نمایش مبدأ برای عاشورا

{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{دیگر کاربردها}}

{{Infobox holiday
|holiday_name = عاشورا
|image = Ashura 2016 mourning in Imam Hossein Square, Tehran 02.jpg
|caption = عاشورا به مناسبت کشته‌شدن حسین بن علی ، [[تهران]]، ۲۰۱۶
|official_name = عَاشُورَاء
|nickname = [[حسی (عاشورا)]], [[تبویک]]، تابوت، روز کفاره
|duration = One day
|frequency = هر سال یکبار
|observedby = [[مسلمانان]]
|date = ۱۰ [[ماه محرم]]
|observances = عزاداری کردن و سوگواری کردن برای کشته‌شدن حسین بن علی (اسلام شیعه) 
روزه گرفتن (اسلام اهل سنت)
|type = اسلامی و ملی (در برخی کشورها مانند [[افغانستان]]، [[آذربایجان]]، [[بحرین]]، [[ایران]]، [[لبنان]]، [[پاکستان]]، [[بنگلادش]]، [[هند]] و [[عراق]])
|significance = روزی که [[دیدگاه اسلامی موسی | موسی]] به عنوان شکرگزاری از آزاد شدن بنی اسرائیل به اعتقاد اهل سنت روزه گرفت. کشته‌شدن [[حسین بن علی]] و خانواده‌اش
|alt=|litcolor=|celebrations=|begins=|ends=|weekday=|month=|scheduling=|firsttime=|startedby=|relatedto=
}}
 
{{شیعه}}
{{حسین بن علی}}

'''عاشورا''' {{به عربی|عَاشُورَاء‎}} همچنین به '''روز عاشورا''' معروف است [[۱۰ محرم|دهمین روز از ماه محرم]] در [[گاه‌شماری هجری قمری]] است، برای [[اهل سنت]]، عاشورا روزی است که [[موسی]] و [[بنی‌اسرائیل|بنی اسرائیل]] توسط [[خدا|خداوند]] از [[فرعون]] نجات یافتند و راهی در دریا ایجاد کردند؛<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Search jews fasting in Hadith Books of Sahih Al-Bukhari صحیح البخاری|نشانی=https://www.searchtruth.com/searchHadith.php?keyword=jews%20fasting&translator=1&start=0|وبگاه=SearchTruth.com|بازبینی=2021-08-10|کد زبان=en|نام خانوادگی=SearchTruth}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=6. The Book of Fasting (Kitab Al-Sawm) - Sahih Muslim - 154 - 2514|نشانی=https://www.searchtruth.com/book_display.php?book=6&translator=2&start=154&number=2514|وبگاه=SearchTruth.com|بازبینی=2021-08-10|کد زبان=en|نام خانوادگی=SearchTruth}}</ref> هر چند [[مرجع تقلید|مراجع شیعه]] این قضیه را قبول ندارند <ref>https://makarem.ir/maaref/fa/article/index/249870</ref> و مصادف است با روزی که [[حسین بن علی]]، نوهٔ [[محمد|پیامبر اسلام، محمّد،]] در [[نبرد کربلا]] کشته شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Ashura {{!}} Definition & Facts|نشانی=https://www.britannica.com/topic/Ashura-Islamic-holy-day|وبگاه=Encyclopedia Britannica|بازبینی=2019-08-25|کد زبان=en|نویسنده=|تاریخ=|سری=Definition & Facts}}</ref> جنبش جهانی اهل سنت این روز را به عنوان ''روز ملی شهیدان امت مسلمان'' تحت هدایت ''سید امام حیات'' گرامی می‌دارد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=কারবালা দিবস উপলক্ষে বিশ্ব সুন্নি আন্দোলন, যুক্তরাষ্ট্রের সমাবেশ|نشانی=https://northamerica.prothomalo.com/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE-%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B8-%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%87-%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC-%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%BF-%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%A8|وبگاه=Prothomalo|بازبینی=2021-08-10|کد زبان=bn|نام=নিজস্ব|نام خانوادگی=প্রতিবেদক|archive-date=۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210917005622/https://northamerica.prothomalo.com/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BE-%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B8-%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%B2%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A7%87-%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC-%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%BF-%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%A8|url-status=dead}}</ref> اهل سنت [[روزه در اسلام|روزه گرفتن]] در این روز را سنّت می‌دانند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Fast of 'Ashura|نشانی=https://www.al-islam.org/al-serat/vol-8-no-3-4/fast-ashura-allamah-sayyid-saeed-akhtar-rizvi|وبگاه=Al-Islam.org|تاریخ=2013-03-02|بازبینی=2019-08-25|کد زبان=en}}</ref>

عاشورا برای [[شیعه|شیعیان]] اوج یادآوری [[محرم (ماه)|ماه محرم]]، و مراسم بزرگداشت مرگ [[حسین بن علی]] و خانواده‌اش و حامیانش در [[نبرد کربلا]] در ۱۰ محرم در سال ۶۱ هجری قمری است. اولین [[سوگواری]] برای این حادثه تقریباً بلافاصله پس از نبرد آغاز شد. [[مرثیه‌خوانی|مرثیه‌های]] مردمی توسط شاعران برای بزرگداشت نبرد کربلا در دوران [[امویان]] و [[خلافت عباسی|عباسیان]] سروده شد و اولین [[سوگواری|مراسم عزاداری]] عمومی در سال ۹۶۳ بعد از میلاد در زمان سلسله [[آل بویه]] روی داد.

این روز در [[الجزایر]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Upcoming Algeria Public Holidays (Africa/OPEC)|نشانی=https://www.qppstudio.net/public-holidays/algeria.htm|وبگاه=The qppstudio.net website|بازبینی=2021-08-10|کد زبان=en}}</ref> [[ایران]]، [[پاکستان]]، [[لبنان]]، [[بحرین]]، [[عراق]] و [[هند]] به یک تعطیلی رسمی تبدیل شده‌است و بسیاری از جوامع قومی و مذهبی در آن شرکت دارند.

== ریشهٔ واژه ==
ریشهٔ کلمهٔ عاشورا در [[زبان‌های سامی]] به معنی «دَهُم» است؛ از این رو نام ذکر شده، به معنای واقعی کلمه ترجمه شده، به معنی «روز دهم» است. به گفتهٔ شرق‌شناس A. J. Wensinck، این نام از عبری ''ʿ''āsōrگرفته شده‌است، این روز در واقع دهمین روز از ماه است، اگرچه برخی از محققان اسلامی ریشه‌شناسی‌های مختلفی ارائه می‌دهند.<ref>https://iqna.ir/fa/news/3839973/معنای-دقیق-کلمات-عاشورا-و-تاسوعا-چیست</ref>

== تطبیق تاریخی ==
{{وابسته|عاشورای شمسی}}
عاشورای سال ۶۱ هجری قمری طبق بعضی محاسبات نجومی با توجه به [[گاه‌شماری هجری قمری#گاه‌شماری هجری قمری هلالی|گاه‌شماری هجری قمری هلالی]] با [[سه‌شنبه|سه شنبه]]، [[۲۰ مهر]] سال ۵۹ [[گاه‌شماری هجری خورشیدی|هجری خورشیدی]] (۹ اکتبر ۶۸۰ میلادی) برابر است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=عاشورا سه‌شنبه بود، ۲۰ مهر سال ۵۹ هجری شمسی!|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/248545/عاشورا-سه-شنبه-بود-۲۰-مهر-سال-۵۹-هجری-شمسی|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2012-10-06|بازبینی=2019-08-25|کد زبان=fa}}</ref> اما براساس محاسبات جدولی [[گاه‌شماری هجری قمری#گاه‌شماری هجری قمری قراردادی|گاه‌شماری هجری قمری قراردادی]] این روز با چهارشنبه، ۲۱ مهرماه خورشیدی (۱۰ اکتبر میلادی) همان سال تطبیق داده می‌شود.<ref>[http://www.fourmilab.ch/documents/calendar/ تبدیل تاریخ هجری قمری به جلالی]</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=امروز سالروز شهادت امام حسین (ع) است|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/177436/امروز-سالروز-شهادت-امام-حسین-ع-است|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2011-10-09|بازبینی=2019-08-25|کد زبان=fa}}</ref>
[[پرونده:عزاداری شیعیان در ماه محرم 01.jpg|جایگزین=عزاداری شیعیان در ماه محرم در شهر قم|بندانگشتی|کودکی در حال زدن سنج در شهر قم در ماه محرم]]

== پیش‌زمینهٔ تاریخی ==
{{بخش خرد}}{{اصلی|نبرد کربلا}}
[[پرونده:Battle of Karbala.jpg|250px|بندانگشتی|نگارهٔ ''واقعة الطف'' نحوهٔ آرایش سپاهیان یزید و حسین بن علی را نشان می‌دهد]]

در دهم محرم ۶۱ هجری قمری نبردی میان سپاه حسین بن علی و سپاه اعزامی از سوی [[یزید|یزید بن معاویه]] در نزدیکی محلی به نام [[کربلا]] (در [[عراق]] کنونی) درگرفت. گفته می‌شود دلیل یزید بن معاویه برای جنگ، [[بیعت]] نکردن حسین بن علی با او بود؛ از طرفی حسین بن علی نیز حکومت و زمام‌داری یزید بن معاویه را [[دین|غیرشرعی]] و غیرقانونی می‌دانست.

در پایان این نبرد حسین بن علی به همراه ۷۲ تن از همراهانش کشته شدند، پس‌از آن شیعیان هرساله در روز دهم محرم به عزادارای برای این کشته‌شدگان می‌پردازند.

== نگرش شیعه ==
[[پرونده:10 Muharram.jpg|350px|بندانگشتی|''هیئت [[قمه‌زنی|قمه‌زنان]] در ۱۰ مُحرم'' اثر [[فائوستو زونارو]].]]
[[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح‌الجنان|مفاتیح الجنان]] می‌گوید: «روز دهم ماه محرم روز شهادت امام حسین است، روز مصیبت و حُزن ائمهٔ اطهار و شیعیان آنان است و شایسته است که شیعیان در این روز مشغول کارهای دنیوی نگردند و مشغول گریه و نوحه باشند و زیارت عاشورا بخوانند.»

=== پیشینهٔ تاریخی سوگواری برای حسین ===
سابقهٔ سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال ۶۱ هجری می‌رسد. اولین مراسم سوگواری را [[زینب]] خواهر حسین در زندان برگزار کرد. همچنین دختر سه‌سالهٔ حسین، [[رقیه بنت حسین|رقیه]]، در زندان اغلب برای پدرش گریه می‌کرد تا اینکه دستور دادند سر بریدهٔ پدر را به حضورش ببرند که این عمل باعث مرگ دختر شد. مرگ رقیه باعث بلوایی در شام شد که عاقبت یزید مصلحت دید اسرای کربلا را آزاد کرده آن‌ها را به [[مدینه]] بفرستد.<ref>{{cite encyclopedia | title=Zaynab Bint Ali | encyclopedia=Encyclopedia of Religion | accessdate=January 19, 2008|url=http://www.bookrags.com/Zaynab_bint_Ali}}</ref> البته در خصوص این روایت و اصل وجود دختری به نام رقیه در بین علمای اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. <ref>https://www.khabaronline.ir/amp/258380/</ref>

همچنین از [[سجاد]] روایت شده که تا بیست سال پس از مرگ پدرش هر وقت می‌خواست آب بنوشد به گریه می‌افتاد. نقل شده‌است که روزی خدمتکاری از او پرسید «ای پسر رسول خدا! آیا وقت آن نرسیده‌است که اندوه‌تان به پایان برسد؟» سجاد پاسخ داد: «وای بر تو! [[یعقوب]] پیامبر دوازده پسر داشت و [[خدا]]وند یکی از آن‌ها را از چشمش پنهان کرد. از گریهٔ زیاد چشمانش کم‌سو و از غصه سرش سفید شد و پشتش خمیده گشت. (قرآن: ۱۲:۸۴) اگر چه پسرش زنده بود، اما من با چشم خود دیدم که پدر و برادر و عمو و هفده تن از اعضای خانواده‌ام در اطرافم قربانی شدند. چگونه اندوهم به پایان رسد؟»<ref name="sharif al-qarashi">{{cite book|last=Sharif al-Qarashi|first= Bāqir|year=2000|title=The Life of Imām Zayn al-Abidin (as)|others=Translated by Jāsim al-Rasheed|location=Iraq|publisher=Ansariyan Publications, n.d. Print}}</ref><ref>{{cite book|last=Imam Ali ubnal Husain|title=Al-Saheefah Al-Sajjadiyyah Al-Kaamelah|year=2009|others= Translated with an Introduction and annotation by Willian C. Chittick With a foreword by S. H. M. Jafri|publisher=Ansariyan Publications|location=Qum, The Islamic Republic of Iran}}</ref>

==== سینه‌زنی ====
{{اصلی|سینه‌زنی}}
[[پرونده:AschuraFestKarbala.jpg|بندانگشتی|300px|عزاداری روز عاشورا در [[کربلا (شهر)|کربلا]]]]
[[پرونده:Funeral of Imam Husayn.jpg|بندانگشتی|یک نقاشی از دوران قاجار که عزاداری برای حسین بن علی را نمایش می‌دهد.]]
از مراسم سنتی [[سوگواری|عزاداری]] برای حسین بن علی و دیگر [[امامت|امامان شیعه]]، که همراه [[نوحه|نوحه‌خوانی]] و با آهنگی خاص بر سر و سینه می‌زنند، گاهی هم سینهٔ خود را لخت کرده، بر آن می‌زنند. اصل این سنت، به‌ویژه در میان [[مردم عرب|عرب‌ها]] رواج داشته‌است. بعدها به صورت موجود درآمده که با انتخاب نوحه‌های سنگین، حرکات دست بر سینه می‌خورد. به فردی هم که بر سینه خود زده، عزاداری می‌کند، «سینه‌زن» می‌گویند. این‌گونه نوحه‌گری، ابتدا به صورت فردی بوده، اما با مرور زمان به شکل گروهی و دسته‌جات سوگواری درآمده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پایگاه جامع عاشورا - امام حسین علیه السلام|نشانی=http://www.ashoora.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=543:1388-09-21-23-20-14&catid=41:1388-09-19-21-16-35&Itemid=65|وبگاه=www.ashoora.ir|بازبینی=2019-08-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120127014017/http://www.ashoora.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=543:1388-09-21-23-20-14&catid=41:1388-09-19-21-16-35&Itemid=65|archivedate=27 ژانویه 2012|dead-url=yes}}</ref>

«[[دسته عزاداری|دسته‌گردانی]] و [[سینه‌زنی]] و [[نوحه|نوحه‌خوانی]] که در زمان [[صفویان|صفویه]] رایج شده و توسعه پیدا کرده بود، در عصر [[قاجاریان|قاجاریه]] با توسعه و تجمل بیشتر در پایتخت رواج داشت… دسته‌گردانی در عصر قاجار، به‌ویژه در زمان [[ناصرالدین‌شاه قاجار|ناصر الدین شاه]] با آداب و تشریفات و تجمل بسیار برگزار می‌شد. دسته‌های روز با [[نقاره]] و موزیک جدید و [[علم (عزاداری)|علم]] و [[پرچم|بیرق]] و [[کتل (عزاداری)|کتل]]، و دسته‌های شب با طبق‌های [[چراغ زنبوری]] و حجله و [[مشعل]] به راه می‌افتاد و در فواصل دستهٔ سینه‌زن‌ها با آهنگ موزون سینه می‌زدند. نوحه‌خوانی و سینه‌زنی حتی در [[اندرونی]] شاهان قاجار، بین زنان اندرون نیز متداول بود…»<ref>موسیقی مذهبی ایران، ص ۲۶.</ref>

=== ادبیات عاشورایی ===
{{نوشتار اصلی|ادبیات عاشورایی}}
بخش اندکی از قصیدهٔ [[سیف فرغانی]] (قرن ششم و متعلق به سرزمین کنونی فرغانه در [[ازبکستان]]) در مصیبت حسین و یاران او:
{{شعر}}
{{ب| ای قوم، در این عزا بگریید | بر کشتهٔ کربلا بگریید}}
{{ب| در ماتم او خمش مباشید | یا نوحه کنید، یا بگریید}}
{{ب| اشک از پی چیست؟ تا بریزید | چشم از پی چیست؟ تا بگریید}}
{{پایان شعر}}

همچنین شعر معروف [[محتشم کاشانی]] (سدهٔ ۱۰ قمری) در رثای واقعهٔ کربلا که این‌گونه آغاز می‌شود:

{{شعر}}
{{ب| [[باز این چه شورش است]] که در خلقِ عالم است | باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟}}
{{ب| باز این چه رستخیزِ عظیم است؟ کز زمین | بی نفخ صور، خاسته تا عرشِ اعظم است}}
{{ب| این صبح تیره باز دمید از کجا کزو | کارِ جهان و خلقِ جهان جمله در هم است}}
{{ب| گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب | کآشوب در تمامیِ ذراتِ عالم است}}
{{ب| گر خوانمش قیامتِ دنیا، بعید نیست | این رستخیزِ عام، که نامش محرم است}}
{{پایان شعر}}

=== سوگواری در میان غیرِمسلمانان ===
[[پرونده:Ashura, Tehran.jpg|350px|بندانگشتی|دیگ‌های نذری در عاشورا]]
سوگواری عاشورا مختص شیعیان نیست. در [[ایران]] [[مردم ارمنی|ارامنه]] نیز دسته‌جات عزاداری دارند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/4629358/سوگواری-عاشورا-مختص-شیعیان-نیست-در-ایران-ارامنه-نیز-دستجات-عزاداری-دارند|وبگاه=www.yjc.ir|بازبینی=2019-08-25|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۳ آبان ۱۳۹۲|عنوان=سوگواری عاشورا مختص شیعیان نیست/ در ایران ارامنه نیز دستجات عزاداری دارند}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=مسیحیان و زرتشتیان ایران در عزای حسینی (ع)+ویدیو|نشانی=https://fa.alalamtv.net/news/1752659/مسیحیان-و-زرتشتیان-ایران-در-عزای-حسینی-ع-ویدیو|وبگاه=fa.alalamtv.net|بازبینی=2019-08-25|کد زبان=fa}}{{پیوند مرده|date=اوت 2021 |bot=InternetArchiveBot}}</ref>

در [[ترینیداد و توباگو]]<ref name=":0">Korom, Frank J. (۲۰۰۳). Hosay Trinidad: Muharram Performances in an Indo-Caribbean Diaspora. University of Pennsylvania Press, Philadelphia. ISBN 0-8122-3683-1.</ref> و [[جامائیکا]]<ref name=":1">Shankar, Guha (2003) Imagining India(ns): Cultural Performances and Diaspora Politics in Jamaica. Ph.D. Dissertation, University of Texas, Austin [http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.629.5057&rep=rep1&type=pdf pdf]</ref> تمامی گروه‌های قومی و مذهبی در مراسمی که به زبان محلی «هوسِی» خوانده می‌شود شرکت می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند.<ref name=":1"/><ref name=":0"/>

=== کشته‌شدگان عاشورا ===
{{اصلی| فهرست کشته‌شدگان واقعه کربلا}}

== نگرش مذاهب دیگر ==
=== اهل سنت ===
در مورد واقعهٔ عاشورای سال ۶۱ اغلب تاریخ‌نگاران [[اهل سنت]] از جمله [[محمد بن جریر طبری]]، [[بلاذری]]، [[عمر بن سعد]]، [[ابن قتیبه دینوری]]، [[ابوحنیفه دینوری|احمد بن داوود دینوری]] و [[عزالدین بن اثیر]] [[واقعه کربلا]] را به‌تفصیل و بر اساس روایت [[ابومخنف]] بیان کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه|نشانی=https://hawzah.net/fa/Note/View/54901/شور-حسینی-سلام-الله-علیه|عنوان=شور حسینی}}</ref>
این درحالی است که شیعیان معتقد هستند که بعد از واقعهٔ عاشورا، بنی امیه به جعل منابع اسلامی پرداخت و به بهانهٔ کشتن امام سومِ شیعیان آن را روز مبارک و عید، روزه، توبهٔ [[آدم]]، نجات [[یونس]] از شکم ماهی، استقرار سفینهٔ [[نوح]] در کوه جودی، روز شکافته‌شدن دریا برای [[موسی|موسی،]] خاموش‌شدن آتش برای [[ابراهیم]] و… اعلام نمود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.porseman.org/q/show.aspx?id=125677 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۱ اکتبر ۲۰۱۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171001214017/http://www.porseman.org/q/show.aspx?id=125677 |archivedate=۱ اکتبر ۲۰۱۷ |dead-url=yes}}</ref>

=== یهودیت ===
صحیح بخاری این روز را معادل [[یوم‌کیپور]] شمرده‌است.<ref>صحیح بخاری جلد ۳ کتاب ۳۱ شماره ۲۲۲</ref> در این روایت ذکر شده‌است که زمانی که [[محمد]] به مدینه رسید مشاهده کرد که یهودیان برای یوم کیپور روزه می‌گیرند. او از آنان پرسید دلیل روزه گرفتن چیست. آن‌ها پاسخ دادند که خداوند در این روز قوم موسی را از دست فرعون نجات داد. او گفت ما از شما به موسی نزدیک‌تریم و دستور داد که پیروانش روزه بگیرند.

بر اساس نظر بعضی محققان نیز عاشورا بر روی [[یوم کیپور]] بنا نهاده شده‌است. از این رو بعضی اعتقاد دارند که تا زمان کمی قبل از فوت محمد که تغییر در تقویم در آیه [[نسیء]] منع شد دو روز عاشورا و [[یوم کیپور]] در انتهای تابستان بر روی یک روز قرار داشتند. بعد از نازل شدن آیه [[نسیء]] و ممنوع شدن سال‌های سیزده‌ماهه دو تقویم عبری و عربی از یکدیگر جدا شدند و عاشورا از [[یوم کیپور]] جدا گشت.<ref>Muhammad and the Origins of Islam, Francis E. Peters, SUNY Press, 1994, p. 204.</ref> مراسم یوم کیپور در یهودیت نیازمند انجام قربانی به عنوان کفارهٔ گناهان است که در آن خون قربانی در معبد ریخته می‌شد. همچنین در زبان عبری لغت دهم عاشارا یا عاسارا (عبری: עשרה) و دارای ریشه سامی ع-ش-ر به معنی ده است.

حال آنکه بعضی دیگر اعتقاد دارند چون ۱۰ محرم ۶۱ هجری قمری برابر با ۱۰ [[حشوان]] ۴۴۴۱ عبری بوده‌است در حالی که [[یوم‌کیپور]] در روز دهم ماه [[تیشری]] می‌باشد این دو واقعه به یکدیگر مرتبط نیستند.

== تعطیلی ==
عاشورا در مناطق زیر تعطیل عمومی و رسمی است:
{|class="wikitable"
|-
!style="background: GREEN; color:#FFFFFF" | نام منطقه
!style="background: GREEN; color:#FFFFFF" | تعداد روزهای تعطیل
|-
|[[ایران]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تعطیلات رسمی ایران {{!}} مرکز اطلاعات فنی ایران|نشانی=http://tici.info/default.aspx?dir=BizInfo_ivn|وبگاه=tici.info|بازبینی=2019-09-17|archive-date=۲۹ سپتامبر ۲۰۱۹|archive-url=https://web.archive.org/web/20190929170417/http://tici.info/default.aspx?dir=BizInfo_ivn|url-status=dead}}</ref>||دو روز
|-
|[[عراق]]<ref>{{Cite journal|last=العراق|first=اخبار|title=هل یوم 9 نیسان عطلة رسمیة فی العراق؟|url=http://1522799/|journal=اخبار العراق الآن}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref>||دو روز
|-
|[[هند]]وستان<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تعطیلات رسمی هندوستان|نشانی=https://www.aftabtravel.com/|وبگاه=Aftab Travel|بازبینی=2019-09-17}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تعطیلی یک کشور غیر اسلامی در عاشورا - ShiaWaves Persian|نشانی=http://shiawaves.net/persian/world/15298-2018-09-19-07-39-42|وبگاه=shiawaves.net|بازبینی=2019-09-17}}</ref>||یک روز
|-
|[[ترکیه]] (وجود ندارد)<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تقویم ترکیه {{!}} روزهای تعطیل رسمی و تعطیل مذهبی ترکیه را بشناسید|نشانی=https://tirang.co/official-holidays-of-turkey/|وبگاه=سفر به استانبول با تیرنگ|تاریخ=2019-05-25|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=fa-IR}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref>|| یک روز
|-
|[[پاکستان]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تاسوعا و عاشورا در پاکستان تعطیل رسمی شد|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/32455/تاسوعا-و-عاشورا-در-پاکستان-تعطیل-رسمی-شد|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2009-12-25|بازبینی=2019-09-17|کد زبان=fa}}</ref>||دو روز
|-
|[[لبنان]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=لبنان تعطیلات عمومی 2019 :|نشانی=https://www.holsdb.com/fas/public-holidays/lb|وبگاه=HolsDB.com|بازبینی=2019-09-17|کد زبان=fa}}</ref>||یک روز
|-
|[[بحرین]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=وکالة أنباء البحرین|نشانی=https://www.bna.bh/index.aspx|وبگاه=www.bna.bh|بازبینی=2019-09-17}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اعلام دو روز تعطیلی رسمی در بحرین بمناسبت عاشورا - ShiaWaves Persian|نشانی=http://shiawaves.com/persian/world/18056-2019-09-08-13-57-44|وبگاه=shiawaves.com|بازبینی=2019-09-17}}</ref>||دو روز
|-
|[[افغانستان]] (حذف و لغو شده)<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روز عاشورا تعطیل رسمی است|نشانی=http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=60796|وبگاه=www.afghanpaper.com|بازبینی=2019-09-14}}</ref>||یک روز
|-
|[[بنگلادش]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روز عاشورا در بنگلادش تعطیل رسمی است/معرفی مراکز مهم عزاداری نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4102665/روز-عاشورا-در-بنگلادش-تعطیل-رسمی-است-معرفی-مراکز-مهم-عزاداری|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2017-10-02|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=fa}}</ref>||یک روز
|-
|[[الجزایر]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=الجزایر تعطیلات عمومی 2019 :|نشانی=https://www.holsdb.com/fas/public-holidays/dz|وبگاه=HolsDB.com|بازبینی=2019-09-17|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=National Holidays in Algeria in 2019|نشانی=https://www.officeholidays.com/countries/algeria/2019|وبگاه=Office Holidays|بازبینی=2019-09-17|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=وزارة الشؤون الدینیة تعلن الاحد أول محرم والثلاثاء 10 سبتمبر یوم عاشوراء {{!}} الإذاعة الجزائریة|نشانی=http://www.radioalgerie.dz/news/ar/article/20190831/177971.html|وبگاه=www.radioalgerie.dz|بازبینی=2019-09-17|کد زبان=ar}}</ref>||یک روز
|-
|[[اقلیم کردستان]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=دولت اقلیم کردستان روز عاشورا را تعطیل اعلام کرد - خبرگزاری کردپرس|نشانی=http://www.kurdpress.com/|وبگاه=خبرگزاری کردپرس - فارسی|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=fa}}</ref>||یک روز
|-
|مناطق تحت سیطرهٔ [[انصارالله یمن|حوثی ها]]<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حضور گسترده مردم یمن در مراسم روز عاشورا|نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/991464/حضور-گسترده-مردم-یمن-در-مراسم-روز-عاشورا|وبگاه=مشرق نیوز|تاریخ=2019-09-10|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=fa}}</ref>||یک روز
|-
|جنوب لبنان (تحت سیطرهٔ [[حزب‌الله لبنان|حزب‌الله]])<ref>{{یادکرد وب|عنوان=فی أجواء من الحزن.. شیعة العالم یحیون عاشوراء|نشانی=https://www.alhurra.com/a/ashura-celebration-world/260925.html|وبگاه=قناة الحرة|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=ar}}</ref>||دو روز
|-
|[[هامبورگ]] (مختص شیعیان)<ref>{{یادکرد وب|عنوان=عاشورا در هامبورگ آلمان تعطیل رسمی شد|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/259202/عاشورا-در-هامبورگ-آلمان-تعطیل-رسمی-شد|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2012-11-21|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=fa}}</ref>||یک روز
|-
|[[برمن]] (مختص شیعیان)<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روز عاشورا در ایالت «برمن» آلمان تعطیل اعلام شد|نشانی=http://www.imamalicenter.se/fa/content/روز-عاشورا-در-ایالت-«برمن»-آلمان-تعطیل-اعلام-شد|وبگاه=Imam Ali Islamic Center|تاریخ=2012-12-02|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=fa|نام خانوادگی=Zahiri}}{{پیوند مرده}}</ref>||یک روز
|-
|[[مارنئولی]] (مختص شیعیان)<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تعطیلی رسمی شهر مارنئولی بزرگترین شهر شیعیان در گرجستان در روز عاشورا|نشانی=http://www.shia-news.com/fa/news/128999|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۵/۰۷/۲۸–۱۰:۲۵|بازبینی=2019-09-14|کد زبان=fa|نام=l Shia News Agency l خبرگزاری شیعیان l شیعه|نام خانوادگی=نیوز}}</ref>||یک روز
|}

== تصاویر سوگواری روز عاشورا ==
{{وسط|
<gallery>
پرونده:A_tadjah_at_Hosay.jpg|مراسم «هوسِی» در [[ترینیداد و توباگو]]
پرونده:Muharram procession 2, Manama, Bahrain (Feb 2005).jpg| مراسم سینه‌زنی در [[بحرین]]
پرونده:Kerbela Hussein Moschee.jpg|مراسم سوگواری [[حسین]] در [[کربلا]]
پرونده:Shir-khoda-90.jpg| مردی در لباس شیر مراسم عاشورای [[تهران]]
پرونده:Alam-90-1.jpg|حمل علامت - مراسم عاشورا در [[تهران]]
پرونده:Ashura's Man.JPG|یک زنجیرزن در مراسم سوگواری عاشورا در [[هفتکل]]
پرونده:Ashura.JPG|مراسم زنجیرزنی در [[هفتکل]]
پرونده:AshouraSabzeMeydan.jpg|مراسم عاشورا در سبزه‌میدان تهران (حدوداً ۱۹۰۷ میلادی)
</gallery>
}}

== جستارهای وابسته ==
* [[حسین بن علی]]
* [[تاسوعا]]
* [[رویداد کربلا]]
* [[کربلا (شهر)|کربلا]]
* [[محرم (ماه)|ماه محرم]]
* [[حسین بن علی و نبرد کربلا از دیدگاه دانشمندان مذهب سنی]]
* [[پیاده‌روی اربعین]]
* [[باز این چه شورش است]]

== منابع ==
{{پانویس|۲}}

== پیوند به بیرون ==
{{ویکی‌انبار|Category:Ashura}}
{{درگاه|اسلام}}
* [https://web.archive.org/web/20101210075447/http://ashora.ir/default.html سایت رسمی زیارت عاشورا]
* [http://zamaaneh.com/morenews/2008/01/post_836.html محرم و عاشورا در میان اهل سنت - رادیو زمانه]
* [http://www.hawzah.net/Per/K/Farhang/Index.htm فرهنگ عاشورا، جواد محدثی] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070202032554/http://www.hawzah.net/Per/K/Farhang/Index.htm |date=۲ فوریه ۲۰۰۷}}
* [http://www.aviny.com/news/83/11/23/05.aspx چیستی عاشورا]
* [https://web.archive.org/web/20100212184417/http://www.emamhossein.com/tarikh.htm تاریخ عاشورا]
* [https://www.academia.edu/2122446/_ شخصیت‌شناسی در تاریخ؛ با تحلیلی از عاشورا]، پدیدآورنده: [[خسرو باقری نوع پرست]]
* [http://www.hawzah.net/Per/F/do.asp?a=FBCCA1.HTM عاشورا و امام حسین در آئینه احادیث]
* [http://www.irna.com/fa/news/view/line-14/8511085070170753.htm جلوه‌هایی از آیین‌های سنتی عزاداری ماه محرم در استان خراسان جنوبی]
* [https://web.archive.org/web/20071001000213/http://www.irna.ir/fa/news/view/menu-157/8511024025160828.htm نگاهی به آیین‌های عزاداری سنتی محرم در شهرهای شمال اصفهان]
* [https://web.archive.org/web/20070930230229/http://www.irna.ir/fa/news/view/line-11/8511089077175436.htm بانوان همدان و سنتهای محرم]
* [http://www.hawzah.net/Hawzah/Subjects/Subjects.aspx?id=13091& تحلیل واقعهٔ عاشورا]
* [http://www.ghoolabad.com/index2.asp?cat=d&id=6 نخل برداری در یزد] به قلم دکتر میرزا محمد کاظمینی
* [http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?id=56708 عاشورا و انتظار (در شعر شاعران تاجیکستان)]، پدیدآورنده: علی‌رضا قزوه، [[پایگاه حوزه]]
* [http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.aspx?id=46712 عاشورا در شعر فارسی]، پدیدآورنده: میرصادق سیدنژاد، [[پایگاه حوزه]]

{{واقعه کربلا}}
{{سوگواری محرم}}
{{مناسبت‌های اسلامی}}
{{مباحث اسلام}}
{{شیعه-افقی}}
{{تعطیلات ایران}}
{{مداحی}}
{{حسین بن علی-افقی}}

[[رده:عاشورا|عاشورا]]
[[رده:اصطلاحات اسلامی]]
[[رده:تاریخ شیعه]]
[[رده:تعطیلات عمومی در ایران]]
[[رده:تعطیلات عمومی در عراق]]
[[رده:حسین بن علی]]
[[رده:حسینیه]]
[[رده:روزهای مهم در شیعه]]
[[رده:فرهنگ اسلامی]]
[[رده:کربلا]]
[[رده:مناسبت‌های اسلامی]]
[[رده:خانواده محمد]]
[[رده:روزهای مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی]]
[[رده:موسی]]
[[رده:کشتگان نبرد کربلا]]