دهستان کفشکنان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳: | خط ۳: | ||
|نامرسمی= کفشکنان |
|نامرسمی= کفشکنان |
||
|روینقشه= آری |
|روینقشه= آری |
||
|عرضجغرافیایی =30. |
|عرضجغرافیایی =30.9825 |
||
|طولجغرافیایی =50. |
|طولجغرافیایی =50.4261 |
||
|تصویر=kafshkanan.JPG |
|تصویر=kafshkanan.JPG |
||
|اندازهتصویر= 300 |
|اندازهتصویر= 300 |
نسخهٔ ۱۵ آوریل ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۴۹
این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
کفشکنان کوشکنون | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | کهگیلویه و بویراحمد |
شهرستان | بهمئی |
بخش | بخش مرکزی شهرستان بهمئی |
نام(های) دیگر | خشاب تلخ |
نام(های) پیشین | کفشکنان |
مردم | |
جمعیت | ۴٫۷۴۳ |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۶۲۱ متر |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۲۷ |
میانگین بارش سالانه | ۶۰ |
روزهای یخبندان سالانه | ۰ |
اطلاعات شهری | |
رهآورد | بلوط بادام |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۷۴۴۴۸۴ |
پانویس | محمود علی پور خشاب |
اطلاعات جغرافیایی
منطقهای تفریحی وکوهستانی دارای جنگلهای انبوه درختان بادام وبلوط در سواحل زیبای سد مارون. این دهستان در بخش غربی استان کهگیلویه و بویر احمد واقع در بخش بهمئی میباشد.
پیشینه تاریخی
این دهستان قدمت چند هزار ساله دارد و اثار به جای مانده از بقایای آتشکدهها گویای این مطلب است. در گذشته رودخانه مارون از کنار روستا عبور میکردهاست که بعدها به علت ریزش و نشست زمین مسیر رودخانه عوض شده و شهر ارجان(که در نزدیکی شهر بهبهان و دهستان کفشکنان قرار دارد)به زیر گل و لای و زمین فرو رفت و آثاری از این شهر هنوز برجاست. در قسمت شرقی دهستان بقایایی از یک معبد بسیار بزرگ به جا مانده که به توول کای مرتضایی(اتاقهای کائید مرتضی)که از اجداد مردم این دهستان است معروف است این ساختمان که در نزدیکی آن سه گنبدان که شامل سه گنبد آتشکده بزرگ میباشد نیز موجود است. در گذشته برای احرام و تقدس آتشکده مردم کفشهای خود را در کنار رودخانه کنده و غسل کرده و با پای برهنه به زیارت معبد میرفتند. از این رو نام این محل کفشکنان میباشد.
آتشکدههای دهستان
- آتشکده کفشکنان
- آتشکده گل سرخ دان
- آتشکده سه گانه سه گنبدان
مردمشناسی
نژاد
ساکنین این دهستان از ایل طیبی گرمسیر شاخه روتلخی هستند که مهاجرینی از بخش بهمئی نیز به این دهستان وارد شدهاند.
نام خانوادگی
نامهای خانوادگی این مردم عمدتا از نام اجدادشان میباشد. به عنوان نمونه علی پور-کریمی-روتلخی-نجاتی-مرتضوی-رحیمی-کاظمی-علیزاده نام خانوادگی مردم این دهستان داری پسوند خشاب میباشد که به معنی خوش آب است که اشاره به چشمههای آب تلخ و آب شیرین که در دو طرف دهستان واقع است دارد.
آسیبشناسی جمعیت
در پی زلزلهای که در سال ۱۳۶۸ رخ داد و ویرانی به بار آورد جمعیت عمده دهستان به شهرک تازه تاسیس ولی عصر(میدان غلامک)مهاجرت کردند.
حجاب زنان
زنان دهستان از حجاب کامل برخوردار بوده که این حجاب شامل :
۱- مینا با فتح میم : به پارچه درازی میگویند که رنگ آن مشکی و تمام سینه و پشت و گردن را میپوشاند که حجاب تمام زنان جنوب کشور محسوب میشود.
۲- لباس یک تکه بلند که مخصوص عشایر جنوب میباشد و دامن آن از پهلو چاک خوردهاست.
۳- دامن : این دامن جدا از لباس یک پارچهاست و طول آن بدون کش گاه تا ده متر هم میرسد که این وسعت برای مانور حرکات زن و پوشیده بودن او در زیر دامن میباشد .دامن در طرحها و رنگهای گوناگون طراحی و دوخته میشود .
۴- چادر : در اغلب اوقات استفاده نمیشود چون لباس محلی به شدت حافظ حجاب است وجود آن غیرضروری به نظر میرسد . موارد استفاده چادر در رفت و آمدهای رسمی است که نشان دهنده عزم زن برای سفر به خارج از محدوده معمولی دارد.
عادات و رسوم
عروسی
- خواستگاری
داماد و خانواده اش به خانه عروس برای آشنایی و صحبت میروند.
- نشانه بندان(نامزدی)
طلا و زیور آلات و همچنین لباسی برای عروس تهیه میشود که نشانهای از تعلق آن به داماد است.
- کدخدائی(بله برون)
بزرگان خانواده داماد و عروس در یک جا جمع شده و تعیین مهر و جهیزیه(خانه داری)و زمان عروسی را به عهده میگیرند که معمولاً حرف اینان آخرین حرف است.جهیزیه به عهده داماد میباشد.
- عروسی کردن
در عروسیها معمولاً از ساز و دهل استفاده میشود و سواربازی و چوب بازی و دستمال بازی همراه با مراسمات دیگر در جریان عروسی متداول است. هنگام ورود عروس گوسفندی جلوی داماد و عروس قربانی میکنند و از خون آن قربانی به کفشهای خود میزنند و یا از روی خون رد میشوند و نیز در درون سینی ای تخم مرغی و جو وشیرینی میگذارند و عروس و داماد پای خود را بر روی تخم مرغ مینهند و آنرا میشکنند.
- پس پرده
بعد از سه روز خانه عروس غذایی تهیه کرده و به خانه داماد برده و به میمانان میدهند.
ختم(فاتحه خوانی)
که بعد از دفن میت مراسم فاتحه در همان روز سه روزه پس از سه روز و هفته بعداز هفت روز و چهلم بعد از چهل روز و سالگرد پس از یک سال برگزار میشود. در مراسم انجام شده میهمان با قرائت حمد و توحید و صلوات و قرائت قرآن برای روح مرحوم دعا کرده و صاحب عزا نیز وظیفه پذیرایی از میهمانان را دارد. در میان زنان نیز مرسوم بوده که وابستگان نزدیک میت گیسوان(پل)خود را میبریدند. و به شروه گویی یا به محلی سرو گفتن مشغول میشوند. وگاهی نیز به سرو سینه خود میزنند.
عزاداری محرم
در سوگ حسین و یارانش در هر محرم مردم با شور خاصی به طور خودجوش به یادبود و تعزیت این واقعه میپردازند.
- سینه زنی
- نوحه خوانی
- زنجیر زنی
- نشستن پای منبر واعظ
- روستا به روستا گشتن در روز دهم محرم
یاالله یاالله بارونی
مراسمی برای طلب باران میباشد. که کودکان خانه به خانه گشته و آردی جمع آوری میکنند که این جمع کردن با شعر و ترانه و صداهای خاصی همراه میباشد و سپس با آرد جمع شده خمیر درست کرده و درمیان یکی از خمیرها سنگی قرار داده و خمیررا کودکان بین خود تقسیم میکنند و کسی که خمیری که در آن سنگ بود نصیبش میشد دو چانه خمیر به او میدادند. و بر عهده خدا میگذاشتند به خاطر لطفی که به این کودک کردهاند تا سه روز بعد باران ببارد و مردم را شاد کنند و خدا گروگان خود را آزاد کند و اگر باران نیاید کودک را به درون برم(چاله بزرگ)آب بیندازند. در موقع جمع کردن آرد مردم پارچ آبی بر روی کودکان میریزند و کودکان نیز با خواندن این شعر (اوشه رهتی خیرشه بده)آبش را ریختی برکتش را بده، خواهان آرد می شوند و مردم نیز به آنان آرد می دهند.
نان پختن
نان تیری
مردم این روستا عادت دارند که خود نان محلی به نام نان تیری بپزند. وجه تسمیه این نان به تیری این است که در پخت آن از دو تیرک چوب استفاده میشود. یکی برای اینکه خمیر را گرد و پهن کند و دیگری برای برداشتن نان از روی تابه استفاده میشود. تابه و میز کوچکی که به شکل دایره طراحی شده از دیگر ادوات پخت نان هستند. سوخت آتش زیر تابه از پشکل بزهایشان میباشد که هم به صرفه و هم تمییز و بی خطر میباشد. بعد از پخت نان، نانها را درون طویزه (حصیری گرد از جنس خرما) میگذارند و این نانهای خشک شده تا مدتها قابل استفادهاست و بی اغراق میتوان گفت اگر رطوبت به این نان نخورد تا ابد بدون فساد باقی خواهد ماند .
طریقه مصرف نان هم به صورت خشک و هم به صورت تر میباشد که برای تر کردن نان از آب معمولی استفاده میشود.
میز چوبی: میزی گرد که خمیر به شکل آن در آمده و پایههای کوتاهی دارد تا پا زیر آن پهن شود.
تاوه : قسمتی از سطح یک کره که از جنس آهن میباشد و گرما را از خود به راحتی عبور میدهد.
ظرف خمیر: ظرفی که در آن خمیر آرد گندم را قرار میدهند و روی آن را با پارچهای سفید و تمییز میپوشانند و تا پایان مراحل نان پختن روی خمیرها پوشیده میماند.
ظرف ارد : ظرفی که مقداری ارد در آن قرار دارد . موارد استفاده این آرد برای پاشیدن روی مچه (هویر) نان میباشد . که سطح میز را به آرد آغشته میکنند تا از چسبیدن خمیر به سطح چوبی میز جلوگیری شود.
سینی خمیر : سینی که در آن خمیرهایی که مچه(چانه) شده را میچینند و کنار دست قرار میدهند.
ظرف آب شور: مقدار آب که با نمک مخلوط شده کنار دست نانوا میباشد تا موقع گرفتن مچه دستهایش به خمیر نچسبد.
امکانات رفاهی و اماکن زیارتی
دهستان دارای امکانات رفاهی از جمله آب شیرین لوله کشی شده و برق و تلفن و مرکز بهداشت (که بیش از بیست سال است در خدمت مردم مهربان دهستان میباشد)و خانه بهداشت میباشد. همچنین دهستان دارای دو مسجد و یک حسینیه نیز میباشد. این دهستان افتخار دارد که مضجع مقدس امامزاده سید جمال الدین از نوادگان امام موسی کاظم را در خود جای دادهاست .
سنگ آسیاب
این سنگ بزرگ و سنگ بزرگتری که زیر آن قرار دارد قرن هاست که به عنوان آسیاب این مردم(دهستان کفشکنان) مورد استفاده قرار میگرفتهاست.نام محلی آن "برد هر " {bardahar}نام دارد.
آسیاب دو سنگ بوده که یک سنگ یعنی سنگ زیرین آن ثابت میباشد و دارای سطحی تخت میباشد که مواد برای آسیاب روی آن ریخته میشود. و سنگ رویین که به شکل استوانهای گرد و صیقلی میباشد و بر روی سنگ زیرین غلط میخورد و مواد زیرین خود را سابیده و آرد میکند.
مصارف استفاده آن در خرد کردن گندم، جو، کنار، داروهای محلی، بلوط، وحتی سنگهای ریز برای مصارف درمانی است.
این سنگ در تل بچه خرو واقع گشتهاست. که تقریبا در وسط روستا و در جایی آرام و خلوت است. استفاده از این سنگ برای همه مردم رایگان میباشد و حفاظت و نظافت آن را خود مردم به صورت مشارکتی بر عهده دارند.
این سنگ هم اکنون هم مورد استفاده قرار میگیرد. ولی به علت بی دقتی کودکان سنگ رویین از بالای تپه به پایین سرازیر گشته و قسمتی از آن شکستهاست.
کشاورزی
محصولات تولیدی مردم از زمین بیشتر گندم می باشد. روش کشاورزی مردم به دلیل کمبود زمین و قحطی های مستمر به صورت سنتی و دستی می باشد. کاشت گندم به صورت دیم می باشد. مردم به وسیله خیش و حیوانات اهلی زمین را شخم می زنند.
صنایع دستی
قالیچه
مشک
گلیم
جاجیم
گبه
شبیه قالیچه است با این تفاوت که از بند رنگ نشده بافته می شود.
هور
وسیله ای است که از پشم گوسفند و موی بز ساخته می شود و دارای دو لنگه جداگانه می باشد که از آن برای حمل گندم و جو و آرد و انبار کردن آنان استفاده می شود.
سفره
فرشی است بدون کرک که به شکل ساده و گلدار بافته می شود و در اندازه های یک و نیم در یک و نیم یا بیشتر جهت استفاده هنگام پختن نان از آن استفاده می کنند که ارد و خمیر و وسایل مورد نیاز را روی آن پهن می کنند.
آئینه دان
جهت گذاشتن آئینه و وسایل و لوازم عروس بافته می شود.
آوار
ریسمانی است که از پشم میش با نقش های مختلف بافته می شود و در پهنای ده الی پانزده سانتی متری و درازای دو نیم متر بافته می شود و برای حمل مشک اب بر پشت از آن استفاده می شود.
نمکدان
جهت دخیره نمک از آن استفاده می شود.
دست بند
بسیار شبیه آوار است ولی پهنای آن سیزده الی پنج سالنتی متری است و برای بستن بچه و نوزاد در گهواره استفاده می شود.
چادر سیاه
که در زبان محلی به آن بهوون bohoon گفته می شود. و از موی بز بافته می شود و از لت های متعدد ساخته می شود.
شله
shalah.به همان روش بهوون بافته می شود با این تفاوت که دارای دو لنگه است که بر روی الغ می گذارند و مشک یا بشکه آب در آن قرار می دهند.
وریس
veris.وسیله ای است که از موی بز ساخته می شود و در طول سه متر یا بیشتر و پهنای ده سانتی متر برای حمل هیزم و سایر ملزومات و بستن انان بر روی الاغ استفاده می شود.
تنگاسه
tangasah.شبیه ورپس است. با این تفاوت که پهنای آن عریض تر است و به دو سر ان آهن هایی حلقه مانند و طنابی از چرم می بندند و برای بستن محکم تر بر پشت الاغ یا قاطر از آن استفاده می کنند.
کرس
kars. از موی بافته می شود و طول آن تا سه متر هم می رسد ولی عرض آن دایره ای مانند است.
لطف
lataf. از موی بز بافته می شود و شبیه بهوون است که معمولا جداگانه می بافند. و به وسیله چوب های نوک تیزی به بهوون متصل می شود تا دیواره های آن را تشکیل دهد و مانع از ورود باد و آب به درون بهوون شود.
جل
jol. شبیه شله است و از موی بز بافته می شود که برای گذاشتن زیر هور یا شله و از اذیت نکردن پشت چارپا استفاده می شود.
خیش چوبی
khish.آلتی است چوبی که با بستن آن به الاغ یا گاو زمین را شخم می زنند. این ابزار با طرز ماهرانه ای و از قطعات مختلف به نام محلی از جمله رونه، پاخیش، همه کش ، سهل و ... ساخته شده است که قطعات دیگری نیز به آن ضمیمه می شود و معمولا بر گردن الاغ و قاطر می بندند و به نام جفت معروف است.
چماق
chomagh.چوبی است که در اندازه های مختلف ساخته می شود و سر آن کمی کلفت تر و به شکل زیبایی تزئین شده است و نوع دیگر ان که به یک سر آن فلز خاصی قرار می دهند برای دفاع شخصی در نزاع ها از آن استفاده می کنند.
سرکو
seco.وسیله چوبی است که برای کوبیدن برنج و گندم و سایر مواد غذایی از آن استفاده می کنند.
سبد
نام محلی آن سله salah می باشد. این وسیله از ساقه های نازک درخت بادام تلخ کوهی ساخته می شود و برای نگهداری میوه ها و گذاشتن مشک روغن و ظروف از آن استفاده می شود.
دسته چاقو
قاشق
دیگ های چوبی
رنجک
ronjok. وسیله ای است که دارای دسته ای چوبی و سری آهنی که شبیه چاقو است با این تفاوت که تیغه آن کوچک تر و انحای خاصی شبیه داس دارد که برای بریدن سبزیجات و کندن پوست بلوط استفاده می شود.
دلو
delaw.چوبی است با دسته ای حدود یک متر یا بیشتر و دو زائده کمتر از نیم متر که معمولا از چوب هایی استفاده می شود که خود دو لبه داشته باشند و برای حمل خار از آن استفادهمی کنند.
روستاهای تابع
این روستا مرکز دهستان کفشکنان میباشد.کفشکنان قدیمیترین روستای دهستان میباشد. که بر اثر کوچ مردم در پی زلزله سال ۶۷ کم جمعیت گشتهاست.بقعه متبرکه امامزاده سید جمال الدین برادر دو امامزاده دهستان سید حسین و سید احمد خاک دهستان را عطرآگین کردهاست.مردم این ده افتخار دارند که چهار شهید به نامهای شهید محمد علی پور خشاب، شهید ظفر کریمی خشاب، شهید بشیر کریمی خشاب و شهید اردشیر کریمی خشاب را تقدیم این ملت نمودهاند. روستا دارای مدرسه ابتدائی، راهنمایی، دبیرستان(چندی پیش تعطیل شد)و نمایندگی(محل استقرار اکیپ آموزش و پروش که چند سال پیش برچیده شد)بودهاست.روستا دارای مرکز درمانی و بهداشتی با دکتر و ماما و داروخانه و امکانات پزشکی میباشد.خانه بهداشت که با یک کارورز، بهداشت خانوادههای روستا را تامین میکند نیز در روستا مشغول است.پایگاه مقاومت بسیج و دو مسجد و یک حسینیه از دیگر مراکز موجود در ده میباشد.دو چشمه آب تلخ در دوسوی ده به نام خشاب تلخ و آو تهلو وجود داشت که هم اکنون به صورت فصلی میجوشند.شغل عمده مردم دامداری و در صورت شرایط مساعد جوی کشاورزی است.
خشاب شیرین
این قصبه دارای چشمه آّب شیرین و زلال میباشد که در مجاورت آن باغستانهای مرکبات و نخیلات به وجود آمدهاست که منظرهای چشم نواز دارد و دمای این روستا نسبت به دیگر نقاط دهستان پایین تر میباشد. بقعه متبرکه امامزاده حسین برادر امامزاده سید جمال الدین و امامزاده احمد در میان این باغستانها واقع است. روستا دارای دو قسمت دره و مله می باشد. یعنی دره خشاب که باغات و چشمه آب شیرین و امامزاده در آن فرار گرفته و مله(melah)که قسمت بالای دره را می گویند. و اکثر جمعیت روستا در آن قسمت فرار دارد.
خشاب تلخ
ساکنین فعلی روستای کفشکنان قبلا در این محل سکونت داشتهاند و ویرانههای ساختمانهای آنان هنوز باقی میباشد. در پایین روستا چشمه آب تلخ بزرگی وجود داشت.
علت اصلی کوچ مردم این قصبه به بالاتر که روستای کفشکنان باشد گذشتن خط لوله اصلی گاز بود که صدای مهیبی هنگام تمییز کردن لوله ایجاد میکرد و باعث وحشت کودکان میشد.
ملک دان
ملك دان( در گويش محلي مليدون) منطقه اي خوش آب و هوا(در حد فاصل بين دهستان كفش كنان و بلوط حصار واقع شده) كه نما و فضاي طبيعي و دلچسب آن در تمامي ايام سال پذيراي كوتاه مدت و بلند مدت مسافران و بازديد كنندگان مي باشد به علاوه احداث بادامستان در اين منطقه و حواشي آن بر زيبايي و نشاط اين منطقه دو صد چندان افزوده است. بهترين ايام براي ديدار از اين منطقه در ايام تعطيلات عيد نوروز مي باشد كه هجوم اكثر مردم از شهرستان بهبهان و مناطق حومه و اتراق هاي بلند مدت و كوتاه مدت اين افراد خود بيانگر زيبايي خاص اين منطقه مي باشد. پهنه هاي گل سرخ و درختان كنار و بادام و پوشش گياهي متفاوت و دلنشين اين منطقه از جذابيت هاي اين منطقه مي باشد.
بلوط حصار
این روستا در بالاترین سطح منطقه رودتلخی واقع شده است و دارای آب و هوایی خوش می باشد.در فصل بهار سرسبز و دیدنی ترین نقطه شهرهای بهبهان و دهدشت می باشد.در این روستا بقعه متبرک امامزاده امیرنجم الدین واقع است و روستا مشرف به دریاچه سد مارون بوده که فضای ان را رویایی کرده است.همچنین دکل های مخابرات شرکت گاز در آن قرار دارد.حاج حسین رحمانی بزرگ این روستاواز مشاهیر بنام کهگیلویه وبهبهان بود.محصولات این منطقه شامل:بادام کوهی، بلوط، کنار، کلخنگ می باشد.راه این روستا اسفالته بوده ولی فاقد آب آشامیدنی لوله کشی می باشد. دکتر فیض الله کریمی
برزیون
امامزاده عسکر
سرکمر
باغ ملک
قلعه بنی
نام این روستا در نقشههای آمریکا قلعه ملا ولی خان است .ملا ولی خان که قبلا از خوانین این منطقه بوده دستور ساخت این محل را میدهد ولی هرگز عمرش به اتمام آن نمیرسد و در سن ۴۰ سالگی وفات میکند.روستا دارای باغات نخل بوده و درآمد مردم آن عمدتا از دامداری بودهاست ولی بخشهای عمدهای از روستا در اثر زلزله سال ۶۷ نابود شدهاست و هم اکنون روستا فاقد آب آشامیدنی میباشد واهالی که ساکن این روستا بودهاند آب خود را از روستای بالاتر خود به نام خشاب شیرین به دست میآوردهاند.
میدان غلامک
این شهرک دارای جمعیتی بالغ بر هزارنفر است و دارای امکاناتی ازجمله: جدول کشی کوچهها و خیابان اصلی، مرکز مستقل اینترنت، پست بانک وگازکشی کامل است که در سال ۸۸-۸۷به بهره برداری رسیدهاست .بیشتر مردم این شهرک فرهنگی هستند ودر استان سطح چمشگیری از این لحاظ حائض میباشند.
سه گنبدان
این روستا دارای سه آتشکده مجزا و مستقل بودهاست. وسعت زمین مجاورت با رودخانه مارون باغستانهای مرکبات و نخیلات را به وجود آورده و همچنین مقدار غله زیر کشت آن بسیار بالا بودهاست. متاسفانه بعد از آبگیری سد مارون این روستا با تمام باغات و آتشکدههای قدیمی به زیر سد مارون فرو رفت و در آب غرق گشته راه مواصلاتی دهستان که از روی رودخانه مارون به سمت دهدشت وجود داشت و قدمت آن به قبل از انقلاب میرسید و راهی برای ارتباط خویشاوندان این دهستان با دیگر خویشاوندانشان در لنده و سوق و دیگر نقاط طیبی نشین بود به زیر سد مارون رفتهاست. و تا کنون هیچ راه مستقلی برای آنان ایجاد نشده و جبران خسارتی هم از سوی دولت به مردم این منطقه صورت نگرفتهاست. -
چارکرتل
روستایی کوهستانی در نزدیکی سه گنبدان میباشد که هم اکنون به خاطر وجود سد مارون خالی از سکنه میباشد.
دوخوس علیا(عباسیها)
دوخوس سفلی
بقبقو
گل سرخ دان
زیرکمر
چم سیاه
گدارنارکون
سرکنده
آب کوه
داربلند
تنگ برکه
پشت کوه ملا طهماسب
ده امیر
ده حاجی محمد
ده مشهدی عباس
ده امام قلی
ده کوچک علی
ده مشهدی جعفر
ده عبد محمد
ده عبد محمد به نام بزرگ آن عبدالمحمد کریمی نامگذاری شده که مردی بزرگ و مومن و قاری قرآن و موذن بوده وهمواره در راه صلاح ایل بزرگ طیبی قدم برداشته اند از وی 5 پسر به نامهای قدرت، روزعلی، نورعلی، صفدر، میرزا به جا مانده است.این ده دارای درختان کنارريا، بادام کوهی و کلخنگ است.در فصل بهار دارای آب و هوای خوش و سرسبز می باشد.دیدن آن در فصل بهار و پاییز شگفت انگیز خواهد بود.
ده علی خان
ده یونس
رشته کوهها و کوها
- رشته کوه پیتک(سخت کوه)
- چال باغ
- چهارتنگون
- کفشکنان
- پرشوره ای
- گوشت بریز
- چونگ نرگسی
- قلم(قله) باغ ملک
- قلم(قله) علی محمد خانی
- قلم(قله) برزیون
- کوه بدیل
- کوه چم سیاه
- کوه باقله کار
چشمههای آب شیرین
- خشاب شیرین
- باغ ملک
- برزیون
چشمههای آب تلخ
- خشاب تلخ
- بیش از صد چشمه وجود دارد
چشمههای آب شور
- چشمه کل سورو (چاله شور)
درختان
- بلوط
- بادام تلخ
- بن
- کلخنگ
- کهزی(انجیر وحشی)
- کنار
- رملک
- زالزالک(سیسن)
- کتیرا
- کرتل
- آویشن
- ارزن نوعی بادام کوهی
- گز
- بید
- لیمو
- زیتون
- پرتقال
- تنگس نوعی بادام کوهی
- کیکم درختی بی ثمر است.
- بنیو نوعی بن
- آوندول
- کنگر
- گوپل
حیوانات
- خرگوش
- بز کوهی
- آهو
- خرس
- گراز
- ببر
- تیهو
- کبگ
- شغال
- کفتار
- جوجه تیغی
- کبوتر وحشی
- هدهد
- باز
- عقاب
- قوش
- بلبل
- قمری
- پلنگ
- سوسمار(گرگراک)
- موش صحرائی
- موش کور
- گنجشک
- مار
- عقرب
- رتیل
- زنبور زرد
- زنبور عسل
- زنبور گاوی
- گنجشگ کوچک جیرجیرو
- آفتاب پرست
- بک مار
- بلدرچین
- مرغ کوهی
- کلاغ
- تیترمون
- سمور
- لیلیکو
منابع
- [پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران][۱]
- اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳، ص۱۶۹.
- دائره المعارف انگلیسی اینکارتا
- تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد / نورمحمد مجیدی /چاپ اول
جستارهای وابسته
خشاب خشاب شیرین کهگیلویه و بویراحمد لنده طیبی طیبی گرمسیر روتحلی روتلخی ارجان مارون بلوط بادام کلخنگ بن کنگر کنار کلگ تل بچه خرو تل سنگر او تهلو چارکرتل سه گنبدان لر بهمئی تشان قلعه بنی قلعه ملا ولی خان شهید محمد علی پور خشاب شهید ظفر کریمی خشاب شهید اردشیر کریمی خشاب شهید بشیر کریمی خشاب کای حجی ملا ولی خان ایران
با عرض تشکر از زحمات شما دوست وفامیل عزیز و گرامی.من شما را نمیشناسم ولی کارتون خیلی برام عزیز است.اگه ممکنه کمی با دید بازتری موضوعات رو بنویسید.احتمالا تعداد بیشتری می پسندند.دکتر آیت کریمی