Kepler-Poinsoten solido
Kepler-Poinsoten solidoak poliedro erregular ahurrak dira, bi baldintza hauek betetzen dituztenak: aurpegi guztiak poligono erregular berdinak dira; eta erpin guztietan elkartzen diren aurpegien kopurua beti da berbera (alderatu solido platonikoekin).
Bederatzi poliedro erregular daude: bost solido platonikoak (ganbilak) eta Kepler-Poinsoten lau solidoak (ahurrak).
Sailkapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Izena | Irudia | Aurpegiak | Ertzak | Erpinak |
---|---|---|---|---|
Dodekaedro handia | 12 pentagono | 12 | 30 | |
Izar-dodekaedro txikia | 12 pentagrama | 12 | 30 | |
Izar-dodekaedro handia | 12 pentagrama | 20 | 30 | |
Ikosaedro handia | 20 triangelu | 12 | 30 |
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Johannes Kepler-ek bi poliedro aldi berean erregular eta ahur definitu zituen 1619an: izar-dodekaedro txikia eta izar-dodekaedro handia. Baina, lehenago, XV. mendean, Veneziako San Marko basilikan, izar-dodekaedro txikia irudikatu zuen Paolo Uccello-k; eta Wenzel Jamnitzer-ek izar-dodekaedro handia aurkitu zuen, XVI. mendean. Zergatik daukate Keplerren izena? Keplerren ekarpena solido erregular gisa definitzea izan zen, nahiz eta ahurrak izan, ohiko solido platonikoak ez bezala —ganbilak baitira—. Beste biak, ikosaedro handia eta dodekaedro handia, Louis Poinsot-ek definitu zituen, 1809an; eta horretxegatik daukate Kepler-Poinsoten solidoak izena.