Helena Pimenta
| Helena Pimenta | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Salamanca, 1955 (68/69 urte) |
| Herrialdea |  Espainia |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Salamancako Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | gaztelania ingelesa frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | antzerki zuzendaria eta idazlea |
| Kidetza | Espainiako Arte Eszenikoen Akademia |
| Genero artistikoa | dramaturgia |
Helena Pimenta (Salamanca, 1955) irakaslea, eszenako zuzendaria, dramaturgoa eta antzerki-zuzendaria da. Antzerki Klasikoko Konpainia Nazionaleko zuzendaria izan zen 2011tik 2019ra. 1993an Antzerki Sari Nazionala jaso zuen.[1][2][3][4]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ingeles eta Frantses Filologian lizentziatu zen Salamancako Unibertsitatean. Bere ikasketetan, antzerkia gaztelaniaz, ingelesez eta frantsesez irakurri zuen, eta geroko lanerako oinarri sendoa izan zuen.[5]
Antzerki-bokazioa berantiarra izan zuen, eta zeharka iritsi zen horretara, dramaturgia atzerriko hizkuntza irakasteko tresna gisa erabili baitzuen Batxilergoko institutu bateko irakaslea zenean, Errenteriako Koldo Mitxelena Institutuan. Ikasleek topaleku bat aurkitu zuten antzerkiaren inguruan, hainbat diziplina aztertuz eta beren prestakuntzaren protagonista bihurtuz. Horrelaxe aurkitu zuen Pimentak bere bizitza profesional eta pertsonala izan dena.[5]
La Cuadra-ren Quejío eta Brook-en El Mahabarata izan zituen inspirazio egin zituen lehen lanetan.[5]
Ibilbide profesionala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1978an ATELIER konpainia sortu zuen, eta, besteak beste, honako lan hauek zuzendu zituen: Molièreren El avaro (1980), Eugène Ionescoren La cantante calva eta La lección (1981), Samuel Becketten Esperando a Godot (1982). Cándido (1983), Danteria (1984), Procesados (1986) eta Xespir (1987) idatzi eta zuzendu zituen.
1987an, UR Antzerki konpainia sortu zuen Donostian, eta haren zuzendari artistikoa da.[6] Horren bidez, antzerki klasiko ikuskizunak gazteleraz, frantsesez eta ingelesez zuzendu ditu, bereziki William Shakespearenak.[5] Hasieran Rémora (1988) eta Antihéroes (1991) nabarmendu ziren. 1992an, trilogia bat hasi zuen William Shakespeareren lanei buruz: Sueño de una noche de verano (1992), Romeo y Julieta (1995) eta Trabajos de amor perdidos (1998); autore horri buruzko espezialistetako bat bihurtu du, eta, 20 sari nazional eta nazioarteko baino gehiago jaso ditu, eta aho batez onartu du jendeak eta kritikak. Nabarmentzekoa da 1993an Antzerki Sari Nazionala lortzean jaso zuen aintzatespena.[6] 2001ean, Enzo Cormannen Sigue la tormenta zuzendu zuen; 2002an, Ramón María del Valle-Inclán Luces de Bohemia; eta 2003an, Rafael Albertiren eta Juan Maiorgaren Sonámbulo.
2004an, Shakespearerekin aritu izan zen berriz La tempestad lanarekin, eta 2005ean, enkargatutako Coriolano lanarekin, Salamanca 2005 Plaza Mayor de Europa izenarekin, plaza horren 250. urteurrena ospatzeko, eta 2006an Joan Maiorgaren El chico de la última fila zuzendu zuen. 2007an, UR–Antzerkiaren 20. urteurrena zela eta, Shakespeareren Dos caballeros de Verona zuzendu zuen, eta 2008an Joan Maiorgaren Cartas de amor a Stalin zuzendu zuen.
Halaber, honako hauek zuzendu ditu: La cabeza del Bautista (Valle Inclán) Centro Dramático Gallegon (1998); La llanura de Martín Recuerda Andaluziako Antzerki Zentroan (1999), La comedia de los errores (Shakespeare) Katauniako Anzoki Nazionalean (2000), Lope de Vegaren La dama boba Antzerki Klasiko Konpainiarako ( 2002); Encuentro en Salamanca Europako kultura-hiriburutzaren inaugurazio-ekitaldirako, Salamanca 2002; Miguel de Cervantesen La Entretenida (2005); Federico Chuecaren La Gran Vía eta Macbeth 2006an; La noche de San Juan (López) eta A filha rebelde Lisboako Doña Maria II Antzoki nazionalean.
2011n, Antzerki Klasikoko Konpainia Nazionaleko (CNTC) zuzendari izendatu zuten, autore klasikoen ezaguerarengatik eta mundu eszenikoko profesionalen errespetuarengatik.[6][7]
Artifizioetatik urrun eta zuzentzen dituen lanen xumetasunaren alde egiten duela, agerian utzi zuen Calderón de la Barcaren La vida es sueño 2012) Blanca Portillorekin; Ruiz de Alarcónen La verdad sospechosa (2013), lehenago Pilar Mirók baino ez zuena egin, eta Rojasen Donde hay agravios no hay celos. Filologo gisa ere hainbat lan egin ditu: Romeo eta Julieta, Trabajos de amor perdidos, La tempestad eta Macbeth, eta Sueño de una noche de verano lanaren dramaturgiaz arduratu zen.[6]
2018an, La dama duende estreinatu zuen Almagroko Antzerki Klasikoko Jaialdian. Lan horrek mendeko emakumeen kezkak islatzen ditu, eta Pimentak unekotasunez ulertzen zuen, gizaki gisa bere nortasuna eta espazioa, azken batean, izatearen askatasuna bezalako gaiak jorratzean.[5]
2018ko irailean iragarri zen Antzerki Klasikoko Konpainia Nazionaleko zuzendari izateari utziko ziola 2019ko abuztuan, INAEMeko kupularen erreleboa zela eta.[8] Lluís Homarrek ordezkatu zuen.
Sariak eta aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Antzerki Sari Nazionala (1993).
- Eszena Zuzendarien Elkarteak Zuzendaritza Hoberenari emandako Sariak (1996an eta 1998an).
- 1993ko Kairoko Nazioarteko Jaialdiko Ikuskizun onenaren Epaimahaiaren eta Kritikaren Saria.
- Lazarillo 2002 saria antzerki-ibilbide onenari.
- La Barraca saria Arte Eszenikoetan, 2018an.[9]
- AlumniUAM 2020 Filosofia eta Letretako Fakultate saria.
- Almagroko Antzerki Klasikoaren Nazioarteko Jaialdiaren saria, jaialdi horren alde egindako lan nekaezinagatik. (2022)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ ISSN https://www.berria.eus/paperekoa/1549/034/002/2011-04-14/klasikoaren-zuzendari.htm..
- ↑ «Helena Pimenta» academiadelasartesescenicas.es (Noiz kontsultatua: 2023-07-03).
- ↑ «Helena Pimenta. Teatro. Biografía y obras en España es cultura.» www.xn--espaaescultura-tnb.es (Noiz kontsultatua: 2023-07-03).
- ↑ (Gaztelaniaz) PAÍS, Ediciones EL. (2021-10-16). «Helena Pimenta en EL PAÍS» El País (Noiz kontsultatua: 2023-07-03).
- ↑ a b c d e babelia. (25 de julio de 2018). Helena Pimenta: “Tenemos clásicos vivos escribiendo hoy”. ISSN 1134-6582..
- ↑ a b c d Intxausti, Aurora. (9 de junio de 2015). Los jóvenes arropan el teatro clásico. ISSN 1134-6582..
- ↑ País, El. (16 de octubre de 2013). Entrevista con Helena Pimenta. ISSN 1134-6582..
- ↑ Riaño, Peio H.. (27 de septiembre de 2018). Relevo en bloque en la cúpula del Inaem. ISSN 1134-6582..
- ↑ UIMP. Premio ‘La Barraca’ a las artes escénicas. .
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Gaztelaniaz)Esther Monterok 2016an egindako elkarrizketa.
Datuak: Q5893669
Multimedia: Helena Pimenta / Q5893669