Edukira joan

Euskararen Nazioarteko Eguna: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t ref
 
6. lerroa: 6. lerroa:
[[1930|1930e]]an [[Eusko Ikaskuntza]]k ezarri zuen, [[euskara]]ren nazioarteko egun gisara. Lehen ospakizun egun horrek “lotsa handia litzateke guk, Euskaldunok, geure hizkuntza galtzen ikustea” izan zuen goiburu.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rosa Miren|abizena=PAGOLA|izenburua=Euskararen Eguna eta Eusko Ikaskuntza|hizkuntza=eu|url=http://www.euskonews.eus/0725zbk/gaia72506eu.html|aldizkaria=www.euskonews.eus|sartze-data=2020-12-03}}</ref> [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibil]]<nowiki/>aren ostean, 1949an berpiztu zen, [[Buenos Aires]]<nowiki/>ko ''Laurac Bat'' elkartean eta, besteak beste, mundu osoko euskaldunei euskara landu eta sendotzeko laguntzak eskatzen zizkieten. [[Frankismo]] garaian, Ipar Euskal Herrian eta Amerikako zenbait lekutan soilik ospatzen zen, Espainiako diktadurako zentsuraren ondorioz. Egunaren sustatzaile nagusi aritu ziren [[Manuel de la Sota|Manu Sota]], [[Manuel Intxausti]], [[Telesforo Monzón|Telesforo Monzon]], [[Pierre Laffite|Piarres Lafitte]], [[Louis Dassance]] eta [[Jean Saint-Pierre]].<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Manu Sota eta Euskararen Nazioarteko Eguna|hizkuntza=eu|data=2024-12-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241201/manu-sota-eta-euskararen-nazioarteko-eguna|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-12-03}}</ref>
[[1930|1930e]]an [[Eusko Ikaskuntza]]k ezarri zuen, [[euskara]]ren nazioarteko egun gisara. Lehen ospakizun egun horrek “lotsa handia litzateke guk, Euskaldunok, geure hizkuntza galtzen ikustea” izan zuen goiburu.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rosa Miren|abizena=PAGOLA|izenburua=Euskararen Eguna eta Eusko Ikaskuntza|hizkuntza=eu|url=http://www.euskonews.eus/0725zbk/gaia72506eu.html|aldizkaria=www.euskonews.eus|sartze-data=2020-12-03}}</ref> [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibil]]<nowiki/>aren ostean, 1949an berpiztu zen, [[Buenos Aires]]<nowiki/>ko ''Laurac Bat'' elkartean eta, besteak beste, mundu osoko euskaldunei euskara landu eta sendotzeko laguntzak eskatzen zizkieten. [[Frankismo]] garaian, Ipar Euskal Herrian eta Amerikako zenbait lekutan soilik ospatzen zen, Espainiako diktadurako zentsuraren ondorioz. Egunaren sustatzaile nagusi aritu ziren [[Manuel de la Sota|Manu Sota]], [[Manuel Intxausti]], [[Telesforo Monzón|Telesforo Monzon]], [[Pierre Laffite|Piarres Lafitte]], [[Louis Dassance]] eta [[Jean Saint-Pierre]].<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Manu Sota eta Euskararen Nazioarteko Eguna|hizkuntza=eu|data=2024-12-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241201/manu-sota-eta-euskararen-nazioarteko-eguna|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-12-03}}</ref>


[[1995]]ean [[Eusko Jaurlaritza]]k eta [[Euskaltzaindia]]k bat eginik, Euskararen Nazioarteko Eguna instituzionalizatu zuten. 2024an, Euskararen Nazioarteko Eguna giro berezian igaro zen, EAEko erakunde publikoetan euskararen erabilera bermatzearen kontrako epaien segida luze bat zela eta, [[Oldarraldia]] deitu izan zena.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Euskararen aurkako oldarraldia, gero eta bortitzagoa|hizkuntza=eu|data=2024-12-02|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241202/euskararen-aurkako-oldarraldia-gero-eta-bortitzagoa|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-12-03}}</ref>
[[1995]]ean [[Eusko Jaurlaritza]]k eta [[Euskaltzaindia]]k bat eginik, Euskararen Nazioarteko Eguna instituzionalizatu zuten. 2024an, Euskararen Nazioarteko Eguna giro berezian igaro zen, EAEko erakunde publikoetan euskararen erabilera bermatzearen kontrako epaien segida luze bat zela eta, [[Oldarraldia]] deitu izan zena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Politika publiko «ausartak» eskatu dituzte eragileek Euskararen Egunean|hizkuntza=eu|data=2024-12-03|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/politika-publiko-ausartak-eskatu-dituzte-eragileek-euskararen-egunean_2134414_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-12-04}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Euskararen aurkako oldarraldia, gero eta bortitzagoa|hizkuntza=eu|data=2024-12-02|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241202/euskararen-aurkako-oldarraldia-gero-eta-bortitzagoa|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-12-03}}</ref>


Euskararen Egunak hainbat izen izan ditu. Lehen edizioan, ''Eskuararen'' ''Eguna'' erabili zen eta ondorengo urteetan, ''Euzkararen eguna'' edo ''Euzkara'' ''Eguna'' (garai hartan ''euskara'' hitzak ''eguzki'' hitzarekin lotura etimologikoa zuela uste zen, hortik geroago baztertutako ''*euzkara'', ''*euzko'' eta ''Euzkadi''). Egun, '''Euskararen Eguna''' edo '''Euskararen Nazioarteko Eguna''' esaten zaio<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7eT-1"/>.
Euskararen Egunak hainbat izen izan ditu. Lehen edizioan, ''Eskuararen'' ''Eguna'' erabili zen eta ondorengo urteetan, ''Euzkararen eguna'' edo ''Euzkara'' ''Eguna'' (garai hartan ''euskara'' hitzak ''eguzki'' hitzarekin lotura etimologikoa zuela uste zen, hortik geroago baztertutako ''*euzkara'', ''*euzko'' eta ''Euzkadi''). Egun, '''Euskararen Eguna''' edo '''Euskararen Nazioarteko Eguna''' esaten zaio<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7eT-1"/>.

Hauxe da oraingo bertsioa, 23:14, 4 abendua 2024 data duena

1949ko Euskararen Eguneko idatzia. / Iturria: Eusko Ikaskuntza via Alea.eus[1].
Erbestetik, Eusko Jaurlaritzak Parisetik argitaratutako Euzko Deya egunkaria (1949).

Euskararen Nazioarteko Eguna, ENE, euskararen aldeko ospakizun eguna da, abenduaren 3an[2] egiten dena, Frantzisko Xabierkoaren egunean; izan ere, Frantzisko 1552ko abenduaren 3an hil zen Shangchuan uhartean, euskara zuen berezko hizkuntza eta, kondairak dioenez, hil aurreko azken hitzak bere ama-hizkuntzaz eman zituen, euskaraz.

1930ean Eusko Ikaskuntzak ezarri zuen, euskararen nazioarteko egun gisara. Lehen ospakizun egun horrek “lotsa handia litzateke guk, Euskaldunok, geure hizkuntza galtzen ikustea” izan zuen goiburu.[3] Espainiako Gerra Zibilaren ostean, 1949an berpiztu zen, Buenos Airesko Laurac Bat elkartean eta, besteak beste, mundu osoko euskaldunei euskara landu eta sendotzeko laguntzak eskatzen zizkieten. Frankismo garaian, Ipar Euskal Herrian eta Amerikako zenbait lekutan soilik ospatzen zen, Espainiako diktadurako zentsuraren ondorioz. Egunaren sustatzaile nagusi aritu ziren Manu Sota, Manuel Intxausti, Telesforo Monzon, Piarres Lafitte, Louis Dassance eta Jean Saint-Pierre.[4]

1995ean Eusko Jaurlaritzak eta Euskaltzaindiak bat eginik, Euskararen Nazioarteko Eguna instituzionalizatu zuten. 2024an, Euskararen Nazioarteko Eguna giro berezian igaro zen, EAEko erakunde publikoetan euskararen erabilera bermatzearen kontrako epaien segida luze bat zela eta, Oldarraldia deitu izan zena.[5][6]

Euskararen Egunak hainbat izen izan ditu. Lehen edizioan, Eskuararen Eguna erabili zen eta ondorengo urteetan, Euzkararen eguna edo Euzkara Eguna (garai hartan euskara hitzak eguzki hitzarekin lotura etimologikoa zuela uste zen, hortik geroago baztertutako *euzkara, *euzko eta Euzkadi). Egun, Euskararen Eguna edo Euskararen Nazioarteko Eguna esaten zaio[1].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b «Zergatik ospatzen da Euskararen Nazioarteko Eguna abenduaren 3an?» Alea.eus (Noiz kontsultatua: 2022-12-03).
  2. ↑ «Zergatik ospatzen da Euskararen Nazioarteko Eguna abenduaren 3an?» Argia (Noiz kontsultatua: 2021-12-02).
  3. ↑ PAGOLA, Rosa Miren. «Euskararen Eguna eta Eusko Ikaskuntza» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2020-12-03).
  4. ↑ SL, TAI GABE DIGITALA. (2024-12-01). «Manu Sota eta Euskararen Nazioarteko Eguna» naiz: (Noiz kontsultatua: 2024-12-03).
  5. ↑ «Politika publiko «ausartak» eskatu dituzte eragileek Euskararen Egunean» Berria 2024-12-03 (Noiz kontsultatua: 2024-12-04).
  6. ↑ SL, TAI GABE DIGITALA. (2024-12-02). «Euskararen aurkako oldarraldia, gero eta bortitzagoa» naiz: (Noiz kontsultatua: 2024-12-03).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Euskararen_Nazioarteko_Eguna&oldid=9990810"(e)tik eskuratuta