ولایت لوگر

لوگر سکاوند لهوگرد
ولایت
پل علم سیاه‌کوه محمدآغه
ولسوالی لوگر بارنگ سرخ روی نقشه افغانستان
مختصات (مرکز): ۳۴٫۰°شمالی ۶۹٫۲°شرقی / 34.0; 69.2
کشور	افغانستان
مرکز	پل علم
حکومت
• والی	محمد انور خان اسحاق‌زی
مساحت
• کل	۴٬۵۶۸ کیلومتر مربع (۱۷۶۴ مایل مربع)
جمعیت  (۲۰۲۳)
• کل	۴۴۴،۴۱۹
منطقهٔ زمانی	یوتی‌سی +۴:۳۰ (وقت افغانستان)
زبان‌های اصلی	دری پشتو

لوگَر (قبلا لهوگرد) یکی از ۳۴ ولایت‌ افغانستان به مرکزیت شهر پل علم است. لوگر بیست و نهمین ولایت پهناور و بیست و ششمین ولایت پرجمعیت افغانستان است. پهناوری آن ۴۵۶۸ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۴۴۴٬۴۱۹ نفر است. از شمال به ولایت کابل، از غرب به میدان وردک، از جنوب غرب به غزنی، از جنوب شرق به پکتیا، از شرق به پاکستان و از شمال غرب به ننگرهار محدود است. ساکنان آن بر علاوه زبان‌های دری و پشتو مسلط هستند. میانگین ارتفاع آن ۱۷۳۳ متر و بلندترین نقطه آن قله زیرخاندی با ۴۰۷۱ متر بلندی است. لوگر از ولایت‌های خشک و افغانستان است که بعضی دره‌های آن توسط دریای کابل آبیاری می‌شود. نام لوگر از کلمهٔ لوگهر (دروگر) گرفته شده‌است. این محل در قدیم به نام منطقهٔ «سَکاوَند» یا «سَجاوَند» هم یاد می‌گردید. هم‌اکنون روستای «سجاوند» در ولسوالی بَرَکی بَرَک این ولایت است.

نام

مقالهٔ اصلی: نام‌های تاریخی افغانستان

پیشینه

استوپای بودایی تازه حفاری شده از مس عینک در ولایت لوگر افغانستان که از زمان مائوریای‌ها است. مقبره‌های مشابه در ولایات غزنی همسایه و سمنگان کشف شده‌است.

در زمان پیش از اسلام، لوگر دارای معابد مشهور بود که توسط صفاریان تخریب گردید. در نبرد مجاهدان افغانستانی علیه نیروهای شوروی، لوگر از کانون‌های آنان بود و رهبری آن توسط محمد نسیم مصطفی بدر، فضل‌الله مجددی و محمد نبی محمدی بود. کهساران چرخ زمانی بزرگ‌ترین کانون جهاد علیه دولت بابری هند که در کابل تسلط داشتند به‌شمار می‌رفت و و مرکز سلسلهٔ روشانیان و سپهداران بزرگ استقلال خراسان از سلسلهٔ بابری هند بود و در هنگام مبارزات علیه نیروهای انگلیسی به ده‌ها هزار از مردم این ولایت اعم از تاجیک و پشتون اشتراک کرده بودند.

تا دههٔ ۱۳۴۰ هجری خورشیدی، شهر برکی برک مرکز این ولایت بود و سپس «پل علم» جای آن را گرفت.

جغرافیا

اطلاعات بیشتر: جغرافیای طبیعی افغانستان

کوه سیاه‌رنگ ولایت لوگر. کوهستان‌های ولایات لوگر کابل و میدان‌وردک بیشتر سیاه‌رنگ می‌باشند.

مردم

باشندگان ولایت لوگر متشکل از اقوام تاجیک، پشتون، اورمری و غیره هستند و به زبان های فارسی، پشتو و اورمری سخن می گویند. اورمری‌ها در ولسولی برکی برک زندگی می‌کنند. لوگر از نگاه مساحت از جمله ولایات کوچک می‌باشد. این ولایت در فاصلهٔ تقریباً ۴۰ کیلومتری کابل قرار دارد.

اقتصاد

پیشه مردم این ولایت زراعت و مالداری بوده. سیب آن در بازارهای کابل به‌عنوان نازک بدن مشهور بوده و دارای رودخانهٔ خروشانی به‌نام دریای لوگر است که باعث رونق زراعت می‌گردد.

منابع طبیعی مس دارد، مشهور به‌نام مس عینک لوگر می‌باشد که یکی از بهترین مس‌های جهان شناخته شده‌است.

از تولیدات زراعتی این ولایت می‌توان به سیب، انگور، زردآلو، شفتالو و در زراعت گندم، جواری، کچالو، لوبیا، پیاز و غیره نام برد.

فرهنگ

از جمله آلات موسیقی مشهور این ولایت دهل دوسره می‌باشد.

تقسیمات

ولسوالی‌های لوگر

• اَزره
• بَرَکی بَرَک
• پُلِ عَلَم
• چَرخ
• خروار
• خوشی
• محمدآغه

جستارهای وابسته

ولایت‌های افغانستان