نمایش مبدأ برای چرام

{{جعبه شهر ایران
|نام‌رسمی      = چرام
|استان        = کهگیلویه و بویراحمد
|شهرستان      = چرام
|روی‌نقشه      = آری
|عرض‌جغرافیایی = ۳۰٫۷۵۲۸
|طول‌جغرافیایی = ۵۰٫۷۴۹۰
| فتوکلاژ      = بله
| تصویر       ={{Photomontage
| photo1a = شهر چرام.jpg{{!}} شهر چرام
| photo2a = Abshar cheshme belghais az bala.jpg{{!}} [[چشمه بلقیس چرام]]
| photo2b = Sharab_giran.jpg{{!}} سد شراب گیران
| photo3a = Charam Landscape (24).jpg{{!}} کوه چاست خوار چرام
| spacing = ۲
| size = 266
| foot_montage = از بالا: شهر چرام، [[چشمه بلقیس چرام]]، سد شراب گیران، کوه چاست خوار چرام
}}
|بخش          = [[بخش مرکزی شهرستان چرام|مرکزی]]
|نام‌های‌دیگر   = دیار همیشه سبز، نگین جنوب، شمال جنوب
|نام‌های‌قدیمی  = تل گرد
|سال‌شهرشدن    = ۱۳۵۵
|جمعیت        = ۱۵٬۲۱۸ تن (۱۳۹۵)
|رشدجمعیت     =
|تراکم‌جمعیت   =
|زبان         = [[لری]]
|مساحت        = ۲۷۶۵۲ متر مربع
|ارتفاع       = ۷۳۴٫۱ متر از سطح دریا
|میانگین‌دما   = ۲۶
|میانگین‌بارش‌سالانه = ۲۹۰ میلی‌متر
|شمارروزهای‌یخبندان =
|شهردار       =حمزه بازی<ref>https://www.irna.ir/news/84810710</ref>
|ره‌آورد       = [[قالی]]، [[گلیم]]، جوال، [[جاجیم]]، گبه، توبره، سیاه چادر
|پیش‌شماره     = ۰۷۴۳۲۳۶
| پلاک اتومبیل ={{پرچم|ایران}} ۴۹ ط
|وبگاه        =
|جمله خوشامد  = به دیار همیشه سبز چرام خوش آمدید.
|پانویس       =
|نام محلی=به لری:چروم}}
'''چِرام''' <small>([[لاتین‌نویسی فارسی|لاتین]]: ČERĀM)</small> شهری در جنوب غربی ایران و در مرکز استان [[کهگیلویه و بویر احمد]] است که مرکز [[شهرستان چرام]] می‌باشد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=electricpulp.com|کد زبان=en|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/ceram-or-corum-a-small-tribal-confederacy-il-inhabiting-the-dehestan-of-ceram-in-the-kuhgiluya-region-in-southw|عنوان=ČERĀM – Encyclopaedia Iranica|بازبینی=2017-01-27}}</ref><ref name=":2">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://geonames.nga.mil/namesgaz/|عنوان=استفاده از ابزار داخل سایت جیا نیمز}}</ref> مردم این شهر به زبان [[لری بویراحمدی|لری]] تکلم می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=electricpulp.com|کد زبان=en|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/boir-ahmadi|عنوان=BOIR AḤMADĪ – Encyclopaedia Iranica|بازبینی=2017-01-27}}</ref> این شهر در سال ۱۳۵۵ خورشیدی دارای شهر داری شد و در سال ۱۳۹۵ دارای ۱۵٬۲۱۸ نفر جمعیت در قالب ۳٬۹۲۹ خانوار بوده که از این مقدار ۷٬۵۹۷ نفر مرد و ۷٬۶۲۱ نفر زن بوده است.<ref>https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/abadi/CN95_HouseholdPopulationVillage_17_r.xlsx</ref> مساحت این شهر ۲٬۸ کیلومتر مربع<ref>http://www.bahesab.ir/map/area/</ref> می‌باشد. چرام دارای آب و هوای [[استپ]] محلی، متوسط بارش ۲۹۰ میلی لیتر در سال و متوسط دمای ۲۶ درجه سانتی گراد در سال است.<ref name="fa.climate-data.org">http://fa.climate-data.org/location/51881/</ref><ref>گاوبه، هاینتس. ارجان و کهگیلویه:از فتح عرب تا پایان دوره صفوی. ترجمه سعید فرهودی. تهران: 1359.</ref>

== نام ==
=== چرام ===
اسم رسمی و کنونی این شهر، چِرام می‌باشد. بر اساس متون فرهنگ فارسی عمید<ref>https://www.vajehyab.com/amid/چرام</ref> و لغت‌نامه دهخدا<ref>https://www.vajehyab.com/dehkhoda/چرام</ref> این واژه در اصل به شکل چَرام به معنی چراگاه نوشته می‌شود.

دلیل نام‌گذاری این منطقه به چرام به علت وجود دشت‌ها و چراگاه‌های وسیع آن بوده است.{{مدرک}} به مرور زمان اسم شهر از چَرام به چِرام تغییر پیدا کرد.{{مدرک}} تلفظ چِروم نیز در گویش محلی ([[لری]]) و بین اهالی استان کهگیلویه و بویر احمد به کار برده می‌شود.<ref name=":0"/><ref name=":2"/>

=== تل گرد ===
تل گرد تپه‌ای باستانی است که امروزه در مرکز شهر چرام قرار دارد که از آن در اسناد دوران قاجار، با عنوان «تل گرد چرام» و «قلعه تل گرد» نام برده شده است. در قدیم در شناسنامه افراد متولد چرام از اسم تل گرد استفاده می‌شد ولی امروزه استفاده از این اسم مرسوم نمی‌باشد.<ref>http://vista.ir/content/110970/تل-گرد،-چرام،-كهكیلویه-(دهدشت)/</ref>

=== بازرنگ ===
قدیمی‌ترین نام موجود برای شهر چرام، بازرنگ می‌باشد که به دوران اشکانیان بازمی‌گردد.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد کتاب|عنوان=فارسنامهٔ ابن بلخی، (تصحیح، توضیح و تحشیهٔ دکتر منصور رستگار فسایی)|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=|سال=1374|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref> به گفته لغت‌نامه دهخدا این ناحیه کوهستانی و سردسیر که اکثر اوقات با برف پوشیده بوده است و راه دسترسی به آنجا سخت بود.<ref name="vajehyab.com">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Saleminejad|نام=Hossein|کد زبان=en|نشانی=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/چرام-3|عنوان=معنی چرام {{!}} لغت‌نامه دهخدا|بازبینی=2017-01-27}}</ref>

=== مردم ===
تقریباً تمام جمعیت شهر چرام از [[مردم لر|قوم لر]]<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3136124&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=زاگرس‌نشینان چرام|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204003141/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3136124&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|وبگاه=irannama.iran.ir|نشانی=http://irannama.iran.ir/home/-/irannama/کهگیلویه+و+بویراحمد|عنوان=ایران نما - درگاه ملی خدمات الکترونیکی ایران|بازبینی=2018-03-19|archive-date=۲۸ آوریل ۲۰۲۰|archive-url=https://web.archive.org/web/20200428154731/http://irannama.iran.ir/home/-/irannama/%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87+%D9%88+%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF|url-status=dead}}</ref> و از مردم [[ایلات قوم لر|ایلات چرام]]<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2427372&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=‏‫بررسی اجتماعی واقتصادی چرام‬|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204003752/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2427372&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref> که شامل ۵ طایفه و ۱۳ تیره است تشکیل شده است.<ref name="tebyan.net">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=تبیان|نام=موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی|تاریخ=2017-01-28|نشانی=http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=46909|عنوان=ایلات کهگیلویه و بویراحمد|بازبینی=2017-01-27}}</ref><ref name="af.samta.ir">{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=نژاد_و_تیره_در_استان_کهگیلویه_و_بویراحمد|عنوان=نژاد و تیره در استان کهگیلویه و بویراحمد - ویکی اطلس فرهنگی ایران|بازبینی=2017-01-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160910003843/http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF_%D9%88_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF|archivedate=۱۰ سپتامبر ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref><ref name="aftabir.com">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.aftabir.com/social/sociology/people/tribe/dispense_tribes.php|عنوان=ایل‌های استان کهگیلویه و بویر احمد}}</ref> مردم این شهر به زبان [[لری بویراحمدی]] و شاخه [[لری جنوبی]] تکلم می‌کنند.<ref name=":0"/><ref name="iranicaonline.org">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=electricpulp.com|کد زبان=en|نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects|عنوان=LORI LANGUAGE i. LORI DIALECTS – Encyclopaedia Iranica|بازبینی=2017-01-27}}</ref><ref name="ReferenceB">{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=زبان_و_گویش_مردم_استان_کهگیلویه_و_بویراحمد|عنوان=زبان و گویش مردم استان کهگیلویه و بویراحمد - ویکی اطلس فرهنگی ایران|بازبینی=2017-01-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160826231440/http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%88_%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF|archivedate=۲۶ اوت ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref> دین اکثر مردم این شهر [[شیعه دوازده‌امامی|شیعه دوازده امامی]] است، حدوداً ۰٫۰۱ مسیحی و آشوری و ۹۹٫۹۹ درصد جمعیت این شهر مسلمان می‌باشد.<ref name="ReferenceC">{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=پیشینه_مذهبی_استان_کهگیلویه_و_بویراحمد|عنوان=پیشینه مذهبی استان کهگیلویه و بویراحمد - ویکی اطلس فرهنگی ایران|بازبینی=2017-01-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160831070715/http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF|archivedate=۳۱ اوت ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref><ref name="nnt.sci.org.ir">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://nnt.sci.org.ir/sites/nnt/SitePages/report_90/ostani/ostani_population_report_final_permision.aspx|عنوان=نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390}}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹|bot=InternetArchiveBot}}</ref>

{{bar box
|title= تغییرات جمعیتی چرام<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|نشانی=https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری|عنوان=درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری|بازبینی=2017-09-15}}</ref>
|caption= ** تخمین بر اساس جمعیت شهرستان کهگیلویه<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|نشانی=k-b.ir/264336|عنوان=جمعیت‌شناسی استان کهگلویه و بویراحمد|بازبینی=2017-09-15}}</ref>

|float=right
|bars=
{{bar pixel|۱۳۴۵|silver|81||** ۳۰۰۰}}
{{bar pixel|۱۳۵۵|black|133||** ۵۰۰۰}}
{{bar pixel|۱۳۶۵|silver|186||** ۷۰۰۰}}
{{bar pixel|۱۳۷۵|black|239||** ۹۰۰۰}}
{{bar pixel|۱۳۸۵|silver|315||۱۱۹۸۰}}
{{bar pixel|۱۳۹۰|black|336||۱۲۶۳۴}}
{{bar pixel|۱۳۹۵|silver|405||۱۵۲۱۸}}
}}

{{هرم جمعیتی
|width=۷۵٪
|maxvalue=۲۰۰۰
|bg=rgb(۱۰۰٪,۱۰۰٪,۱۰۰٪)
|border=۰
|عنوان= هرم جمعیتی شهر چرام در سال ۱۳۹۵<ref>https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/tables/jamiat/tafsili/shahrestan/jamiat17.xls</ref>
|barcolor=rgb(۰٪,۰٪,۱۰۰٪)
|۱۰۰+|۱|۲
|۹۵–۹۹|۲|۴
|۹۰–۹۴|۵|۹
|۸۵–۸۹|۴۰|۲۹
|۸۰–۸۴|۸۸|۷۴
|۷۵–۷۹|۶۵|۵۴
|۷۰–۷۴|۸۷|۸۱
|۶۵–۶۹|۱۲۶|۱۳۷
|۶۰–۶۴|۲۴۵|۲۲۹
|۵۵–۵۹|۳۳۱|۲۹۳
|۵۰–۵۴|۲۶۰|۳۰۹
|۴۵–۴۹|۴۶۹|۴۴۲
|۴۰–۴۴|۵۷۷|۵۲۸
|۳۵–۳۹|۷۰۱|۷۲۸
|۳۰–۳۴|۱۰۱۵|۱۰۵۰
|۲۵–۲۹|۱۰۵۵|۱۱۰۰
|۲۰–۲۴|۷۰۸|۷۵۴
|۱۵–۱۹|۵۷۲|۵۴۷
|۱۰–۱۴|۵۴۵|۵۹۸
|۰۵–۰۹|۷۷۱|۷۷۱
|۰۰–۰۴|۹۲۹|۸۸۳
}}

== مردم‌شناسی ==
مردم چرام از [[مردم لر|قوم لر]] هستند و به [[زبان لری]] صحبت می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://rch.ac.ir/article/Details?id=5636&&searchText=باشت|عنوان=باشت|ناشر=دانشنامه جهان اسلام|تاریخ بازبینی=|تاریخ بازدید=۲ اکتبر ۲۰۱۷}}</ref>زبان لری مردم کهگیلویه و بویراحمد تنها به استان خود محدود نمی‌شود بلکه به صورت رایج در غرب استان فارس و شمال بوشهر و جنوب شرق استان خوزستان تکلم می‌شود،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=About: Luri language|نشانی=https://dbpedia.org/page/Luri_language|وبگاه=dbpedia.org|بازبینی=2023-07-18}}</ref>و مردم این نواحی با مردم کهگیلویه و وبویراحمد از قومیت [[مردم لر|لر]] می‌باشند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.sid.ir/paper/818865/fa|عنوان=مقاله بررسی زبان لری و پراکندگی آن}}</ref>

== پیشینه ==
=== تاریخ چرام ===
{{همچنین ببینید|تاریخ لرستان}}

[[پرونده:Choram - چرام.jpg|جایگزین=خانه‌های سنگی قدیمی مربوط به عشایر چرام|بندانگشتی|خانه‌های سنگی قدیمی مربوط به عشایر چرام|255x255px]]
[[پرونده:قلعه تاریخی چرام.jpg|جایگزین=قلعه تاریخی چرام به جا مانده از حکومت خوانین|بندانگشتی|قلعه تاریخی چرام|255x255px]]
[[پرونده:تاریخ چرام.jpg|راست|بندانگشتی|چرام، سال ۱۳۵۵]]
منطقه شهر چرام و شهر دهدشت و حواشی آن‌ها در دوره هزاره ۴ قبل از میلاد مسکونی<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://article.tebyan.net/186435/شهر-سنگي-عیلامیان|عنوان=دلی یاسر}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://anthropology.ir/sites/default/files/public/anthropology-files/10230.doc |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=۴ فوریه ۲۰۱۷ |archive-date=۵ فوریه ۲۰۱۷ |archive-url=https://web.archive.org/web/20170205102605/http://anthropology.ir/sites/default/files/public/anthropology-files/10230.doc |url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ سیاسی کهگیلویه|نام خانوادگی=تقوی مقدم|نام=مصطفی|ناشر=|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref> و بخشی از [[ایلام (تمدن)|تمدن عیلام]] بوده و تا اواخر حکومت ساسانیان آثاری از تمدن در این مناطق وجود دارد.<ref name=":1">{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=پیشینه_تاریخی_استان_کهگیلویه_و_بویراحمد|عنوان=پیشینه تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد - ویکی اطلس فرهنگی ایران|بازبینی=2017-01-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160815010632/http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF|archivedate=۱۵ اوت ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref><ref name=":3">{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1979543&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=ردپای تاریخ و تمدن در کهگیلویه و بویراحمد|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204085049/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1979543&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://vista.ir/article/252697/نگاهی-به-برخی-از-آثار-باستانی-کهگیلویه-و-بویراحمد|عنوان=نگاهی به برخی از آثار باستانی کهگیلویه و بویراحمد}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://chaharfasl.ir/tasviri/130468/شهر-باستانیدلی-یاسیر،شناسنامه-تاریخی-چرامتصاویر|عنوان=شهر باستانی"دلی یاسیر"، شناسنامه تاریخی چرام+تصاویر {{!}} پایگاه خبری تحلیلی چهارفصل|بازبینی=2017-02-04}}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=YJC|نام=خبرگزاری باشگاه خبرنگاران {{!}} آخرین اخبار ایران و جهان {{!}}|کد زبان=fa-IR|نشانی=http://www.yjc.ir/fa/news/4344502/دلی-یا-سیر-شهر-حکومت-سنگها-تصاوير|عنوان=دلی یا سیر، شهر حکومت سنگها+تصاویر|بازبینی=2017-02-04}}</ref> در دوره بعد از اسلام منطقه چرام به جز در سلسله حکومت [[سامانیان]] و [[طاهریان]] و [[قراقویونلو]] جزیی از خاک تمامی حکومت‌های ایران بوده و مسکونی بوده.<ref name=":1"/><ref name=":3"/><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=آرتاباز|کد زبان=fa|نشانی=http://www.citypedia.ir/تاریخچه-استان-کهگیلویه-و-بویراحمد/|عنوان=تاریخچه استان کهگیلویه و بویراحمد-پیشینه تاریخی کهگیلویه|بازبینی=2017-02-04}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.irna.ir/fa/News/81878832/|عنوان=ایرنا - دو اثر تاریخی کهگیلویه و بویراحمد ثبت جهانی می‌شود|بازبینی=2017-02-03}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=
|عنوان=رده:بناهای تاریخی شهرستان چرام}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=
|عنوان=رده:بناهای تاریخی دهدشت}}</ref> شهر چرام یکی از مناطق مسکونی مربوط به ایلات چرام بوده و ایلات چرام به صورت پراکنده در ناحیه‌های مختلف شهرستان چرام از دیرباز ساکن بوده‌اند. محدوده [[شهرستان چرام]] ۸۸ درصد کوهستانی می‌باشد<ref name=":4"/> و شهر چرام دشتی وسیع بین مناطق کوهستانی می‌باشد، به همین دلیل هنگام حکومت [[خان (لقب)|خوانین]]<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=بزرگان_محلی_استان_کهگیلویه_و_بویراحمد|عنوان=بزرگان محلی استان کهگیلویه و بویراحمد - ویکی اطلس فرهنگی ایران|بازبینی=2017-02-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160909214104/http://af.samta.ir/atlas/index.php?title=%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF|archivedate=۹ سپتامبر ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref> منطقه شهر چرام به علت صاف و هموار بودن به عنوان مقر فرماندهی انتخاب شد و در کوه‌های اطراف [[برج دیده‌بانی|برج‌های دیده‌بانی]] همچون [[برج دیده‌بانی شیخ حسین]] ساخته شد، همچنین در منطقه طسوج خانه ییلاقی دیگری برای خوانین وجود داشت ولی قلعه اصلی در شهر چرام قرار داشت. به همین دلیل منطقه شهر چرام کم‌کم به عنوان منطقه‌ای برای خرید مایحتاج عشایر اطراف تبدیل شد و در اواخر دهه ۳۰ شمسی کم‌کم افرادی در اطراف قلعه خوانین شروع به خانه‌سازی کردند و شهر چرام کم‌کم شکل گرفت. در تقسیمات کشوری در دوره معاصر تا قبل از سال ۱۳۵۵که چرام بخشی از استان کهگیلویه و بویر احمد شد<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4445487&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=درخواست ایجاد پایگاه ژاندارمری در منطقه تلگرد|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204085212/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4445487&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref> و دارای شهرداری شد<ref>[[پیشینه تقسیمات کشوری ایران]]</ref> در اولین و دومین تقسیمات کشوری به ترتیب بخشی از ایالت و استان فارس و خوزستان دسته‌بندی می‌شد.<ref>[[استان هفتم]]</ref> در این زمان چرام به عنوان دهستان چرام از بخش کهگیلویه از شهرستان بهبهان قلمداد می‌شد و به صورت ایلی و تحت حکومت خان‌ها اداره می‌شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/چرام-2|عنوان=از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Saleminejad|نام=Hossein|کد زبان=en|نشانی=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/ده+شیخ-3|عنوان=معنی ده شیخ {{!}} لغت‌نامه دهخدا|بازبینی=2017-01-27}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Saleminejad|نام=Hossein|کد زبان=en|نشانی=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/چرام+طسوح|عنوان=معنی چرام طسوح {{!}} لغت‌نامه دهخدا|بازبینی=2017-01-27}}</ref> در این زمان دهستان چرام بالغ بر هزار خانوار داشت<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/چرام-6|عنوان=جغرافیای سیاسی کیهان ص 88 و89}}</ref> که با مجموع دهاتش به ۷ هزار نفر می‌رسید.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Saleminejad|نام=Hossein|کد زبان=en|نشانی=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/چرام-5|عنوان=معنی چرام {{!}} لغت‌نامه دهخدا|بازبینی=2017-01-27}}</ref> از تاریخ معاصر منطقه و ایلات ان اطلاعات دقیقی در دسترس نیست ولی در دوره قاجاریان که استان کهگیلویه و بویر احمد به دو قسمت پشت کوه و زیر کوه تقسیم‌بندی می‌شود چرام در منطقه زیر کوه قرار داشت و از ان موقع تا الان وضعیت جغرافیایی منطقه تغییر خاصی نداشته.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|نشانی=http://donya-e-eqtesad.com/news/847489|عنوان=کهگیلویه و بویراحمد در گذر زمان|بازبینی=2017-01-27}}</ref> بالاخره در سال ۱۳۵۵ چرام دارای شهرداری شد و بخشی از شهرستان کهگیلویه محسوب می‌شد، در این زمان ساخت جاده چرام و جاده‌های کوهستانی چرام شروع شد و به علت کوهستانی بودن چرام هنوز عملیات جاده سازه در کوهستان‌های چرام ادامه دارد. با شروع [[انقلاب سفید]]<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2425397&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=‏‫رونوشت فرمان محمدرضا شاه در خصوص تهیه مقدمات و وسایل انتخابات دوره بیستم قانون‌گذاری مجلس شورای‌ملی، رونوشت تصویبنامه در خصوص تعیین مرکز شهرستان کهگیلویه در قریه چرام، رونوشت بخشنامه وزارت کشور در مورد عوارض وصولی شهرداریها و …|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204004135/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2425397&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref> عملیات سازندگی در چرام رونق بیشتری گرفت<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4241007&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=درخواست احداث جاده روستایی|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204004543/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=4241007&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3987959&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=تأمین و ترمیم منابع آب شهرستان کهگیلویه|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204003139/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3987959&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3504318&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=درخواست آب آشامیدنی فرمانداری کهگیلویه و بویراحمد|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204004449/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3504318&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref> و با تأسیس [[سپاه دانش]] عملیات احداث مدرسه در چرام آغاز شد و به موازات ان با احداث [[سپاه بهداشت]] کار تأسیس درمانگاه در چرام نیز آغاز شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do|عنوان=گزارش ژاندارمری یاسوج به استانداری کهگیلویه و بویراحمد[سند]|بازبینی=۳ فوریه ۲۰۱۷|archive-date=۲۱ اوت ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170821080144/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do|url-status=dead}}</ref> پس از انقلاب با تأسیس [[جهاد سازندگی]] این رونق شتاب بیشتری به خود گرفت و [[زیرساخت]]‌های شهر چرام تکمیل شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3996450&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=اختصاص اعتبارات عمرانی برای شهر تل‌گرد|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204003755/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3996450&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref> سال ۱۳۸۹ با تأسیس شهرستان چرام، شهر چرام به مرکزیت ان انتخاب شد.<ref>[[شهرستان چرام]]</ref>

=== آثار تاریخی ===
{{اصلی|ویکی‌پدیا:فهرست یادمان‌های ملی ایران/کهگیلویه و بویراحمد#کهگیلویه}}

در شهر چرام ۳۵۰ اثر تاریخی وجود دارد که بیش از ۲۴۰ اثر ثبت ملی شده‌اند.<ref>http://yasouj.irib.ir/-/240-اثر-میراث-فرهنگی-چرام-به-ثبت-رسیده-است{{پیوند مرده}}</ref> بناهای به جا مانده از دوره قاجار حاکی از میزبانی ۲۰۰ ساله شهر چرام به عنوان تفرجگاه در فصل بهار و تابستان است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950106000140 |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=۷ دسامبر ۲۰۱۶ |archive-date=۲۰ دسامبر ۲۰۱۶ |archive-url=https://web.archive.org/web/20161220074241/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950106000140 |url-status=dead }}</ref> قلعه‌های [[قلعه شهرک چرام|شهرک]] و [[باغ چشمه بلقیس و برج تاریخی|قلعه چرام]] دو قلعه تاریخی چرام با ثبت ملی هستند. [[کتیبه تنگ پیرزال]] اثری تاریخی مربوط به دوره قاجار در حوالی شهر چرام قرار دارد و دستورهای [[ناصرالدین شاه]] نوشته شده است.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.irantourinfo.com/item/20156-katibe-tang-pirzal.html |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۷ دسامبر ۲۰۱۶ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161221040229/http://www.irantourinfo.com/item/20156-katibe-tang-pirzal.html |archivedate=۲۱ دسامبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref> همچنین در کاوش باستان‌شناسی که در چرام صورت گرفت مقبره یکی از حاکمان دوره اشکانی کشف شد.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.chtn.ir/Default.aspx?tabid=84&articleType=ArticleView&articleId=33146 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۷ دسامبر ۲۰۱۶ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161221041037/http://www.chtn.ir/Default.aspx?tabid=84&articleType=ArticleView&articleId=33146 |archivedate=۲۱ دسامبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref>

== جغرافیا ==
=== موقعیت جغرافیایی ===
[[پرونده:Street map of choram city.svg|بندانگشتی|255x255px|راست|نقشه شهر چرام]]
[[پرونده:شهرستان چرام - choram county - 3.png|بندانگشتی|255x255px|نقشه سیاسی چرام]]
شهر چرام در مسیر جاده دهدشت - گچساران، باشت - یاسوج و قرار دارد. این شهر در جنوب غربی کشور و در مرکز استان کهگیلویه و بویر احمد قرار دارد. در بخش شمالی چرام جاده چرام - دهدشت، چرام - سرفاریاب، چرام - شیخ حسین و در بخش جنوبی شهر جاده چرام گچساران قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.google.de/maps/place/Kohgiluyeh+and+Boyer-Ahmad+Province,+Gachsaran,+Rd+Choram+-+Ghachsaran,+Iran/data=!4m2!3m1!1s0x3fb77e0f816ebd0b:0x12a1d00e75920ab9?sa=X&ved=0ahUKEwi7g7fWtOfQAhWFJsAKHbcdAA8Q8gEIGzAA|عنوان=Google Maps|ناشر=Google Maps|بازبینی=2016-12-09}}</ref> در بخش شرقی چرام جادهٔ کوهستانی وجود دارد که چرام را به روستاهای آرند و آب برم متصل می‌کند،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.google.de/maps/place/Kohgiluyeh+and+Boyer-Ahmad+Province,+Choram,+جاده+روستای+آرند،+Iran‭/@30.7488897,50.775547,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x3fb9ce8e744ae47f:0xfed7d453c174ca13!8m2!3d30.7488897!4d50.7777357|عنوان=جاده چرام ارند}}</ref> ادامه این جاده چرام را به روستای طسوج<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://choram.ir/gozaresh/160361/جاذبه-گردشگری-طسوج-چرام-از-رویا-تا-واقعیت-تصاویر|عنوان=جاذبه گردشگری طسوج چرام از رؤیا تا واقعیت + تصاویر {{!}} پایگاه خبری تحلیلی شهرستان چرام|بازبینی=2017-04-17|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170627203100/http://choram.ir/gozaresh/160361/%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%B7%D8%B3%D9%88%D8%AC-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D8%AA%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1|archivedate=۲۷ ژوئن ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> و سایر روستاهای [[شهرستان چرام]] متصل می‌کند.

{{موقعیت جغرافیایی
| مرکز = چرام
| شمال = [[دیشموک]]
| شمال شرقی =[[سی سخت]]
| شمال غربی = [[لنده]]، [[سوق]]
| شرق =[[یاسوج]]، [[سرفاریاب]]
| جنوب = [[دوگنبدان]]
| جنوب شرقی = [[باشت]]
| جنوب غربی =
| غرب = [[دهدشت]]، [[لیکک]]
| تصویر = CompassRose.png
}}
شهر چرام با ۲٬۸ کیلومتر مربع مساحت در جنوب غرب ایران و در مرکز استان کهگیلویه و بویر احمد قرار دارد. این شهر کوهستانی می‌باشد و در امتداد رشته کوه [[زاگرس]] قرار دارد. چرام دارای اب و هوای [[استپ]] محلی، و بارش سالانه کم و دمای معتدل می‌باشد.<ref name="fa.climate-data.org"/>
[[پرونده:Forest of choram county.png|راست|بندانگشتی|250x250پیکسل|{{Columns|col1={{legend|#B2F783|بادام}}
{{legend|#64DE57|بدون پوشش}}
{{legend|#55AD37|کیکم- پسته الان}}
{{legend|#CEF5BC|بادام - برودار}}
{{legend|#97F757|محلب- شیرخشت}}
{{legend|#5FC92A|ارس}}|col2={{legend|#85A67C|لیزیماکیای سکه‌ای}} {{legend|#73BA66|برودار}} {{legend|#7AD663|برودار - گلابی}}
{{legend|#54EB36|برادور- ارس}}
{{legend|#A6F29D|برادور- بنه}}
{{legend|#9BCF97|کنار}}}}
]]
[[پرونده:Herbaceous plants of choram county.png|راست|بندانگشتی|255x255پیکسل|{{Columns|col1={{legend|#7ADB3D|انویلیا - درمنه}}
{{legend|#B7F28F|چمن زارهای یک ساله- گیاهان یک ساله غیر علفی}} {{legend|#68F558|گون- جارو علفی}}
{{legend|#8EE65C|گون- گل گندم}}
{{legend|#5BB02A|گون- کنگر}}
{{legend|#CAE8BA|گون- هزار خار}}
{{legend|#9DDB97|گون- دافنه}}
{{legend|#8BC46A|گون- باردلنگ}}|col2={{legend|#98BF8C|گون- فرفیون}}
{{legend|#4AF53B|گون- فستوک}}
{{legend|#ADFA7A|گون- جو}}
{{legend|#88E07E|گون- نریشت}}
{{legend|#C8FAB9|گون- اسفند}}
{{legend|#5AE637|گون- جاشیر}}
{{legend|#7EC452|گون - دافنه}}
{{legend|#8AA681|گون - باردلنگ}}|col3={{legend|#40A62E|کارتوس- اسپرس}}
{{legend|#37BF2A|کنگر علوفه ای- هزارخار}}
{{legend|#81B072|کروج- گون}}
{{legend|#5CBA52|کروج- ریش پهن}}
{{legend|#59CF4C|رمس- گیاهان علفی یک ساله}} {{legend|#6BA656|بدون پوشش}}
{{legend|#85F57A|خارگونی- کلاه میرحسن}}
{{legend|#7DF736|رز ایرانی- کاهوسا}}}}
]]

=== پوشش گیاهی ===
{{اصلی|جنگل‌های زاگرس}}
[[پرونده:Geology of choram by age.svg|جایگزین=نقشه زمین‌شناسی چرام|بندانگشتی|250x250px|{{Columns
|col1={{legend|#B0BA93|کرتاسه}} {{legend|#A0BA2B|ژوراسیک - کرتاسه}} {{legend|#E0F567|میوسن}}|col2={{legend|#DAE88E|پالوژن}} {{legend|#ABF533|پلیوسن}} {{legend|#93BA50|کواترنر}}}}]]
چرام در بخش زاگرس جنوبی قرار دارد و این جهت دارای اب و هوای گرم تر و خشک تری نسبت به بخش زاگرس شمالی هست. میران ۸۸ درصد مساحت شهرستان چرام را منابع طبیعی تشکیل می‌دهد.<ref name=":4">{{یادکرد وب|نشانی=http://yasouj.irib.ir/-/۸۸درصد-مساحت-چرام-را-منابع-طبیعی-تشکیل-می‌دهد|عنوان=۸۸درصد مساحت چرام را منابع طبیعی تشکیل می‌دهد - نمایش محتوای خبر - صدا و سیمای کهگیلویه و بویر احمد|ناشر=yasouj.irib.ir|بازبینی=2016-12-08}}{{پیوند مرده}}</ref><ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1994242&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=نقشه خاک و طبقه‌بندی اراضی مطالعات خاکشناسی نیمه تفصیلی منطقه کهگیلویه گرمسیری (دشتهای لیشتر، امامزاده جعفر باشت، دهدشت و چرام) و کوپن|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204004546/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1994242&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref>

پوشش طبیعی شهرستان چرام دارای ۸۰ درصد بلوط ایرانی([[برودار]]) و ۲۰ درصد دیگر شامل درختان [[بنه]]، [[کیکم]]، [[بادام]]، [[زبان گنجشک]] و غیره که شامل ۷۲ گونه متعلق به ۳۰ خانواده است.<ref>http://yasoujccim.ir/مزیت‌های‌کلی‌سرمایه‌گذاری‌درا/معرفی-استان-کهگیلویه-و-بویراحمد-2{{پیوند مرده}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=http://archive.org/details/PagesFromThePlantCoverOfKohgilouieBoyerahmad|عنوان=Pages From The Plant Cover Of Kohgilouie Boyerahmad|زبان=English}}</ref> استان کهگیلویه و بویر احمد داری ۲ هزار گونه گیاهی می‌باشد<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.yu.ac.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=138&newsview=1097 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۷ دسامبر ۲۰۱۶ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161220104330/http://www.yu.ac.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=138&newsview=1097 |archivedate=۲۰ دسامبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref> و ناحیه سردسیر چرام چون کوه چاست خار<ref>http://kebnanews.ir/129121/دلنوشته‌ای-برای-چاسخار-چرام/</ref> مستعد برای رویش گیاهانی چون [[کنگر (گیاه)]]، [[بیلهر]]، [[جاشیر]]، [http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?id=176325 چویل]، [[آویشن]]، [[پونه]] و غیره می‌باشد. مراتع استان کهگیلویه و بویر احمد و چرام دارای ۴۰۰ گونه داروی گیاهی می‌باشد.

=== زمین‌شناسی ===
{{اصلی|زاگرس}}
[[پرونده:Dem map of choram county in 3D.png|بندانگشتی|250x250px|'''فارسی:''' مدل رقومی ارتفاع شهرستان چرام{{legend|#67F700|586-1600}} {{legend|#F5F500|1600-2000}} {{legend|#FF2200|2000-3485}}]]

شهر چرام در امتداد رشته کوه‌های [[زاگرس]] قرار دارد و منطقه‌ای کوهستانی محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.irimo.ir/far/services/climate/813-اقلیم-استان-کهگیلویه-بویراحمد.html?t=وضع-هوای |عنوان=نسخه آرشیو شده |بازبینی=۸ دسامبر ۲۰۱۶ |archive-date=۱۳ اوت ۲۰۲۰ |archive-url=https://web.archive.org/web/20200813191415/https://www.irimo.ir/far/services/climate/813-%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%87%DA%AF%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF.html?t=%D9%88%D8%B6%D8%B9-%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C |url-status=dead}}</ref> اکثر روستاهای شهرستان چرام در منطقه کوهستانی واقع شده‌اند و راه دسترسی به این روستاها جاده‌های کوهستانی می‌باشد. رشته کوه‌های زاگرس حاصل برخورد دو صفحه تکتونیکی اوراسیا و عربستان هستند، این چین خوردگی متوقف نشده و دگرگونی زمین در غرب ایران و منطقه زاگرس همچنان ادامه دارد و از این رو کوه‌های منطقه چرام جوان محسوب می‌شوند و دارای فرسودگی کمی هستند. جنس سنگ کوه‌های چرام [[سنگ رسوبی]] می‌باشد و اکثراً کوه‌های چرام دارای چین خوردگی می‌باشند و مربوط به دوره دوم و سوم زمین‌شناسی می‌باشند.

رودخانه نازمکان (خیرآباد) بزرگ‌ترین رودخانه‌ای می‌باشد که در چرام قرار دارد.

=== آب و هوا ===
چرام دارای اب و هوای نسبتاً گرمی می‌باشد. در فصل زمستان کوه‌های اطراف شهر به خصوص کوه چاسخار پوشیده از برف می‌شوند ولی به ندرت در شهر بارش برف مشاهده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |url=http://choram.ir/gozaresh/159010/بارش-برف-پس-از-14-سال-مردم-چرام-را-غافلگیر-کرد-عکس-فیلم |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲ نوامبر ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160331113000/http://choram.ir/gozaresh/159010/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%A8%D8%B1%D9%81-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-14-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%A7-%D8%BA%D8%A7%D9%81%D9%84%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 |archivedate=۳۱ مارس ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref> اب و هوای چرام در تابستان گرم و خشک و در زمستان سرد و خشک می‌باشد. میزان تغییر دما بین زمستان و تابستان ۳۰ درجه سلسیوس می‌باشد.<ref>https://weather.com/weather/today/l/30.75,50.75</ref>

{{آب و هوا
|location = چرام
|Jan_Hi_°C = ۱۰ |Jan_REC_Hi_°C = ۱۳
|Feb_Hi_°C = ۱۱ |Feb_REC_Hi_°C = ۱۴
|Mar_Hi_°C = ۱۵ |Mar_REC_Hi_°C = ۱۷
|Apr_Hi_°C = ۲۱ |Apr_REC_Hi_°C = ۲۴
|May_Hi_°C = ۲۴ |May_REC_Hi_°C = ۲۷
|Jun_Hi_°C = ۲۹ |Jun_REC_Hi_°C = ۳۱
|Jul_Hi_°C = ۳۴ |Jul_REC_Hi_°C = ۳۹
|Aug_Hi_°C = ۲۹ |Aug_REC_Hi_°C = ۳۵
|Sep_Hi_°C = ۲۸ |Sep_REC_Hi_°C = ۳۴
|Oct_Hi_°C = ۲۳ |Oct_REC_Hi_°C = ۲۷
|Nov_Hi_°C = ۱۷ |Nov_REC_Hi_°C = ۲۴
|Dec_Hi_°C = ۱۲ |Dec_REC_Hi_°C = ۱۶
|Year_Hi_°C = ۳۴ |Year_REC_Hi_°C = ۴۳
|Jan_Lo_°C = ۶ |Jan_REC_Lo_°C = -۱
|Feb_Lo_°C = ۱ |Feb_REC_Lo_°C = -۳
|Mar_Lo_°C = ۳ |Mar_REC_Lo_°C = -۱
|Apr_Lo_°C = ۳ |Apr_REC_Lo_°C = -۱
|May_Lo_°C = ۶ |May_REC_Lo_°C = ۲
|Jun_Lo_°C = ۱۰ |Jun_REC_Lo_°C = ۵
|Jul_Lo_°C = ۱۵ |Jul_REC_Lo_°C = ۸
|Aug_Lo_°C = ۸ |Aug_REC_Lo_°C = ۳
|Sep_Lo_°C = ۸ |Sep_REC_Lo_°C = ۳
|Oct_Lo_°C = ۸ |Oct_REC_Lo_°C = ۲
|Nov_Lo_°C = ۴ |Nov_REC_Lo_°C = -۱
|Dec_Lo_°C = ۵ |Dec_REC_Lo_°C = -۱
|Year_Lo_°C = ۱۵ |Year_REC_Lo_°C = -۳
|Jan_Precip_mm = ۵۵
|Feb_Precip_mm = ۴۵
|Mar_Precip_mm = ۵۰
|Apr_Precip_mm = ۲۰
|May_Precip_mm = ۴
|Jun_Precip_mm = ۰
|Jul_Precip_mm = ۰
|Aug_Precip_mm = ۱
|Sep_Precip_mm = ۰
|Oct_Precip_mm = ۱
|Nov_Precip_mm = ۳۵
|Dec_Precip_mm = ۸۸
|Year_Precip_mm = ۲۹۹
|source =world weather online<ref name="climate">{{یادکرد وب
| نشانی = https://pt.worldweatheronline.com/tal-gerd-choram-weather-averages/kohkiluyeh-va-buyer-ahmadi/ir.aspx
| عنوان = آب و هوای چرام
| تاریخ بازدید = ۱۵ مارس ۲۰۱۱
| ناشر = [[سازمان هواشناسی کشور]]
| زبان = انگلیسی
| archive-date = ۲۰ دسامبر ۲۰۱۶
| archive-url = https://web.archive.org/web/20161220090122/https://pt.worldweatheronline.com/tal-gerd-choram-weather-averages/kohkiluyeh-va-buyer-ahmadi/ir.aspx
| url-status = dead
}}</ref> |accessdate=
}}

== اقتصاد ==
[[پرونده:Choram land use.png|بندانگشتی|کاربری زمین‌های شهرستان چرام{{legend|#5BA638|دیم کاری}} {{legend|#72A86A|جنگل}} {{legend|#D6F5C1|کشاورزی ابیاری}} {{legend|#7EF573|مرتع}} {{legend|#70FA34|سنگ و کوه}}]]
اقتصاد چرام بر پایه تولید و بیشتر اقتصاد چرام وابسته به کشاورزی نظیر کشت برنج، گندم، سیفی جات، حبوبات و مرکبات می‌باشد،<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://choram.ir/news/162138/پیش-بینی-تولید-7-هزار-تن-شلتوک-از-اراضی-کشاورزی-چرام|عنوان=پیش‌بینی تولید 7 هزار تن شلتوک از اراضی کشاورزی چرام {{!}} پایگاه خبری تحلیلی شهرستان چرام|بازبینی=2017-04-17|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160617094811/http://choram.ir/news/162138/%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-7-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D9%86-%D8%B4%D9%84%D8%AA%D9%88%DA%A9-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D9%85|archivedate=۱۷ ژوئن ۲۰۱۶|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnakkohkiluye.ir/fa/news/349637/کشاورز-چرامی-مروج-نمونه-کشوری-شد-تصویر|عنوان=کشاورز چرامی مروج نمونه کشوری شد + تصویر|بازبینی=2017-04-17}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dana.ir/news/996842.html/عدم-شفافیت-بازار-و-کمبود-آب--مشکل-زیربنایی-کشاورزی-در-چرام---عکس|عنوان=عدم شفافیت بازار و کمبود آب، مشکل زیربنایی کشاورزی در چرام + عکس|بازبینی=2017-04-17}}</ref> همچنین در مناطق سردسیر چرام کاشت گردو و سایر مرکبات مرسوم می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dana.ir/news/432264.html/برداشت-گردو-از-باغات-شهرستان-چرام---تصاویر|عنوان=برداشت گردو از باغات شهرستان چرام + تصاویر|بازبینی=2017-04-17}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://abshar-news.ir/تولید-گردوی-کهگیلویه-و-بویراحمد14000-تن/|عنوان=تولید گردوی کهگیلویه و بویراحمد:14000 تن|accessdate=۲ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170517170558/http://abshar-news.ir/%d8%aa%d9%88%d9%84%db%8c%d8%af-%da%af%d8%b1%d8%af%d9%88%db%8c-%da%a9%d9%87%da%af%db%8c%d9%84%d9%88%db%8c%d9%87-%d9%88-%d8%a8%d9%88%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%ad%d9%85%d8%af14000-%d8%aa%d9%86/|archivedate=۱۷ مه ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/11/21/279062/ایجاد-270-هکتار-باغ-در-زمین-های-منطقه-عشایری-طسوج-چرام|عنوان=ایجاد ۲۷۰ هکتار باغ در زمین‌های منطقه عشایری طسوج چرام}}</ref> تولید و فروش گیاهان دارویی نیز رواج در چرام رواج دارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnakkohkiluye.ir/fa/news/391831/دو-هزار-و-500-هکتار-از-مناطق-سردسیری-چرام-زیر-پوشش-گیاهان-دارویی|عنوان=دو هزار و 500 هکتار از مناطق سردسیری چرام زیر پوشش گیاهان دارویی|بازبینی=2017-04-17}}</ref> به‌طور کلی روستاییان با دامداری و کشاورزی و همچنین پرورش شیلات معیشت می‌کنند.
شهر چرام دارای شهرک صنعتی می‌باشد که فعالیت‌هایی شامل تولید مواد بهداشتی، اب معدنی و غیره دارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950929001635|عنوان=قفل تولید بر شهرک صنعتی بردیان چرام/ چشم‌انتظاری بیش از 1000 کارگر برای بازگشت به کار|بازبینی=۱۷ آوریل ۲۰۱۷|archive-date=۱۸ آوریل ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170418000048/http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950929001635|url-status=dead}}</ref> شهر چرام دارای معدن فسفات می‌باشد که هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.<ref>{{یادکرد وب |url=http://denanews.ir/1395/08/19742/ |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۷ دسامبر ۲۰۱۶ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161220073310/http://denanews.ir/1395/08/19742/ |archivedate=۲۰ دسامبر ۲۰۱۶ |dead-url=yes}}</ref><ref>http://www.iribnews.ir/fa/news/1266552/افتتاح-و-آغاز-ساخت-۱۴طرح-عمرانی-و-اقتصادی-در-چرام</ref>

== آموزش ==
نخستین بار در سال ۱۳۰۸ به همت حسین قلی چرامی مکتب خانه‌ای در چرام تایسس شد.<ref name=":5">{{یادکرد کتاب|عنوان=بررسی و تدوین تاریخچه آموزش و پرورش سنتی و کلاسیک استان کهگیلویه و بویر احمد|نام خانوادگی=اذر پیوند|نام=اله بخش|ناشر=چویل|سال=1394|شابک=978-964-7930-35-2|مکان=|صفحات=121}}</ref> در سال ۱۳۱۲ به درخواست حسین قلی چرامی توسط اداره معارف بهبهان دبستان رودکی چرام تأسیس شد، در سال تحصیلی ۱۳۳۳–۱۳۳۴ پایه‌های پنجم و ششم ابتدایی کشاورزی در مدرسه تأسیس شد و تعداد اموزگاران چرام افزایش یافت.<ref name=":5"/> این شهر دارای دانشگاه و موسسات عالی نظیر دانشگاه صنعت و معدن چرام که در سال ۱۳۹۱ تأسیس شد،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=http://ind.yu.ac.ir|نشانی=http://ind.yu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=27&pageid=3389|عنوان=تاریخچه دانشکده صنعت و معدن|accessdate=۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170916054127/http://ind.yu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=27&pageid=3389|archivedate=۱۶ سپتامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> دانشگاه پیام نور<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://choram.kb.pnu.ac.ir/Portal/Home|عنوان=پورتال دانشگاه پیام نور-زیرپورتال چرم-کهگیلویه و بویراحمد|بازبینی=2017-09-15}}</ref> و همچنین مرکز فنی و حرفه‌ای می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.k-b.irantvto.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=132&pageid=4603|عنوان=k-b.irantvto.ir - مرکز چرام|بازبینی=2017-09-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170916053646/http://www.k-b.irantvto.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=132&pageid=4603|archivedate=۱۶ سپتامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref> شهر چرام دارای یک کتابخانه عمومی با نام رجایی می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.iranpl.net/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=Contact&CategoryID=f1a3ff2a-0a52-497e-966b-297d5d06abd8&WebPartID=a77e46f5-1402-46f2-81bc-778daaff99e6&ID=65df63db-493c-4ae6-9e91-192abe9a9339|عنوان=نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور/پیش فرض/لیست کتابخانه‌های عمومی کشور مطابق با آیین‌نامه درجه‌بندی جدید (خرداد 89)-لیست کتابخانه‌های عمومی تحت پوشش کهگیلویه و بویراحمد|بازبینی=2017-09-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170916053512/http://www.iranpl.net/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=Contact&CategoryID=f1a3ff2a-0a52-497e-966b-297d5d06abd8&WebPartID=a77e46f5-1402-46f2-81bc-778daaff99e6&ID=65df63db-493c-4ae6-9e91-192abe9a9339|archivedate=۱۶ سپتامبر ۲۰۱۷|dead-url=yes}}</ref>

== ورزش ==
شهر چرام دارای دو استادیوم ورزشی،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/05/22/827698/مشکلات-زیرساختی-ورزشگاه-چرام-پیگیری-شود|عنوان=مشکلات زیرساختی ورزشگاه چرام پیگیری شود}}</ref> استخر سر پوشیده<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tabnakkohkiluye.ir/fa/news/482680/استخر-شنای-چرام-بازگشایی-می-شود|عنوان=استخر شنای چرام بازگشایی می‌شود|بازبینی=2017-09-15}}</ref> و همچنین ۴ سالن و ۱ مجموعه ورزشی سرپوشیده می‌باشد.

== جاذبه‌های گردشگری ==
[[پرونده:Estakhr chshme belghais az bala.jpg|جایگزین=چشمه بلقیس چرام|بندانگشتی|255x255px|[[چشمه بلقیس چرام]]]]
[[پرونده:Choram mountain and plain map.png|راست|بندانگشتی|255x255پیکسل|{{legend|#7EAB61|کوه}} {{legend|#4AF53B|دشت}}]]
[[پرونده:Chase khar - چاسه خار (3).jpg|جایگزین=کوه چاست خوار|بندانگشتی|255x255px|
[[:ceb:Kūh-e Chāsht Khvār|کوه چاست خوار]]<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://gndb.ncc.org.ir/Pages/jpgMaps.aspx?end=vzOhV8OIDBU=|عنوان=پایگاه جستجوی نامهای جغرافیایی|بازبینی=2017-04-17}}{{پیوند مرده}}</ref>
]]
حدود ۸۰ درصد استان کهگیلویه و بویراحمد را ارتفاعات و ۵۶ درصد این استان را جنگل تشکیل می‌دهد، تنها ۲۰ درصد باقی‌مانده را دشت‌ها تشکیل می‌دهند. ۸۸ درصد مساحت شهرستان چرام را پوشش گیاهی و کوهستان‌ها تشکیل می‌دهند، از این رو شهر چرام به علت کوهستانی بودن و داشتن جنگل‌های بلوط و دشت‌های زیبا مقصد مناسبی برای کوهنوردی، صخره‌نوردی و طبیعت گردی می‌باشد. چرام به نوبه خود زیست‌بوم گونه‌های جانوری نظیر بز کوهی، کبک، عقاب، پلنگ ایرانی، خرس ایرانی، گوزن ایرانی و غیره می‌باشد که با گسترش جمعیت انسانی به ندرت در طبیعت یافت می‌شوند و اکثراً در منطقه محافظت شده دنا نگهداری می‌شوند ولی به ندرت در طبیعت چرام نیز مشاهده می‌شوند.<ref>http://www.chap.sch.ir/sites/default/files/lbooks/92-93/160/kole%20ketab%20C237-12.pdf</ref><ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=2019-03-02|عنوان=لاشه دو توله پلنگ ایرانی با پنجه‌های قطع شده پیدا شد|نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran-47412867|زبان=en-GB|تاریخ بازبینی=2019-03-02}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=لاشه دو توله پلنگ در شهرستان چرام کشف شد|نشانی=http://www.iew.ir/1397/12/10/60483|بازبینی=2019-03-02|کد زبان=fa-IR|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190305061245/http://www.iew.ir/1397/12/10/60483|archivedate=۵ مارس ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref> از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری طبیعی چرام می‌توان به [[چشمه بلقیس چرام]]<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|نشانی=http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2778315&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|عنوان=رویای سرزمین چهارفصل|بازبینی=2017-02-03|archive-date=۴ فوریه ۲۰۱۷|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204004305/http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2778315&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author|url-status=dead}}</ref> اشاره کرد که سالانه پذیرای هزاران نفر می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب |url=http://k-b.ir/546287 |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۸ دسامبر ۲۰۱۶ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170222190321/http://k-b.ir/546287 |archivedate=۲۲ فوریه ۲۰۱۷ |dead-url=yes}}</ref> همچنین شهر چرام دارای قلعه‌های قدیمی مربوط به دوره قاجار و حمام قدیمی القچین نیز می‌باشد. شهر چرام شهری نسبتاً مذهبی با مقبره‌ها و ابنه مذهبی نظیر امام‌زاده علی سادات و امام‌زاده بی بی رشیده خاتون نیز می‌باشد.
[[پرونده:Choram city.jpg|جایگزین=نمایی از شهر چرام از کوه اطراف|بندانگشتی|255x255پیکسل|نمایی از شهر چرام از کوه اطراف]]
{| class="wikitable sortable mw-collapsible"
|+جاذبه‌های مهم گردشگری چرام
![[استان کهگیلویه و بویراحمد#.D9.85.DA.A9.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C .D8.AF.DB.8C.D8.AF.D9.86.DB.8C|جاذبه‌های طبیعی]]
![[ویکی‌پدیا:فهرست یادمان‌های ملی ایران/کهگیلویه و بویراحمد|جاذبه‌های انسانی]]
![http://rasekhoon.net/article/show/161119/اسامي-امامزادگان-و-اماكن-متبركه-استان-كهكيلويه-و-بوير-احمد/ جاذبه‌های مذهبی]
|-
|باغ [[چشمه بلقیس چرام]] و باغ عمران
|کمپینگ چشمه بلقیس چرام
|بی بی رشیده خاتون
|-
|چشمه کورسا
|قلعه چرام
|امام‌زاده امیر عبدالله
|-
|چشمه سیاه
|قلعه تمبی
|امام‌زاده امیر یوسف
|-
|چشمه شرابگرو
|قلعه کره شهبازی
|امام‌زاده امیر ولی
|-
|چسمه برکنا
|بافت روستای شیخ حسین
|امام‌زاده گلبهار
|-
|آبشار طسوج
|اسیاب‌های تل بابونه
|امامزاده سیدمحمد
|-
|کوه چاست خوار
|گیته تنگ پیرزال
|امام‌زاده شاه حمزه
|-
|رودرونه
|آثار روستای موگرم
|امام‌زاده علی سادات
|}

== نگارخانه ==
{{wide image|سراسر نما چرام.jpg|3000px|عکس سراسرنما از شهر و طبیعت چرام}}
{{wide image|طبیعت حومه شهر چرام.jpg|1500px|عکس سراسرنما از طبیعت حومه شهر چرام}}

== جستارهای وابسته ==
{{wikivoyage|چرام}}
{{Commons category|Choram city}}
* [[چشمه بلقیس چرام]]

== پانویس ==
{{پانویس|اندازه=ریز|۳}}

== منابع ==
{{استان کهگیلویه و بویراحمد}}
{{شهرستان چرام}}
{{عشایر ایران}}
[[چرام وبزرگان]]

[[رده:بناهای تاریخی شهرستان چرام]]
[[رده:بناهای تاریخی شهرستان کهگیلویه]]
[[رده:شهرستان چرام]]
[[رده:شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد]]
[[رده:شهرهای شهرستان چرام]]