Edukira joan

Buchwaldoboletus lignicola

Wikipedia, Entziklopedia askea
Buchwaldoboletus lignicola
Iraute egoera

Kaltebera  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaBoletales
FamiliaBoletaceae
GeneroaBuchwaldoboletus
Espeziea Buchwaldoboletus lignicola
Pilát, 1969
BasionimoaBoletus lignicola
Mikologia
 
bizkarroia da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Buchwaldoboletus lignicola Boletaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Sukaldaritzako baliorik gabea. Jangarritasuna ez da ziurtasunez ezagutzen. Galzorian dagoen espeziea da.

Sinonimoak: Boletus sulphureus f. sylvestris, Xerocomus lignicola, Gyrodon lignicola, Phlebopus lignicola, Pulveroboletus lignicola.

Kapela: 4 eta 12 cm bitarteko diametrokoa, hemisferikotik lau-ganbilera, ertz inkurbatua (gaztetan) eta izurtua. Azal bereizgarria, marroi-herdoil koloretik hori-marroira doana, belusatu fin batekin gaztetan, gero pitzatu daiteke.

Tutuak: Laburrak (0,3 eta 1,2 cm bitarteko luzerakoak), dekurrenteak.

Tutu dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.

Poroak: Txikiak, angelutsuak, hori-okre kolorekoak (zahartzean hori-arre kolorekoak)

Hanka: 4 cm luze, mardula, kapelaren kolorekoa, batzuetan oinarrian meheagoa eta mizelio horiarekin

Haragia: Lodia, gogorra, trinkoa, hori-irasagar kolorekoa ebakitzean, igurztean edo zahartzean berde-urdin kolorea hartzen joaten da poliki-poliki. Espora jalkina hori-oliba kolorekoa.[2]

Etimologia: Lignikola epitetoak, zurean bizi dela, esan nahi du.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jangarritasuna aztertzen ari dira oraindik.

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pulveroboletus hemichrysus delakoarekin nahas daiteke, honek neurri txikiagoak ditu (3-9), hanka luzeago eta azala ez da erraz pitzatzen.

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udazkenean. Galzorian dagoen espeziea. Phaeolus schweinitzii onddoa parasitatzen du, eta, aldi berean, honek pinuen eta alertzeen zura parasitatzen du, baita hostogalkor bakanak ere (gerezi basatia).

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europa, Kanada, Ameriketako Estatu Batuak.[3]

Espeziearen egoera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aranzadi Elkartearen arabera, Buchwaldoboletus lignicola desagertzeko arriskuan dauden onddoen eusko-kantauriar Zerrenda Gorrian dago.[4] Azken urteotan mikologia adituek onddo batzuen beherakada kuantitatibo eta kualitatibo handia egon dela ohartarazi dute. Adituen esanetan, egoera honek hainbat eragile ditu, tartean klima aldaketa, pestiziden erabilera eta bilketa masiboak.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia..
  3. Buchwaldoboletus lignicola: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.
  4. Zerrenda Gorria, Aranzadi Zientzia Elkartea

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]