پرش به محتوا

سواد بصری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط مهرنگار (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ۱۴ اوت ۲۰۱۶، ساعت ۰۶:۱۱ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

سواد بصری به‌معنای فهمیدن معنای تصویر، یکی از مهارت‌های مهم انسان است. این توانایی با عمل دیدن پرورش می یابد در ضمن این که پیوند میان تجربیات بینایی با تجربیات سایر حواس، ذخیره‌های ذهنی فرد را در خوانش اثر و درک معنای تصویر غنی تر می سازد. "سواد بصری" به این مهارت انسانی در فهم و ترجمه تصویر اطلاق می شود. البته این درک عموماً از نوع آگاهانه است و گونه‌های مختلف بازنمایی تصویری و قواعد بصری برای درک عملکرد و معنی آنها، در حیطه دانش سواد بصری قرار می گیرد.

امروزه "سواد بصری" زمینه مطالعاتی بین رشته ای شده است که تخصص‌های متنوعی در پیش برد و مطالعات آن مشارکت می کنند از جمله : علوم شناختی، روانشناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ هنر، نقد، آموزش، نشانه شناسی، طراحی گرافیک، علوم رسانه ای و فلسفه. اکنون دراین زمینهٔ مطالعاتی به حوزه‌های گوناگونی توجه می‌شود که در ظاهر رابطه مستقیمی با هنرهای تجسمی ندارند اما در خوانش اثر تجسمی مؤثر هستند. گستره سواد بصری نه تنها سواد رسانه ای را در بر می گیرد بلکه از آن فراتر رفته و تعاملات انسانی و ارتباطات غیر کلامی را در چارچوب خود جای داده است. مثلاً بسیاری از مفاهیم که در ارتباطات روزانه از طریق حالات صورت، دستها و بدن به فرد مقابل منتقل می‌شود در سواد بصری هم قابل بررسی و تحلیل است.

توازن و طرح کلی صفحه

توازن یا تعادل، نحوه قرار گرفتن عناصر صفحه را از لحاظ ظاهری نشان می دهد، به طوری که نصف صفحه را با نصف دیگر آن مقایسه می کند. صفحه ای که تعداد عناصر مساوی در دو طرف صفحه داشته باشد دارای تعادل متقارن و صفحه ای که تعداد عناصر آن در دو طرف مساوی نباشد دارای تعادل غیر متقارن است. به طور کلی تعادل متقارن، حالت حرفه ای تر و رسمی تری را نشان می دهد، در حالیکه تعادل غیر متقارن، غیر رسمی تر و زیباتر است. به بیان دقیق تر هر چه یک تصویر یا قاب تصویر (Frame) دارای محور تقارن‌های بیشتری باشد و توزیع وزن المانهای بصری و رنگ در صفحه بیشتر باشد، آن تصویر از دید کلاسیک زیباتر است و به بیان دیگر رسمی تر به نظر خواهد رسید به همین دلیل شکل دایره، از دید کلاسیک، زیباترین شکل هندسی می باشد، زیرا دارای بینهایت محور تقارن است.

یا به عنوان مثالی از زیبایی کلاسیک می توان طرح یک قالی را در نظر گرفت.

طرحهای نامتقارن و یا طرحهایی که توزیع المانهای تصویری یا رنگ در آنها یکنواخت نیست اصطلاحاً طرحهای گرافیکی یا مدرن نامیده می شوند.

منابع

[۱][۲]

  1. طراحی محیطهای چند رسانه‌ای، سهراب پورخلیلی، دکتر محمد سعید احسانی، ۱۳۸۸
  2. Seppanen, janne ;the power of the gaze: an introduction to visual literacy;; translated by Aijaleena Ahonen & Kris Clark; Peter lang publishing; NY, 2006; pp 4