حباب اقتصادی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۳۲ میان‌ویکی |
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ویکی‌سازی|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۷}} |
|||
| ⚫ | |||
{{نوار جانبی علم اقتصاد}} |
|||
<ref>[[:en:Economic bubble|Wikipedia-Economic bubble]]</ref> |
|||
| ⚫ | |||
ویژگی حباب، موقّتی بودن آن است. |
|||
<ref name = dem> |
ویژگی حباب، موقّتی بودن آن است.<ref name = dem>{{یادکرد وب |url=http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=52915 |title=درباره حباب مسکن مهدی نصرتی؛ دنیای اقتصاد؛ ۱۲ تیر ۱۳۸۶ |accessdate=۱ اکتبر ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070705213311/http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=52915 |archivedate=۵ ژوئیه ۲۰۰۷ |dead-url=yes }}</ref> حباب گاهی به صورت دید غیرواقع‌بینانه و غیرممکن در مورد آینده نیز بیان می‌شود. |
||
به دلیل اینکه تعیین قیمت واقعی کالاها دشوار است معمولاً بعد از کاهش شدید قیمت در مدت کوتاه حباب‌ها شناسایی می‌شوند. معمولاً این کاهش قیمت زیاد در مدت کوتاه ترکیدن حباب نام دارد. دلیل انبساط و انقباض اقتصادی شدید که در هنگام وقوع حباب اقتصادی رخ می‌دهد یک سیستم بازخورد مثبت است که در تضاد با [[تعادل اقتصادی]] که در آن بازخورد منفی وجود دارد است. قیمتها در اقتصاد حبابی دچار تغییرات شدید می‌شوند و تعیین قیمت بر اساس [[عرضه و تقاضا]] و موقعیت زمانی که در آن قرار گرفته شود دشوار است. |
|||
== حباب سکه == |
|||
از نظر کلی، براساس نظریّهٔ [[نظریه احمق بزرگتر|احمق‌تر از من]] حباب سکّه تا زمانی که «ناآگاه‌تر از من» در بازار موجود باشد، دوام خواهد یافت و زمانی که دورهٔ ناآگاهان به پایان برسد، حباب سکه در دستان آخرین ناآگاه از نسل ناآگاهان بازار خواهد ترکید. |
|||
<ref>[http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=271656 حباب در بازار سکه؛ حسین عبده تبریزی؛ دنیای اقتصاد؛ ۱۰ مهر ۱۳۹۰]</ref> |
|||
از نظر محاسباتی با دانستن دو متغیّر قیمت جهانی طلا و نرخ ارز و با داشتن ثابت‌هایی مانند وزن و عیار سکه، [[سکه بهار آزادی|قیمت سکه]] حساب می‌شود. برخی، اختلاف قیمت سکه در بازار با این قیمت محاسبه شده را حباب سکه می‌نامند. |
|||
<ref>[http://www.talanews.com/fa/فرمول-محاسبه-قيمت-واقعی-سكه-طلا-1556.html فرمول محاسبه قيمت واقعی سكه طلا؛ طلا نیوز؛ ۲۸ فروردين ۱۳۹۰]</ref> |
|||
===حباب دلار=== |
|||
* در شرایطی که قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی کاهش پیدا می‌کند، قیمت سکه در داخل کشور بالا می‌رود. این افزایش قیمت سکه در بازار داخلی ناشی از رشد قیمت دلار در بازار ارز است.<ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/186668/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85-%D8%B3%DA%A9%D9%87-%D9%88-%D8%B7%D9%84%D8%A7-%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1-/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF سکه سوار بر حباب دلار؛ ۵ آذر ۱۳۹۰؛ خبرآنلاین]</ref> |
|||
* اگر قیمت واقعی سکه بر مبنای قیمت دولتی محاسبه شود یعنی نوسان نرخ ارز در شرایطی که ارز دو نرخی در بازار رواج پیدا کرده است از قیمت سکه کسر شود قیمت سکه پایین‌تر از قیمتی قرار می‌گیرد که در بازار وجود دارد.<ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/213779/economy/financial-market تاثیر نرخ دلار در نوسان قیمت سکه؛ خبرآنلاین؛ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱]</ref> |
|||
== |
== تأثیر اقتصادی == |
||
دو مکتب اصلی در اقتصاد امروزی وجود دارد. مکتب رایج در اقتصاد ادعا می‌کند که حباب‌ها از قبل قابل پیش‌بینی نیستند و تلاش برای جلوگیری از شکل‌گیری آن‌ها ممکن است به [[بحران اقتصادی]] منجر شود. در این تئوری اقتصاد دانان باید بعد از ترکیدن حباب به فکر راهکارهای چاره برای مقابله با عوارض آن باشند. این مکتب معمولاً با مکتب اقتصاد کینز و سیستم اقتصادی مرکزی همخوانی دارد. |
|||
حباب در بازار مسکن هنگامی رخ می‌دهد که فاصلهٔ زیاد میان قیمت‌های [[عرضه و تقاضا|عرضه و تقاضای]] مسکن به وجود می‌آید به طوری که این افزایش قیمت بسیار فراتر از قدرت خرید عموم مردم است. در شرایط تورّمی ترکیدن حباب مسکن بدین شکل است که قیمت مسکن ثابت می‌ماند و قیمت سایر کالاها افزایش می‌یابد. در این شرایط قیمت واقعی مسکن افت کرده است. راه‌های جلوگیری از بزرگ شدن حباب قیمت کاهش حجم [[نقدینگی]] و افزایش [[نرخ بهره]] است.<ref name = dem/> |
|||
در مکتب [[اقتصاد اتریشی]] ایجاد حباب به شدت دارای تأثیرات منفی اقتصادی است زیرا باعث هدر رفتن منابع اقتصادی در پروژه‌هایی که دارای ارزش واقعی نیستند می‌شود. از این رو حباب به دلیل ایجاد نقدینگی در جهت نامناسب، اکثراً به کمک دولت یا [[بانک مرکزی]]، ایجاد می‌شود که باعث انبساط موقت در بخشی از اقتصاد خواهد شد؛ ولیکن به دلیل غیرواقعی بودن این انبساط و وابستگی آن به اعتبار و تسهیلات ایجاد شده توسط بانک انقباض شدیدی بعد از این انبساط اتفاق خواهد افتاد. این انقباض باعث ترکیدن حباب و [[ورشکستگی]] بسیاری خواهد گردید. |
|||
== حباب بورس == |
|||
دسته‌ای از شرکت‌ها هستند که از نظر بنیادی موقعیت خوبی ندارند و توسط گروهی از سرمایه‌گذاران قیمت سهامشان رشد می‌کند و دچار حباب می‌شوند. این گروه از سهام که از چشم‌انداز مطلوب و تولید و پروژهٔ خاصی برخوردار نیستند بدون دلیل خاصی با رشد نسبت P/E مواجهند. |
|||
<ref>[http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=248354 «دنيای اقتصاد» بررسی می‌كند: بورس حبابی است يا نيست؟ ۲۰ فروردين ۱۳۹۰]</ref> |
|||
بهترین مثال دراین قضیه حباب گل لاله در سال ۱۶۳۷ بود. |
|||
معمولاً ترکیدن حباب همراه با انتقال شدید ثروت از بخشی از جامعه به بخشی دیگر است. از این رو آگاهی از حباب پیش از ترکیدن آن می‌تواند در ذخیره ثروت توسط عده‌ای معدود بسیار تأثیرگذار باشد. |
|||
== حباب لاله == |
|||
{{اصلی|جنون گل لاله}} |
|||
وقتی اسم گل [[لاله]] می‌آید همه به [[هلند]] فکر می‌کنند. تعداد زیادی از مردم نمی‌دانند که گل لاله بومی هلند نیست. در سال ۱۵۹۳ اولین پیاز گل لاله از [[ترکیه]] به هلند وارد شد و به سرعت به نمادی از ثروت و پادشاهی تبدیل شد و با معامله گل لاله در [[آمستردام]] به یک هیجان عمومی تبدیل شد. |
|||
== دلایل شکل‌گیری حباب == |
|||
به سرعت این هیجان عمومی تبدیل به یک حباب اقتصادی شد. در سال ۱۶۳۶ یک پیاز گل لاله ارزشی معادل این ارقام داشت : ۴۰۰۰ پوند (هر پوند نزدیک به نیم کیلو) گندم، ۱۶ هزار پوند گندم سیاه ، ۱۲ گوسفند چاق ، ۲ [[گراز]]، ۲ تن کره ، هزار پوند پنیر. |
|||
در سال ۱۹۷۱ در [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] [[شوک نیکسون]] اتفاق افتاد که در آن [[ایالات متحده]] به صورت یکطرفه پیمان [[برتون وودز]] را لغو کرد و وابستگی پول آمریکا به [[طلا]] را لغو نمود. اینکار باعث افزایش شدید نقدینگی و شکل‌گیری حبابهای بسیار بزرگ در ایالات متحده شد و تنها زمانی که سود بانکی به حدود ۱۴ درصد رسید [[بانک مرکزی آمریکا]] توانست این حباب‌ها را مهار کند. |
|||
به‌طور مشابه کاهش [[نرخ بهره]] برای وامهای بانکی بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ از دلایل مهم شکل‌گیری حباب مسکن در ایالات متحده و ترکیدن آن در سال ۲۰۰۸ میلادی بود. این ترکیدن حباب مسکن باعث ورشکستگی موسسات مالی بزرگی نظیر برادران لهمان شد. |
|||
در اوج این حباب قیمتی ، یک سمپر آگوستوس (پیاز گل لاله) به قیمت ۶۰۰۰ فلورین فروش رفت. درآمد سالیانهٔ متوسط یک هلندی در آن زمان ۱۵۰ فلورین بود. به این معنی است که یک پیاز گل لاله ۴۰ برابر درآمد متوسط سالیانه یک هلندی بود. برای اینکه بهتر درک کنید فرض کند درآمد متوسط سالیانه امریکایی ها ۴۵۰۰۰ دلار است، در نتیجه یک پیاز گل لاله به قیمت امروزی برابر با ۱٫۸ میلیون دلار می‌شود. |
|||
=== افزایش بیش از حد نقدینگی === |
|||
خیلی زود مردم متوجه دیوانگی‌شان شدند و پول اسمارت یا هوشمند شروع به فروش کردند. در عرض چند هفته قیمت پیاز گل به ارزش واقعی خود رسید به طوریکه چند پیاز گل لاله را با یک فلورین می‌شد، خرید. |
|||
به دلیل استفاده تمامی کشورهای دنیا از پول بی پشتوانه محدودیت خاصی در زمینه تولید پول توسط [[بانک مرکزی]] و موسسات بانکی وجود ندارد. بسیاری حباب‌ها در زمانی شکل می‌گیرند که موسسات مالی برای سود بیشتر اقدام به عرضه تسهیلات بانکی با سود غیرواقعی و بیش از حد می‌کنند. به دلیل اینکه تمامی موسسات بانکی از سیستم [[بانکداری ذخیره کسری]] استفاده می‌کنند این تولید تسهیلات برای موسسات بانکی بدون هزینه واقعی است. این ریسک بیش از حد موسسات بانکی باعث ایجاد تسهیلات اعتباری بیش از حد و اعطای آن به افرادی که احتمال بازپس دادن این تسهیلات در مورد آن‌ها کم است می‌شود. از این رو افراد زیادی با استفاده از این اعتبارات بانکی به سرمایه‌گذاری در بخشی خاص اقدام می‌کنند. این کار باعث انبساط اقتصادی شدید در بخشی می‌شود؛ ولیکن در زمانی که زمان بازپرداخت این تسهیلات فرا می‌رسد به دلیل اینکه ارزش واقعی این بخش اقتصادی کمتر از قیمت حبابی آن است بسیاری از این افراد از باز پس دادن اعتبارات عاجز خواهند ماند. از این رو در این زمان انقباض اقتصادی شدیدی اتفاق می‌افتد که باعث ترکیدن حباب و فیدبک مثبت می‌شود. ترکیدن حباب باعث ترس در بین مردم و کاهش شدیدتر قیمتها خواهد گشت. |
|||
<ref>[http://www.tsesignal.com/default/education-exchange/4896-bubble.html آموزش بورس - حباب قیمت چیست؟ ]</ref> |
|||
== دلایل روانی == |
|||
=== [[نظریه احمق‌تر از من|تئوری احمق بزرگتر]] === |
|||
یک تئوری اقتصادی که در کتابهای اقتصادی بسیار رایج بوده ولیکن به صورت علمی مطالعه نشده‌است تئوری احمق بزرگتر است. در این تئوری بسیاری افراد با اینکه می‌دانند قیمت فعلی بیش از حد واقعی است چون احتمال زیاد می‌دهند که فرد دیگری را پیدا خواهند کرد که او کالای مورد نظر را با قیمت بیشتر خریداری کند (احمق بزرگتر) اقدام به [[سرمایه‌گذاری]] می‌کنند. در این تئوری حباب‌ها تا وقتی ادامه می‌یابند که احمق‌هایی وجود داشته باشند که حاضر باشند کالای مورد نظر را با قیمت بیش از حد واقعی خریداری کنند. |
|||
=== پیش‌بینی آینده === |
|||
یک دلیل دیگر شکل‌گیری حباب بررسی قیمتها به صورت تاریخی و پیش‌بینی حفظ رویه فعلی است. به دلیل اینکه در تعیین قیمتها عوامل بسیار زیادی نقش دارند پیش‌بینی آینده قیمتها بسیار دشوار است. |
|||
=== تفکر گوسفندی === |
|||
به دلیل اینکه افرادی که در جهت حباب سرمایه‌گذاری می‌کنند تا زمان ترکیدن حباب سود بسیاری به دست خواهند آورد. اقتصاددانانی که با حباب مخالفت کنند عموماً به عنوان افراد ضرر ده مطرح می‌شوند. از این رو اتفاق موضع مخالف حباب بسیار ضد جمع بوده و باعث طرد شدن در بین همکاران خواهد گشت. از این رو بسیاری از اقتصاد دانان با اینکه می‌دانند بخشی از اقتصاد حبابی است مردم را برای سود کوتاه مدت به آن سمت تشویق می‌کنند. |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
{{یادکرد-ویکی |
|||
|پیوند = https://en.wikipedia.org/wiki/Economic_bubble |
|||
|عنوان = Economic bubble |
|||
|زبان = انگلیسی |
|||
|بازیابی = ۲۳ خرداد ۱۳۹۴. |
|||
}} |
|||
{{جنبه‌های سرمایه‌داری}} |
|||
== پیوند به بیرون == |
|||
{{نظریه آشوب}} |
|||
* [http://www.talanews.com/fa/kxka وبگاه محاسبه برخط حباب سکه] |
|||
[[رده:اقتصاد]] |
[[رده:اقتصاد]] |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۷: | ||
[[رده:چرخه‌های کسب و کار]] |
[[رده:چرخه‌های کسب و کار]] |
||
[[رده:حبابهای اقتصادی]] |
[[رده:حبابهای اقتصادی]] |
||
[[رده:دوران طلایی هلند]] |
|||
[[رده:شکست‌های تجاری]] |
[[رده:شکست‌های تجاری]] |
||
[[رده: |
[[رده:مشکلات اقتصادی]] |
||
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]] |
|||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۳:۵۸
 | این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. (اکتبر ۲۰۱۷) |
| بخشی از یک مجموعه درباره |
| علم اقتصاد |
|---|
حباب اقتصادی داد و ستد با حجم و نرخ بسیار بیشتر از ارزش واقعی مورد معامله است. چون تعیین ارزش واقعی، کار دشواری است معمولاً پس از افت ناگهانی قیمت و به اصطلاح ترکیدن حباب متوجه وجود حباب می‌شوند.[۱] ویژگی حباب، موقّتی بودن آن است.[۲] حباب گاهی به صورت دید غیرواقع‌بینانه و غیرممکن در مورد آینده نیز بیان می‌شود.
به دلیل اینکه تعیین قیمت واقعی کالاها دشوار است معمولاً بعد از کاهش شدید قیمت در مدت کوتاه حباب‌ها شناسایی می‌شوند. معمولاً این کاهش قیمت زیاد در مدت کوتاه ترکیدن حباب نام دارد. دلیل انبساط و انقباض اقتصادی شدید که در هنگام وقوع حباب اقتصادی رخ می‌دهد یک سیستم بازخورد مثبت است که در تضاد با تعادل اقتصادی که در آن بازخورد منفی وجود دارد است. قیمتها در اقتصاد حبابی دچار تغییرات شدید می‌شوند و تعیین قیمت بر اساس عرضه و تقاضا و موقعیت زمانی که در آن قرار گرفته شود دشوار است.
تأثیر اقتصادی
[ویرایش]دو مکتب اصلی در اقتصاد امروزی وجود دارد. مکتب رایج در اقتصاد ادعا می‌کند که حباب‌ها از قبل قابل پیش‌بینی نیستند و تلاش برای جلوگیری از شکل‌گیری آن‌ها ممکن است به بحران اقتصادی منجر شود. در این تئوری اقتصاد دانان باید بعد از ترکیدن حباب به فکر راهکارهای چاره برای مقابله با عوارض آن باشند. این مکتب معمولاً با مکتب اقتصاد کینز و سیستم اقتصادی مرکزی همخوانی دارد.
در مکتب اقتصاد اتریشی ایجاد حباب به شدت دارای تأثیرات منفی اقتصادی است زیرا باعث هدر رفتن منابع اقتصادی در پروژه‌هایی که دارای ارزش واقعی نیستند می‌شود. از این رو حباب به دلیل ایجاد نقدینگی در جهت نامناسب، اکثراً به کمک دولت یا بانک مرکزی، ایجاد می‌شود که باعث انبساط موقت در بخشی از اقتصاد خواهد شد؛ ولیکن به دلیل غیرواقعی بودن این انبساط و وابستگی آن به اعتبار و تسهیلات ایجاد شده توسط بانک انقباض شدیدی بعد از این انبساط اتفاق خواهد افتاد. این انقباض باعث ترکیدن حباب و ورشکستگی بسیاری خواهد گردید.
معمولاً ترکیدن حباب همراه با انتقال شدید ثروت از بخشی از جامعه به بخشی دیگر است. از این رو آگاهی از حباب پیش از ترکیدن آن می‌تواند در ذخیره ثروت توسط عده‌ای معدود بسیار تأثیرگذار باشد.
دلایل شکل‌گیری حباب
[ویرایش]در سال ۱۹۷۱ در آمریکا شوک نیکسون اتفاق افتاد که در آن ایالات متحده به صورت یکطرفه پیمان برتون وودز را لغو کرد و وابستگی پول آمریکا به طلا را لغو نمود. اینکار باعث افزایش شدید نقدینگی و شکل‌گیری حبابهای بسیار بزرگ در ایالات متحده شد و تنها زمانی که سود بانکی به حدود ۱۴ درصد رسید بانک مرکزی آمریکا توانست این حباب‌ها را مهار کند.
به‌طور مشابه کاهش نرخ بهره برای وامهای بانکی بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ از دلایل مهم شکل‌گیری حباب مسکن در ایالات متحده و ترکیدن آن در سال ۲۰۰۸ میلادی بود. این ترکیدن حباب مسکن باعث ورشکستگی موسسات مالی بزرگی نظیر برادران لهمان شد.
افزایش بیش از حد نقدینگی
[ویرایش]به دلیل استفاده تمامی کشورهای دنیا از پول بی پشتوانه محدودیت خاصی در زمینه تولید پول توسط بانک مرکزی و موسسات بانکی وجود ندارد. بسیاری حباب‌ها در زمانی شکل می‌گیرند که موسسات مالی برای سود بیشتر اقدام به عرضه تسهیلات بانکی با سود غیرواقعی و بیش از حد می‌کنند. به دلیل اینکه تمامی موسسات بانکی از سیستم بانکداری ذخیره کسری استفاده می‌کنند این تولید تسهیلات برای موسسات بانکی بدون هزینه واقعی است. این ریسک بیش از حد موسسات بانکی باعث ایجاد تسهیلات اعتباری بیش از حد و اعطای آن به افرادی که احتمال بازپس دادن این تسهیلات در مورد آن‌ها کم است می‌شود. از این رو افراد زیادی با استفاده از این اعتبارات بانکی به سرمایه‌گذاری در بخشی خاص اقدام می‌کنند. این کار باعث انبساط اقتصادی شدید در بخشی می‌شود؛ ولیکن در زمانی که زمان بازپرداخت این تسهیلات فرا می‌رسد به دلیل اینکه ارزش واقعی این بخش اقتصادی کمتر از قیمت حبابی آن است بسیاری از این افراد از باز پس دادن اعتبارات عاجز خواهند ماند. از این رو در این زمان انقباض اقتصادی شدیدی اتفاق می‌افتد که باعث ترکیدن حباب و فیدبک مثبت می‌شود. ترکیدن حباب باعث ترس در بین مردم و کاهش شدیدتر قیمتها خواهد گشت.
دلایل روانی
[ویرایش]یک تئوری اقتصادی که در کتابهای اقتصادی بسیار رایج بوده ولیکن به صورت علمی مطالعه نشده‌است تئوری احمق بزرگتر است. در این تئوری بسیاری افراد با اینکه می‌دانند قیمت فعلی بیش از حد واقعی است چون احتمال زیاد می‌دهند که فرد دیگری را پیدا خواهند کرد که او کالای مورد نظر را با قیمت بیشتر خریداری کند (احمق بزرگتر) اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند. در این تئوری حباب‌ها تا وقتی ادامه می‌یابند که احمق‌هایی وجود داشته باشند که حاضر باشند کالای مورد نظر را با قیمت بیش از حد واقعی خریداری کنند.
پیش‌بینی آینده
[ویرایش]یک دلیل دیگر شکل‌گیری حباب بررسی قیمتها به صورت تاریخی و پیش‌بینی حفظ رویه فعلی است. به دلیل اینکه در تعیین قیمتها عوامل بسیار زیادی نقش دارند پیش‌بینی آینده قیمتها بسیار دشوار است.
تفکر گوسفندی
[ویرایش]به دلیل اینکه افرادی که در جهت حباب سرمایه‌گذاری می‌کنند تا زمان ترکیدن حباب سود بسیاری به دست خواهند آورد. اقتصاددانانی که با حباب مخالفت کنند عموماً به عنوان افراد ضرر ده مطرح می‌شوند. از این رو اتفاق موضع مخالف حباب بسیار ضد جمع بوده و باعث طرد شدن در بین همکاران خواهد گشت. از این رو بسیاری از اقتصاد دانان با اینکه می‌دانند بخشی از اقتصاد حبابی است مردم را برای سود کوتاه مدت به آن سمت تشویق می‌کنند.
منابع
[ویرایش]- ↑ Wikipedia-Economic bubble
- ↑ «درباره حباب مسکن مهدی نصرتی؛ دنیای اقتصاد؛ ۱۲ تیر ۱۳۸۶». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئیه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱ اکتبر ۲۰۱۱.
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Economic bubble». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ خرداد ۱۳۹۴٫.
