محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۶

جمهوری افغانستان (پشتو: د افغانستان جمهوریت; دری: جمهوری افغانستان) نام اولین نظام جمهوری در کشور افغانستان بود. این نظام در سال ۱۹۷۳ پس از کودتای بدون خونریزی محمد داوود خان شکل گرفت که در پی آن پسر عموی او، محمد ظاهر شاه از سمت برکنار شده و به پادشاهی در افغانستان پایان داده شد. داوود خان به‌دلیل سیاست‌های ترقی‌خواهی‌اش و تلاش برای مدرن‌کردن کشور با کمک اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورها شناخته می‌شود.^[۱]

در سال ۱۹۷۸ در پی یک کودتای نظامی خشونت‌بار که به عنوان انقلاب ثور شناخته می‌شود، داوود خان در محل اقامتش در ارگ ریاست‌جمهوری به همراه اعضای خانواده‌اش ترور شد. این ترور توسط حزب کمونیست دموکراتیک خلق افغانستان برنامه‌ریزی شده بود که با حمایت شوروی انجام شد. در پی دولت جدیدی که به‌شدت توسط شوروی پشتیبانی می‌شد با نام جمهوری دموکراتیک افغانستان ایجاد شد.^[۲]

تاریخ

جمهوری افغانستان

د افغانستان جمهوریت (پشتو)
جمهوری افغانستان (دری)
جمهوری افغانستان; ; د افغانستان جمهوریت (پشتو); جمهوری افغانستان (دری);
۱۹۷۳–۱۹۷۸
	پرچم; (۱۹۷۸–۱۹۷۴) نشان ملی; (۱۹۷۸–۱۹۷۴)
	سرود: څو چې دا ځمكه اّسمان وي (پشتو); "تا زمانی که زمین و بهشت وجود دارد"
پایتخت	کابل; ۳۳°شمالی ۶۵°شرقی / ۳۳°شمالی ۶۵°شرقی
زبان(های) رایج	پشتو; فارسی
دین(ها)	اسلام سنی
نام(های) اهلیت	افغان
حکومت	نظام تک‌حزبی ریاستی
• رئیس‌جمهور	‎
• ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۸	محمد داوود خان
قوه مقننه	لویه جرگه
دوره تاریخی	جنگ سرد
• کودتا	۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳
• انقلاب ثور	۲۷-۲۸ آوریل ۱۹۷۸
واحد پول	افغانی
پیش‌شماره تلفنی	93+
کد ایزو ۳۱۶۶	AF
پیشین	پسین
	پادشاهی افغانستان
جمهوری دموکراتیک افغانستان

تشکیل

در ژوئیه 1973، زمانی که ملک محمد ظاهر شاه، پادشاه وقت افغانستان، در ایتالیا تحت عمل جراحی چشم و همچنین درمان کمر، پسر عمو و برادر شوهرش جنرال سردار محمد داوود خان، نخست وزیر سابق، قرار داشت, در کابل کودتا کردند.این کودتا پادشاهی افغانستان را سرنگون کرد و به جای آن جمهوری افغانستان را که یک دولت تک حزبی بود تأسیس کرد. ژنرال داوود یک دهه پیش از آن توسط ملک ظاهر مجبور به استعفا از سمت نخست وزیری شده بود.پادشاه ماه بعد به جای خطر یک جنگ داخلی تمام عیار، از سلطنت کناره گیری کرد.

قانون تک حزبی

پس از به دست گرفتن قدرت، داود خان که خود را به عنوان اولین رئیس جمهور افغانستان معرفی کرده بود، حزب سیاسی خود را به نام حزب انقلابی ملی تأسیس کرد. این حزب تنها کانون فعالیت سیاسی در کشور شد.در ژانویه 1977، یک لویه جرگه پس از انتخابات مجلس قانون اساسی تشکیل شد و قانون اساسی جدیدی را تصویب کرد که یک دولت تک حزبی ریاست جمهوری را با مخالفت های سیاسی سرکوب می کرد، گاهی اوقات با خشونت.همچنین در سال 1973، محمد هاشم میوندوال، نخست وزیر پیشین، به طرح کودتا متهم شد، اگرچه مشخص نیست که آیا این طرح واقعاً دولت جمهوری جدید را هدف قرار داده است یا سلطنت لغو شده. میوندوال دستگیر شد و ظاهراً قبل از محاکمه در زندان خودکشی کرد، اما باورهای رایج می‌گویند که او تا حد مرگ شکنجه شده است.

ظهور کمونیسم

پس از تأسیس جمهوری افغانستان توسط جنرال داوود در سال 1973، به اعضای حزب دموکراتیک خلق (PDPA) مناصب در دولت داده شد. در سال 1976 رئیس جمهور داوود یک برنامه اقتصادی هفت ساله برای کشور ایجاد کرد.او برنامه های آموزشی نظامی را با هند آغاز کرد و مذاکرات توسعه اقتصادی را با ایران آغاز کرد.داوود همچنین توجه خود را به کشورهای نفت خیز خاورمیانه مانند عربستان سعودی، عراق و کویت از جمله برای کمک مالی معطوف کرد.

اما در دوران ریاست جمهوری داوود، روابط با اتحاد جماهیر شوروی بدتر شد.آنها تغییر او را به سمت رهبری دوستدار غرب خطرناک می دیدند، از جمله انتقاد داود از عضویت کوبا در جنبش عدم تعهد و اخراج داود از مشاوران نظامی و اقتصادی شوروی.سرکوب اپوزیسیون سیاسی علاوه بر این، PDPA مورد حمایت شوروی را که متحد مهمی در کودتای 1973 علیه شاه بود، علیه او تبدیل کرد.

داوود در سال 1978 به مقدار کمی از آنچه در نظر داشت دست یافته بود.اقتصاد افغانستان هیچ پیشرفت واقعی نداشت و سطح زندگی افغانستان افزایش نیافت.داود همچنین انتقادهای زیادی را به خاطر قانون اساسی تک حزبی خود در سال 1977 برانگیخت که او را از حامیان سیاسی خود دور کرد.

زمانی که افغان‌ها تا سال 1978 از دولت داوود ناامید شده بودند، مقامات دولتی حزب دموکراتیک خلق به تنهایی توسط برخی با اصلاحات اقتصادی و اجتماعی شناسایی شدند.در این زمان، دو جناح اصلی حزب دموکراتیک خلق که قبلاً درگیر جنگ قدرت بودند، به توافقی شکننده برای آشتی دست یافته بودند.مقامات ارتش هوادار کمونیست ها تا آن زمان در حال برنامه ریزی برای حرکتی علیه دولت بودند.به گفته حفیظ الله امین، که در سال 1979 رئیس دولت افغانستان شد، حزب دموکراتیک خلق در سال 1976، دو سال قبل از تحقق کودتا، طراحی کودتا را آغاز کرده بود.

انقلاب ثور

حزب دموکراتیک خلق قدرت را در یک کودتای نظامی وحشیانه در سال 1978 به دست گرفت که بیشتر به انقلاب ثور معروف است.در 27 آوریل، نیروهای پایگاه نظامی در میدان هوایی بین المللی کابل به سمت مرکز پایتخت حرکت کردند.تنها 24 ساعت طول کشید تا قدرت، با فشار سریع از جمله حمله هوایی به ارگ (کاخ ریاست جمهوری) تثبیت شود و واحدهای ارتش شورشی به سرعت مؤسسات و خطوط ارتباطی مهم را تصرف کردند.داوود مخلوع و بیشتر خانواده اش روز بعد اعدام شدند.

نور محمد تره کی، دبیر کل حزب دموکراتیک خلق، به عنوان رئیس هیئت رئیسه شورای انقلاب معرفی شد و عملاً جانشین محمد داوود خان به عنوان رئیس دولت شد.او همزمان رئیس دولت جمهوری دموکراتیک تازه تأسیس افغانستان شد.

منابع

↑ Rubin, Barnett. "DĀWŪD KHAN". In احسان یارشاطر (ed.). دانشنامه ایرانیکا (Online ed.). United States: دانشگاه کلمبیا. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved January 2008. {{cite encyclopedia}}: Check date values in: |accessdate= (help)
↑ «DAOUD'S REPUBLIC, JULY 1973- APRIL 1978» [«جمهوری داوود» از جولای ۱۹۷۳ تا آوریل ۱۹۷۸]. کتابخانه کنگره ایالات متحده. http://countrystudies.us. دریافت‌شده در ۲۷ مه ۲۰۱۷. پیوند خارجی در |ناشر= وجود دارد (کمک)

پیوند به بیرون

این یک مقالهٔ خرد پیرامون سیاست در افغانستان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[Iranica-1] Rubin, Barnett. "DĀWŪD KHAN". In احسان یارشاطر (ed.). دانشنامه ایرانیکا (Online ed.). United States: دانشگاه کلمبیا. Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved January 2008. {{cite encyclopedia}}: Check date values in: |accessdate= (help)

[daoud-2] «DAOUD'S REPUBLIC, JULY 1973- APRIL 1978» [«جمهوری داوود» از جولای ۱۹۷۳ تا آوریل ۱۹۷۸]. کتابخانه کنگره ایالات متحده. http://countrystudies.us. دریافت‌شده در ۲۷ مه ۲۰۱۷. پیوند خارجی در |ناشر= وجود دارد (کمک)

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{برای|دولت کنونی افغانستان|جمهوری اسلامی افغانستان}}
+{{برای|دولتی با نام مشابه|جمهوری اسلامی افغانستان}}
 {{Infobox former country
-|conventional_long_name=Republic of Afghanistan
+|conventional_long_name=جمهوری افغانستان<br />
-|native_name={{unbulleted list|{{lang|prs|جمهوری افغانستان}}|{{lang|ps|د افغانستان جمهوریت}}}}
+|native_name={{unbulleted list|{{native name|ps|د افغانستان جمهوریت|italic=no}}|{{native name|prs|جمهوری افغانستان|italic=no}}}}
-|common_name=افغانستان
+|common_name=
-|image_map=LocationAfghanistan (with Soviet borders).svg
+|image_map=Afghanistan (orthographic projection).svg
-|continent=آسیا
-|region=جنوب آسیا
-|region2=آسیای مرکزی
 |era=جنگ سرد
 |status=
 |government_type=[[نظام تک‌حزبی]] [[نظام ریاستی|ریاستی]]
 |national_motto=
+|national_anthem={{native name|ps|څو چې دا ځمكه اّسمان وي|nolink=yes}}<br />"[[سرود ملی جمهوری افغانستان|تا زمانی که زمین و بهشت وجود دارد]]"{{center|[[File:Former Afghan national anthem, 1973-1978.oga]]}}
-|national_anthem=''[[سرود ملی افغانستان]]''{{سخ}}<big>ملی سرود</big>
-|leader_title=[[رئیس‌جمهور افغانستان]]
 |leader1=[[محمد داوود خان]]
-|year_leader1=۱۹۷۳&ndash;۱۹۷۸
+|year_leader1=۱۹۷۳ تا ۱۹۷۸
 |legislature=[[لویه جرگه]]
 |event_start=[[کودتای محمد داوود خان|کودتا]]
 |year_start=۱۹۷۳
-|date_start=۱۷ جولای
+|date_start=۱۷ ژوئیه
 |event_end=[[انقلاب ثور]]
 |year_end=۱۹۷۸
-|date_end=۳۰ آوریل
+|date_end=۲۷-۲۸ آوریل
+|p1=پادشاهی افغانستان
-|p1=Kingdom of Afghanistan
-|flag_p1=Flag of Afghanistan 1930.svg
+|flag_p1=Flag of Afghanistan (1931–1973).svg
+|s1=جمهوری دموکراتیک افغانستان
-|s1=Democratic Republic of Afghanistan
 |flag_s1=Flag of Afghanistan (1978).svg
-|image_flag=Flag of Afghanistan 1974.svg
+|image_flag=
-|flag_type=Flag (1974-1978)
+[[پرونده:Flag of Afghanistan (1974–1978).svg|142px]]
+|flag_type=[[پرچم افغانستان|پرچم<br>(۱۹۷۸–۱۹۷۴)]]
 |image_coat=Emblem of Afghanistan (1974-1978)Gold.png
-|capital=Kabul
+|capital=[[کابل]]
-|common_languages=[[زبان پشتو]]{{سخ}}[[زبان فارسی]]
+|common_languages=[[پشتو]]<br />[[فارسی افغانستان|فارسی]]
-|religion=Sunni Islam
+|religion=[[اسلام]] [[سنی]]
-|currency=[[افغانی (واحد پول)]]
+|currency=[[افغانی (واحد پول)|افغانی]]
+|symbol_type=[[نشان ملی افغانستان|نشان ملی<br>(۱۹۷۸–۱۹۷۴)]]|coordinates={{Coord|33|65|display=inline,title}}|demonym=[[افغان (نام)|افغان]]|leader_title1=[[رئیس‌جمهور افغانستان|رئیس‌جمهور]]|leader_name1=‎|iso3166code=AF|calling_code=93+}}
-|stat_year1=1978
+{{تاریخ افغانستان}}'''جمهوری افغانستان''' ({{Lang-ps|د افغانستان جمهوریت}}; {{Lang-prs|جمهوری افغانستان}}) نام اولین [[جمهوری|نظام جمهوری]] در کشور [[افغانستان]] بود. این نظام در سال ۱۹۷۳ پس از [[کودتای محمد داوود خان|کودتای بدون خونریزی]] [[محمد داوود خان]] شکل گرفت که در پی آن پسر عموی او، [[محمد ظاهر شاه]] از سمت برکنار شده و به [[پادشاهی افغانستان|پادشاهی در افغانستان]] پایان داده شد. داوود خان به‌دلیل سیاست‌های [[ترقی‌خواهی]]‌اش و تلاش برای مدرن‌کردن کشور با کمک [[اتحاد جماهیر شوروی]]، [[ایالات متحده آمریکا]] و دیگر کشورها شناخته می‌شود.<ref name=Iranica>{{cite encyclopedia |last=Rubin |first=Barnett |editor=[[احسان یارشاطر]] |encyclopedia=[[دانشنامه ایرانیکا]] |title=DĀWŪD KHAN |url=http://www.iranica.com/newsite/articles/v7f2/v7f246.html |accessdate=January 2008 |edition=Online |publisher=[[دانشگاه کلمبیا]] |location=United States |archive-date=۲۵ دسامبر ۲۰۱۸ |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225082112/http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v7f2/v7f246.html%20 |url-status=dead }}</ref>
-|stat_area1=647500
-|stat_pop1=13199600
-}}
-'''جمهوری افغانستان''' ({{Lang-ps|د افغانستان جمهوریت}}) نام اولین [[جمهوری|نظام جمهوری]] در کشور [[افغانستان]] بود. این نظام در سال ۱۹۷۳ پس از کودتای بدون خونریزی [[محمد داوود خان]] شکل گرفت که در پی آن پسر عموی او، [[محمد ظاهر شاه]] از سمت برکنار شده و به [[پادشاهی افغانستان|پادشاهی در افغانستان]] پایان داده شد. داوود خان به‌دلیل سیاست‌های [[ترقی‌خواهی]]‌اش و تلاش برای مدرن‌کردن کشور با کمک [[اتحاد جماهیر شوروی]]، [[ایالات متحده آمریکا]] و دیگر کشورها شناخته می‌شود.<ref name=Iranica>{{cite encyclopedia |last=Rubin |first=Barnett |editor=[[احسان یارشاطر]] |encyclopedia=[[دانشنامه ایرانیکا]] |title=DĀWŪD <u>KH</U>AN |url= http://www.iranica.com/newsite/articles/v7f2/v7f246.html |accessdate=January 2008 |edition=Online |publisher=[[دانشگاه کلمبیا]] |location=United States }}</ref>
-در سال ۱۹۷۸ در پی یک کودتای نظامی خشونت‌بار که به عنوان [[انقلاب ثور]] شناخته می‌شود، داوود خان در محل اقامتش در [[ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان|ارگ ریاست‌جمهوری]] به همراه تمام اعضای خانواده‌اش  ترور شد. این ترور توسط [[حزب]] [[کمونیست]] [[حزب دموکراتیک خلق افغانستان|دموکراتیک خلق افغانستان]] برنامه‌ریزی شده بود که با حمایت [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|شوروی]] انجام شد. در پی دولت جدیدی که به‌شدت توسط شوروی پشتیبانی میشد با نام [[جمهوری دموکراتیک افغانستان]] ایجاد شد.<ref name="daoud">{{cite web|author=|url=http://countrystudies.us/afghanistan/28.htm |title=Daoud's Republic, July 1973 - April 1978 |publisher=''Country Studies'' | language=| accessdate=2009-03-15}}</ref>
+در سال ۱۹۷۸ در پی یک کودتای نظامی خشونت‌بار که به عنوان [[انقلاب ثور]] شناخته می‌شود، داوود خان در محل اقامتش در [[ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان|ارگ ریاست‌جمهوری]] به همراه اعضای خانواده‌اش ترور شد. این ترور توسط [[حزب]] [[کمونیست]] [[حزب دموکراتیک خلق افغانستان|دموکراتیک خلق افغانستان]] برنامه‌ریزی شده بود که با حمایت [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|شوروی]] انجام شد. در پی دولت جدیدی که به‌شدت توسط شوروی پشتیبانی می‌شد با نام [[جمهوری دموکراتیک افغانستان]] ایجاد شد.<ref name="daoud">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://countrystudies.us/afghanistan/28.htm |عنوان= DAOUD'S REPUBLIC, JULY 1973- APRIL 1978|ناشر=http://countrystudies.us | اثر =کتابخانه کنگره ایالات متحده | ترجمه عنوان = «جمهوری داوود» از جولای ۱۹۷۳ تا آوریل ۱۹۷۸ |تاریخ بازبینی=۲۷ مه ۲۰۱۷}}</ref>
-== منابع ==
+= تاریخ =
+=== تشکیل ===
+در ژوئیه 1973، زمانی که ملک [[محمد ظاهرشاه|محمد ظاهر شاه]]، پادشاه وقت افغانستان، در ایتالیا تحت عمل جراحی چشم و همچنین درمان کمر، پسر عمو و برادر شوهرش جنرال سردار [[محمد داوود خان]]، نخست وزیر سابق، قرار داشت, در کابل کودتا کردند.این کودتا [[پادشاهی افغانستان]] را سرنگون کرد و به جای آن جمهوری افغانستان را که یک دولت تک حزبی بود تأسیس کرد. ژنرال [[محمد داوود خان|داوود]] یک دهه پیش از آن توسط ملک ظاهر مجبور به استعفا از سمت نخست وزیری شده بود.پادشاه ماه بعد به جای خطر یک جنگ داخلی تمام عیار، از سلطنت کناره گیری کرد.
+=== قانون تک حزبی ===
+پس از به دست گرفتن قدرت، [[محمد داوود خان|داود خان]] که خود را به عنوان اولین رئیس جمهور افغانستان معرفی کرده بود، حزب سیاسی خود را به نام حزب انقلابی ملی تأسیس کرد. این حزب تنها کانون فعالیت سیاسی در کشور شد.در ژانویه 1977، یک لویه جرگه پس از انتخابات مجلس قانون اساسی تشکیل شد و قانون اساسی جدیدی را تصویب کرد که یک دولت تک حزبی ریاست جمهوری را با مخالفت های سیاسی سرکوب می کرد، گاهی اوقات با خشونت.همچنین در سال 1973، [[محمدهاشم میوندوال|محمد هاشم میوندوال]]، نخست وزیر پیشین، به طرح کودتا متهم شد، اگرچه مشخص نیست که آیا این طرح واقعاً دولت جمهوری جدید را هدف قرار داده است یا سلطنت لغو شده. میوندوال دستگیر شد و ظاهراً قبل از محاکمه در زندان خودکشی کرد، اما باورهای رایج می‌گویند که او تا حد مرگ شکنجه شده است.
+=== ظهور کمونیسم ===
+پس از تأسیس جمهوری افغانستان توسط جنرال داوود در سال 1973، به اعضای [[حزب دموکراتیک خلق (PDPA)]] مناصب در دولت داده شد. در سال 1976 رئیس جمهور داوود یک برنامه اقتصادی هفت ساله برای کشور ایجاد کرد.او برنامه های آموزشی نظامی را با هند آغاز کرد و مذاکرات توسعه اقتصادی را با ایران آغاز کرد.داوود همچنین توجه خود را به کشورهای نفت خیز خاورمیانه مانند [[عربستان سعودی]]، [[عراق]] و [[کویت]] از جمله برای کمک مالی معطوف کرد.
+اما در دوران ریاست جمهوری داوود، روابط با [[اتحاد جماهیر شوروی]] بدتر شد.آنها تغییر او را به سمت رهبری دوستدار غرب خطرناک می دیدند، از جمله انتقاد داود از عضویت [[کوبا]] در جنبش عدم تعهد و اخراج داود از مشاوران نظامی و اقتصادی شوروی.سرکوب اپوزیسیون سیاسی علاوه بر این، PDPA مورد حمایت شوروی را که متحد مهمی در کودتای 1973 علیه شاه بود، علیه او تبدیل کرد.
+داوود در سال 1978 به مقدار کمی از آنچه در نظر داشت دست یافته بود.اقتصاد افغانستان هیچ پیشرفت واقعی نداشت و سطح زندگی افغانستان افزایش نیافت.داود همچنین انتقادهای زیادی را به خاطر قانون اساسی تک حزبی خود در سال 1977 برانگیخت که او را از حامیان سیاسی خود دور کرد.
+زمانی که افغان‌ها تا سال 1978 از دولت داوود ناامید شده بودند، مقامات دولتی حزب دموکراتیک خلق به تنهایی توسط برخی با اصلاحات اقتصادی و اجتماعی شناسایی شدند.در این زمان، دو جناح اصلی حزب دموکراتیک خلق که قبلاً درگیر جنگ قدرت بودند، به توافقی شکننده برای آشتی دست یافته بودند.مقامات ارتش هوادار کمونیست ها تا آن زمان در حال برنامه ریزی برای حرکتی علیه دولت بودند.به گفته [[حفیظ‌الله امین|حفیظ الله امین]]، که در سال 1979 رئیس دولت افغانستان شد، حزب دموکراتیک خلق در سال 1976، دو سال قبل از تحقق کودتا، طراحی کودتا را آغاز کرده بود.
+=== انقلاب ثور ===
+[[حزب دموکراتیک خلق افغانستان|حزب دموکراتیک خلق]] قدرت را در یک کودتای نظامی وحشیانه در سال 1978 به دست گرفت که بیشتر به [[انقلاب ثور]] معروف است.در 27 آوریل، نیروهای پایگاه نظامی در [[میدان هوایی بین‌المللی کابل|میدان هوایی بین المللی کابل]] به سمت مرکز پایتخت حرکت کردند.تنها 24 ساعت طول کشید تا قدرت، با فشار سریع از جمله حمله هوایی به ارگ (کاخ ریاست جمهوری) تثبیت شود و واحدهای ارتش شورشی به سرعت مؤسسات و خطوط ارتباطی مهم را تصرف کردند.[[محمد داوود خان|داوود]] مخلوع و بیشتر خانواده اش روز بعد اعدام شدند.
+[[نورمحمد تره‌کی|نور محمد تره کی]]، دبیر کل حزب دموکراتیک خلق، به عنوان رئیس هیئت رئیسه شورای انقلاب معرفی شد و عملاً جانشین [[محمد داوود خان]] به عنوان رئیس دولت شد.او همزمان رئیس دولت جمهوری دموکراتیک تازه تأسیس افغانستان شد.
+= منابع =
 {{پانویس}}
 == پیوند به بیرون ==
-*[http://www.armanemili.com/detail.php?pid=627 روزنامه ارمان ملی]
+*[https://web.archive.org/web/20150427182251/http://www.armanemili.com/detail.php?pid=627 روزنامه ارمان ملی]
-*[http://www.koofi.net/fileadmin/old-website/history/SarDar.htm افغانستان در عصر حکومت سردار محمد داوود خان]
+*[https://web.archive.org/web/20120729013739/http://www.koofi.net/fileadmin/old-website/history/SarDar.htm افغانستان در عصر حکومت سردار محمد داوود خان]
 {{فرمانروایان افغانستان}}
 {{موضوعات افغانستان}}
+{{سیاست افغانستان-خرد}}
 [[رده:افغانستان در ۱۹۷۲ (میلادی)]]
-[[رده:انحلال‌های ۱۹۷۸ (میلادی)]]
+[[رده:افغانستان در سده ۲۰ (میلادی)]]
 [[رده:انحلال‌های ۱۹۷۸ (میلادی) در آسیا]]
+[[رده:انحلال‌های ۱۹۷۸ (میلادی) در افغانستان]]
+[[رده:انحلال‌های ۱۹۷۸ (میلادی)]]
+[[رده:انحلال‌های دهه ۱۹۷۰ (میلادی) در افغانستان]]
 [[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۷۳ (میلادی)]]
 [[رده:ایالت‌ها و قلمروهای منحل‌شده در ۱۹۷۸ (میلادی)]]
 [[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۷۳ (میلادی) در آسیا]]
+[[رده:بنیان‌گذاری‌های ۱۹۷۳ (میلادی) در افغانستان]]
 [[رده:تاریخ افغانستان]]
+[[رده:تاریخ نوین افغانستان]]
+[[رده:جمهوری دموکراتیک افغانستان]]
+[[رده:جمهوری‌های پیشین]]
 [[رده:سیاست‌های سابق جنگ سرد]]
-[[رده:کشورهای سابق در خاورمیانه]]
+[[رده:کشورهای پیشین در جنوب آسیا]]
-[[رده:کشورهای قدیم در آسیای جنوبی]]
+[[رده:کشورهای پیشین در خاورمیانه]]
-[[رده:کشورهای قدیم در آسیای مرکزی]]
+[[رده:کشورهای پیشین در آسیای مرکزی]]
+[[رده:معاهده‌های جمهوری افغانستان]]
+[[رده:نهادهای سیاسی سابق در افغانستان]]

ن ب و پادشاهان افغانستان
هوتکیان	میرویس خان هوتک عبدالعزیز هوتک محمود هوتکی اشرف افغان حسین هوتک
دودمان دُرانی	احمدشاه درانی تیمورشاه درانی زمان‌شاه درانی شاه‌محمود درانی شاه شجاع درانی علی شاه درانی ایوب شاه درانی
امارتی (دودمان بارکزایی)	دوست‌محمدخان وزیر اکبرخان شیرعلی خان محمدافضل‌خان محمد اعظم خان محمد یعقوب خان محمد ایوب خان عبدالرحمن‌خان حبیب‌الله خان نصرالله خان
پادشاهی	امان‌الله شاه عنایت‌الله شاه حبیب‌الله کلکانی محمد نادر شاه محمد ظاهرشاه