, Opció k-95, Els Pets, Sopa de Cabra eta La Gossa Sorda dira talde ezagunetako batzuk.

Antzerkia

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Katalan Herriak